Giáo án Ngữ Văn 6

TuÇn 1- TiÕt 1: Con rång ch¸u tiªn I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: HiÓu s¬ bé §N vÒ truyÒn thuyÕt. HiÓu ®­îc néi dung , ý nghÜa cña 2 truyÖn. ChØ ra vµ hiÓu ®­îc ý nghÜa cña nh÷ng chi tiÕt kú ¶o. KÓ l¹i ®­îc truyÖn. II.ChuÈn bÞ ®å dïng. - BÈng phô,S¸ch §HVB. II. C¸c b­íc lªn líp: 1.æn ®Þnh 2.KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ cña HS. 3. Bµi míi : H® cña GV H® cña Hs Ghi b¶ng H§1 GV h­íng dÉn hs ®äc . Chó ý c¸ch ®äc: râ rµng rµnh m¹ch. NhÊn giäng ë nh÷ng chi tiÕt kú ¶o, hoang ®­êng. GV ®äc mÉu mét vµi ®o¹n. H? TruyÖn gåm nh÷ng sù viÖc chÝnh nµo? H? Tõ viÖc n¾m ®­îc c¸c sù kiÖn c¬ b¶n cña truyÖn, em h·y kÓ l¹i c©u truyÖn ? KL: §ã lµ c©u chuyÖn truyÒn thuyÕt vÒ ®êi Vua Hïng. H? Em hiÓu thÕ nµo lµ truyÒn thuyÕt? GV: §©y lµ TT vÒ thêi Vua Hïng, thêi ®¹i më ®Çu lÞch sö VN g¾n víi nguån gèc d©n téc vµ c«ng cuéc dùng n­íc, gi÷ n­íc d­íi thêi Vua Hïng. §©y lµ nh÷ng thÇn tho¹i ®· ®­îc lÞch sö ho¸. H§2 –GV HDHS t×m hiÓu néi dung ý nghÜa v¨n b¶n. H? H×nh ¶nh LLQ vµ ¢u C¬ ®­îc giíi thiÖu ntn? H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng chi tiÕt trªn? GV: C¶ 2 vÞ thÇn ®Òu lµ nh÷ng vÞ anh hïng kiÕn t¹o nÒn v¨n minh ¢u L¹c. TruyÖn hÊp dÉn ng­êi ®äc víi nh÷ng chi tiÕt Rång ë d­íi n­íc vµ Tiªn trªn non gÆp nhau, yªu th­¬ng nhau vµ kÕt duyªn vî chång, ph¶n ¸nh thêi kú gia ®×nh cña ng­êi ViÖt cæ. H? ViÖc kÕt duyªn cña LLQ vµ ¢u C¬ , chuyÖn ¢u C¬ sinh në cã g× kú l¹? GV: LLQ t­îng tr­ng cho n­íc, ¢u C¬ t­îng tr­ng cho ®Êt. C¶ 2 thÇn t­îng tr­ng cho ®Êt n­íc, nói s«ng gi÷a cha kú diÖu, mÑ thiªng liªng t¹o nªn Tæ Quèc VN. H? ý nghÜa cña chi tiÕt kú l¹ trªn? GV liªn hÖ víi tõ “ §ång bµo” trong c©u nãi cña B¸c Hå. H? Khi t¶ 100 con trai cña ¢u C¬ ng­êi x­a nhÊn m¹nh vµo chi tiÕt nµo? Quan s¸t bøc tranh. Tranh minh ho¹ c¶nh g×? §äc lêi cña LLQ. H? LLQ vµ ¢u C¬ chia con ntn vµ ®Ó lµm g×? H? Theo em, chi tiÕt trªn nh»m gi¶i thÝch ®iÒu g× vÒ ls? H? B»ng sù hiÓu biÕt cua rem vÒ ls chèng ngo¹i x©m vµ c«ng cuéc dùng x©y ®Êt n­íc cña d©n téc, em thÊy lêi c¨n dÆn cña LLq sau nµy cã ®­îc con ch¸u thÇn thùc hiªn kh«ng? H? §äc phÇn cuèi truyÖn? H? TruyÖn kÕt thóc b»ng sù viÖc nµo? H?Chi tiÕt ng­êi con tr­ëng ë l¹i lµm Vua nh»m gi¶i thÝch ®iÒu g×? H? Theo em, cèt lâi ls trong truyÖn lµ g×? GV: Sù kÕt hîp gi÷a bé l¹c L¹c ViÖt vµ ¢u ViÖt vµ nguån gèc chung cña c¸c c­ d©n B¸ch viÖt lµ cã thËt. ChiÕn tranh vÒ tù vÖ ngµy cµng trë nªn ¸c liÖt ®ßi hái ph¶i huy ®éng søc m¹nh cña c¶ céng ®ång ë thêi ®¹i Hïng vu¬ng vµ c«ng cuéc chèng lò lôt ®Ó x©y dùng ®êi sèng n«ng nghiÖp ®Þnh c­ , b¶o vÖ ®Þa bµn c­ tró thêi Êy còng lµ cã thËt. H? Em hiÓu thÕ nµo lµ chi tiÕt t­ëng t­îng, kú ¶o? Vai trß? GV më réng:Chi tiÕt t­ëng t­îng, kú ¶o trong truyÖn cæ d©n gian g¾n liÒn víi quan niÖm, tÝn ng­ìng cña ng­êi x­a vÒ tg. VD: Quan niÖm vÒ c¸c thÕ giíi nh­ trÇn gian ©m phñ, thuû phñ. VÒ sù ®an xen gi÷a tg thÇn vµ tg ng­êi. Quan niÖm v¹n vËt ®Òu cã linh hån. H? ý nghÜa cña truyÖn? H§3-GV :HDHS LuyÖn tËp H? Em biÕt nh÷ng truyÖn nµo cña c¸c d©n téc kh¸c ë VN còng gi¶i thÝch nguån gèc d©n téc nh­ truyÖn: con Rång....? H? Sù gièng nhau Êy kh¼ng ®Þnh ®iÒu g×? IV.HDVN: - KÓ ®­îc truyÖn - Häc ghi nhí - So¹n bµi : B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. HS ®äc. HS kh¸c nhËn xÐt c¸ch ®äc cña b¹n. 1/ Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬. Sù gÆp gì kú l¹ cña hä. 2/ LLQ vµ ¢u C¬ nªn vî, nªn chång. 