Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 21 đến tiết 24

Bµi 6 KÕt qu¶ cÇn ®¹t HiÓu ®­îc néi dung ý nghÜa cña truyÖn Th¹ch Sanh vµ mét sè ®Æc ®iÓm tiªu biÓu cña nh©n vËt ng­êi dòng sü trong truyÖn.KÓ ®­îc truyÖn. Cã ý thøc tr¸nh n¾c lçi vµ biÕt ch÷a c¸c lçi lÆp tõ lÉn lén c¸c tõ gÇn ©m §¸nh gi¸ ®­îc chÊt l­îng bµi ®· lµm ®Ó lµm tèt h¬n n÷a nh÷ng bµi viÕt sau. Ngµy so¹n :9/10/2006 Ngµy gi¶ng:11/10/2006 TiÕt 21+22 V¨n b¶n: Th¹ch sanh (TruyÖn cæ tÝch ) A.PhÇn chuÈn bÞ I. Môc tiªu cÇn ®¹t +Gióp häc sinh hiÓu ®­îc näi dung ý nghÜa cña truyÖn Th¹ch Sanh vµ mét sè ®Æc ®iÓm tiªu biÓu cña kiÓu nh©n vËt ng­êi dòng sü. KÓ l¹i ®­îc truyÖn b»ng chÝnh ng«n ng÷ cu¶ m×nh. +RÌn luyÖn kü n¨ng ®äc vµ kÓ. +Gi¸o dôc häc sinh tinh thÇn gi¸m x¶ th©n v× nghiÖp lín. II. ChuÈn bÞ ThÇy: §äc nghiªn cøu tµi liÖu, t×m hiÓu 1 sè chó thÝch khã ë SGK. HÖ thèng c©u hái h­íng dÉn häc sinh tr¶ lêi. Mét sè tranh ¶nh phôc vô cho bµi gi¶ng. Trß : Häc thuéc bµi cò, ®äc vµ kÓ l¹i chuyÖn. §äc kÜ phÇn chó thÝch. So¹n bµi theo c©u hái SGK B. PhÇn thÓ hiÖn trªn líp I. KiÓm tra bµi cò ( 10 phót) GV: KÓ l¹i truyÖn Sù tÝch Hå G­¬m b»ng lêi v¨n cña em. Nªu ý nghÜa cña truyÖn? HS: KÓ hay, diÔn c¶m cã thÓ thay ®æi ng«i kÓ. ý nghÜa: + Ca ngîi tÝnh chÊt nh©n d©n, toµn d©n vµ chÝnh nghÜa cuéc khëi nghÜa Lam S¬n. + §Ò cao, suy t«n Lª Lîi vµ nhµ Lª. + Gi¶i thÝch nguån gèc sù tÝch Hå G­¬m. GV: Em ®· ®­îc häc nh÷ng c©u chuyÖn truyÒn thuyÕt nµo. Trong nh÷ng c©u chuyÖn ®ã em thÝch truyÖn nµo nhÊt? V× sao? HS: Nh÷ng c©u chuyÖn ®· häc: Con Rång ch¸u Tiªn; B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy; Th¸nh Giãng; S¬n Tinh, Thuû Tinh; Sù tÝch Hå G­¬m. * ý2: HS tù tr¶ lêi vµ gi¶i thÝch. II. Bµi míi ( 1 phót) TruyÖn cæ tÝch kÓ vÒ mét sè kiÓu nh©n vËt quen thuéc nh­: Nh©n vËt må c«i, nh©n vËt bÊt h¹nh, nh©n vËt dòng sü, NV cã tµi n¨ng kú l¹...vµ thÓ hiÖn ­íc m¬ m·nh liÖt cña nh©n d©n vÒ sù c«ng b»ng trong x· héi.... TiÕt häc h«m nay ta t×m hiÓu mét c©u chuyÖn cæ tÝch cã nhiÒu chi tiÕt t­ëng t­îng, thÇn k× ®éc ®¸o vÒ ng­êi dòng sü cã tµi n¨ng k× l¹ diÖt ch»n tinh, diÖt ®¹i bµng, ®¸nh b¹i qu©n x©m l­îc. §ã lµ truyÖn cæ tÝch Th¹ch Sanh. Néi dung, diÔn biÕn c©u chuyÖn nh­ thÕ nµo? Ta cïng t×m hiÓu ë tiÕt häc h«m nay. GV: Dùa vµo chó thich * SGK v¨n b¶n Sä Dõa. Tr×nh bµy kh¸i niÖm truyÖn cæ tÝch. GV Nªu yªu cÇu ®äc: ChËm r·i, s©u l¾ng ph©n biÖt c¸c giäng kÓ vµ giäng nh©n vËt nhÊt lµ giäng cña nh©n vËt LÝ Th«ng. GV: §äc mÉu tõ ®Çu ® ®ì ph¸ ph¸ch. GV: : Em h·y kÓ l¹i c©u chuyÖn v»ng lêi v¨n cña em? GV: Bè côc c©u truyÖn ®­îc chia lµm mÊy phÇn? GV: : Trong truyÖn ai lµ nh©n vËt chÝnh. GV: C¸c sù viÖc vµ chi tiÕt cã liªn quan ®Õn nh©n vËt chÝnh nh­ thÕ nµo? GV: §o¹n ®Çu giíi thiÖu cho ta biÕt ®iÒu g× vÒ Th¹ch Sanh? GV: T×m nh÷ng chi tiÕt nãi vÒ sù ra ®êi vµ lín lªn cña Th¹ch Sanh? GV: : C¸c chi tiÕt kÓ vÒ sù ra ®êi vµ lín lªn cña Th¹ch Sanh ë trªn, theo em chi tiÕt nµo lµ b×nh th­êng , chi tiÕt nµo lµ kh¸c th­êng. GV: Nh÷ng chi tiÕt ®ã ®· gîi cho em suy nghÜ g×? GV: Qua c¸ch giíi thiÖu trªn em thÊy Th¹ch Sanh lµ ng­êi nh­ thÕ nµo? GV: KÓ vÒ sù ra ®êi vµ lín lªn cña TS nh­ vËy ND ta muèn thÓ hiÖn nh÷ng t×nh c¶m g×? GV: Th¹ch sanh ra ®êi lµ do Ngäc Hoµng sai th¸i tö xuèng ®Çu thai lµm con nªn ®­îc c¸c thiªn thÇn d¹y cho ®ñ c¸c m«n vâ nghÖ vµ mäi phÐp thÇn th«ng. Trong cuéc ®êi TS ®· ph¶i tr¶i mu«n vµn thö th¸ch khã kh¨n vµ nguy hiÓm nh­ng víi b¶n tÝnh hiÒn lµnh, søc khoÎ v« ®Þch vµ tinh thÇn dòng c¶m TS cã v­ît qua ®­îc nh÷ng thö th¸ch ®ã kh«ng. Chóng ta cïng theo dâi phÇn tiÕp theo cña c©u chuyÖn. GV: : Trong cuéc ®êi m×nh, TS ®· v­ît qua nh÷ng thö th¸ch nµo ®Ó lËp nªn nh÷ng chiÕn c«ng. GV: : Em cã nhËn xÐt g× vÒ tÝnh chÊt cña c¸c lÇn thö th¸ch mµ TS ph¶i tr¶i qua. GV: Qua nh÷ng thö th¸ch ®ã TS ®· béc lé phÈm chÊt g×? GV: Trong truyÖn cã rÊt nhiÒu chi tiÕt thÇn kú, em h·y t×m vµ ph©n tÝch ý nghÜa cña mét sè chi tiÕt. GV: Trong c¸c vò khÝ vµ ph­¬ng tiÖn thÇn kú Êy, em thÊy cã vò khÝ vµ ph­¬ng tiÖn nµo ®Æc biÖt nhÊt. Ph©n tÝch ý nghÜa cña chi tiÕt ®ã. GV: Trong quan hÖ víi LÝ Th«ng t¹i sao TS lu«n tá ra ngê nghÖch, d¹i khê. GV: T¹i sao lu«n bÞ LÝ Th«ng lõa mµ chµng kh«ng hÒ o¸n giËn. GV: Cã ph¶i TS kh«ng biÕt c¨m thï? GV: Tõ sù ph©n tÝch ë trªn em h·y kh¸i qu¸t nh÷ng phÈm chÊt cña TS. GV: Qua phÇn giíi thiÖu vÒ LÝ Th«ng em thÊy ë con ng­êi nµy cã ®Æc ®iÓm næi bËt nµo vÒ tÝnh c¸ch. * XÐt vÒ møc ®é tham lam x¶o quyÖt tµn nhÉn, ®éc ¸c vµ c¶ hÌn nh¸t, trong truyÖn cæ tÝch kh«ng cã mét nh©n vËt ph¶n diÖn nµo cã thÓ so s¸nh víi LÝ Th«ng. GV: V× thÕ h¾n ®· bÞ trõng trÞ nh­ thÕ nµo? GV: Sù trõng trÞ nh­ vËy cã tho¶ ®¸ng kh«ng? T¹i sao? GV: Qua sù ph©n tÝch 2 nh©n vËt, em chØ ra sù ®èi lËp vÒ tÝnh c¸ch vµ hµnh ®éng cña LÝ Th«ng vµ TS. GV: C«ng chóa lµ nh©n vËt ®ãng vai trß g× trong sù ph¸t triÓn cña cèt truyÖn. GV: T×nh tiÕt : c«ng chóa c©m lÆng ch¼ng nãi, ch¼ng c­êi tõ khi c­ó d­íi hang trë vÒ ®· gîi cho em suy nghÜ g×? GV: C©u chuyÖn cã kÕt côc nh­ thÕ nµo? GV: Kh¸i qu¸t nh÷ng ®Æc s¾c, t­ t­ëng nghÖ thuËt cña truyÖn cæ tÝch Th¹ch Sanh. GV: Kh¸i qu¸t néi dung chÝnh cña truyÖn. GV: NÕu vÏ mét bøc tranh minh ho¹ cho truyÖn Th¹ch Sanh, em chän chi tiÕt nµo ®Ó vÏ? V× sao? Em sÏ ®Æt tªn cho bøc tranh minh ho¹ Êy nh­ thÕ nµo? GV: §ãng vai lµ bµ mÑ kÓ l¹i c©u chuyÖn Th¹ch sanh. Thay ®æi ng«i kÓ – kÓ diÔn c¶m truyÖn Th¹ch Sanh I. §äc vµ t×m hiÓu chung ( 10 phót) 1. Kh¸i niÖm truyÖn cæ tÝch. Truyªn cæ tÝch: Lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ cuéc ®êi mét sè kiÓu nh©n vËt quen thuéc: Nh©n vËt bÊt h¹nh. Nh©n vËt dòng sü vµ NV cã tµi n¨ng kú l¹. NV