Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 86 đến tiết 92

Ngµy so¹n: 13/02/2008 Ngµy d¹y: 02/2008 TiÕt 86 So s¸nh (tiÕp) I. Môc tiªu bµi häc 1.Gióp häc sinh n¾m ®­¬c hai kiÓu so s¸nh ngang b»ng vµ kh«ng ngang b»ng.HiÓu ®­îc c¸c t¸c dông cña so s¸nh. T¹o ®­îc mét phÐp so s¸nh. 2.TÝch hîp víi v¨n b¶n ë bµi" Vît th¸c", tiÕp nèi c«ng viÖc tõ tiÕt 86 3.LuyÖn kü n¨ng vËn dông cã hiÖu qu¶ c¸c kiÓu so s¸nh trong nãi vµ viÕt. II. chuÈn bÞ. III. tiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: ThÕ nµo lµ so s¸nh? §iÓm laÞ nh÷ng c¸ch so s¸nh ®­îc sö dông trong bµi "V­ît th¸c" 3. Bµi míi ? T×m phÐp so s¸nh trang khæ th¬ (41) ? Tõ ng÷ chØ so s¸nh trong c¸c phÐp so s¸nh cã g× kh¸c nhau? ? Tõ ®ã cã thÓ rót ra m« h×nh cña hai kiÓu so s¸nh - Giã thæi lµ thæi trêi N­íc m­a lµ c­a trêi. - Qua ®×nh ng¶ nãn tr«ng ®×nh. -§×nh bao nhiªu th­¬ng m×nh bÊy nhiÒu. - Thµ r»ng ¨n b¸t c¬m rau. Cßn h¬n c¸ thÞt nãi nhau nÆng lêi - Cã chiÕc (l¸ rông) tùa mòi tªn nhän… - Cã chiÕc l¸ nh­ con chim bÞ l¶o ®¶o… - Cã chiÕc l¸ ….nh­ thÇm b¶o r»ng… - Cã chiÔc l¸ nh­ sî h·i, ngÇn ng¹i rôt rÌ, råi nha gÇn tíi. ? Sù vËt nµo ®­îc ®em ra so s¸nh vµ so s¸nh trong hoµn c¶nh nµo? ? Nã cã t¸c dông g×? víi viÖc t¶ sù vËt? ? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em sau khi ®äc ®o¹n v¨n? ? Nhê ®©u em cã ®îc nh÷ng c¶m nghÜ Êy? (V× t¸c gi¶ ®· sö dông phÐp so s¸nh mét c¸ch linh ho¹t tµi t×nh, chØ lµ mét chiÕc l¸ mµ cã ®ñ c¸c cung bËc t×nh c¶m vui buån cña con ng­êi ®­îc göi trong ®ã) Häc sinh tr¶ lêi Häc sinh tr¶ lêi Häc sinh lÊy thªm vÝ dô Häc sinh ®éc lËp suy nghÜ tr¶ lêi Nªu c¶m nghÜ theo h­íng dÉn gîi ý cña gi¸o viªn I. Hai kiÓu so s¸nh 1. Bµi tËp. Ch¼ng b»ng mÑ ®· thøc v× chóng con. => h¬n kÐm. MÑ lµ ngän giã cña con suèt ®êi.=> Ngang b»ng. 2. NhËn xÐt. - H¬n kÐm: A ch¼ng b»ng B - Ngang b»ng: A lµ B * Ghi nhí. (SGK tr. 42) II. T¸c dông cña phÐp so s¸nh. 1. Bµi tËp. => ChiÕc l¸ ®­îc so s¸nh trong hoµn c¶nh "®· rông" - tøc lµ ®· rêi cµnh, hÕt nhùa, kÕt thóc mét kiÕp sèng theo quy luËt cña tù nhiªn. 