Giáo án Ngữ văn 12 - Tiết 79: làm văn - Rèn luyện kĩ năng mở bài, kết bài trong bài văn nghị luận (Tiếp)

Ngµy d¹y:……………Líp12C2.SÜ sè…………V¾ng……………………………… …………….Líp12C3.SÜ sè…………V¾ng……………………………… …………….Líp12C4.SÜ sè…………V¾ng……………………………… …………….Líp12C5.SÜ sè…………V¾ng……………………………… …………….Líp12C6.SÜ sè…………V¾ng……………………………… …………….Líp12C7.SÜ sè…………V¾ng……………………………… TiÕt 79: Lµm v¨n RÌn luyÖn kÜ n¨ng më bµi, kÕt bµi trong bµi v¨n nghÞ luËn - tiÕp I- Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS 1. KiÕn thøc - HiÓu mét c¸ch ®Çy ®ñ vÒ chøc n¨ng cña më bµi vµ kÕt bµi trong bµi v¨n nghÞ luËn. - N¾m v÷ng h¬n c¸c kiÓu më bµi vµ kÕt bµi th«ng dông trong v¨n nghÞ luËn 2. KÜ n¨ng - NhËn diÖn vµ ph©n tÝch c¸c c¸ch më bµi, kÕt bµi trong c¸c v¨n b¶n nghÞ luËn. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt më bµi, kÕt bµi trong bµi v¨n nghÞ luËn. 3. Th¸i ®é - Cã kÜ n¨ng vËn dông linh ho¹t c¸c kiÓu më bµi, kÕt bµi th«ng dông trong khi viÕt v¨n nghÞ luËn. II- ChuÈn bÞ cña GV vµ HS 1. GV: Bµi so¹n, 1 sè ®o¹n v¨n më bµi, kÕt bµi tham kh¶o. 2. HS: Vë so¹n, b¶ng phô. III- TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp víi bµi häc) 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng d¹y häc cña GV vµ HS KiÕn thøc c¬ b¶n * H§1: 5 phót - GV gäi 1 HS ®äc néi dung vµ yªu cÇu cña bµi tËp 1/SGK/114 - HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi c©u hái. - Gi¸o viªn nhËn xÐt, chuÈn x¸c kiÕn thøc . * H§2: 10 phót - GV gäi 1 HS ®äc néi dung vµ yªu cÇu cña bµi tËp 2 /SGK/115 - Th¶o luËn nhãm lín + Nhãm 1,2: ý (1) + Nhãm 3,4: ý (2) =>®¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ th¶o luËn . - Gi¸o viªn chuÈn x¸c kiÕn thøc . * H§3: 5 phót - GV gäi 1 HS ®äc néi dung vµ yªu cÇu cña bµi tËp 3/SGK/115. - GV gäi 1 HS tr¶ lêi : trong c¸c ph­¬ng ¸n nªu trªn ph­¬ng ¸n nµo ®óng nhÊt ? t¹i sao? - GV nhËn xÐt , chuÈn kiÕn thøc - GV : PhÇn kÕt bµi cÇn Êp øng ®­îc yªu cÇu g× trong qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n? - HS tr¶ lêi - GV chuÈn kiÕn thøc - GV: Tõ hai bµi tËp trªn anh (chÞ) h·y cho biÕt phÇn kÕt bµi cÇn ®¸p øng yªu cÇu g× trong qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n? - GV: Cã mÊy c¸ch kÕt bµi? - HS tr¶ lêi, GV ®­a ra 4 ®o¹n kÕt bµi minh häa cho 4 c¸ch. HS lµm viÖc c¸ nh©n, ph¸t biÓu tr­íc líp * H§4: 20 phót - GV høíng dÉn HS lµm bµi tËp 2 phÇn luyÖn tËp. - GV cho HS th¶o luËn theo bµn - GV gäi 2 HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi - GV gäi 2 HS kh¸c nhËn xÐt , bæ sung - Gi¸o viªn chuÈn x¸c kiÕn thøc - GV Yªu cÇu HS ngåi t¹i chç viÕt l¹i phÇn më bµi, kÕt bµi cho phï hîp. Thêi gian 7 phót - GV gäi 1, 2 HS ®äc phµn më bµi, kÕt bµi. - GV nhËn xÐt c¸ch viÕt, ®­a ra më bµi, kÕt bµi tham kh¶o. I. ViÕt phÇn kÕt bµi 1. Ph©n tÝch c¸ch kÕt bµi Bµi tËp 1 - C¸ch kÕt bµi (1) lan man, kh«ng ®¸nh gi¸, kh¸i qu¸t ®­îc ®Ò tµi vµ kh«ng cã dÊu hiÖu h×nh thøc cho biÕt v¨n b¶n ®· kÕt thóc. - C¸ch kÕt bµi (2) ®· ®¸nh gi¸, kh¸i qu¸t ®­îc ý nghÜa cña ®Ò tµi vµ cã dÊu hiÖu cho biÕt v¨n b¶n ®· kÕt thóc. => C¸ch kÕt bµi (2) ®¹t yªu cÇu. Bµi tËp 2 - Trong kÕt bµi (1), ng­êi viÕt ®· nªu nhËn ®Þnh tæng qu¸t vµ kh¼ng ®Þnh ý nghÜa cña vÊn ®Ò ®· tr×nh bµy: N­íc ViÖt Nam cã