Giáo án môn Vật lý khối 9 - Trần Đình Dậu - Tiết 59: Sự phân tích ánh sáng trắng

Ngày soạn: Ngày giảng: Tiết 59 sự phân tích ánh sáng trắng 1. Kiến thức: + Phát biểu được khẳng định: Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác. + Trình bày và phân tích được thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính để từ đó rút ra kết luận: Trong chùm sáng trănngs có chứa nhiều chùm sáng màu. + Trình bày và phân tích được thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD để rút ra được kết luận về sự phân tích ánh sáng trắng. 2. Kĩ năng: +Kỹ năng phân tích hiện tượng phân ánh sáng trắng và ánh sáng màu qua thí nghiệm +Vận dụng được kiến thức thu thập giải thích các hiện tượng áng sáng màu như cầu vồng, bong bóng xà phòng dưới ánh sáng 3. Thái độ: Nghiêm túc nghiên cứu, chính xác, cẩn thận II. Chuẩn bị: Cho mỗi nhóm + 1lăng kính tam giác đều +1 màn chắn trên có khoét mọt khe hẹp + 1 bộ tấm lọc màu: xanh, đỏ, nửa đỏ nửa xanh +1 đĩa CD +1 đèn phát ánh sáng trắng +một màn màu trắng để hứng ảnh +Giá quang học +Dây nối& nguồn III. Tiến trình giờ giảng: 1.ổn định tổ chức: 2.Kiểm tra bài cũ: 4.Bài mới: Đặt vấn đề vào bài: SGK Nội dung Hoạt động của thày Hoạt động của trò I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính 1. Thí nghiệm1: Lăng kính là 1 khối trong suốt có 3 gờ. C1: SGK 3. Kết luận: SGK II.Phân tích một chùm ánh sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD 1. Thí nghiệm 3: C5, C6 SGK 2. Kết luận: SGK III. Vận dụng: C7, C8, C9 SGK * Hoạt động1:Hứng dẫn HS tìm hiểu việc phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính. - Y/C HS đọc tài liệu để tìm hiểu lăng kính là gì? - Thông báo lăng kính là 1 khối trong suốt có 3 gờ. - Y/C HS làm thí nghiệm theo nhóm. - Y/C các nhóm trình bày kết quả TN - Y/C Hs trả lời C1. - Giới thiệu hình ảnh quan sát được chụp ở (3) cuối sách - Hướng dẫn HS tiến hành TN 2 - Y/C HS nêu dự đoán hiện tượng xảy ra - Tổ chức thảo luận C3, C4 -Y/C HS rút ra KL Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu sự phân tích một chùm ánh sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD - Hướng dẫn HS làm TN 3 - Giới thiệu tác dụng phân tích ánh sáng của mặt ghi của đĩa CD và cách quan sát ánh sáng đã được phân tích - Y/C HS quan sát và trả lời C5, C6 - Thảo luận & thống nhất các câu trả lời của HS - Y/C HS rút ra KL *Hoạt động 3: Vận dụng - Y/C HS trả lời C7, C8, C9 - Thảo luận & thống nhất các câu trả lời của HS * Đọc tài liệu, trả lời & ghi vở * Hoạt động nhóm Kết quả quan sát phía sau TK thấy 1 giải ánh sáng nhiều màu. C1: Dải màu từ đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm, tím * Hoạt đông nhóm: - Tiến hành TN2 theo yêu cầu SGK - Nêu hiện tượng và ghi kết quả ( phía sau lăng kính vẫn thấy màu đỏ hoặc xanh) - Trả lời C3: ý (2) C4:Trước lăng kính ta chỉ có một dải màu trắng. sau lăng kính ta thu được nhiều dải sáng màu. Như vậy lăng kính đã phân tích từ dải a/s trăng thành dải a/s màu, nên ta nói TN1 là thí nghiệm phân tích a/s trắng - HS ghi KL vào vở. * Hoạt động nhóm tiến hành TN 3 - Trả lời C5, C6 vào vở C5: Trên đĩa CD có nhiều dải màu từ đỏ đến tím C6: Tuỳ theo phương nhìn ta có thể thấy a/s từ đĩa CD đến mắt ta có màu này hay màu kia - Trước khi đến đĩa CD, chùm sáng là chùm sáng trắng. sau khi phản xạ trên đĩa CD, ta thu được nhiều chùm sáng màu khác nhau. Vởy TN trên đia CD cũng là TN phân tích a/s trắng - Ghi KL vào vở. - Vận dụng kiến thức trả lời C7, C8, C9 C7: Chiếu chùm a/s trắng qua tấm lọc màu nào ta có màu đó . Ta có thể coi như tấm lọc màu có tác dụng tách chùm sáng đỏ khỏi chùm sáng trắng. Nếu tahy tấm tấm lọc đỏ bằng tấm lọc mùa xanh thì ta lại được ánh sáng màu xanhcứ tahy đổi như thế ta sẽ biết được trong chùm sáng trắng có những a/ s nào. đây cũng là 1 cách phân tích a/s trắng C8: Phần nước nằm giữa mặt gương và mặt nước tạo thành một lăng kính bằng nước . Xét một dải sáng hẹp phát ra từ mép của vạch den trên trán, chiếu đến mặt nước. Dải sáng này khúc xạ vào nước, phản xạ trên gương, trở lại mặt nước, lại khúc xạ ra ngoài không khí và đi vào mắt người quan sát. Dải sáng này coi như đi qua lăng kính nước nói trên. Nên nó bị phân tích ra thành nhiều dải sáng màu sắc như cầu vồng. Do đó khi nhìn vào phần gương ở trong nước ta xẽ không thấy vạch đen mà thấy một dải nhiều màu 4.Củng cố: HS phát biểu phần ghi nhớ + Thông báo phần có thể em chưa biết 5.Hướng dẫn ra bài tập về nhà: + Học bài theo SGK kết hợp vở ghi +Làm bài tập 53.1 đến 53.4 SBT Rút kinh nghiệm giảng dạy