th«ng minh vµ nh©n vËt ngèc nghÕch. NV lµ ®éng vËt. TruyÖn cæ tÝch th­êng cã yÕu tè hoang ®­êng, thÓ hiÖn ­íc m¬ niÒm tin cña nh©n d©n vÒ chiÕn th¾ng cuèi cïng cña c¸i thiÖn ®èi víi c¸i ¸c, c¸i tèt ®èi víi c¸i xÊu, sù c«ng b»ng ®èi víi sù bÊt c«ng. 2. §äc vµ kÓ HS: 4 em ®äc tiÕp ®Õn hÕt – nhËn xÐt. HS: 3 em kÓ theo bè côc, cã thÓ thay ®æi ng«i kÓ. 3. Bè côc HS: TruyÖn chia lµm 4 phÇn PhÇn 1: Tõ ®Çu ® mäi phÐp thÇn th«ng PhÇn 2: tiÕp ®ã ® QuËn c«ng PhÇn 3: tiÕp theo ® Bä hung PhÇn 4: PhÇn cßn l¹i HS: Th¹ch Sanh lµ nh©n vËt chÝnh II. Ph©n tÝch v¨n b¶n 1) Nh©n vËt Th¹ch Sanh + Sù ra ®êi vµ lín lªn cña Th¹ch Sanh. HS: Th¸i tö con trai Ngäc Hoµng xuèng ®Çu thai lµm con. - Må c«i tõ tÊm bÐ, sèng lñi thñi trong tóp lÒu cò dùng d­íi gèc ®a, m×nh trÇn chØ cã manh khè che th©n, sinh nhai b»ng nghÒ kiÕm cñi. HS: Th¶o luËn vµ b¸o c¸o kÕt qu¶. * Chi tiÕt b×nh th­êng: Th¹ch Sanh lµ con cña mét n«ng d©n tèt bông lµm nghÒ kiÕm cñi, gia ®×nh rÊt nghÌo: chØ cã mét tóp lÒu vµ gia tµi lµ l­ìi bóa cña cha ®Ó l¹i. * Chi tiÕt kh¸c th­êng: TS chÝnh lµ Th¸i Tö do Ngäc Hoµng sai xuèng ®Çu thai. Hai vî chång tuæi giµ mµ ch­a cã con. Ng­êi vî mang thai qua mÊy n¨m kh«ng sinh në. TS ®­îc thiªn thÇn d¹y cho ®ñ mäi phÐp thÇn th«ng biÕn ho¸. HS: Nh÷ng chi tiÕt b×nh th­êng: TS lµ con cña ng­êi d©n b×nh th­êng, nghÌo khã vµ tèt bông, cuéc ®êi TS gÇn víi ng­êi L§. - Nh÷ng chi tiÕt kh¸c th­êng: T« ®Ëm tÝnh chÊt kú l¹, ®Ñp ®Ï cña NV dòng sü. Sù ra ®êi kh¸c th­êng nh­ thÕ TS sÏ lËp ®­îc nhiÒu chiÕn c«ng. HS: Lµ ng­êi må c«i, nghÌo khæ tiªu biÓu cña truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam HS: Nh©n d©n rÊt th«ng c¶m víi hoµn c¶nh nghÌo khæ vµ må c«i cña chµng – nh­ng ë con ng­êi nµy nh©n d©n ta còng muèn thÓ hiÖn nhiÒu ­íc m¬ trong cuéc sèng. HS: Th¶o luËn theo nhãm – Ghi vµo b¶ng phô. B¸o c¸o kÕt qu¶ - nhËn xÐt. +Nh÷ng thö th¸ch mµ Th¹ch Sanh ph¶i tr¶i qua. HS: Thö th¸ch ®Çu tiªn: Må c«i cha mÑ, sèng lñi thñi trong c¶nh nghÌo ë d­íi gèc c©y ®a. - §¸nh nhau víi ch»n tinh, giÕt chÕt nã, bÞ Lý Th«ng lõa ph¶i trèn ®i. - Xuèng hang diÖt ®¹i bµng, cøu c«ng chóa, bÞ lÊp cöa hang. - BÞ b¾t vµo ngôc do hån ®¹i bµng, ch»n tinh b¸o thï. - BÞ c¸c n­íc ch­ hÇu ®em qu©n tiÕn ®¸nh vµ TS ®· ®¸nh tan. HS: Thö th¸ch t¨ng dÇn vÒ møc ®é khã kh¨n, nguy hiÓm: nghÌo khæ c« ®¬n- ®èi mÆt víi ch»n tinh- lÊp cöa hang- bÞ h¹ ngôc- cuåi cïng ®¸nh nhau víi qu©n 18 n­íc ch­ hÇu nh­ng TS ®· v­ît qua tÊt c¶ nhê tµi n¨ng, nhê sù gióp ®ì cña c¸c ph­¬ng tiÖn thÇn kú sau mçi lÇn chiÕn th¾ng.. HS: - Lµ ng­êi thËt thµ, chÊt ph¸c lu«n tin t­ëng gióp ®ì ng­êi kh¸c. - Dòng c¶m, cã tµi n¨ng. - VÞ tha, réng l­îng. HS: Th¶o luËn theo nhãm- B¸o c¸o kÕt qu¶. * TruyÖn cã nhiÒu chi tiÕt thÇn kú: + Sù ra ®êi vµ lín lªn kú l¹ cña TS. + TS diÖt ch»n tinh cã ®­îc cung tªn