2. NhËn xÐt. - Víi sù vËt: T¹o h×nh ¶nh cô thÓ, sinh ®éng gióp ng­êi ®äc h×nh dung sù vËt, viÖc ®­îc miªu t¶ (h×nh dung c¸c c¸ch rông kh¸c nhau cña l¸) - Víi viÖc thÓ hiÖn t×nh c¶m T¹o ra nh÷ng lèi nãi hµm sóc, gióp ng­êi ®äc (nghe) n¾m b¾t ®­îc t­ t­ëng t×nh c¶m cña t¸c gi¶. * Ghi nhí SGK tr. 42 II/-LuyÖn tËp : Bµi 1 trang 43: T×m phÐp so s¸nh C¸c tõ so s¸nh lµ nh­, y nh­, gièng nh­, tù nh­, tùa nh­ lµ, bao nhiªu, bÊy nhiªu… So s¸nh ngang b»ng h¬n, h¬n lµ, kÐm, kh«ng b»ng, ch­a b»ng, ch¼ng b»ng… So s¸nh kh«ng ngang b»ng Bµi 2 trang 43: T×m phÐp so s¸nh trong bµi "V­ît th¸c" 1. ThuyÒn ®ang rÏ sãng .. nh­ ®ang nhí nói rõng… 2. Nói cao ®ét ngét nh­ ®ét ngét hiÖn ra… 3. Nh÷ng ®éng t¸c th¶ rµo, rót sµo rËp rµng nhanh nh­ c¾t… 4. D­îng H­¬ng Th­ nh­ mét pho t­îng ®ång ®óc… gièng nh­ mét… 5. Nh÷ng c©y to… nh­ nh÷ng cô giµ… ? Em thÝch h×nh ¶nh so s¸nh nµo v× sao? VÝ dô: H×nh ¶nh H­¬ng Th­… V×: TrÝ t­ëng t­îng phong phó cña t¸c gi¶ . H×nh ¶nh nhËn vËt hiÖn lªn ®Ñp, khoÎ, hµo hïng. ThÓ hiÖn søc m¹nh vµ kh¸t väng chinh phôc thiªn nhiªn con ng­êi. Bµi 3 (43) Dùa vµo bµi "V­ît th¸c" h·y viÕt ®o¹n v¨n t¶ c¶nh * H­íng dÉn häc bµi ë nhµ: Häc kü bµi. lµm bµi tËp ChuÈn bÞ bµi sau: Ch­¬ng tr×nh ®Þa ph­¬ng (43) Tù nhËn xÐt sau giê d¹y ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. Ngµy so¹n: 13/02/2008 Ngµy d¹y: 02/2008 TiÕt 87 Ch­¬ng tr×nh ®Þa ph­¬ng phÇn tiÕng viÖt LuyÖn viÕt chÝnh t¶ I. môc tiªu bµi häc. 1.Gióp häc sinh söa mét sè lçi chÝnh t¶ do ¶nh h­ëng cña c¸ch ph¸t ©m ®Þa ph­¬ng. Cã ý thøc kh¾c phôc c¸c lçi chÝnh t¶ do ¶nh h­ëng cña c¸ch ph¸t ©m ®Þa ph­¬ng. 2.Th«ng qua phÇn luyÖn tËp: Söa ®­îc lçi ch- tr, s, x, l- n. 3.RÌn kü n¨ng ph©n biÖt vµ sö dông ®óng chÝnh t¶ khi nãi vµ viÕt. II. chuÈn bÞ. III. tiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: Cã mÊy kiÓu so s¸nh: Mçi kiÓu cho mét vÝ dô 3. Bµi míi A. Ph©n biÖt c¸c phô ©m tr- ch 1 Quy t¾c trong ©m tiÕt (tiÕng): - Tr: kh«ng kÕt hîp víi c¸c ©m "ao, o¨, oe". - Ch: kÕt hîp víi c¸c ©m trªn. VÝ dô: ChÝ choÐ, kh¨n choµng, mÆt cho¾t. 