Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 19: Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ
I, Mục tiêu cần đạt : Giúp HS :
- Nắm được từ nhiều nghĩa.
- Hiện tượng chuyển nghĩa của từ .
- Phân biệt nghĩa gốc và nghĩa chuyển của từ .
II, Chuẩn bị :
1, Giáo viên : Đọc văn bản, tài liệu, giáo án.
2, Học sinh : Học bài cũ, soạn bài mới.
III, Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy & học :
1, On định lớp :
2, Bài cũ : - Thế nào là nghĩa của từ ?
- Nêu một số giải thích nghĩa của từ ?
Bạn đang xem nội dung tài liệu Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 19: Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tieát 19 : TÖØ NHIEÀU NGHÓA VAØ HIEÄN TÖÔÏNG CHUYEÅN
NGHÓA CUÛA TÖØ
I, Muïc tieâu caàn ñaït : Giuùp HS :
- Naém ñöôïc töø nhieàu nghóa.
- Hieän töôïng chuyeån nghóa cuûa töø .
- Phaân bieät nghóa goác vaø nghóa chuyeån cuûa töø .
II, Chuaån bò :
1, Giaùo vieân : Ñoïc vaên baûn, taøi lieäu, giaùo aùn.
2, Hoïc sinh : Hoïc baøi cuõ, soaïn baøi môùi.
III, Tieán trình toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy & hoïc :
1, Oån ñònh lôùp :
2, Baøi cuõ : - Theá naøo laø nghóa cuûa töø ?
- Neâu moät soá giaûi thích nghóa cuûa töø ?
3, Baøi môùi :
?
?
?
* Hoaït ñoäng 1: Tìm nghóa khaùc cuûa töø “ chaân “ :
(1) Boä phaän döôùi cuûa cô theå ngöôøi hay ñoäng vaät, duøng ñeå ñi, ñöùng.
- Ví duï : ñau chaân, nhaém maét ñöa chaân.
(2) Boä phaän döôùi cuøng cuûa moät soá ñoà vaät, coù taùc duïng ñôõ cho caùc boä phaän khaùc.
- Ví duï : Chaân giöôøng, chaân baøn, chaân kieàng.
(3) Boä phaän döôùi cuøng cuûa moäy soá ñoà vaät, tieáp giaùp & baùm chaët vaøo maët neàn.
- Ví duï : Chaân töôøng, chaân nuùi, chaân ñeâ...
Vaäy thoâng thöôøng töø bao goàm maáy nghóa ?
- HS : - Moät nghóa.
- Nhieàu nghóa.
* Hoaït ñoäng 2 : Tìm & xeùt moät soá ví duï sau .
a. Coâ Maét thì ngaøy cuõng nhö ñeâm luùc naøo cuõng lôø ñôø, thaáy hai mi naëng tróu nhö boà nguû maø nguû khoâng ñöôïc.
b. Nhöõng quaû na ñaõ baét ñaàu môû maét.
c. Caây tre traêm maét.
=> Ñieåm chung giöõa caùc nghóa laø: Choã loài, loõm hình troøn hoaëc hình thoi.
+ Cho HS tìm theâm ví duï.
* Hoaït ñoäng 3 : Tìm moät soá töø chæ coù moät nghóa .
- Ví duï : Buùt, toaùn hoïc ...
* Hoaït ñoäng 4 : GV höôùng daãn HS tìm hieåu hieän töôïng chuyeån nghaõ cuûa töø .
+ GV löu yù cho HS : Hieän töoäng coù nhieàu nghóa trong töø chính laø keát quaû cuûa hieän töôïng chuyeån nghóa.
Trong moät caâu cuï theå, moät töø thöôøng ñöôïc duøng maáy nghóa ?
- HS : Traû lôøi.
- Trong caâu töø chæ coù moät nghóa nhaát ñònh .
Trong baøi thô “ Nhöõng caùi chaân “ töø “ Chaân “ ñöôïc duøng vôùi mhöõng nghóa naøo ?
- HS traû lôøi :
- Coù theå hieåu d0oàng tôøi caû nghóa goác & nghóa chuyeån.
