Giáo án Ngữ văn 6 cả năm

TuÇn 1 Bµi 1 Ngµy so¹n: 16.08.2011 TiÕt 1: V¨n b¶n: Con rång ch¸u tiªn (TruyÒn thuyÕt) A. Môc tiªu cÇn ®¹t: - HS hiÓu ®­îc: * KiÕn thøc: cã kh¸i niÖm s¬ l­îc vÒ truyÒn thuyÕt. - Néi dung, ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt "Con Rång, ch¸u Tiªn". - ChØ ra vµ hiÓu ý nghÜa cña nh÷ng chi tiÕt t­ëng t­îng, kú ¶o cña truyÖn. * RÌn kü n¨ng kÓ, ph©n tÝch truyÒn thuyÕt. * Th¸i ®é: yªu quý c¸c t¸c phÈm d©n gian cña v¨n häc d©n téc. B. Ph­¬ng ph¸p chÝnh - ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, nªu vÊn ®Ò, nªu vÝ dô. C. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: - Gi¸o ¸n, SGK, SGV - Tranh l¹c Long Qu©n vµ ¢u c¬ cïng 100 ng­êi con chia tay. - Häc sinh: Vë ghi, so¹n bµi, SGK. D. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng * H§ 1: Khëi ®éng 1. Ổn định trật tự: Ngaøy giaûng SÜ sè HS v¾ng 2: KiÓm tra: S¸ch gi¸o khoa; Vë ghi; Vë so¹n bµi. Tªn HS ®­îc KT §iÓm * H§ 2: §äc hiÓu v¨n b¶n 3. Bµi míi (GTB) Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung ghi b¶ng - GV h­íng dÉn ®äc, ®äc mÉu vµ gäi HS ®äc. - TruyÖn cã nh÷ng chi tiÕt chÝnh nµo? Dùa vµo c¸c chi tiÕt ®ã kÓ l¹i truyÖn? - H­íng dÉn HS t×m hiÓu chó thÝch. Chó ý chó thÝch 1,2,3,5,7 ®Æc biÖt chó thÝch (*) - V¨n b¶n ®­îc chia lµm mÊy phÇn? Néi dung chÝnh tõng phÇn? - §äc thÇm ®o¹n 1. - §o¹n nµy cã nhiÖm vô g×? Nh©n vËt chÝnh ®­îc giíi thiÖu lµ ai? Cã ®Æc ®iÓm g× næi bËt? ? T×m nh÷ng yÕu tè k× ¶o trong ®o¹n 1 ? NhËn xÐt g× vÒ nguån gèc vµ phÈm chÊt cña hai nh©n vËt chÝnh. ThÓ hiÖn th¸i ®é g× cña nh©n d©n? ? Trong ®o¹n 1, t¸c gi¶ cßn giíi thiÖu sù viÖc g×? Chi tiÕt nµo liªn quan ®Õn phÇn sau c©u chuyÖn? Em nhËn xÐt g× vÒ cuéc nh©n duyªn ®ã? ? Qua cuéc h«n nh©n gi÷a L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬, ng­êi x­a muèn thÓ hiÖn quan niÖm g×. HS ®äc ®o¹n 2. §o¹n nµy kÓ vÒ nh÷ng sù viÖc chÝnh nµo? Sù viÖc nµo cã tÝnh chÊt kh¸c th­êng? Trong nh÷ng truyÖn DG mµ em biÕt cßn cã nh÷ng nh©n vËt nµo ra ®êi kh¸c th­êng nh­ vËy? ( T.Giãng; Sä Dõa; Hoµng tö Cãc...) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ viÖc ¢u C¬ sinh con vµ nu«i con. ? Theo em, chi tiÕt bäc tr¨m trøng cã ý nghÜa g×? C©u nãi “®ång bµo” ®­îc B¸c Hå dïng trong b¶n tuyªn ng«n ®éc lËp n¨m 1945 cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? (*) ? V× sao l¹i cã sù chia con? LLQ chia con vµ c¨n dÆn vî con nh­ thÕ nµo? ? ViÖc chia con vµ nh÷ng lêi dÆn dß tr­íc khi lªn ®­êng thÓ hiÖn mong ­íc g×. ? Chi tiÕt c¸c con cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ nèi nhau lµm vua ë ®Êt Phong Ch©u thÓ hiÖn ý nghÜa g× vÒ truyÒn thèng d©n téc. - Em hiÓu thÕ nµo lµ chi tiÕt T2, kú ¶o? (Chi tiÕt kh«ng cã thËt) - TruyÖn cã nh÷ng chi tiÕt kú ¶o nµo? ý nghÜa thùc cña nh÷ng chi tiÕt ®ã? ? Qua c©u chuyÖn nµy, ng­êi x­a muèn gi¶i thÝch ®iÒu g×. ? C©u chuyÖn nµy gióp em hiÓu ®­îc ®iÒu g× vÒ d©n téc VN. Thö chøng minh lµm râ (*). I. TiÕp xóc v¨n b¶n 1. §äc vµ kÓ 2. T×m hiÓu chó thÝch " TruyÒn thuyÕt" + Lµ truyÖn d©n gian kÓ vÒ ng­êi, vËt, sù kiÖn cã liªn quan ®Õn lÞch sö thêi qu¸ khø + Cã yÕu tè k× ¶o, t­ëng t­îng-> Ng­êi kÓ, ng­êi nghe tin truyÒn thuyÕt lµ cã thËt. + ThÓ hiÖn th¸i ®é vµ c¸ch ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n ®èi víi sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö. + TruyÒn thuyÕt ViÖt Nam cã quan hÖ chÆt chÏ víi thÇn tho¹i. 