3/ Sù sinh në kú l¹ cña ¢u C¬: bäc tr¨m trøng. 4/ Cuéc chia tay gi÷a LLQ vµ ¢u C¬. 5/ Sù ra ®êi cña nhµ n­íc V¨n Lang vµ triÒu ®¹i Vua Hïng. Hs kÓ. Hs kh¸c nhËn xÐt. TruyÒn thuyÕt lµ lo¹i truyÖn d©n gian truyÒn miÖng kÓ vÒ c¸c nv vµ sù kiÖn cã liªn quan ®Õn lÞch sö thêi qu¸ khø , th­êng cã yÕu tè t­ëng t­îng, kú ¶o. TT thÓ hiÖn c¸ch ®¸nh gi¸ cña nd ®èi víi c¸c sù kiÖn vµ nv lÞch sö ®­îc kÓ. L¹c Long Qu©n: con trai thÇn Long N÷, m×nh rång, søc khoÎ v« ®Þch. ThÇn cã tµi n¨ng phi th­êng : diÖt trõ Ng­ Tinh, Hå Tinh, Méc Tinh, khai ph¸ vïng biÓn, vïng rõng nói, vïng ®ång b»ng. ¢u C¬: Thuéc dßng thÇn N«ng, xinh ®Ñp tuyÖt trÇn. D¹y d©n c¸ch trång trät, ch¨n nu«i, c¸ch ¨n ë. Kú l¹, ®Ñp ®Ï, lín lao. Sinh ra bäc tr¨m trøng, në ra 100 con trai. Bäc tr¨m trøng biÓu t­îng cho søc m¹nh céng ®ång cña ng­êi ViÖt. Con nµo con Êy hång hµo, ®Öp l¹ th­êng. 50 ng­êi con theo cha xuèng biÓn, 50 ng­êi con theo mÑ lªn nói ®Ó cai qu¶n c¸c ph­¬ng: kÎ trªn c¹n, ng­êi d­íi n­íc. Lý gi¶i sù ph©n bè d©n c­ ë n­íc ta. HS th¶o luËn vµ t×m dÉn chøng ®Ó chøng minh. HS ®äc ViÖc thµnh lËp nhµ n­íc ®Çu tiªn trong lÞch sö. Ph¶n ¸nh mèi quan hÖ vµ thèng nhÊt cña c¸c c­ d©n ng­êi ViÖt thêi x­a. Chi tiÕt kh«ng cã thËt ®­îc tgdg s¸ng t¹o Vai trß : T« ®Ëm tÝnh chÊt kú l¹, lín lao , ®Öp ®Ï cua c¸c nv, sù kiÖn ThÇn kú ho¸, tin yªu , t«n kÝnh tæ tiªn d©n téc m×nh. T¨ng søc hÊp dÉn cho truyÖn Gi¶I thÝch, suy t«n nguån gèc cao quý cña d©n téc VNvµ biÓu hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt cña nd ta ë mäi miÒn ®Êt n­íc.. M­êng: qu¶ trøng to në ra ng­êi. Kh¬ Me: qu¶ bÇu mÑ Sù gÇn gòi vÒ céi nguån vµ sù giao l­­ v¨n ho¸ gi÷a c¸c d©n téc trªn n­íc ta. I/ §äc, t×m hiÓu tõ ng÷ khã: 1/ §äc: 2/ KÓ 3/ T×m hiÓu chó thÝch: TruyÒn thuyÕt II/ T×m hiÓu v¨n b¶n: 1/ Nh©n vËt L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬: 2/ ¢u C¬ sinh në vµ ý nghÜa cña viÖc chia con: 3/ Sù h×nh thµnh triÒu ®¹i Hïng V­¬ng: *Ghi nhí : SGK III/ LuyÖn tËp: TuÇn1 - TiÕt 2: b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. Ngµy so¹n:………………. Ngµy d¹y :………………. I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: HiÓu thªm ®Þnh nghÜa vÒ truyÒn thuyÕt. HiÓu thªm thµnh qu¶ lao ®éng trong viÖc x©y dùng nÒn v¨n ho¸ d©n téc. BiÕt xd cho m×nh lßng yªu quý nh÷ng con ng­êi lao ®éng ch©n chÝnh, tù hµo vÒ v¨n ho¸ d©n téc. II. C¸c b­íc tiÕn hµnh: H® cña GV H® cña Hs Ghi b¶ng H§ 1KTBC: ThÕ nµo lµ truyÒn thuyÕt? T¹i sao nãi truyÖn “ Con Rång...” lµ truyÒn thuyÕt? Nªu ý nghÜa cña .truyÖn? PBCN vÒ mét chi tiÕt mµ em thÝch nhÊt? H§ 2: Bµi míi: GV h­íng dÉn c¸ch ®äc: chËm r·i, t×nh c¶m. H? TruyÖn gåm nh÷ng sù viÖc chÝnh nµo? Gv yªu cÇu hs kÓ truyÖn. H­íng dÉn t×m