Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Bài 42: Thấu kính hội tụ

Họ tên GV :NGUYỄN VĂN TÀI-HÀ THANH AN Trường THPT-BC Trần Hữu Trang Quận 5 Bài 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ I. MỤC TIÊU : Kiến thức: Giúp học sinh nhận biết được thấu kính hội tụ qua hình dạng và qua đường đi của chùm tia khúc xạ ứng với chùm tia song song tới thấu kính. Kỹ năng : Mô tả được sự khúc xạ của 3 tia sáng đặc biệt qua thấu kính : Tia tới qua quang tâm, tia tới song song với trục chính, tia tới có phương qua tiêu điểm. Vận dụng được kiến thức đã học để giải các bài tập đơn giản về TKHT và giải thích một vài hiện tượng thường gặp trong thực tế. II. CHUẨN BỊ : Đối với mỗi nhóm học sinh : 1 thấu kính hội tụ tiêu cự khoảng 12cm. 1 giá quang học. 1 màn hứng để quan sát đường truyền của chùm sáng. 1 nguồn sáng phát ra chùm 3 tia sáng song song. Một số TKHT có dạng khác nhau. III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : 1.Kiểm tra bài cũ : (5ph) Câu1 : Khi tia sáng truyền từ không khí sang các môi trường trong suốt rắn, lỏng khác nhau thì góc khúc xạ như thế nào so với góc tới? Hãy chỉ ra và đánh dấu mũi tên cho tia khúc xạ ứng với tia tới SI ở hình vẽ. Câu 2 : Khi góc tới tăng hay giảm thì góc khúc xạ như thế nào?Ta nói gì khi góc tới bằng 00? 2.Giảng bài mới: Tổ chức hoạt động cho học sinh Trợ giúp của giáo viên Hoạt động 1 : Nhận biết đặc điểm của thấu kính hội tụ (10ph )ï. Các nhóm HS tìm hiểu và bố trí, tiến hành thí nghiệm như hình 42.2 SGK. Qua thí nghiệm suy nghĩ để trả lời C1. Đọc và gạch dưới phần thông báo về tia tới và tia ló ( trang 113 SGK ) Nhìn hình vẽ trả lời C2 Hướng dẫn HS làm thí nghiệm : Giúp các em nhận biết dụng cụ, bố trí đúng cách. Yêu cầu các em tiến hành TN, quan sát kết quả. Gọi HS trả lời C1.( Sau mỗi câu trả lời GV gọi các em khác nhận xét ) Thông báo về tia tới và tia ló. Gọi HS trả lời C2. Hoạt động 2 : Nhận biết hình dạng của thấu kính hội tụ (5ph )ï. HS quan sát các TK đang có cũng như hình 42.2 a,b,c và trả lời cau hỏi C3. Mỗi HS đọc và gạch dưới phần thông báo về TK, TKHT và kí hiệu của TKHT. Yêu cầu HS trả lời C3. Thông báo về TK, TKHT ( Bổ sung TK được giới hạn bởi 2 mặt cầu hoặc 1 mặt cầu và 1 mặt phẳng ). Nhắc HS để ý các dấu mũi tên ở 2 đầu ( liên hệ đến ý rìa mỏng, giữa dày ). Hoạt động 3: Tìm hiểu các khái niệm trục chính, quang tâm, tiêu điểm, tiêu cự của TKHT (15ph). Trục chính : Các nhóm làm TN như hình 42.2 SGK. Thảo luận và trả lời C4. Đọc và gạch dưới thông báo về trục chính. Quang tâm : Đọc và gạch dưới thông báo về quang tâm. Tiêu điểm : Các nhóm làm lại TN như hình 42.2 SGK. Thảo luận và trả lời C5, C6. Trả lời câu hỏi của GV. Tiêu cự : Đọc và gạch dưới thông báo về tiêu cự. Yêu cầu HS trả kời C4. Hướng dẫn HS quan sát TN, đưa ra dự đoán, tìm cách kiểm tra dự đoán. GV làm TH tia sáng qua quang tâm. Hướng dẫn HS tìm hiểu tiêu điểm Yêu cầu HS trả lời C5, C6 và câu hỏi của GV. Hướng dẫn HS tìm hiểu tiêu cự và thông báo về khái niệm tiêu cự. Làm TN về tia tới qua tiêu điểm. Hoạt động 4: Vận dụng ( 5ph). HS trả lời các câu hỏi của GV. HS trả lời C7, C8. ( xem các hình vẽ 45.4, 45.5, 45.6 SGK) Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi : Nêu các cách nhận biết TKHT. Đường đi của các tia sáng đặc biệt. Yêu cầu HS trả lời C7, C8. 3.Củng cố – dặn dò: (5ph) + Củng cố: Cho HS vẽ lại đường đi của các tia sáng đặc biệt. +Hướng dẫn về nhà: Chép và học thuộc phần GHI NHỚ. Tập vẽ nhiều đường đi của tia sáng. Xem thêm phần “Có thể em chưa biết” IV. RÚT KINH NGHIỆM :