vµng. + TS diÖt ®¹i bµng cøu c«ng chóa vµ con vua Thuû TÒ cã ®­îc c©y ®µn, chµng dïng c©y ®µn cøu m×nh, v¹ch mÆt LÝ Th«ng, chµng cïng c©y ®µn ®¸nh lui qu©n 18 n­íc ch­ hÇu, chµng dïng niªu c¬m thÇn kú thÕt ®·i hä HS: Tù lùa chän vµ ph¸t biÓu ý kiÕn cña m×nh GV ph©n tÝch: * TiÕng ®µn cña Th¹ch Sanh - LÇn 1. Lµm cho c«ng chóa khái c©m, nhê thÕ TS ®­îc gi¶i tho¸t. Chµng cã c¬ héi v¹ch mÆt LÝ Th«ng: TiÕng ®µn cã ý nghÜa c«ng lý, tr¶ l¹i sù c«ng b»ng cho ng­êi cã c«ng, v¹ch mÆt kÎ cã téi. - LÇn 2: TiÕng ®µn c¶m ho¸ qu©n 18 n­íc ch­ hÇu: TS cã thÓ sö dông vâ nghÖ, c¸c phÐp thÇn th«ng, dïng cung tªn vµng ®Î tiªu diÖt qu©n 18 n­íc . Nh­ng chµng ®· sö dông tiÕng ®µn: TiÕng ®µn lµ biÓu t­îng cho c¸i thiÖn, cho lÏ ph¶i vµ còng thÓ hiÖn sù yªu chuéng hoµ b×nh. - Niªu c¬m cña TS còng lµ vò khÝ, ph­¬ng tiÖn kú diÖu, l¹ lïng. Niªu c¬m nhá xÝu mµ cø ¨n hÕt l¹i ®Çy: Niªu c¬m kh¼ng ®ÞnhTS lµ ng­êi tµi giái, phi th­êng. Niªu c¬m còng thÓ hiÖn sù réng l­îng t­îng tr­ng cho tinh thÇn nh©n ®¹o yªu chuéng hoµ b×nh cña ng­êi dòng sü vµ cña ND lao ®éng. HS: LÝ Th«ng lµ ng­êi l¾m thñ ®o¹n nªn TS kh«ng ph¶i lµ ®èi thñ, kh«ng thÓ ®èi phã- Nh­ng chñ yÕu ®ã lµ tõ b¶n chÊt cña Chµng. HS: TS kh«ng bao giê biÕt ghen tþ dï nhá nhÆt, tin ng­êi, s½n sµng gióp ®ì ng­êi bÞ h¹i, kh«ng bao giê nghÜ ®Õn viÖc ng­êi ®Òn ¬n. HS: Víi c¸c loµi yªu qu¸i TS th¼ng tay tiªu diÖt nh­ng víi con ng­êi chµng dïng t×nh c¶m ®Ó ®èi sö mét c¸ch ®é l­îng nh©n ¸i. HS: TS lµ ng­êi anh hïng, nghÖ sü d©n gian thËt thµ, trung hËu, nh©n ¸i, søc khÎo, tµi n¨ng v« ®Þch tõng lËp nhiÒu chiÕn c«ng phi th­êng v× d©n, v× n­¬vs. TS lµ biÓu t­îng tuyÖt ®Ñp cña con ng­êi ViÖt Nam trong cuéc sèng lao ®éng, chiÕn ®Êu, trong t×nh yªu vµ h¹nh phóc gia ®×nh. 2. C¸c nh©n vËt kh¸c. a, LÝ Th«ng. HS: TriÖt ®Ó lîi dông t×nh anh em kÕt nghÜa, lîi dông tÝnh c¶ tin, thËt thµ nh©n hËu cña TS. Ra søc bãc lét søc LD cña TS. + Lõa TS chÕt thay cho m×nh. + Hai lÇn c­íp c«ng cña TS. + Bá TS chÕt d­íi hang s©u. * §Æc ®iÓm næi bËt nhÊt cña h¾n lµ x¶o quyÖt, tµn nhÉn ®Õn mÊt hÕt l­¬ng t©m. HS: LÝ Th«ng vµ mÑ h¾n kh«ng bÞ TS trõng trÞ nh­ng l¹i bÞ thiªn l«i ®¸nh chÕt l¹i bÞ biÕn thµnh bä hung bÈn thØu. HS: MÆc dï ®­îc TS tha bæng nh­ng ®Êng tèi cao ®· ra tay trõng trÞ LÝ Th«ng thËt ®¸ng ®êi kÎ x¶o quyÖt vµ tµn nhÉn. HS: ChØ ra sù ®ãi lËp gi÷a TS vµ LÝ Th«ng. Th¹ch Sanh. LÝ Th«ng. - Tèt. - xÊu. - thiÖn. - ¸c. - chÊt ph¸c, thËt thµ. - m­u m«, gi¶ dèi. - tin ng­êi, trung thùc - lõa läc, gian tr¸. -- VÞ tha, réng l­îng - Ých kû, hÑp hßi. b. C«ng chóa. HS: Th¶o luËn. - Vai trß quan träng trong sù ph¸t triÓn cña cèt truyÖn vµ ph¸t triÓn tÝnh c¸ch nh©n vËt chÝnh TS: D¹i bµng lµ kÎ thï cña c«ng chóa vµ TS nh­ng vÒ kh¸ch quan h¾n l¹i ®ãng vai trß «ng mèi ®­a c«ng chóa ®Õn víi TS. HS: §Õn khi nghe tiÕng ®µn, bçng nhiªn khái bÖnh ®ßi gÆp TS vµ gi¶i oan cho chµng gîi cho ta nhí tíi m« tÝp cña c©u chuyÖn cæ tÝch: Ru x lan vµ Liu tmala cña A pu skin... HS: MÑ con LÝ Th«ng ®­îc th¹ch sanh tha cho vÒ quª lµm ¨n. Nh­ng vÒ ®Õn nöa ®­êng bÞ xÐt ®¸nh chÕt ho¸ kiÕp thµnh bä hung Th¹ch Sanh lÊy c«ng chóa, ®¸nh lui qu©n 18 n­íc vµ vua nh­êng ng«i cho Nh©n d©n lao ®éng muèn thÓ hiÖn c«ng lÝ x· héi qua c¸ch kÕt thóc ®ã. KÎ läc lõa, ®éc ¸c ph¶i trõng trÞ ®Ých ®¸ng. Ng­êi tµi giái ®øc ®é xøng ®¸ng ®­îc nhËn phÇn th­ëng vµ sù t«n vinh. III. Tæng kÕt – ghi nhí. ( 4 phót) + NghÖ thuËt. Quy m« tÇm vãc s©u, réng nhÊt. §éi h×nh nh©n vËt ®«ng ®¶o nhÊt. KÕt cÊu cèt truyÖn mÆch l¹c, s¾p xÕp t×nh tiÕt khÐo lÐo. Hai nh©n vËt ®èi lËp t­¬ng ph¶n t¹o cho cèt truyÖn v÷ng ch¾c, tËp trung. C¸c chi tiÕt, yÕu tè thÇn k× cã ý nghÜa t­ t­ëng thÈm mÜ. + Néi dung. ( Ghi nhí SGK) IV. LuyÖn tËp ( 5 phót) HS: Tù chän theo nhãm. Tr×nh bµy ý t­ëng. §Æt tªn gäi cho bøc tranh VÒ nhµ vÏ ra giÊy HS: Tù kÓ b»ng lêi v¨n vña mïnh, cã s¸ng t¹o. 2 HS kÓ nèi tiÕp nhau ®Õn hÕt c©u chuyÖn. HS: nhËn xÐt – KhuyÕn khÝch cho ®iÓm. IV. H­íng dÉn häc sinh häc vµ lµm bµi ë nhµ ( 1 phót) §äc l¹i truyÖn, tËp kÓ diÔn c¶m, häc thuéc ghi nhí SGK. Hoµn thiÖn bøc tranh. §äc, tËp kÓ chuyÖn: Em bÐ th«ng minh, ®äc vµ n¾m ch¾c phÇn chó thÝch. Chia bè côc v¨n b¶n, So¹n bµi theo c©u hái SGK Ngµy so¹n :12/10/2006 Ngµy gi¶ng:14/10/2006 TiÕt 23 ch÷a lçi dïng tõ A.PhÇn chuÈn bÞ I. Môc tiªu cÇn ®¹t Gióp häc sinh nhËn ra ®­îc c¸c lçi lÆp tõ vµ lÉn lén nh÷ng tõ gÇn ©m. Cã ý thøc m¾c lçi khi dïng tõ, biÕt ph¸t hiÖn lçi t×m ra nguyªn nh©n m¾c lçi C¸c c¸ch ch÷a lçi dïng tõ. II. ChuÈn bÞ ThÇy: §äc, nghiªn cøu c¸c vÝ dô SGK, tra tõ ®iÓn c¸c tõ cÇn t×m hiÓu. B¶ng phô, phÊn mµu, ®å dïng d¹y häc. Trß: Häc bµi cò, §äc tr­íc bµi mí.i §äc, t×m hiÓu vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK, tra tõ ®iÓn 1 sè tõ cã liªn quan ®Õn bµi häc. ChuÈn bÞ phiÕu häc tËp + phÊn mµu. B. PhÇn thÓ hiÖn trªn líp I. KiÓm tra bµi cò ( 5 phót) GV: ThÕ nµo lµ hiÖn t­îng chuyÓn nghÜa cña tõ? cho vÝ dô - Tõ ¨n, ®¸nh cã bao nhiªu nghÜa? cho mét vµi vÝ dô Lµm bµi tËp 3 SGK HS: ChuyÓn nghÜa lµ hiÖn t­îng thay ®æi nghÜa cña tõ t¹o ra nh÷ng tõ nhiÒu nghÜa VD: Ch©n, Ch©n bµn, ch©n nói, ch©n ®ª...... Tõ ¨n cã: 13 nghÜa: ¨n mÆc, ¨n noÝ, ¨n ë, ¨n chay, ¨n chÆn ....... Tõ ®¸nh cã: ®¸nh b¹o, ®¸nh bãng, ®¸nh c¸, ®¸nh c¾p....... II. Bµi míi ( 1 phót) Tõ cã hai mÆt: mÆt néi dung, mÆt h×nh thøc.Néi dung cña tõ thuéc mÆt tinh thÇn nªn kh«ng thÓ nghe ®­îc, nh×n ®­îc. Nh­ng mÆt h×nh thøc l¹i mang tÝnh vËt chÊt ta cã thÓ nghe ®­îc, nh×n ®­îc,V× nh×n thÊy ®­îc nªn ta cã thÓ dÔ dµng nhËn thÊy nh÷ng sai sãt trong ch÷ viÕt, trong ph¸t ©m cña ng­êi nãi hay ng­êi viÕt. C¸ch söa c¸c lçi nµy nh­ thÕ nµo ? Ta t×m hiÓu trong tiÕt häc