3. Bè côc: 3 ®o¹n: - §o¹n 1: Tõ ®Çu ->"Long Trang" - §o¹n 2: TiÕp ®Õn "lªn ®­êng" - §o¹n 3: Cßn l¹i II. Ph©n tÝch v¨n b¶n 1. L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ + Giíi thiÖu nh©n vËt: - Long Qu©n: con thÇn biÓn, khoÎ, cã phÐp l¹, gióp d©n diÖt yªu qu¸i, d¹y d©n... - ¢u C¬: Con thÇn N«ng, xinh ®Ñp tuyÖt trÇn. => Nguån gèc cao quý, søc m¹nh phi th­êng, ®øc h¹nh tèt ®Ñp (*). ThÓ hiÖn th¸i ®é yªu quý, kÝnh träng, tù hµo cña nh©n d©n + Giíi thiÖu sù viÖc: ¢u C¬ gÆp L¹c Long Qu©n , thµnh vî chång, cïng nhau sèng trªn c¹n => Cuéc nh©n duyªn tuyÖt ®Ñp, dù b¸o ®iÒu kú l¹. => D©n téc ta cã nßi gièng cao quý, thiªng liªng. 2. DiÔn biÕn + ViÖc sinh në cña ¢u C¬: "Bäc tr¨m trøng, në ra mét tr¨m ng­êi con", kh«ng cÇn bó mím, lín nhanh nh­ thæi => ViÖc sinh në kú l¹, kh¸c th­êng. + Chia con: 50 ng­êi...theo cha ra bÓ 50 ng­êi ... theo mÑ lªn rõng DÆn: ... cã viÖc th× gióp ®ì. => ThÓ hiÖn ý nguyÖn ph¸t triÓn d©n téc, më réng vµ gi÷ ®Êt ®ai, ý nguyÖn ®oµn kÕt d©n téc, mäi ng­êi d©n trªn kh¾p ®Êt n­íc VN ®Òu cã chung nguån gèc, cã cïng cha mÑ nªn ®Òu lµ anh em mét nhµ, v× thÕ ph¶i biÕt yªu th­¬ng, g¾n bã víi nhau. 3. TriÒu ®¹i c¸c vua Hïng - D©n téc ta, ®Êt n­íc ta cã thêi k× lÞch sö ph¸t triÓn l©u ®êi, qua nhiÒu triÒu ®¹i. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt * Chi tiÕt t­ëng t­îng kú ¶o: - LLQ lµ thÇn cã phÐp l¹ trõ yªu tinh, d¹y d©n... =>C«ng lao më n­íc, dùng n­íc. -Bäc tr¨m trøng: Suy t«n nguån gèc d©n téc ViÖt. * C¸ch giíi thiÖu nh©n vËt trùc tiÕp (vÒ lai lÞch, ®Æc ®iÓm, phÈm chÊt...) 2. Néi dung - Gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc cao quý cña céng ®ång ng­êi ViÖt: ®Òu lµ con Rång, ch¸u Tiªn. - ThÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt. * Ghi nhí (T.8) * H§ 3: LuyÖn tËp: - Nh÷ng truyÖn nµo cña c¸c DT ViÖt Nam còng gi¶i thÝch nguån gèc DT t­¬ng tù nh­ truyÖn trªn? ("Qu¶ trøng to në ra con ng­êi" (M­êng) - "Qu¶ bÇu mÑ" (Kh¬ mó) - Sù gièng nhau cña c¸c truyÖn ®ã ph¶n ¸nh ®iÒu g×? * H§ 4: Cñng cè, dÆn dß: - KÓ diÔn c¶m truyÖn - So¹n: B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. E. Rót kinh nghiÖm giê d¹y .............................................................................................................................................................................................................................................................................. ....................................................................................................................................... Ngµy so¹n: 16.08.2011 TiÕt 2- V¨n b¶n: B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. (Tù häc cã h­íng dÉn) (TruyÒn thuyÕt) A. Môc tiªu cÇn ®¹t: * KiÕn thøc: - Gióp HS hiÓu ®­îc: - Néi dung, ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt "B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy". - ChØ ra vµ hiÓu ®­îc ý nghÜa cña nh÷ng chi tiÕt t­ëng t­îng, kú ¶o cña truyÖn * KÜ n¨ng: RÌn kü n¨ng kÓ truyÖn. * Th¸i ®é: tr©n träng, yªu quý søc lao ®éng con ng­êi. B. Ph­¬ng ph¸p chÝnh - ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, nªu vÊn ®Ò, nªu vÝ dô. C. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: - Gi¸o ¸n, SGK, SGV, - Tranh Lang Liªu d©ng lÔ vËt cóng Tiªn V­¬ng - Häc sinh: Vë ghi, so¹n bµi, SGK. D. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng * H§ 1: Khëi ®éng 1. Tæ chøc: Ngaøy giaûng SÜ sè HS v¾ng 2: KiÓm tra: - Nªu ng¾n gän ®Æc ®iÓm cña truyÒn thuyÕt? Tãm t¾t truyÖn "Con Rång, ch¸u Tiªn" - §äc ghi nhí? Chän 1 chi tiÕt kú ¶o mµ em thÝch vµ nªu ý nghÜa cña chi tiÕt ®ã? Tªn HS ®­îc KT §iÓm * H§ 2: §äc hiÓu v¨n b¶n 3. Bµi míi (GTB): Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung ghi b¶ng - GV gäi mçi HS ®äc 1 ®o¹n => GV nhËn xÐt vµ h­íng dÉn HS kÓ theo c¸c ®o¹n - HS t×m hiÓu c¸c chó thÝch 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 12 - Hoµn c¶nh, ý ®Þnh, c¸ch thøc vua Hïng chän ng­êi nèi ng«i? - V× sao trong c¸c con vua, chØ cã Lang Liªu ®­îc thÇn gióp ®ì? ? ViÖc Lang Liªu ®­îc thÇn gióp ®ì lµ chi tiÕt quen thuéc th­êng gÆp trong truyÖn d©n gian, vËy chi tiÕt nµy cã ý nghÜa g×? ? ThÇn ®· nãi víi Lang Liªu ®iÒu g×? (" Trong trêi ®Êt kh«ng cã g× quý b»ng h¹t g¹o") ? Theo em, thÇn ë trong truyÖn nµy lµ hiÖn th©n cña ai - V× sao 2 thø b¸nh cña Lang Liªu ®­îc vua chän ®Ó tÕ trêi ®Êt, Tiªn V­¬ng vµ Lang Liªu ®­îc nèi ng«i? ( Tham kh¶o SGV trang 43 ) ( §em c¸i quý nhÊt trong trêi ®Êt, ®ång ruéng do chÝnh tay m×nh lµm ra mµ cóng Tiªn V­¬ng => lµ con ng­êi th«ng minh, tµi n¨ng, hiÕu th¶o...) - TruyÒn thuyÕt "B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy" cã ý nghÜa g×? - So s¸nh nh÷ng chi tiÕt trong c©u chuyÖn kÓ nµy víi nh÷ng c©u chuyÖn mµ em ®· ®äc? - ý nghÜa phong tôc ngµy tÕt, nh©n d©n ta lµm b¸nh? I. H­íng dÉn tiÕp xóc v¨n b¶n 1. §äc vµ kÓ + §o¹n 1: Tõ ®Çu => "chøng gi¸m" + §o¹n 2: TiÕp => " h×nh trßn" + §o¹n 3: Cßn l¹i 2. T×m hiÓu chó thÝch II. H­íng dÉn ph©n tÝch v¨n b¶n 1. Hoµn c¶nh vµ c¸ch lùa chän ng­êi nèi ng«i. - GiÆc yªn, vua giµ, muèn truyÒn ng«i. - Ng­êi nèi ng«i ph¶i nèi ®­îc chÝ vua, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ con tr­ëng. - Dïng mét c©u ®è ®Æc biÖt ®Ó thö tµi. 2. Lang Liªu lµm b¸nh. - Trong c¸c Lang, Lang Liªu lµ ng­êi thiÖt thßi nhÊt (con thø 18, mÑ bÞ ghÎ l¹nh, mÊt sím, ra ë riªng, trång lóa, trång khoai...). - Tuy lµ con vua nh­ng phËn gÇn gòi d©n th­êng. => ViÖc Lang Liªu ®­îc thÇn gióp ®ì lµ chi tiÕt th­êng gÆp trong truyÖn d©n gian, lµ yÕu tè k× ¶o nh»m bªnh vùc nh÷ng ng­êi cã sè phËn kh«ng may m¾n. - Lµ ng­êi duy nhÊt hiÓu ®­îc ý thÇn vµ thùc hiÖn ®­îc ý thÇn (ThÇn ë ®©y lµ d©n) -> Hai thø b¸nh cã ý nghÜa thùc tÕ (S¶n phÈm nghÒ n«ng =>Quý träng nghÒ n«ng vµ h¹t g¹o. -> Hai thø b¸nh cã ý t­ëng s©u xa (T­îng tr­ng trêi, ®Êt ) -> Hai thø b¸nh hîp ý vua, chøng tá ®­îc tµi ®øc cña con ng­êi cã thÓ nèi chÝ vua * ý nghÜa truyÖn - Gi¶i thÝch nguån gèc sù vËt - §Ò cao lao ®éng, ®Ò cao ng­êi lao ®éng - Lang Liªu hiÖn lªn nh­ 1 anh hïng v¨n ho¸. