Bài soạn Vật lý khối 8 tiết 28: Công thức tính nhiệt lượng

Tiết 28: Công thức tính nhiệt lượng A- Mục tiêu - Kể được tên các yếu tố quyết định độ lớn của nhiệt lượng một vật cần thu vào để nóng lên. Viết được công thức tính nhiệt lượng, kể được tên, đơn vị của các đại lượng trong công thức. Mô tả được thí nghiệm và xử lí được bảng kết quả thí nghiệm chứng tỏ nhiệt lượng phụ thuộc vào m, t và chất làm vật - Rèn kỹ năng phân tích bảng số liệu về kết quả thí nghiệm có sẵn, kỹ năng tổng hợp, khái quát hoá - Thái độ nghiêm túc trong học tập B- Chuẩn bị - Cả lớp: 3 bảng phụ kẻ bảng 24.1, 24.2, 24.3 - Mỗi nhóm: 3 bảng kết quả thí nghiệm bảng 24.1, 24.2, 24.3 C- Tổ chức hoạt động dạy học 1- Tổ chức Ngày dạy: .......... ........... ........... .......... Lớp: 8A1: 8A2: 8A3: 8A4: 2- Kiểm tra HS1: Kể tên các cách truyền nhiệt đã học? HS2: Chữa bài tập 23.1 và bài 23.2 (SBT) 3- Bài mới Hoạt động của GV Hoạt động của HS HĐ1: Tổ chức tình huống học tập(5ph) - Để xác định công của một lực cần phải xác định những đại lượng nào? - Nhiệt lượng là gì? Muốn xác định nhiệt lượng người ta phải làm thế nào? HĐ2: Thông báo nhiệt lượng cần thu vào để nómg lên phụ thuộc những yếu tố nào?(8ph) - Nhiệt lượng cần thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào? - GV phân tích dự đoán của HS: yếu tố nào hợp lý, yếu tố nào không hợp lý(yếu tố của vật) - Để kiểm tra sự phụ thuộc của nhiệt lượng và một trong ba yếu tố phải tiến hành thí nghiệm như thế nào? HĐ3: Tìm hiểu mối quan hệ giữa nhiệt lượng cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật (8ph) - Nêu cách thí nghiệm kiểm tra sự phụ thuộc của nhiệt lượng vào khối lượng? - GV nêu cách bố trí thí nghiệm, cách tiến hành và giới thiệu bảng kết quả 24.1 - Yêu cầu HS phân tích kết quả, trả lời câu C1, C2 và thảo luận HĐ4:Tìm hiểu mối quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ (8ph) - Yêu cầu các nhóm thảo luận phương án làm thí nghiệm, tìm hiểu mối quan hệ giữa nhiệt lượng và độ tăng nhiệt độ theo hướng dẫn câu C3, C4. - Yêu cầu HS phân tích bảng kết quả 24.2 và rút ra kết luận. HĐ5: Tìm hiểu mối quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên với chất làm vật (8ph) - Yêu cầu HS thảo luận, phân tích kết quả thí nghiệm để rút ra kết luận cần thiết. HĐ6: Giới thiệu công thức tính nhiệt lượng (5ph) - Nhiệt lượng cần thu vào để vật nóng lên phụ thuộc vào những yếu tố nào? - GV giới thiệu công thức tính nhiệt lượng, các đại lượng có trong công thức và đơn vị của từng đại lượng - GV thông báo khái niệm nhiệt dung riêng và bảng nhiệt dung riêng. - HS trả lời các câu hỏi GV yêu cầu - Ghi đầu bài I- Nhiệt lượng một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào? - HS thảo luận đưa ra dự đoán nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên phụ thuộc những yếu tố nào - HS trả lời được: Yêú tố cần kiểm tra cho thay đổi còn giữ nguyên hai yếu tố còn lại 1- Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật - HS nêu cách tiến hành thí nghiệm - Các nhóm HS phân tích kết quả thí nghiệm và tham gia thảo luận để thống nhất câu trả lời C1: Độ tăng nhiệt độ và chất làm vật giống nhau, khối lượng khác nhau. Để tìm hiểu mối quan hệ giữa nhiệt lượng và khối lượng. C2: Khối lượng càng lớn thì nhiệt lượng vật cần thu vào càng lớn. 2- Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ - Thảo luận, đại diện các nhóm trình bày phương án thí nghiệm kiểm tra C3: Khối lượng và chất làm vật giống nhau (hai cốc đựng cùng một lượng nước) C4: Phải thay đổi nhiệt độ (thời gian đun khác nhau) - HS phân tích bảng số liệu , thảo luận để rút ra kết luận. C5: Độ tăng nhiệt độ càng lớn thì nhiệt lượng vật cần thu vào càng lớn 3- Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên với chất làm vật - HS hoạt động theo nhóm trả lời C6, C7. Phân tích, thảo luận thống nhất câu trả lời C6: Khối lượng không đổi, độ tăng nhiệt độ giống nhau, chất làm vật khác nhau C7: Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên phụ thuộc vào chất làm vật II- Công thức tính nhiệt lượng - HS trả lời câu hỏi GV yêu cầu - Công thức: Q = m.c.t Q là nhiệt lượng vật cần thu vào (J) m là khối lượng của vật (kg) t là độ tăng nhiệt độ (0C hoặc K) t1 là nhiệt độ ban đầu của vật t2 là nhiệt độ cuối trong quá trình truyền nhiệt của vật. c là nhiệt dung riêng- là đại lượng đặc trưng cho chất làm vật (J/kg.K) - Nhiệt dung riêng của một chất cho biết nhiệt lượng cần thiết để làm cho 1kg chất đó tăng thêm 10C 4- Củng cố - Muốn xác định nhiệt lượng vật cần thu cần biết những đại lượng nào? Bằng dụng cụ nào? (C8) - Hướng dẫn HS làm các bài tập trong phần vận dụng (chú ý cách tóm tắt đề) C9: m = 5kg Nhiệt lượng cần truyền cho 5kg đồng để tăng nhiệt t1= 200C độ từ 200C lên 500C là: t2= 500C Q = m.c.(t2- t1) = 5.380.(50 – 20) = 57 000 J c = 380J/kg.K Đáp số: 57 000 J = 57 kJ C10: Q = (m1c1 + m2.c2)(t2- t1) = (0,5.880 + 2.4200)(100- 25)= 663 000J - Hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung phần: Có thể em chưa biết (SGK) 5- Hướng dẫn về nhà - Học bài và làm bài tập 24.1 đến 24.7 (SBT) - Đọc trước bài 25: Phương trình cân băng nhiệt