* Hoaït ñoäng 5 : GV höôùng daãn luyeän taäp :
1, Haõy tìm 3 töø chæ boä phaän cô theå ngöôøi vaø keå ra moät soá ví duï veà söï chuyeån nghóa cuûa chuùng ?
a. Ñaàu :
- Ñau ñaàu, nhöùc ñaàu.
- Ñaàu soâng, ñaàu ñöôøng ...
- Ñaàu moái, ñaàu tieân ...
b. Muõi :
- Muõi teït, soå muõi.
- Muõi kim, muõi keùo, muõi thuyeàn.
- Caùnh quaân chia laøm 3 muõi.
c. Tay :
- Caùnh tay, ngoùn tay.
- Tay vòn caàu thang,
- Tay ngheà, tay suùng, tay anh chò.
2, Trong TV coù moät soá töø chæ boä phaän cuûa caây coái ñöôïc chuyeån nghóa ñeå caáu taïo töø chæ boä phaän cô theå ngöôøi. Haõy keå ra nhöõng tröôøng hôïp chuyeån nghóa ñoù ?
- Laù : L1 phoåi, laù laùch.
- Quaû : Quaû thaän, quaû tim .
3, Tìm theâm cho moãi hieän töôïng chuyeån nghóa treân vôùi 3 ví duï ?
a. Chæ söï vaät chuyeån thaønh chæ haønh ñoäng :
- Hoäp sôn - Sôn cöûa.
- Caùi baøo - Baøo goã.
-
b. Chæ haønh ñoäng chuyeån thaønh ñôn vò.
- Boù luùa - 3 boù luùa.
- Naém côm - 3 naém côm.
- Cuoác ñaát - 3 caùi cuoác.
4, a. Taùc giaû neâu 2 nghóa cuûa töø “ buïng “ . ( SGK ).
- Coøn 1 nghóa nöûa : Phaàn phình to ôû giöõa cuûa 1 soá söï vaät :
“ buïng chaân “.
b. Nghóa cuûa caùc tröôøng hôïp söû duïng töø “ buïng “.
- Aám buïng (1) .
- Toát buïng (2).
- Buïng chaân (3) .
IV, Cuûng coá – daën doø :
* Cuûng coá :
- HS naém : - Töø nhieàu nghóa.
- Hieän töôïng chuyeån nghóa cuûa töø.
1, Khoanh troøn vaøo yù ñuùng :
A, Taát caû töø TV chæ coù 1 nghóa.
B, Taát caû töø TV ñeàu coù nhieàu nghóa.
C, Coù töø chæ coù 1 nghóa nhöng coù töø laïi coù nhieàu nghóa.
* Daën doø :
- HS : . Hoïc baøi, laøm nhöõng baøi taäp coøn laïi.
. Chuaån bò baøi cho tieát sau :
LÔØI VAÊN , ÑOAÏN VAÊN TÖÏ SÖÏ.
Lôøi vaên keå veà ngöôøi caàn keå nhöõng vaán ñeà gì ?
Kh keå veà söï vieäc thì chuùng ta caàn phaûi ñaït ñöôïc ñieàu gì ?
Caùc caâu trong ñoaïn vaên caâu naøo ñöôïc goïi laø caâu chuû ñeà ? Caùc caâu coøn laïi bieåu ñaït yù gì ?
I, Töø nhieàu nghóa :
Töø coù theå coù moät nghóa hoaëc nhieàu nghóa.
II, Hieän töôïng chuyeån nghóa cuûa töø :
- Chuyeån nghóa laø hieän töôïng thay ñoåi nghóa cuûa töø, taïo ra nhöõng töø nhieàu nghaõ.
- Nghóa goác : Laø nghóa xuaát hieän töø ñaàu.
- Nghóa chuyeån : Laø nghóa ñöôïc hình thaønh treân cô sôû cuûa ngjóa goác.
III, Luyeän taäp :
III, Luyeän taäp :
File đính kèm:
Tiet 19 Tu nhieu nghia va hien tuong chuyen nghia cua tu.doc