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt * Dïng c¸c chi tiÕt t­ëng t­îng, k× ¶o; nhiÒu chi tiÕt quen thuéc: nh©n vËt må c«i, thi tµi, ®­îc thÇn gióp, lªn lµm vua... * C¸ch giíi thiÖu nh©n vËt trùc tiÕp 2. Néi dung - Gi¶i thÝch nguån gèc 2 lo¹i b¸nh - Ph¶n ¸nh thµnh tùu NN thêi Hïng V­¬ng. - TruyÒn thèng thê cóng tæ tiªn. * Ghi nhí (trang 12) * H§ 3: LuyÖn tËp Bµi 1/12: ý nghÜa cña phong tôc ngµy TÕt nh©n d©n ta lµm b¸nh ch­ng b¸nh giÇy? - §Ò cao nghÒ n«ng, sù thê kÝnh trêi ®Êt, tæ tiªn. - Cha «ng ®· x©y dùng nªn mét phong tôc, tËp qu¸n ®Ñp, gi¶n dÞ mµ thiªng liªng, giµu ý nghÜa => v¨n ho¸ truyÒn thèng ®Ëm b¶n s¾c d©n téc. Bµi 2/12: Chi tiÕt em thÝch nhÊt trong truyÖn? V× sao? - Lang Liªu n»m méng thÊy thÇn ®Õn => chi tiÕt thÇn kú, hÊp dÉn => Nªu bËt gi¸ trÞ h¹t g¹o, tr©n träng s¶n phÈm con ng­êi tù lµm. - Lêi vua nãi víi mäi ng­êi vÒ hai lo¹i b¸nh: §©y lµ c¸ch "®äc", c¸ch "th­ëng thøc" nhËn xÐt vÒ v¨n ho¸. * H§ 4: Cñng cè, dÆn dß: - §äc l¹i vµ nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt? - Xem tr­íc: Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ TiÕng ViÖt E. Rót kinh nghiÖm giê d¹y .............................................................................................................................................................................................................................................................................. Ngµy so¹n: 17.08.2011 TiÕt 3: Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng ViÖt A. Môc tiªu cÇn ®¹t: * KiÕn thøc: Gióp HS hiÓu ®­îc: - ThÕ nµo lµ tõ vµ ®Æc ®iÓm, cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt. Cô thÓ: + Kh¸i niÖm + §¬n vÞ cÊu t¹o tõ ( tiÕng ) + C¸c kiÓu cÊu t¹o tõ ( tõ ®¬n/ tõ phøc; Tõ ghÐp/ tõ l¸y ) * RÌn kü n¨ng nhËn diÖn tõ. * Th¸i ®é: cã ý thøc sö dông tõ TiÕng ViÖt ®óng, hay. B. Ph­¬ng ph¸p chÝnh - ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, nªu vÊn ®Ò, nªu vÝ dô. C. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: - Gi¸o ¸n, SGK, SGV, - B¶ng phô - Häc sinh: Vë ghi, so¹n bµi, SGK. D. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng 1. Tæ chøc: Ngaøy giaûng SÜ sè HS v¾ng 2: KiÓm tra: - Nh¾c l¹i kiÕn thøc ®· häc tõ TiÓu häc vÒ tiÕng, tõ? 3. Bµi míi (GTB): Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung ghi b¶ng - GV lý gi¶i vÒ tiÕng GV treo b¶ng phô ? §äc ng÷ liÖu 1 Em h·y t¸ch tõ? T¸ch tiÕng? *NL1: "ThÇn/ d¹y/ d©n/ c¸ch/ trång trät/ ch¨n nu«i/ vµ/ c¸ch/ ¨n ë. - Ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a tiÕng vµ tõ? (=> Cã ®¬n vÞ võa lµ tõ, võa lµ tiÕng. - TiÕng dïng cÊu t¹o tõ; - Tõ dïng t¹o c©u) ? VËy tõ lµ g×. ? Khi nµo mét tiÕng ®­îc coi lµ 1 tõ. =>Khi 1 tiÕng cã thÓ dïng t¹o c©u-> tiÕng thµnh tõ. *NL2: ( HS ®iÒn b¶ng ph©n lo¹i ) - Tõ ®¬n: tõ, ®Êy, n­íc, ta, ch¨m, nghÒ, vµ, cã, tôc, ngµy, tÕt, lµm - GhÐp: ch¨n nu«i, b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy - L¸y: Trång trät ? ThÕ nµo lµ tõ ®¬n, tõ phøc. Tõ phøc ®­îc chia lµm mÊy lo¹i? ? CÊu t¹o cña tõ ghÐp vµ tõ l¸y cã g× gièng vµ kh¸c nhau. I. Bµi häc 1- Tõ lµ g×? - TiÕng: lµ ®¬n vÞ cÊu t¹o tõ. - Tõ lµ ®¬n vÞ ng«n ng÷ nhá nhÊt dïng ®Ó ®Æt c©u. 2- Tõ ®¬n vµ tõ phøc - Tõ ®¬n: Lµ tõ gåm 1 tiÕng - Tõ phøc: Lµ tõ gåm 2 hoÆc nhiÒu tiÕng - Tõ ghÐp: t¹o ra b»ng c¸ch ghÐp c¸c tiÕng cã qhÖ nghÜa - Tõ l¸y: lµ nh÷ng tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m. * Ghi nhí: SGK/14 ? §äc bµi tËp sè 1/14 Tõ nguån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu cÊu t¹o tõ nµo? - T×m tõ ®ång nghÜa víi tõ nguån gèc? - T×m tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc? - GV h­íng dÉn HS lµm bµi