hiÓu 1 sè tõ ng÷ khã. Gäi hs ®äc tõ ®Çu....cã Tiªn V­¬ng ch÷ng gi¸m. H? Vua Hïng chän ng­êi nèi ng«i trong hoµn c¶nh ntn? H? ý ®Þnh chän ng­êi nèi ng«i cña Vua Hïng ntn? H? Qua c¸ch chän ng­êi nèi ng«i ®· gióp em hiÓu ®iÒu g× vÒ vÞ vua nµy? GV:Vua Hïng ®­a ra h×nh thøc ®Ó chän ng­êi nèi ng«i....Thêi gian tr«i ®i, ngµy lÔ Tiªn V­¬ng s¾p ®Õn. Ai sÏ lµ ng­êi lµm võa ý vua? chóng ta theo dâi phÇn tiÕp theo cña truyÖn. §äc ®o¹n : c¸c lang....lÔ Tiªn V­¬ng H? §o¹n truyªnh kÓ vÒ sù viÖc g×? H? Trong ®o¹n truyÖn trªn chi tiÕt nµo em th­êng gÆp trong c¸c truyÖn cæ d©n gian? GV: §©y lµ chi tiÕt nghÖ thuËt tiªu biÓu cho truyªnh d©n gian. Trong c¸c truyÖn dg kh¸c ta còng thÊy sù cã mÆt cña c¸c chi tiÕt trªn. H? Em h·y kÓ 1 vµi chi tiÕt trong c¸c truyÖn dg kh¸c ? H? Theo em, chi tiÕt trªn cã gi¸ trÞ ntn víi truyÖn dg? LÔ Tiªn V­¬ng ®· trë thµnh cuéc ®ua tµi gi÷a 20 ng­êi con trai cña Vua. Trong cuéc ®ua tµi ®ã LL lµ ng­êi chÞu nhiÒu thiÖt thßi nhÊt. H? Trong lóc Êy, ®iÒu kú l¹i nµo ®· ®Õn v¬Ý LL? H? V× sao chØ cã LL ®­îc thÇn gióp ®ì? H? Trong giÊc méng, thÇn ®· cho LL biÕt ®iÒu g×? H? T¹i sao thÇn kh«ng chØ dÉn cô thÓ cho LL c¸ch lµm b¸nh? H? LL cã hiÓu ý thÇn kh«ng? LL ®· hiÓu gt lao ®éng cña nghÒ n«ng : nhê g¹o mµ d©n Êm no, n­íc hïng m¹nh, ®ñ søc chèng giÆc, gi÷ yªn bê câi. H? Qua viÖc LL lµm ra 2 thø b¸nh, em cã c¶m nhËn g× vÒ nv nµy? H? Theo em , v× sao vua l¹i chän b¸nh cña LL? GV: §ã còng chÝnh lµ chÆng ®­êng thö th¸ch, cô thÓ lµ thö th¸ch vÒ mÆt trÝ tuÖ mµ nv trong truyÖn dg tr¶i qua. Qua ®ã thÓ hiÖn tµi n¨ng cña nv. H? Nh©n d©n ta s¸ng t¸c truyÖn nµy nh»m gi¶i thÝch ®iÒu g×? H? TruyÖn cã ý nghÜa ca ngîi ai? §Ò cao ®iÒu g×? H? Nªu ý nghÜa cua rphong tôc lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy trong ngµy TÕt cña nd ta? H? Trong truyÖn, em thÝch nhÊt chi nµo? V× sao? H­íng dÉn hs phÇn ®äc thªm. HDVN: KÓ truyÖn. N¾m nd, ý nghÜa cña truyÖn. So¹n bµi tr 13. Gäi 2 ®Õn 3 hs ®äc. HS kh¸c nhËn xÐt. 1/ Nh©n lóc vÒ giµ, Vua Hïng thø 7 trong ngµy lÔ Tiªn V­¬ng cã ý ®Þnh chän ng­êi nèi ng«i. 2/ C¸c lang cè ý lµm võa lßng Vua b»ng nh÷ng m©m cç thËt hËu. 3/ Riªng Lang Liªu ®­îc thÇn m¸ch b¶o dïng 2 lo¹i b¸nh d©ng lÔ Tiªn V­¬ng. 4/ Vua Hïng chän b¸nh ®Ó lÔ Tiªn V­¬ng vµ tÕ trêi ®Êt nh­êng ng«i b¸u cho chµng. 5/ Tõ ®êi Vua Hïng thø 7, n­íc ta cã tËp tôc lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy ®Ó ®ãn tÕt. GiÆc ngoµi ®· dÑp yªn, ®Êt n­íc cã thÓ tËp trung vµo c«ng cuéc ch¨m lo cho d©n ®­îc no Êm, vua ®· giµ muèn truyÒn ng«i. Chän ng­êi lµm võa ý vua trong lÔ Tiªn V­¬ng; ng­êi nèi ng«i ph¶i nèi chÝ Vua . Lµ «ng tµi trÝ, s¸ng suèt, c«ng minh. Lu«n ®Ò cao c¶nh gi¸c thï trong giÆc ngoµi . §ång thêi ngÇm nh¾c nhë 20 «ng Lang vÒ truyÒn thèng dùng n­íc, gi÷ n­íc. Chi tiÕt thi tµi: Hä chØ biÕt ®ua nhau lµm cç thËt hËu , thËt ngon ®em vÒ lÔ Tiªn V­¬ng. TruyÖn TÊm C¸m : thi b¾t tÐp. TruyÖn Em bÐ th«ng minh: thi gi¶i c¸c c¸u ®è o¸i o¨m. T¹o ra t×nh huèng truyÖn ®Ó c¸c nv béc lé phÈm chÊt, tµi n¨ng. Gãp phÇn t¹o sù håi hép, høng thó cho ng­êi nghe. GÆp thÇn trong