h«m nay. GV: Ghi vµo b¶ng phô GV: Em lªn b¶ng g¹ch ch©n c¸c tõ ®­îc lÆp l¹i ë VD a), b). GV: Trong vÝ dô a) cã nh÷ng tõ ng÷ nµo ®­îc lÆp? GV: Trong vÝ dô b) cã nh÷ng tõ ng÷ nµo ®­îc lÆp? LÆp l¹i mÊy lÇn. GV: Cïng lµ hiÖn t­îng lÆp nh­ng t¸c dông cña lÆp cã gièng nhau kh«ng ? V× sao? GV: NÕu lçi lÆp do diÔn ®¹t kÐm ta cã cÇn söa l¹i kh«ng? GV: Em cÇn söa l¹i nh­ thÕ nµo? Gäi hai häc sinh lªn b¶ng söa l¹i C¶ líp söa vµ ghi ra giÊy GV: Ph¸t hiÖn vµ g¹ch ch©n nh÷ng tõ dïng sai. GV: Theo em c¸c tõ trªn dïng sai nh­ thÕ nµo ? HS: Tra tõ ®iÓn. GV: Em sÏ thay b»ng tõ nµo? * Tõ cã hai mÆt néi dung vµ h×nh thøc, hai mÆt nµy lu«n g¾n bã v¬Ý nhau v× vËy sai vÒ h×nh thøc sÏ sai vÒ néi dung tøc lµ dïng hoÆc hiÓu sai nghÜa cña tõ. GV: Muèn söa lçi lÉn lén c¸c tõ gÇn ©m ta ph¶i lµm nh­ thÕ nµo? GV: H·y l­îc bá nh÷ng tõ ng÷ trïng lÆp trong c¸c c©u sau ? GV: Thay tõ sai b»ng nh÷ng tõ kh¸c. theo em nguyªn nh©n chñ yÕu cña viÖc dïng sai dã lµ g× ? I. LÆp tõ ( 10 phót) 1) VÝ dô: HS: GËy tre chèng l¹i s¾t thÐp cña qu©n thï. Tre xung phong vµo xe t¨ng, ®¹i b¸c. Tre gi÷ lµng, gi÷ n­íc, gi÷ m¸i nhµ tranh, gi÷ ®ång lóa chÝn. Tre hy sinh ®Ó b¶o vÖ con ng­êi.Tre! Anh hïng lao ®éng. Tre ! Anh hïng chiÕn ®Êu. b) TruyÖn d©n gian th­êng: cã nhiÒu chi tiÕt t­ëng t­îng k× ¶o nªn em tÊt thÝch ®äc truyÖn d©n gian. HS: Lªn b¶ng dïng phÊn mµu g¹ch ch©n c¸c tõ. Tre, gi÷, anh hïng, truyÖn d©n gian. HS: VD a): tõ tre lÆp l¹i 7 lÇn. tõ gi÷ lÆp 4 lÇn. tõ anh hïng lÆp 2 lÇn. HS: VD b) Ng÷: “truyÖn d©n gian” lÆp 2 lÇn. HS: Cïng lµ hiÖn t­îng lÆp nh­ng t¸c dông kh¸c nhau. VDa) ViÖc lÆp nµy nh»m môc ®Ých nhÊn m¹nh ý , t¹o nhÞp ®iÖu hµi hoµ cho mét ®o¹n v¨n xu«i giµu chÊt th¬. VD b) Lµ lçi do diÔn ®¹t kÐm. HS: Ta cÇn ph¶i söa l¹i. HS: Bæ ng÷ : TruyÖn d©n gian * §¶o cÊu tróc: + Em rÊt thÝch ®äc truyÖn d©n gian v× truyÖn cã nhiÒu chi tiÕt t­ëng tù¬ng , k× ¶o. HoÆc: TruyÖn d©n gian th­êng cã nhiÒu chi tiÕt t­ëng t­îng, k× ¶o nªn em rÊt thÝch ®äc nã. II. LÉn lén c¸c tõ gÇn ©m ( 10 phót). 1. VÝ dô: a) Ngµy mai chóng em sÏ ®i th¨m quan viÖn b¶o tµng cña TØnh. b) ¤ng ho¹ sü giµ nhÊp nh¸y bé ria mÐp quen thuéc. HS: V× kh«ng nhí chÝnh x¸c h×nh thøc ng÷ ©m cña tõ ,lÉn lén c¸c tõ gÇn ©m. HS: Tõ th¨m quan: kh«ng cã tõ nµy trong tiÕngViÖt. Thay b»ng tõ: Tham quan ( Xem thÊy tËn m¾t ®Ó më réng) .HiÓu biÕt vµ häc tËp kinh nghiÖm. C©u b) NhÊp nh¸y – Më ra nh¾m l¹i liªn tôc - cã ¸nh s¸ng khi lãÐ ra khi t¾t liªn tiÕp. HS: Thay b»ng tõ mÊp m¸y ( Cö ®éng khÏ vµ liªn tiÕp) HS: Ph¶i hiÓu ®óng nghÜa cña tõ®muèn hiÓu dóng nghÜa chóng ta ph¶i tra tõ ®iÓn. III. LuyÖn tËp ( 18 phót) 1. Bµi tËp 1 + C©u a. bá: b¹n , ai, còng, rÊt, lÊy, lµm, b¹n, Lan. * Cßn l¹i: Lan lµ mét líp tr­ëng g­¬ng mÉu nªn c¶ líp ®Òu rÊt quý mÕn. + C©u b. Bá: C©u chuþÖn Êy; thay c©u chuyÖn nµy b»ng c©u