Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 37: Đọc văn Sóng - Xuân Quỳnh

Ngµy so¹n: 10/11/2010 Ngµy d¹y:……………Líp12C2.SÜ sè…………V¾ng………………………………….... …………….Líp12C3.SÜ sè…………V¾ng……………………………………. …………….Líp12C4.SÜ sè…………V¾ng……………………………………. …………….Líp12C5.SÜ sè…………V¾ng……………………………………. …………….Líp12C6.SÜ sè…………V¾ng……………………………………. …………….Líp12C7.SÜ sè…………V¾ng……………………………………. TiÕt 37: §äc v¨n Sãng - Xu©n Quúnh - I. Môc tiªu bµi häc: 1.KiÕn thøc: Gióp häc sinh - C¶m nhËn ®­îc vÎ ®Ñp t©m hån vµ niÒm kh¸t khao h¹nh phóc cña ng­êi phô n÷ ®ang yªu. - ThÊy ®­îc ®Æc s¾c nghÖ thuËt trong cÊu tø, x©y dùng h×nh t­îng Èn dô, nhÞp ®iÖu, ng«n tõ. 2.KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng ®äc- hiÓu mét bµi th¬ tr÷ t×nh theo ®Æc tr­ng thÓ lo¹i. - RÌn kÜ n¨ng c¶m thô th¬. 3.Th¸i ®é: - Cã ý thøc x©y dùng nh÷ng t×nh c¶m trong s¸ng, ch©n thµnh, lµnh m¹nh, tõ ®ã biÕt quý träng vµ h­íng tíi t×nh yªu cao ®Ñp. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: a. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: SGK, SGV, TLTK. b. ChuÈn bÞ cña häc sinh: SGK, vë so¹n v¨n. III.TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. KiÓm tra bµi cò: kÕt hîp víi bµi míi 2. Bµi míi: GV giíi thiÖu vµo bµi Ho¹t ®éng d¹y häc cña thÇy vµ trß KiÕn thøc c¬ b¶n * H§1: T×m hiÓu tiÓu dÉn( 5 phót) - Gi¸o viªn gäi mét häc sinh ®äc phÇn tiÓu dÉn SGK. - GV: Em h·y giíi thiÖu ®«i nÐt vÒ t¸c gi¶ Xu©n Quúnh ? - GV: KÓ tªn t¸c phÈm tiªu biÓu ? - GV: Nªu xuÊt xø bµi th¬? * H§2: §äc- hiÓu v¨n b¶n( 10 phót) - Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh ®äc t¸c phÈm: giäng trÇm ®Òu phï hîp víi ng«n ng÷ cña t×nh yªu . - GV: Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh t­îng "sãng" trong bµi th¬ ? - GV: H×nh t­îng “Sãng” ®­îc miªu t¶ trong mèi quan hÖ song song øng chiÒu víi h×nh ¶nh nµo ? ý nghÜa ? *H§3: H×nh t­îng “Sãng”(28 phót) - GV: Em h·y chØ ra nghÖ thuËt vµ ý nghÜa cña h×nh t­îng sãng trong khæ th¬ 1,2 ? - GV: T¹i sao con sãng l¹i muèn t×m ra bÓ réng? Kh¸t väng g×? - GV: Sö dông liªn tiÕp c©u hái tu tõ cã t¸c dông g×? - GV më réng liªn hÖ víi th¬ Xu©n DiÖu. - GV: Tõ viÖc lÝ gi¶i, c¾t nghÜa t¸c gi¶ muèn kh¼ng ®Þnh ®iÒu g×? - GV: H×nh ¶nh con sãng ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo? - GV: T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×? t¸c dông? - GV: Nçi nhí ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo? - GV: Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch diÔn ®¹t? - GV: M­în h×nh t­îng sãng ®Ó nãi lªn ®iÒu g×? - GV: Qua ®ã em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch thÓ hiÖn t×nh yªu cña nµh th¬? - Hnahf tr×nh ®Õn ®Ých cña sèng lµ g×? Tõ ®ã t¸c gi¶ kh¼ng ®Þnh ®iÒu g×? - GV: Nh÷ng c©u th¬ nµy nãi lªn kh¸t väng g×? - GV : Mong muèn cña nhµ th¬ lµ g×? - GV: NhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt trong bµi th¬? I. §äc hiÓu tiÓu dÉn - NguyÔn ThÞ Xu©n Quúnh (1942- 1988) lµ nhµ th¬ trÎ tiªu biÓu trong thêi kú chèng MÜ vµ th¬ ca hiÖn ®¹i . - Quª: ThÞ x· Hµ §«ng- tØnh Hµ T©y - Tuæi th¬ chÞu nhiÒu thiÖt thßi, må c«i mÑ, kh«ng ®­îc gÇn cha, ë víi bµ ngo¹i -> Lu«n