tËp 3. ? §äc yªu cÇu cña bµi, GV h­íng dÉn cho HS thi t×m tõ gi÷a hai d·y. GV tæng kÕt. * Bµi tËp bæ sung Kh¸ch ®Õn nhµ hái em bÐ: - Anh em cã nhµ kh«ng? Em bÐ tr¶ lêi: - Anh em ®i v¾ng råi ¹! Theo em: - Anh em trong hai c©u nµy lµ 2 tõ ®¬n hay lµ 1 tõ phøc? - So s¸nh víi anh em trong c©u tôc ng÷ "Anh em nh­ ch©n víi tay"? II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1/14 a. Tõ nguån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu tõ ghÐp. b. Tõ ®ång nghÜa: Céi nguån, gèc g¸c. c. Tõ ghÐp: CËu mî, c« d×, chó ch¸u, anh em. Bµi 3/14: (HS tù lµm). Bµi 5/15 Bµi tËp bæ sung: - Anh em trong ®o¹n héi tho¹i lµ 2 tõ ®¬n (víi nghÜa lµ anh cña em). - Anh em trong c©u tôc ng÷ lµ 1 tõ ghÐp. 4. Cñng cè, dÆn dß: - Ph©n biÖt tõ ®¬n, tõ phøc? Tõ l¸y, tõ ghÐp? Cho VD minh ho¹? - Häc bµi. Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - Xem tr­íc: Giao tiÕp, v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t E. Rót kinh nghiÖm giê d¹y .............................................................................................................................................................................................................................................................................. -------------------------------------------------------------------- Ngµy so¹n: 17.08.2011 TiÕt 4: Giao tiÕp, v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t A. Môc tiªu cÇn ®¹t: * VÒ kiÕn thøc: Gióp HS : - Cñng cè, «n l¹i nh÷ng kiÕn thøc vÒ c¸c lo¹i v¨n b¶n mµ HS ®· biÕt. - H×nh thµnh s¬ bé c¸c kh¸i niÖm: V¨n b¶n, môc ®Ých giao tiÕp, ph­¬ng thøc biÓu ®¹t * Kü n¨ng: B­íc ®Çu biÕt nhËn diÖn c¸c kiÓu v¨n b¶n. B. Ph­¬ng ph¸p chÝnh - ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, nªu vÊn ®Ò, nªu vÝ dô. C. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: - Gi¸o ¸n, SGK, SGV, - B¶ng phô - Häc sinh: Vë ghi, so¹n bµi, SGK. D. TiÕn tr×nh lªn líp 1. Tæ chøc: Ngaøy giaûng SÜ sè HS v¾ng 2: KiÓm tra: - Nh¾c l¹i kiÕn thøc ®· häc tõ TiÓu häc vÒ nh÷ng kiÓu bµi TLV? 3. Bµi míi (GTB): Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung ghi b¶ng ? Trong ®êi sèng, khi cã 1 t­ t­ëng, t×nh c¶m, nguyÖn väng cÇn biÓu ®¹t cho mäi ng­êi hay ai ®ã biÕt th× em lµm thÕ nµo. - cÇn cã sù giao tiÕp (nãi, viÕt ra cho ng­êi ta biÕt) ? Môc ®Ých cña giao tiÕp lµ g×. - Khi muèn biÓu ®¹t t­ t­ëng, t×nh c¶m, nguyÖn väng Êy mét c¸ch ®Çy ®ñ, trän vÑn th× em ph¶i lµm thÕ nµo? (ph¶i t¹o lËp v¨n b¶n: nãi cã ®Çu ®u«i, m¹ch l¹c, cã lý lÏ) §äc c©u ca dao + C©u ca dao ®­îc viÕt ra ®Ó lµm g×? (môc ®Ých s¸ng t¸c) + Nã ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò g×? (chñ ®Ò) + Nã ®­îc liªn kÕt víi nhau nh­ thÕ nµo? (Môc ®Ých s¸ng t¸c lµ ®Ó khuyªn b¶o. - Chñ ®Ò: Gi÷ chÝ cho bÒn ( kh«ng dao ®éng khi ng­êi kh¸c thay ®æi chÝ h­íng ) - TÝnh liªn kÕt: C©u sau gi¶i thÝch, lµm râ ý cho c©u tr­íc) ? C©u ca dao cã thÓ coi lµ mét v¨n b¶n ®­îc kh«ng? (Cã thÓ coi lµ mét v¨n b¶n v× nã mang ®ñ ®Æc ®iÓm cña v¨n b¶n). ? T×m mét sè vÝ dô kh¸c trong ®êi sèng hµng ngµy cã thÓ coi lµ mét v¨n b¶n. (Lêi ph¸t biÓu, bøc th­, ®¬n tõ, thiÕp, bµi th¬, c©u chuyÖn...) ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n. - GV dïng b¶ng phô ghi c¸c kiÓu VB vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t; H­íng dÉn HS n¾m c¸c kiÕn thøc trªn theo lèi chÊp nhËn - Nh×n vµo b¶ng, em thÊy cã mÊy kiÓu VB? Lµ nh÷ng kiÓu nµo? Môc ®Ých giao tiÕp cña tõng kiÓu? ? Dùa vµo c¸c t×nh huèng cho s½n/ 17, h·y lùa chän ph­¬ng thøc biÓu ®¹t phï hîp. ? §äc phÇn ghi nhí. - HS ®äc vµ tr¶ lêi bµi tËp 1 - GV x¸c nhËn ®óng, sai. I. Bµi häc 1- V¨n b¶n vµ môc ®Ých giao tiÕp - Giao tiÕp: Lµ ho¹t ®éng truyÒn ®¹t, tiÕp nhËn t­ t­ëng, t×nh c¶m b»ng ng«n ng÷ (nãi hoÆc viÕt). * V¨n b¶n (ý 2 ghi nhí/ SGK trang 17) 2- KiÓu v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t cña v¨n b¶n - Cã 6 kiÓu v¨n b¶n chñ yÕu: Tù sù; Miªu t¶; BiÓu c¶m; NghÞ luËn; ThuyÕt minh; Hµnh chÝnh - c«ng vô ( ®iÒu hµnh ) - Mçi kiÓu v¨n b¶n g¾n liÒn víi 1 ph­¬ng thøc biÓu ®¹t vµ cã môc ®Ých giao tiÕp riªng. - C¸c ph­¬ng thøc: ®¬n, tù sù, miªu t¶, thuyÕt minh, biÓu c¶m, nghÞ luËn. * Ghi nhí: SGK trang 17 II. LuyÖn tËp Bµi 1/17 a. Tù sù d. BiÓu c¶m b. Miªu t¶ e. ThuyÕt minh c. NghÞ luËn 4. Cñng cè, dÆn dß - ThÕ nµo lµ v¨n b¶n? Cã mÊy kiÓu v¨n b¶n chñ yÕu? - Häc bµi - Lµm bµi tËp 2/18. - §äc, t×m hiÓu chó thÝch vµ so¹n "Th¸nh Giãng". E. Rót kinh nghiÖm giê d¹y. .............................................................................................................................................................................................................................................................................. TuÇn 2 Bµi 2 Ngµy so¹n: 25.08.2011 TiÕt 5. V¨n b¶n: Th¸nh giãng (TruyÒn thuyÕt) A. Môc tiªu cÇn ®¹t: * KiÕn thøc: HS hiÓu ®­îc: - Néi dung, ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt "Th¸nh Giãng". - ChØ ra vµ hiÓu ®­îc ý nghÜa cña nh÷ng chi tiÕt t­ëng t­îng, kú ¶o cña truyÖn * Thái độ : hiểu và trân trọng những giá trị lịch sử. Tự hào về truyền thống tốt đẹp của dân tộc. * RÌn kü n¨ng kÓ chuyÖn. B. Ph­¬ng ph¸p chÝnh - ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, nªu vÊn ®Ò, nªu vÝ dô C. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: - Gi¸o ¸n, SGK, SGV - Tranh: Giãng nhæ tre ®¸nh giÆc; Giãng tõ gi· quª h­¬ng bay vÒ trêi - Häc sinh: So¹n bµi, Vë, SGK D. TiÕn tr×nh tæ chøc ho¹t ®éng: * H§ 1: Khëi ®éng 1. Tæ chøc: Ngaøy giaûng SÜ sè HS v¾ng 2. KiÓm tra: ? KÓ l¹i vµ nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt : "B¸nh ch­ng b¸nh giÇy" Tªn HS ®­îc KT §iÓm * H§ 2: §äc - hiÓu v¨n b¶n 3. Bµi míi (GTB) Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung ghi bảng - GV h­íng dÉn ®äc, ®äc mÉu; gäi HS ®äc tiÕp. - Dùa vµo nh©n vËt chÝnh vµ nh÷ng chi tiÕt quan träng, em h·y kÓ l¹i chuyÖn? - HS tr¶ lêi phÇn gi¶i nghÜa chó thÝch - TruyÖn ®­îc chia lµm mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn? - KÓ tªn c¸c nh©n vËt trong truyÖn? Nh©n vËt chÝnh lµ ai? - Nh©n vËt chÝnh nµy ®­îc x©y dùng b»ng rÊt nhiÒu chi tiÕt t­îng t­îng kú ¶o. Em h·y t×m chØ ra c¸c chi tiÕt ®ã? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù ra ®êi cña Th¸nh Giãng víi nh÷ng ®øa trÎ kh¸c ? T¸c gi¶ d©n gian giíi thiÖu vÒ sù ra ®êi kh¸c th­êng cña TG nh»m môc ®Ých g×. ? §iÒu g× l¹ ®· diÔn ra khi sø gi¶ cÇu ng­êi tµi cøu n­íc. ? Chi tiÕt chó bÐ lªn ba ®Æt ®©u n»m ®Êy, khi nghe tiÕng gäi cÇu ng­êi hiÒn tµi th× bçng cÊt tiÕng nãi ®ßi ®¸nh giÆc cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo. - Em cã suy nghÜ g× vÒ chi tiÕt c¶ lµng gãp g¹o nu«i chó bÐ? ? Chi tiÕt TG v­¬n vai biÕn thµnh tr¸ng sÜ cã ý nghÜa biÓu t­îng nh­ thÕ nµo. - Em h·y thuËt l¹i ®o¹n Giãng ®¸nh giÆc? Trong ®o¹n nµy, em thÝch chi tiÕt nµo nhÊt? V× sao? (§Ó th¾ng giÆc d©n téc ta ph¶i chuÈn bÞ ®Çy ®ñ l­¬ng thùc b»ng nh÷ng vò khÝ s¾c bÐn, hoÆc rÊt th« s¬, b×nh dÞ; b»ng tµi n¨ng vµ trÝ tuÖ cña m×nh). - Th¾ng giÆc, Giãng lµm g×? ViÖc lµm ®ã chøng tá Giãng lµ ng­êi nh­ thÕ nµo? ? Nh÷ng nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn. - H×nh t­îng Giãng víi nh÷ng chi tiÕt kú l¹ trªn mang ý nghÜa lín lao nh­ thÐ nµo? I- TiÕp xóc v¨n b¶n: 1. §äc vµ kÓ 2. T×m hiÓu chó thÝch: 1, 2, 4, 6, 10, 11, 17, 18, 19 3. Bè côc: 4 phÇn - §o¹n 1: Tõ ®Çu =>"n»m ®Êy": Sù ra ®êi cña Giãng - §o¹n 2: TiÕp ®Õn "cøu n­íc": Tuæi th¬ kú l¹ cña Giãng - §o¹n 3:TiÕp ->"lªn trêi":TG ra trËn ®¸nh giÆc - §o¹n 4: Cßn l¹i: Nh÷ng dÊu tÝch lÞch sö. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n 1- Sù ra ®êi vµ tuæi th¬ cña Thánh Gióng + Sù ra ®êi kú l¹: Bµ mÑ thô thai tõ vÕt ch©n to, l¹; 12 th¸ng sinh ra Giãng + Tuæi th¬ kú l¹: - Lªn 3 kh«ng biÕt nãi, c­êi, ®Æt ®©u n»m ®Êy. => Sù ra ®êi vµ tuæi th¬ k× l¹, kh¸c th­êng. => Trong quan niÖm d©n gian, lµ bËc anh hïng th× ph¶i k× l¹ trong tõng biÓu hiÖn: sinh ra, lín lªn, h×nh d¸ng... - GiÆc ¢n sang x©m l­îc: TG cÊt tiÕng nãi ®Çu tiªn ®ßi ®i ®¸nh giÆc => Ca ngîi ý thøc ®¸nh giÆc cøu n­íc, ®èi víi ng­êi anh hïng, ý thøc tr¸ch nhiÖm ®èi víi ®Êt n­íc ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu. -> ý thøc ®¸nh giÆc cøu n­íc t¹o cho ng­êi anh hïng nh÷ng kh¶ n¨ng, hµnh ®éng kh¸c th­êng. -> Lµ h×nh ¶nh cña nh©n d©n: b×nh th­êng th× ©m thÇm, lÆng lÏ nh­ng khi n­íc nhµ gÆp c¬n nguy biÕn th× anh dòng s½n sµng cứu n­íc. 2. Thánh Gióng lín lªn vµ ®¸nh giÆc cøu n­íc + Th¸nh Giãng lín lªn: §­îc c¶ lµng gãp g¹o nu«i, Giãng lín nhanh nh­ thæi => Giãng lín lªn nhê nh÷ng thøc ¨n, ®å mÆc cña nh©n d©n rÊt b×nh th­êng, gi¶n dÞ. ThÓ hiÖn lßng mong mái cña nh©n d©n vÒ ng­êi anh hïng ®¸nh giÆc cøu n­íc. Søc m¹nh cña sù ®oµn kÕt, cña toµn d©n téc. + Th¸nh Giãng v­¬n vai biÕn thµnh tr¸ng sÜ. => Quan niÖm cña nh©n d©n vÒ ng­êi anh hïng khæng lå, phi th­êng. C¸i v­¬n vai cña TG lµ ®Ó ®¹t ®Õn ®é phi th­êng Êy. §ã cßn lµ sù v­¬n lªn lín m¹nh vÒ tÇm vãc ®ñ søc ®ñ tµi ®Ó chiÕn ®Êu. -> Đßi hái cña lÞch sö vÒ mét sù trçi dËy vôt lín tr­ëng thµnh cña c¶ d©n téc tr­íc n¹n ngo¹i x©m. + Giãng ®¸nh giÆc: Roi s¾t gÉy, Giãng nhæ tre tiÕp tôc chiÕn ®Êu. => ThÓ hiÖn tµi chÝ, søc m¹nh quËt c­êng vµ lßng dòng c¶m, ý chÝ quyÕt t©m chiÕn th¾ng + Th¾ng giÆc, Giãng bay vÒ trêi: Giãng kh«ng ®ßi hái c«ng danh, sù xuÊt hiÖn cña TG rÊt k× l¹ vµ ra ®i phi th­êng-> Lµ h×nh t­îng ng­êi anh hïng cao ®Ñp, rùc rì. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - Nh÷ng chi tiÕt k× ¶o víi mµu s¾c thÇn k× cao ®Ñp g¾n víi nh÷ng chi tiÕt gÇn gòi víi hiÖn thùc cuéc sèng vµ lÞch sö d©n téc. 2. Néi dung - Giãng lµ ng­êi anh hïng ®¸nh giÆc ®Çu tiªn, mang søc m¹nh cña c¶ céng ®ång trong buæi ®Çu dùng n­íc. - Kh¼ng ®Þnh lßng yªu n­íc, søc m¹nh quËt khëi cña d©n téc ta trong cuéc ®Êu tranh chèng ngo¹i x©m. * Ghi nhí T/23 * H§ 3: LuyÖn tËp - T¹i sao héi thi thÓ thao trong tr­êng phæ th«ng l¹i mang tªn Héi kháe Phï §æng? * H§ 4: Cñng cè, dÆn dß - KÓ l¹i chuyÖn. Häc bµi vµ chuÈn bÞ bµi tiÕp theo E. Rót kinh nghiÖm giê d¹y ....................................................................................................................................... ....................................................................................................................................... Ngµy so¹n: 25.08.2011 TiÕt 6. Tõ m­în A. Môc tiªu cÇn ®¹t: * KiÕn thøc: HS hiÓu ®­îc: - ThÕ nµo lµ tõ m­în. * KÜ n¨ng: B­íc ®Çu biÕt sö dông tõ m­în mét c¸ch hîp lý trong nãi, viÕt. * Th¸i ®é: dïng tõ m­în ®óng lóc ®óng chç, gi÷ g×n sù trong s¸ng cña TiÕng viÖt. B. Ph­¬ng ph¸p chÝnh - ThuyÕt tr×nh, vÊn ®¸p, nªu vÊn ®Ò, nªu vÝ dô. C. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: - Gi¸o ¸n, SGK, SGV, - B¶ng phô - Häc sinh: Vë ghi, so¹n bµi, SGK. D. TiÕn tr×nh lªn líp 1. Tæ chøc: Ngaøy giaûng SÜ sè HS v¾ng 2: KiÓm tra: ? ThÕ nµo lµ tõ ®¬n, tõ phøc. Cho vÝ dô vÒ tõ ghÐp vµ tõ l¸y? Tªn HS ®­îc KT §iÓm 3. Bµi míi (GTB): Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung ghi bảng GV dïng b¶ng phô ? Theo dâi NL1, dùa vµo chó thÝch cña bµi "Th¸nh Giãng", h·y gi¶i thÝch c¸c tõ tr¸ng sü, tr­îng? - Tr¸ng sü: Ng­êi cã søc lùc c­êng tr¸ng, chÝ khÝ m¹nh mÏ hay lµm viÖc lín. ( Tr¸ng: KhoÎ m¹nh, to lín; Sü: Ng­êi tri thøc, ng­êi ®­îc t«n träng.) - Tr­îng: §¬n vÞ ®o ®é dµi b»ng 10 th­íc TQ cæ (3,33m) => rÊt cao. - C¸c tõ trªn cã nguån gèc tõ ®©u? - Theo dâi tiÕp NL2, t×m c¸c tõ ®­îc m­în tõ tiÕng H¸n, c¸c tõ ®­îc m­în tõ nh÷ng ng«n ng÷ kh¸c? (Ra-®i-«; in--t¬-net; tivi; xµ phßng; mÝt tinh; ga; b¬m: M­în tõ ng«n ng÷ Ên ¢u) ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ tõ m­în. ? Tõ TV ®­îc m­în tõ nh÷ng ng«n ng÷ nµo. - Theo dâi ng÷ liÖu 1, 2, em h·y nªu nhËn xÐt vÒ c¸ch viÕt tõ m­în? - HS ®äc ghi nhí 1/25 - §äc bµi viÕt cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh (tr.25) - Em hiÓu ý kiÕn cña B¸c nh­ thÕ nµo? ? §äc bµi tËp sè 1 vµ tr¶ lêi c©u hái. ? X¸c ®Þnh nghÜa cña tõng tiÕng t¹o nªn tõ H¸n ViÖt. I. Bµi häc 1- Tõ m­în + Tõ m­în lµ nh÷ng tõ vay m­în cña tiÕng n­íc ngoµi ®Ó biÓu thÞ nh÷ng sù vËt, hiÖn t­îng, ®Æc ®iÓm ... mµ tiÕng ViÖt ch­a cã tõ thÝch hîp. - Bé phËn tõ m­în quan träng nhÊt trong TV lµ tiÕng H¸n (>80%), ngoµi ra cßn m­în tõ cña mét sè ng«n ng÷ kh¸c (Anh, Ph¸p, Nga...) + C¸ch viÕt: - Tõ ®· ®­îc ViÖt ho¸ møc cao: viÕt nh­ tõ thuÇn ViÖt - Tõ ch­a ®­îc ViÖt ho¸ hoµn toµn: Dïng g¹ch nèi gi÷a c¸c tiÕng. * Ghi nhí 1/25 2- Nguyªn t¾c m­în tõ - Nh÷ng ch÷ ta kh«ng cã => cÇn m­în. - Ph¶i biÕt lµm giµu vèn tõ TV vµ b¶o vÖ sù trong s¸ng cña TV, kh«ng m­în tõ n­íc ngoµi mét c¸ch tuú tiÖn. * Ghi nhí 2/25 II. LuyÖn tËp: Bµi tËp 1/26: T×m tõ m­în a- H¸n ViÖt: V« cïng; ng¹c nhiªn; Tù nhiªn, sÝnh lÔ. b- H¸n ViÖt: Gia nh©n c- Anh: Pèp; Mai c¬n Gi¾c -x¬n; in-t¬-nÐt Bµi tËp2/26: a- Kh¸n gi¶; ThÝnh gi¶; §éc gi¶: - Gi¶: ng­êi; - Kh¸n: xem; ThÝnh: nghe; §éc: ®äc b- YÕu ®iÓm; YÕu l­îc; YÕu nh©n: - YÕu: Quan träng - §iÓm: ®iÓm; L­îc: tãm t¾t; Nh©n: ng­êi Bµi tËp 3/26: ( HS lµm miÖng ) 4. Cñng cè, dÆn dß: - §äc thªm: B¸c Hå nãi vÒ viÖc dïng tõ m­în - Häc vµ lµm bµi tËp 4,5/26 - ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông tõ m­în h