chuyÖn Êy; thay nh÷ng nh©n vËt Êy b»ng ®¹i tõ thay thÕ hä, thay nh÷ng nh©n vËt b»ng nh÷ng ng­êi. Cßn l¹i: Sau khi nghe c« gi¸o kÓ chóng t«i ai còng thÝch nh÷ng nh©n vËt trong truyÖn Êy v× hä ®Òu lµ nh÷ng ng­êi cã phÈm chÊt tèt ®Ñp. 2. Bµi tËp 2 Cã thÓ söa l¹i nh­ sau: a) Thay tõ linh ®éng b»ng tõ sinh ®éng Nguyªn nh©n: LÉn lén tõ gÇn ©m, nhí kh«ng chÝnh x¸c h×nh thøc ng÷ ©m. Sinh ®éng: Gîi ra h×nh ¶nh , c¶m sóc, liªn t­ëng. Linh ®éng: kh«ng qu¸ c©u lÖ vµo nguyªn t¾c. b) Thay: bµng quang b»ng tõ bµng quan. bµng quan: ®øng ngoµi cuéc mµ nh×n, coi lµ kh«ng cã quan hÖ ®Õn m×nh. bµng quang: bäng chøa n­íc tiÓu. c) thay thñ tôc b»ng tõ hñ tôc Hñ tôc: phong tôc ®· lçi thêi. Thñ tôc: Nh÷ng viÖc ph¶i lµm theo quy ®Þnh * Cñng cè( 1 phót) GV: Khi nãi, viÕt ta th­êng m¾c lâi nµo ? HS: Ta th­êng lÆp tõ vµ lÉn lén c¸c tõ gÇn ©m. GV: Lµm thÐ nµo ta cã thÓ söa ®­îc c¸c lçi trªn. HS: - LÆp tõ: ta cã thÓ bá, hoÆc ®¶o mét sè tõ ng÷. - LÉn lén tõ gÇn ©m: ph¶i t×m tõ ®óng nghÜa ®Ó thay nh÷ng tõ dïng sai III. H­íng dÉn häc sinh häc vµ lµm bµi ë nhµ ( 1 phót) Xem l¹i toµn bé kiÕn thøc cña bµi TËp tra tõ ®iÓn ®Ó hiÓu ®óng nghÜa cña mét sè tõ mµ em hay nhÇm lÉn. §äc, tr¶ lêi c¸c c©u hái bµi “ Ch÷a lçi dïng tõ” (tiÕp theo) Ngµy so¹n :14/10/2006 Ngµy gi¶ng: 16+ 17 /10/2006 TiÕt 24 tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1 A.PhÇn chuÈn bÞ I. Môc tiªu cÇn ®¹t §¸nh gi¸ bµi tËp lµm v¨n theo yªu cÇu cña bµi tù sù, nh©n vËt, sù viÖc, c¸ch kÓ môc ®Ých chñ ®Ò. Söa lçi dïng tõ cho häc sinh qua bµi viÕt HS: ThÊy ®­îc ­u , nh­îc ®iÓm qua bµi viÕt , biÕt c¸ch söa ch÷a. Gi¸o dôc ý thøc häc bµi, lµm bµi n©ng cao chÊt l­îng bé m«n II. ChuÈn bÞ ThÇy: LËp dµn ý, biÓu ®iÓm, chÊm bµi söa lâi cho häc sinh Thèng kª ®iÓm c¸c lçi qua bµi viÕt Chän bµi lµm kh¸, ®o¹n v¨n hay ®äc tr­íc líp Trß: ¤n l¹i toµn bé kiÕn thøc vÒ v¨n tù sù Lµm dµn ý ®Ò bµi viÕt Tù söa lâi qua bµi viÕt cña m×nh B. PhÇn thÓ hiÖn trªn líp I. KiÓm tra bµi cò ( 4 phót) KiÓm tra viÖc «n tËp vµ lµm dµn ý cña hoc sinh. II. Bµi míi ( 40 phót) GV: ChÐp ®Ò lªn b¶ng. GV: X¸c ®Þnh yªu cÇu cña ®Ò bµi. GV: Tr×nh bµy dµn ý ®Ò bµi..... GV: DiÔn biÕn c©u chuyÖn nh­ thÕ nµo? GV: PhÇn kÕt bµi em cÇn nªu nh÷ng yªu cÇu g×? GV: Tr¶ bµi cho HS HS: Tù thèng kª lçi cña m×nh. Tù söa lçi vµo bµi viÕt, GV söa lçi mét sè bµi qu¸ kÐm. I.. §Ò bµi M­în lêi Hïng V­¬ng kÓ l¹i c©u chuyÖn S¬n Tinh, Thuû Tinh. II. T×m hiÓu ®Ò - ThÓ lo¹i: V¨n tù sù - Néi dung: + M­în lêi nh©n vËt + KÓ chuyÖn S¬n Tinh, Thuû Tinh III. Dµn ý a) Më bµi - Giíi thiÖu ®­îc nh©n vËt vµ sù viÖc. - Thay lêi cña nh©n vËt Hïng V­¬ng thø m­êi t¸m ®Ó kÓ chuyÖn.