khao kh¸t t×nh yªu th­¬ng, m¸i Êm gia ®×nh, nh¹y c¶m víi t×nh mÉu tö . Lµ mét diÔn viªn móa tµi n¨ng, ham thÝch th¬ ca. - T¸c phÈm: Chåi biÕc, Hoa däc chiÕn hµo, Giã lµo c¸t tr¾ng. - Bµi th¬ "Sãng" rót ra trong tËp "Hoa däc chiÕn hµo" -> viÕt vÒ t×nh yªu . II. §äc- hiÓu v¨n b¶n: 1. §äc 2. T×m hiÓu chi tiÕt a. C¶m nhËn chung: -"Sãng" lµ h×nh t­îng nghÖ thuËt nãi vÒ t×nh yªuvíi ©m h­ëng dµo d¹t, nhÞp nhµng víi thÓ th¬ 5 ch÷, dßng kh«ng ng¾t nhÞp =>Sãng t×nh yªu . - "Sãng" lu«n g¾n víi "em " bao trïm trong toµn bµi -> NghÖ thuËt Èn dô nãi vÒ t×nh yªu, lµ sù ho¸ th©n c¸i t«i tr÷ t×nh cña nhµ th¬, lóc hoµ nhËp lóc ph©n ®«i ®Ó soi chiÕu vµo nhau céng h­ëng . b. H×nh t­îng "Sãng": *. Khæ th¬1,2: D÷ déi >< dÞu ªm ån µo >< LÆng lÏ - NghÖ thuËt ®èi lËp, diÔn t¶ tr¹ng th¸i biÕn ®æi cña sãng-> tËm tr¹ng phøc t¹p cña ng­êi con g¸i khi ®ang yªu ( tr¹ng th¸i tr¸i ng­îc). - “ S«ng”- con ng­êi: kh«ng hiÓu ®­îc t©m tr¹ng m×nh-> "Sãng t×m ra tËn bÓ": gi· tõ khu«n khæ chËt hÑp ®Õn víi bÕn bê réng lín cña t©m hån => quy luËt cña t×nh yªu lu«n kh¸t khao t×m kiÕm, kh¸t khao cã ®­îc. *. Khæ th¬ 3,4: - C©u hái tu tõ liªn tiÕp, dån dËp-> truy t×m nguån gèc cña sèng( nguån gèc t×nh yªu)-> kh«ng lÝ gi¶i, c¾t nghÜa ®­îc-> thó nhËn: “ Em còng kh«ng biÕt n÷a” -> Thó nhËn ®Ó kh¼ng ®Þnh quy luËt s©u xa cña t/y ®Ých thùc: tù ®Õn, hån nhiªn, trong tr¾ng. *. Khæ th¬ 5,6: - H/¶: con sãng nhí bê kh«ng ngñ ®­îc -> Nh©n ho¸:diÔn t¶ nçi nhí trong t×nh yªu( quy luËt: yªu- nhí) kh¾c kho¶i, da diÕt. - Nhí: trong m¬ cßn thøc-> t/y trong s¸ng, m·nh liÖt, s©u s¾c chñ ®éng, xuÊt ph¸t tõ câi lßng-> da diÕt, triÒn miªn, th­êng trùc, ch¸y báng. - Xu«i- B¾c Ng­îc- Nam H­íng vÒ anh -> kh¼ng ®Þnh lßng thuû chung trong t×nh yªu. -> M­în h×nh t­îng “ sãng” ®Ó gi·i bµy t×nh c¶m, béc lé nçi lßng, kh¼ng ®Þnh t×nh yªu thµnh thùc, tha thiÕt, ®»m th¾m, thuû chung. => Xu©n Quúnh ®· nãi th¼ng, nãi thËt vÒ nh÷ng t×nh c¶m s©u kÝn cña lßng m×nh v­ît lªn trªn mäi ®Þnh kiÕn cña x· héi . *. Khæ th¬ 7,8,9: - Hµnh tr×nh: ®Ých cña sãng -> bê ®Ých cña t/y-> h¹nh phóc -> kh¼ng ®Þnh t×nh yªu ch©n chÝnh sÏ cã bÕn ®Ëu. - C¶m nghÜ vÒ thêi gian thö th¸ch trong t×nh yªu §êi ng­êi Thêi gian ( h÷u h¹n) ( cã h¹n) - Kh¸t väng bÒn v÷ng, vÜnh cöu trong t×nh yªu, mong ®­îc tan ra thµnh tr¨m con sãng nhá ®Ó hßa vµo biÓn lín vç ngµn n¨m =>Khao kh¸t ®­îc sèng hÕt m×nh cho t×nh yªu . T×nh yªu ph¶i hßa nhËp víi cuéc ®êi ®Ó trë nªn bÊt diÖt -> ­íc m¬ gi¶n dÞ, khiªm nh­êng nh­ng rÊt lín lao víi t/g . c. NghÖ thuËt: - Sö dông thÓ th¬ truyÒn thèng n¨m ch÷. - C¸ch ng¾t nhÞp, gieo vÇn ®éc ®¸o, giµu s­c liªn t­ëng. - X©y dùng h×nh t­îng Èn dô, giäng th¬ tha thiÕt. 3. Cñng cè, luyÖn tËp: - Qua bµi th¬ em cã c¶m nhËn g× vÒ t©m hån cña ng­êi phô n÷ khi ®ang yªu? 4. H­íng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ: - T×m nh÷ng bµi th¬ sö dông h×nh ¶nh sãng vµ biÓn ®Ó diÔn t¶ t×nh yªu. - Bµi th¬ ®­îc kÕt cÊu theo c¸ch triÓn khai hai h×nh t­îng sãng ®«I lµ em vµ sãng. H·y nhËn xÐt vÒ ý nghÜa vµ hiÖu qu¶ cña c¸ch kÕt cÊu Êy? - ChuÈn bÞ bµi: LuyÖn tËp vËn dông kÕt hîp c¸c ph­¬ng thøc biÓu ®¹t trong bµi v¨n nghÞ luËn.