quyÒn h­ëng tù do vµ ®éc lËp…,®ång thêi liªn hÖ më réng ®Ó lµm râ h¬n khÝa c¹nh quan träng nhÊt cña vÊn ®Ò : Toµn thÓ d©n téc VN quyÕt ®em c¶ tinh thÇn vµ lùc l­îng, tÝnh m¹ng vµ cña c¶i ®Ó gi÷ v÷ng quyÒn tù do, ®éc lËp Êy. - Trong kÕt bµi (2), ng­êi viÕt ®· nªu nhËn ®Þnh tæng qu¸t b»ng ®o¹n v¨n tr­íc phÇn kÕt. V× thÕ, trong phÇn kÕt chØ cÇn nhÊn m¹nh, kh¼ng ®Þnh l¹i mét c©u v¨n ng¾n gän: Hai ®øa trÎ ®· thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy, ®ång thêi liªn hÖ më réng vµ nªu nhËn ®Þnh kh¸i qu¸t: H¬n thÕ n÷a …diÖu k×. Bµi tËp 3 - §¸p ¸n (C) =>PhÇn kÕt bµi th«ng b¸o vÒ sù kÕt thóc cña viÖc tr×nh bµy vÊn ®Ò, nªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t cña ng­êi viÕt vÒ nh÷ng kh¸i c¹nh næi bËt nhÊt cña vÊn ®Ò, gîi liªn t­ëng réng h¬n , s©u s¾c h¬n. 2. Yªu cÇu cña phÇn kÕt bµi - Th«ng b¸o vÒ sù kÕt thóc cña viÖc tr×nh bµy ®Ò tµi, nªu ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t cña ng­êi viÕt vÒ nh÷ng khÝa c¹nh næi bËt nhÊt cña vÊn ®Ò. - Gîi liªn t­ëng réng h¬n, s©u s¾c h¬n. 3. C¸c c¸ch kÕt bµi: - Tãm l­îc: Tãm t¾t quan ®iÓm cña ng­êi viÕt ë phÇn th©n bµi. - Ph¸t triÓn: Më réng thªm vÊn ®Ò trong ®Ò bµi. - VËn dông: ¸p dông c¸i tèt, kh¾c phôc c¸i xÊu. - Liªn t­ëng: M­în mét ý kiÕn t­¬ng tù ®Ó thay cho lêi tãm t¾t cña ng­êi lµm bµi. II. LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 2 /116 : a. - Më bµi tr×nh bµy qu¸ kÜ nh÷ng th«ng tin vÒ t/g vµ t/p ( th«ng tin thõa, kh«ng liªn quan ®Õn b¶n chÊt vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn: nh©n vËt MÞ), giíi thiÖu vÊn ®Ò chÝnh ch­a cã tÝnh kh¸i qu¸t. - KÕt bµi trïng lÆp víi më bµi, ch­a nªu ®­îc nh÷ng nhËn ®Þnh, ®¸nh gi¸ vÒ ý nghÜa cña ®Ò tµi. b. ( GV ®­a ra 1 më bµi, 1 kÕt bµi tham kh¶o) Më bµi: “ Vî chång A Phñ” lµ mét trong nh÷ng truyÖn ng¾n xuÊt s¾c nhÊt trong tËp “ TruyÖn T©y B¾c” cña nhµ v¨n T« Hoµi. T¸c phÈm lµ bøc tranh ch©n thùc vÒ cuéc sèng vµ sè phËn khæ ®au cña ng­êi d©n nghÌo miÒn nói d­íi ¸ch thèng trÞ cña bän thùc d©n, phong kiÕn; ®ång thêi nã cßn lµ bµi ca vÒ søc sèng vµ kh¸t väng tù do cña con ng­êi mµ tiªu biÓu lµ nh©n vËt MÞ. Cuéc ®êi vµ sè phËn cña MÞ lµ c/® vµ sè phËn bi th¶m cña biÕt bao phô n÷ nghÌo khæ d­íi ¸ch thèng trÞ cña bän quan l¹i phong kiÕn ë miÒn nói. Than phËn cña MÞ lµ th©n phËn n« lÖ bÞ c­íp ®o¹t søc lao ®éng, c­íp ®o¹t quyÒn sèng, quyÒn h¹nh phóc, quyÒn lµm ng­êi. KÕt bµi: Víi nh©n vËt MÞ, nhµ v¨n T« Hoµi ®· thµnh c«ng trong viÖc x©y dùng h×nh t­îng ng­êi phô n÷ víi vÎ ®Ñp t©m hån phong phó ®a d¹ng. Thµnh c«ng nµy chøng tæ sù am hiÓu vµ niÒm ®ång c¶m s©u s¾c cña nhµ v¨n ®èi víi ng­êi lao ®éng miÒn nói T©y B¾c. §ång thêi nã cßn chøng tá kh¶ n¨ng n¾m b¾t vµ diÔn t¶ tµi t×nh qu¸ tr×nh t©m lÝ phøc t¹p, tinh tÕ cña mét c©y bót v¨n xu«i vµo loại hµng ®Çu trong nÒn v¨n häc ViÖt Nam hiÖn ®¹i. 3. Cñng cè- 1 phót - HS biÕt c¸ch viÕt kÕt bµi ®óng vµ phï hîp - NhËn biÕt vµ söa c¸c lçi th­êng gÆp khi viÕt më bµi. 4. H­íng dÉn häc bµi- 1 phót - ViÕt kÕt bµi cho ®Ò bµi : Suy nghÜ cña anh ( chÞ) vÒ h×nh t­îng “ sãng” vµ kh¸t väng t×nh yªu trong bµi th¬ “ sãng” cña Xu©n Quúnh ? - ViÕt kÕt bµi cho ®Ò bµi: Suy nghÜ cña anh, chÞ vÒ phong trµo “ Mïa hÌ xanh” cña häc sinh, sinh viªn?