( §æi ng«i kÓ : Tõ ng«i thø ba thµnh ng«i thø nhÊt) b) Th©n bµi CÇn ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: - Vua hïng kÐn rÓ cho con. - Hai chµng trai : S¬n Tinh, Thuû Tinh ®Õn cÇu h«n MÞ N­¬ng. - Chi tiÕt giíi thiÖu vÒ S¬n Tinh - .................................Thuû Tinh - Vua Hïng ra ®iÒu kiÖn kÐn rÓ -S¬n Tinh ®Õn tr­íc – R­íc MÞ N­¬ng vÒ nói. - Thuû Tinh ®Õn sau næi giËn d©ng n­íc ®¸nh S¬n Tinh. Cuéc giao tranh cña S¬n Tinh vµ Thuû Tinh - Thuû Tinh h« m­a, gäi giã lµm d«ng b·o rung chuyÓn c¶ ®Êt trêi. - S¬n Tinh bèc tõng qu¶ ®èi, rêi tõng d·y nói... - Thuû tinh bÞ thua, h»ng n¨m d©ng n­íc ®¸nh S¬n Tinh. c) KÕt bµi - KÕt thóc c©u chuyÖn - Bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖn mµ Hïng V­¬ng kÓ lµ g×? IV. NhËn xÐt 1) ¦u ®iÓm: Mét sè em ®· n¾m ®­îc yªu cÇu cña ®Ò bµi, n¾m ch¾c kiÕn thøc, biÕt vËn dông vµo bµi viÕt. Bè côc bµi viÕt theo thø tù 3 phÇn : Më bµi, Th©n bµi, KÕt bµi. BiÕt dïng lêi cña nh©n vËt ®Ó kÓ chuyÖn. §¶m b¶o c¸c chi tiÕt cña chuyÖn theo tr×nh tù m¹ch l¹c, hîp lÝ. Giíi thiÖu ®­îc ®Çy ®ñ c¸c nh©n vËt : S¬n Tinh, Thuû Tinh, MÞ N­¬ng, Hïng V­¬ng. C©u tõ diÔn ®¹t chÝnh x¸c, chÆt chÏ. Mét sè bµi ®· cã s¸ng t¹o, nªu ®­îc mét sè chi tiÕt kh¸ ®éc ®¸o. Bµi t­¬ng ®èi s¹ch sÏ, ®óng chÝnh t¶, tr×nh bµy ®Ñp. 6A: Võ A Sµ, Ly A Nh×a. 6C: Quang thÞ XÝt, TiÕp, Thiªm. 2) Nh­îc ®iÓm Mét sè em ch­a biÕt c¸ch lµm bµi, ch­a n¾m ®­îc ph­¬ng ph¸p lµm mét bµi v¨n tù sù. Bè côc bµi viÕt ch­a râ rµng, m¹ch l¹c. PhÇn Më bµi cßn phô thuéc nhiÒu vµo SGK PhÇn Th©n bµi cßn thiÕu nhiÒu chi tiÕt quan träng. KÕt bµi: Ch­a nªu ®­îc bµi häc hoÆc c¶m nghÜ cña b¶n th©n. Ch­a biÕt c¸ch m­în lêi cña nh©n vËt ®Ó kÓ chuyÖn, chñ yÕu phô thuéc vµo c¸c chi tiÕt trong SGK. Ch­a cã s¸ng t¹o khi kÓ truyÖn. Bµi viÕt cÈu th¶, sai qu¸ nhiÒu lçi chÝnh t¶, diÔn ®¹t lñng cñng, tõ ng÷ lÆp l¹i qu¸ nhiÒu, cßn sö dông ng«n ng÷ nãi vµo lµm bµi. 6A: Diªn , Khuyªn, N¸,Oanh, Ph¸t, TiÕn, Yªu. 6C: DÐ,HÞa, Hoa, Kh¸nh, Phãng, Sã, Th¶o, Dung, Mua, Th­¬ng. 3. Thèng kª ®iÓm. 6A: Giái: Kh«ng. Kh¸: 2; TB: 17; YÕu: 10. 6C: Giái: Kh«ng. Kh¸: 3; TB: 7; YÕu:19. V. Thèng kª lçi vµ söa lçi - Lçi vÒ diÔn ®¹t: 6A: Yªu, N¸, TiÕn, Oanh. 6 C: HÞa, Hoa, Kh¸nh, Th¶o, Th­¬ng... - Lçi vÒ chÝnh t¶: 6A: Diªn, Oanh, Yªu,Chung... 6C: Phãng, Th­¬ng, Th¶o, Mua... - Lçi dïng tõ, c©u: 6A: N¸, Ph¸t, Diªn... 6 C: Kh¸nh, Mû, Mua, Th¶o.... GV: Chän bµi mÉu ®äc tr­íc líp. Quµng ThÞ XÝt. *. Cñng cè GV: ThÕ nµo lµ v¨n tù sù HS: Tù sù (KÓ chuyÖn) lµ ph­¬ng thøc tr×nh bµi mét chuçi c¸c sù viÖc, sù viÖc nµy d·n ®Õn sù viÖc kia vµ cuèi cïng dÉn ®Õn mét kÕt thóc thÓ hiÖn mét ý nghÜa. GV: Khi lµm bµi v¨n tù sù ta ph¶i thùc hiÖn c¸c yªu cÇu nµo? HS: Ph¶i t×m hiÓu ®Ò , t×m ý, l©p dµn ý vµ viÕt bµi hoµn chØnh. III. H­íng dÉn häc sinh häc vµ lµm bµi ë nhµ ( 1 phót) ¤n l¹i toµn bé kiÕn thøc vÒ v¨n tù sù Ph©n nhãm: Nhãm 1 ®Ò a, nhãm 2 ®Ò b, nhãm 3 ®Ò c; nhãm 4 ®Ò d; Mçi em chuÈn bÞ mét bµi viÕt ra giÊy tiÕt sau luyÖn nãi tr­íc líp.