m¬. V× LL må c«i cha mÑ vµ thiÖt thßi nh©t. Chµng ch¨m lo viÖc ®ång ¸ng, tù tay trång lóa, trång khoai. Chµng hiÓu ®­îc gi¸ trÞ h¹t g¹o, cña c¶i do m×nh lµm ra. H¹t g¹o lµ quý.... ThÇn muèn thö th¸ch ®Ó LL béc lé ®­îc trÝ tuÖ, tµi n¨ng cña m×nh, ®Ó chøng tá viÖc kÕ vÞ ng«i vua lµ xøng ®Êng LL ®· suy nghÜ thÊu ®¸o lêi thÇn vµ s¸ng t¹o ra 2 lo¹i b¸nh: b¸nh ch­ng h×nh vu«ng, b¸nh giÇy h×nh trßn. Lµ ng­êi tµi trÝ. 2 thø b¸nh cã ý nghÜa s©u sa t­îng tr­ng cho trêi ®Êt, mu«n loµi, cã ý nghÜa thùc tÕ quý h¹t g¹o Chµng lµ ng­êi lµm võa ý vua ®· ®o¸n ®­îc ý vua. §ã lµ biÓu hiÖn cña ãc th«ng minh, trÝ tuÖ. Gi¶i thÝch nguån gèc sù v©t: b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy vµ phong tôc ngµy TÕt Nguyªn §¸n lµm 2 lo¹i b¸nh cña nd ta. Ca ngîi thêi c¸c Vua Hïng dùng n­íc. §Ò cao nghÒ n«ng, ®Ò cao sù thê kÝnh trêi, ®Êt vµ tæ tiªn cña nd ta. Ph¶n ¸nh thµnh qu¶ cña «ng cha ta x­a trong viÖc xd nÒn vh d©n téc. HS th¶o luËn. I/ §äc, t×m hiÓu chó thÝch: 1/ §äc 2/ KÓ 3/ T×m hiÓu tõ ng÷ khã: II/ T×m hiÓu v¨n b¶n: 1/ Hïng V­¬ng chän ng­êi nèi ng«i 2/ Cuéc ®ua tµi giµnh ng«i b¸u: 3/ Lang Liªu ®­îc nèi ng«i: 4/ ý nghÜa cña vb: III/ LuyÖn tËp: TiÕt 3: tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng viÖt I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: HiÓu thÕ nµo lµ tõ vµ ®Æc ®iÓm cÊu t¹o tõ TiÕng ViÖt. Kh¸i niÖm vÒ tõ, ®¬n vÞ cÊu t¹o tõ, c¸c kiÓu cÊu t¹o tõ. II. C¸c b­íc tiÕn hµnh: H® cña GV H® cña Hs Ghi b¶ng * H§ 1: KTBC: kiÓm tra 1 sè kiÕn thøc vÒ tõ ®· häc ë cÊp tiÓu häc.. * H§ 2: Bµi míi: H? VD trªn®­îc trÝch dÉn tõ vb nµo? Nãi vÒ ai? vÒ ®iÒu g×? Mçi tõ ®· ®­îc ph©n c¸ch b»ng dÊu g¹ch chÐo. H?Em h·y x¸c ®Þnh sè tiÕng vµ sè tõ trong vd? H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sè tiÕng trong mçi vd trªn? H? C¸c em cã gÆp nh÷ng tõ cã sè tiÕng h¬n 2 kh«ng? VD? H? §¬n vÞ cÊu t¹o tõ TV lµ g×? H? 9 tõ trong vd trªn khi kÕt hîp víi nhaucã t¸c dông g×? H? Khi nµo 1 tiÕng cã thÓ coi lµ 1 tõ? H? Tõ c¸c vd trªn, em hiÓu tõ lµ g×? TÝch hîp TLV: Trong cuéc sèng hµng ngµy, ®Ó diÔn ®¹t ®iÒu m×nh muèn nãi, muèn viÕt cÇn lùa chän tõ ®Ó s¾p xÕp thµnh c©u, diÔn ®¹t cho phï hîp víi M§giao tiÕp ®Ó ng­êi tiÕp nhËn hiÓu ®­îc ý m×nh. H? X¸c ®Þnh tõ va ftiÕng trong vd sau? H? Dùa vµo kiÕn thøc ®· häc vÒ tõ ®¬n vµ tõ phøc ë cÊp tiÓu häc, em h·y x¸ ®Þnh tõ ®¬n vµ tõ phøc trong vd sau? H? Tõ ®¬n vµ tõ phøc kh¸c nhau ntn vÒ cÊu t¹o? H? Tõ ®ã, em hiÓu thÕ nµo lµ tõ ®¬n? thÕ nµo lµ tõ phøc? H? XÐt c¸c tõ:ch¨n nu«i, b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy? C¸c tõ nµy ®­îc t¹o ra b»ng c¸ch nµo? §ã lµ tõ ghÐp. H? Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ ghÐp? H? Tõ phøc : trång trät ®­îc t¹o nªn cã g× kh¸c víi tõ ghÐp trªn? H? Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ l¸y? T×nh huèng th¸o luËn: Cã b¹n cho r»ng: ch¨n nu«i lµ tõ phøc, b¹n kh¸c cho lµ tõ ghÐp. ý kiÕn cña em ntn? H? Bµi häc h«m nay, em cÇn ghi nhí nh÷ng néi dung c¬ b¶n nµo? Gäi Hs tr×nh bµy BT 4,5 h×nh thøc thi t×m tõ l¸y * HDVN: - N¾m v÷ng bµi - Hoµn thµnh c¸c bt cßn l¹i - So¹n bµi: giao tiÕp, vb vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t. VB con Rång... 12 tiÕng, 9 tõ. Cã tõ cÊu t¹o lµ 1 tiÕng. Cã tõ cÊu t¹o lµ 2 tiÕng. 3 tiÕng: Hîp t¸c x·. 4 tiÕng: nhÝ nha nhÝ nh¶nh. chñ nghÜa x· héi. §¬n vÞ cÊu t¹o tõ TV lµ tiÕng. T¹o ra 1 c©u trän vÑn diÔn ®¹t 1 ý. Khi 1 tiÕng cã thÓ dïng t¹o c©u , tiÕng Êy trë thµnh tõ. X¸c ®Þnh tõ vµ tiÕng: L¹c Long Qu©n/ gióp/ d©n/ diÖt trõ/ Ng­ Tinh/ Hå Tinh/ Méc Tinh. VD: Tõ/ ®Êy/n­íc/ ta/ ch¨m / nghÒ/ trång trät/ ch¨n nu«i/ vµ/ cã/ tôc/ ngµy / TÕt/ lµm/ b¸nh ch­ng/ b¸nh giÇy. GhÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa. Do cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c tiÕng. S¬ ®å cÊu t¹o tõ Ghi nhí nguån gèc, con ch¸u lµ tõ ghÐp §iÒn tõ tæ tiªn. Con ch¸u, tæ tiªn, «ng bµ. cha mÑ, vî chång, anh em, c« chó. VD: theo giíi tÝnh: «ng bµ, cha mÑ, anh chÞ Nªu c¸ch chÕ biÕn b¸nh: b¸nh gi¸n, b¸nh n­íng, b¸nh ch­ng. XÐt VD: ThÇn d¹y d©n c¸ch trång trät, ch¨n nu«i vµ c¸ch ¨n ë. NhËn xÐt: 1/ TiÕng dïng ®Ó t¹o tõ. I/ Tõ lµ g×? II/ Tõ ®¬n, tõ phøc: 1/ Tõ ®¬n: 2/ tõ phøc: a/ Tõ ghÐp: b/ Tõ l¸y III/ LuyÖn tËp: 1/ bµi tËp 1 2/ BT 2: 3/ BT 3: t×m thªm t­ fghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc 4/ bµi tËp 4, 5 TiÕt 4: giao tiÕp, v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t. I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: Huy ®éng kiÕn thøc HS ë nh÷ng lo¹i VB mµ hs ®· biÕt. H×nh thµnh s¬ bé kn: VB, môc ®Ých giao tiÕp vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t. II. C¸c b­íc tiÕn hµnh: H® cña GV H® cña Hs Ghi b¶ng * H§ 1: KTBC: Ph©n biÖt gi÷a tõ ghÐp vµ tõ l¸y?Cho vd minh ho¹?. * H§ 2: Bµi míi: H? Trong ®êi sèng, khi em cã 1 suy nghÜ, 1 nguyÖn väng mµ cÇn biÓu ®¹t cho mäi ng­êi biÕt, em lµm ntn? H?Em h·y biÓu ®¹t suy nghÜ cña em vÒ ­íc m¬ cho ng­êi b¹n biÕt? GVKL: Sù biÓu ®¹t Êy chÝnh lµ qu¸ tr×nh tiÕp xóc gi÷a em víi ng­êi kh¸c. H? Giao tiÕp lµ g×? H? Khi muèn biÓu ®¹t t­ t­ëng, t×nh c¶m Êy mét c¸ch trän vÑn, ®Çy ®ñ cho ng­êi kh¸c hiÓu , em lµm ntn? GV: nãi c¸ch kh¸c lµ ph¶i t¹o lËp mét VB. Gäi hs ®äc c©u ca dao 1. H?C©u ca dao ®­îc s¸ng t¸c nh»m M§ g×? H? VÊn ®Ò mµ c©u ca dao ®Ò cËp ®Õn lµ g×? H? 2 c©u 6 vµ 8 liªn kÕt víi nhau ntn?( vÒ luËt th¬ vµ vÒ ý? H? Cau ca dao ®· biÓu ®¹t trän vÑn 1 ý ch­a? GV KL: C©u ca dao trªn chÝnh lµ 1 VB H? Em hiÓu VB lµ g×? GV ®­a ra c¸c t×nh huèng: 1/ Hai ®éi bãng ®¸ muèn xin phÐp sö dông s©n vËn ®éng TP. 2/ T­êng thuËt diÔn biÕn trËn ®Êu bãng ®¸. 3/ T¶ nh÷ng pha bãng ®Ñp. 4/ Giíi thiÖu qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ thµnh tÝch thi ®Êu cña ®éi. 5/ Bµy tá lßng yªu mÕn m«n bãng ®¸. 6/ B¸c bá ý kiÕn cho r»ng bãng ®¸ lµ m«n thÓ thao tèn kÐm. ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn häc tËp. Gäi HS nªu vd vÒ c¸c kiÓu vb ®Ó ®iÒn vµo bn¶g. H? em h·y lùa chän kiÓu vb vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t phï hîp cho c¸c t×nh huèng cho trªn? H? T×m ph­¬ng thøc biÓu ®¹t cña nh÷ng ®o¹n trÝch? H? TruyÒn thuyÕt: Con Rång....thuéc kiÓu VB nµo? V× sao? * HDVN: Lµm bt 3,4,5 s¸ch bµi tËp So¹n VB: Th¸nh giãng. Em sÏ nãi hoÆc viÕt. T«i m¬ ­íc trë thµnh b¸c sü. Lµ ho¹t ®éng truyÒn ®¹t, tiÕp nhËn t­ t­ëng , t×nh c¶m b»ng ph­¬ng tiÖn ng«n ng÷. Ph¶i nãi, viÕt cã ®Çu, cã cuèi m¹ch l¹c. Ai ¬i gi÷ chÝ cho bÒn Dï ai xoay h­íng ®æi nÒn mÆc ai. M§gt: §Ó nªu ra 1 lêi khuyªn. Chñ ®Ò: Khuyªn con ng­êi ta cÇn gi÷ chÝ cho bÒn. Liªn kÕt: vÒ vÇn vµ vÒ ý. C©u sau lµm râ ý thªm cho c©u tr­íc. hµnh chÝnh thuyÕt minh, tù sù Miªu t¶ BiÓu c¶m. NghÞ luËn. a/ Tù sù b/ Miªu t¶ c/ NghÞ luËn. d/ BiÓu c¶m e/ ThuyÕt minh. Lµ VB tù sù. TruyÖn kÓ vÒ viÖc, ng­êi theo mét diÔn biÕn nhÊt ®Þnh. I/ Bµi tËp: II/ Bµi häc: 1/ Giao tiÕp lµ g×? Ghi nhí 1. 2/ V¨n b¶n lµ g×? Ghi nhí 2 3/ KiÓu VB vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t: Tù sù Miªu t¶ BiÓu c¶m NGhÞ luËn thuyÕt minh Hµnh chÝnh, c«ng vô. Ghi nhí: SGK III/ LuyÖn tËp: 1/ Bµi tËp 1: 2/ Bµi tËp 2: TiÕt 5: th¸nh giãng. I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: N¾m ®­îc ý nghÜa vµ mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn Th¸nh giãng. KÓ l¹i ®­îc truyÖn nµy. II. C¸c b­íc tiÕn hµnh: H® cña GV H® cña Hs Ghi b¶ng * H§ 1: KTBC: KÓ truyÖn b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy.? Nªu ý nghÜa cña truyÖn?. * H§ 2: Bµi míi: GV nªu yªu cÇu : Giäng ng¹c nhiªn , håi hép ë ®o¹n Giãng ra ®êi. Lêi Giãng tr¶ lêi sø gi¶ ®Ünh ®¹c, nghiªm trang. §o¹n c¶ lµng nu«i Giãng ®äc giäng h¸o høc, phÊn khëi. §o¹n Giãng ®¸nh giÆc giäng khÈn tr­¬ng, m¹nh mÏ. ®o¹n cuèi giäng chËm, nhÑ. H? TruyÖn gåm nh÷ng sù viÖc chÝnh nµo? H? NV trung t©m cña truyÒn thuyÕt nµy lµ NV nµo? TT cã mét sè nv: bµ mÑ, d©n lµng, sø gi¶, giÆc ¢n.... Gäi HS ®äc: tõ ®µu....giÕt giÆc cø­ n­íc. H? PhÇn ®Çu kÓ vÒ sù viÖc g×? H? Sù ra ®êi cña Giãng ®­îc tg d©n gian giíi thiÖu ntn? H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c chi tiÕt trªn? H? Theo em , nh÷ng chi tiÕt t­ëng t­îng, kú ¶o cã ý nghÜa g×? ( §äc chi tiÕt ®ã, em cã thÝch thó, cã muèn theo dâi kh«ng? GV dÉn d¾t: sù kiÖn giÆc ¢n sang x©m chiÕm bê câi. Vua cho sø gi¶ ®i t×m ng­êi tµi giái cø­ n­íc. H? Khi nghe lêi rao cña sø gi¶, Giãng cã sù thay ®æi kú l¹ ntn? H? C©u nãi ®ã víi ai? Trong hoµn c¶nh nµo? H? ý nghÜa c¶u lêi nãi ®ã? GV: “ Kh«ng nãi th× ®Ó b¾t ®Çu nãi th× ®iÒu quan träng nãi lêi yªu n­íc, cøu n­íc”. ý thøc ®/v ®¸t n­íc ®­îc ®Æt lªn ®µu tiªn víi ng­êi anh hïng. Gäi Hs ®äc: cµng l¹ h¬n...giÕt giÆc cø­ n­íc. H? Nªu chi tiÕt kú l¹ trong phÇn VB trªn? GV cung cÊp thªm 1 sè dÞ b¶n kh¸c. D©n gian kÓ r»ng khi Giãng lín ¨m nh÷ng 3 nong c¬m víi 3 nong cµ, uèng mét h¬i n­íc c¹n ®µ khóc s«ng. H? Theo em, chi tiÕt: Giãng lín nhanh...bµ con vui lßng...cã ý nghÜa ntn? GV: Giãng lµ con c¶u mu«n bµ mÑ, cña nd. Ng­êi anh hïng tõ d©n mµ ra, søc m¹nh c¶u d©n téc tËp trung thÓ hiÖn trong søc m¹nh cña Giãng. H? Em h·y kÓ 1 chi tiÕt miªu t¶ vÞ thÇn trong truyÖn thÇn tho¹i mµ em ®· ®äc? H?NV Giãng cã g× kh¸c víi c¸c vÞ thÇn trong truyÖn thÇn thaäi ®ã? H? Sù kh¸c nhau ®ã cã ý nghÜa g×? §äc diÔn c¶m: giÆc ®· ®Õn...oai phong.. H? ý nghÜa cña chi tiÕt: chó bÐ v­¬n vai...? H? B»ng lêi v¨n cña m×nh, em h·y kÓ l¹i ®o¹n Giãng ra trËn ®¸nh giÆc? H? NhËn xÐt c¸ch miªu t¶ trong ®o¹n v¨n? H? Chi tiÕt: roi s¾t gÉy.....cã ý nghÜa ntn? H? T¹i sao ®¸nh giÆc xong, Giãng l¹i bay vÒ trêi? GV: ®¸nh giÆc xong, Giãng kh«ng hÒ ®ßi hái c«ng danh. DÊu tÝch cña chiÕn c«ng, Giãng ®Ó l¹i cho quª h­¬ng. “ AH thÕ míi thËt Ah, thËt vÜ ®¹i.Còng nh­ nd, ®uæi xong giÆc l¹i trë vÒ víi luèng cµy, víi ®å nghÒ cña m×nh kh«ng chê khen th­ëng g×” H? Nh÷ng dÊu tÝch lÞch sö nµo cßn sãt l¹i ®Õn nay ch÷ng tá c©u chuyÖn trªn kh«ng hoµn toµn lµ TT? H? ý nghÜa cña h×nh t­îng Th¸nh giãng? H? Qua c©u chuyÖn gióp em hiÓu g× vÒ t×nh c¶m cña nd ta ®èi víi ng­êi anh hïng? H? Chi tiÕt nµo ®Ó l¹i Ên t­îng s©u s¾c trong t©m trÝ em? * HDVN: KÓ ®­îc truyÖn - N¾m ®­îc ý nghÜa cña truyÖn. - ý nghÜa cua rphong trµo Héi khoÎ phï ®æng - So¹n: Tõ m­în. HS ®äc. Hs kh¸c nhËn xÐt. Hs kÓ kü ®o¹n Giãng ®¸nh giÆc 1/ Sù ra ®êi kú l¹ cña Giãng. 2/ Giãng gÆp sø gi¶, c¶ lµng nu«i Giãng. 3/ Giãng cïng nd chiÕn ®¸u vµ chiÕn th¾ng giÆc ¢n. 4/ Giãng bay vÒ trêi. NV Th¸nh Giãng. Bµ mÑ ­ím vµo vÕt ch©n to vÒ thô thai. Bµ mÑ mang thai 12 th¸ng. Lªn 3 kh«ng biÕt nãi , biÕt c­êi. Chi tiÕt kú ¶o, ®­îc s¸ng t¸c b»ng trÝ t­ëng t­îng cña nd ta. Chi tiÕt cuèn hót, t¹o sù tß mß, hÊp dÉn víi ng­êi ®äc. Giãng cÊt tiÕng nãi. HS ®äc c©u nãi cña Giãng. §ã lµ lêi yªu cÇu cøu n­íc, lµ niÒm tin sÏ chiÕn th¾ng giÆc ngo¹i x©m Giãng lín nhanh nh­ thæi. Giãng lín lªn b»ng nh÷ng th­c ¨n, ®å mÆc cña nd. Søc m¹nh dòng sÜ cña Giãng ®­îc nu«i d­ìng tõ nh÷ng c¸i b×nh th­êng nhÊt, b»ng tinh thÇn ®oµn kÕt cña nd. Miªu t¶ thÇn trô trêi. Thµn ®­îc nd sinh ra , nu«i nÊng. Giãng gÇn gòi víi nd, mang tÝnh con ng­êi. HS ®äc vµ kÓ. Søc sèng m·nh liÖt, kú diÖu cña d©n téc ta mçi khi gÆp khã kh¨n. HS kÓ. Sinh ®éng, cô thÓ nh­ më ra tr­íc m¾t ta bøc tranh hoµnh tr¸ng, kú vÜ vÒ ng­êi anh hïng ®¸nh giÆc, cøu n­íc. Giãng ®¸nh giÆc b»ng mäi thø vò khÝ mµ non s«ng ®Êt n­íc ban cho. Giãng ra ®êi ®· phi th­êng, ra ®i còg phi th­êng. ND muèn thÓ hiÖn t×nh c¶m yªu mÕn , tr©n träng, muèn gi÷ m·i h¶ ng­êi AH nªn ®· ®Ó Giãng trë vÒ víi câi v« biªn, bÊt tö. Bay lªn trêi, Giãng lµ non n­íc, ®Êt trêi, lµ mäi ng­êi d©n V¨n Lang. HS t×m nh÷ng di tÝch vÒ Phï §æng tHiªn V­¬ng. Tiªu biÓu cho lßng yªu n­íc, tinh thÇn chãng giÆc ngo¹i x©m cña nd ta trong buæi ®Çu dùng n­íc, gi÷ n­íc. Giãng lµ tËp hîp søc m¹nh cña toµn d©n téc. Sù tr©n träng vµ lßng biÕt ¬n. HS th¶o luËn. I/ §äc, t×m hiÓu chó thÝch: 1/ §äc, kÓ 2/ T×m hiÓu 1 sè tõ ng÷ khã: 3/ Bè côc truyÖn: II/ T×m hiÓu v¨n b¶n: H×nh t­îng nh©n vËt Th¸nh Giãng 1/ Sù ra ®êi vµ tuæi th¬ cña Giãng. * nguån gèc ra ®êi C©u nãi ®Çu tiªn C¶ lµng, c¶ n­íc nu«i nÊng, gióp ®ì Giãng chuÈn bÞ ra trËn Giãng cïng toµn d©n chiÕn ®Êu vµ chiÕn th¾ng giÆc ngo¹i x©m: II/ Tæng kÕt: IV/ LuyÖn tËp: TiÕt 6: tõ m­în. I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: Kh¸i niÖm vµ cÊu t¹o cña tõ m­în. NhËn diÖn tõ m­în. HiÓu ®­îc c¸c lo¹i tõ m­în. BiÕt c¸ch sö dông thµnh th¹o c¸c loaÞ tõ m­în. II. C¸c b­íc tiÕn hµnh: H® cña GV H® cña Hs Ghi b¶ng * H§ 1: KTBC: ThÕ nµo lµ tõ ®¬n? tõ phøc? Cho VD? VÏ s¬ ®å cÊu t¹o tõ trong TV? * H§ 2: Bµi míi: H? VD trªn ®­îc trÝch dÉn tõ VB nµo? Nãi vÒ ®iÒu g×? H? Dùa vµo vb, em h·y gi¶i thÝch tõ : Tr­îng vµ tr¸ng sÜ? GVgîi ý: khi ®äc c¸c tõ nµy c¸c em ph¶i t×m hiÓu nghÜa cña nã dùa theo chó thÝch . H? B»ng kiÕn thøc ®· häc, em thÊy tõ trªn cã n»m trong nhãm tõ do cha «ng ta s¸ng t¹o kh«ng? H? Tõ thuÇn viÖt lµ g×? H? Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ m­în? GV h­íng dÉn HS t×m hiÓu nguån gèc cña tõ m­în. H? C¸c em cã hay ®äc truyÖn hoÆc xem phim truyÖn d· sö cña TQ trªn truyÒn h×nh? H? C¸c em cã gÆp c¸c tõ : tr­îng, tr¸ng sÜ trong lêi thuyÕt minh hay lêi ®èi tho¹i cña c¸c NV kh«ng? H? VËy 2 tõ trªn lµ tõ m­în cña tiÕng n­íc nµo? GV KL: M­în tõ tiÕng TQ cæ , ®­îc ®äc theo c¸ch ph¸t ©m cña ng­êi ViÖt nªn gäi lµ tõ H¸n ViÖt. Bµi tËp nhanh: X¸c ®Þnh tõ HV trong 2 c©u th¬ sau: Lèi x­a xe ngôa hån thu th¶o NÒn cò l©u ®µi bãng tich d­¬ng. H? Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh thøc ch÷ viÕt cña c¸c tõ: ra ®i «, in-t¬-net, ti vi..? C¸c tõ m­în ng«n ng÷ Ên ©u. GV: Nh÷ng tõ m­în ®· ®­îc ViÖt ho¸ th× viÕt nh­ tõ thuÇn vIÖt. nh÷ng tõ ch­a ®­îc thuÇn ho¸ th× dïng dÊu – nèi 2 tiÕng. Gäi hs ®äc ®o¹n trÝch ý kiÕn cña Chñ tÞch Hå cHÝ minh. H? Qua phÇn võa t×m hiÓu em h·y cho biÕt mÆt tÝch cùc cña viÖc m­în tõ lµ g×? H? MÆt tiªu cùc cña viÖc l¹m dông tõ m­în lµ g×? H? Em h·y nªu vd thùc tÕ vÒ viÖc l¹m dông tõ m­în? GV chèt:Khi cÇn thiÕt th× ph¶i m­în. Khi TV ®· cã tõ th× kh«ng nªn m­în tuú tiÖn. GV H­íng dÉn hs lµm bµi H? X¸c ®Þnh c¸c tõ m­în? H? Hoµn c¶nh sö dông chóng? * HDVN: N¾m v÷ng bµi - Lµm c¸c BT cßn l¹i. - So¹n: t×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. VB: Th¸nh Giãng. Tr­îng: §¬n vÞ ®o ®é dµi b»ng 10 th­íc TQ cæ. Tr¸ng sÜ: ng­êi cã søc lùc c­êng tr¸ng, chÝ khÝ m¹nh mÏ. Lµ nh÷ng tõ m­în. HS tr¶ lêi. TiÕng TQ. C¸c tõ HV : Thu th¶o, tÞch d­¬ng, l©u ®µi. Gi÷a c¸c tiÕng cã dÊu g¹ch ngang. HS ®äc M­în tõ lµ mét c¸ch lµm giµu TiÕng ViÖt. L¹m dông viÖc m­în tõ sÏ lµm cho TV kÐm trong s¸ng. HS tr¶ lêi hoÆc lªn b¶ng. a/ M­în tiÕng H¸n: V« cïng, ng¹c nhiªn, tù nhiªn, sÝnh lÔ. b/ m­în TiÕng H¸n: gia nh©n. c/ M­în tiÕng Anh: pèp, mai c¬n gi¾c x¬n, in t¬ nÐt. NghÜa cña tõng tiÕng t¹o tõ HV: a/ kh¸n gi¶: kh¸n : xem gi¶: ng­êi. b/ yÕu ®iÓm: yÕu : quan träng ®iÓm: chç. a/ C¸c tõ m­în:ph«n, pan, nèc ao b/ trong hoµn c¶nh giao tiÕp víi b¹n bÌ, ng­ßi th©n hoÆc cã thÓ dïng ®Ó viÕt tin Kh«ng dïng trong c¸c tr­êng hîp cã nghi thøc giao tiÕp trang träng I/ Tõ thuÇn ViÖt vµ tõ m­în: VD: Chó bÐ vïng dËy, v­¬n vai mét c¸i bçng biÕn thµnhmét tr¸ng sÜ m×nh cao h¬n tr­îng. 1/ Tõ ThuÇn ViÖt? 2/ Tõ m­în: 3/ Nguån gèc cña tõ m­în: 4/ C¸ch viÕt tõ m­în: II/ Nguyªn t¾c m­în tõ: III/ LuyÖn tËp: 1/ B×a 1: 2/ Bµi 2: 3/ Bµi 4 TiÕt 7, 8: t×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. I. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh: N¾m ®­îc môc ®Ých giao tiÕp cña tù sù. Cã kn s¬ bé vÒ ph­¬ng thøc tù sù trªn c¬ së hiÓu ®