2. Quy t¾c trong tõ "H¸n ViÖt": - "Tr": cã thÓ kÕt hîp vÝ dÊu nÆng (.) vµ dÊu huyÒn(). - "Ch": kh«ng kÕt hîp víi c¸c dÊu trªn. - VÝ dô: Tr¹ng Nguyªn. TrÞ an, TrÇm t. TriÒu ®¹i. 3 Quy t¾c trong tõ l¸y: - "Tr vµ Ch" kh«ng l¸y víi nhau. - VÝ dô: Ch¨m chØ, Trèng tr¶i, Tr©ng Tr¸o. Chim chãc - "Ch" l¸y víi nhiÖu phô ©m kh¸c: - VÝ dô: Cheo leo, Chªnh vªnh, Chao ®¶o, Chãt vãt. - "Tr" hÇu nh­ l¸y víi phô ©m kh¸c Trõ mét sè : Träc lãc, Trãt lät, TrËt lÊt) 4. Quy t¾c ng÷ nghÜa: - "Ch" th­êng dïng víi nh÷ng tõ chØ quan hÖ gia ®×nh, hä hµng, chØ ®å dïng, chØ ý phñ ®Þnh: - VÝ dô: + Cha, Chó, Ch¸u, Chång… + Ch¨n, ChiÕu, Châng, Chum, Chµy, ChËu… + Cha, Chí, Ch¼ng,… - Tr: th­êng dïng víi nh÷ng tõ chØ thêi gian hoÆc vÞ trÝ: - VÝ dô: Trªn, Trong, Tr­íc… B. Ph©n biÖt c¸c phô ©m S vµ X 1. Quy t¾c trong ©m tiÕt: - "S" kh«ng kÕt hîp ®îc víi c¸c vÇn: oe, o¨, ue - "X" kÕt hîp ®îc: VÝ dô: xuª, xoa, xo¾n èc 2. Quy t¾c trong tõ l¸y: - S vµ X kh«ng l¸y víi nhau: VÝ dô: S¾c s¶o, S¸ng sña, Sõng s÷ng, Xµo x¹c, Xanh xanh. 3 Quy t¾c viÕt hoa vÒ ng÷ nghÜa: - Tõ chØ loµi vËt, C©y cèi th­êng viÕt : "S" - VÝ dô: Sung, Sãc, Sim, S¶… - Tõ chØ møc ®é, tÝnh chÊt kh«ng b×nh thêng viÕt lµ: "X" - VÝ dô: Xui, Xoµng. Xiªn… C / LuyÖn tËp Bµi 1 Nghe ViÕt *Trß ch¬i lµ cña trêi cho Chí nªn ch¬i trß chØ tÝnh chª bai. *Tr¨ng chª trêi thÊp tr¨ng treo Trêi chª trêi thÊp, trêi trÌo lªn trªn. *C¸ trª khinh ch¹ch róc bïn. Ch¹ch chª c¸ lïn chØ róc víi chui. *V­ên c©y san s¸t, xum suª. Khi s­¬ng xµ xuèng lèi vÒ tèi om. * Trêi cho xu©n s¾c xinh xinh Lêi xem s¸ch b¸o, v« t×nh sinh h­. *Lóa nÕp lµ lóa nÕp lµng . Lóa lªn líp líp lßng nµng l©ng l©ng. *Lôa lµ lãng l¸nh nân nµ. Nãi n¨ng lÞch l·m, nÕt na lªn lµm. *Chßng chµnh trªn chiÕc thuyÒn tr«i. Chung chiªng míi biÕt «ng trêi trí trªu. Bµi 2: Nhí - viÕt: Nhí l¹i mét bµi th¬ ®· häc ë líp 5, chÐp l¹i ®óng chØnh t¶. * H­íng dÉn häc bµi ë nhµ. Nhí nh÷ng phÇn bµi trªn.Tù lµm thªm bµi tËp. ChuÈn bÞ bµi sau: TËp lµm v¨n: Ph­¬ng ph¸p t¶ c¶nh trang 54 Tù nhËn xÐt sau giê d¹y ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. Ngµy so¹n: 13/02/2008 Ngµy d¹y: 02/2008 TiÕt 88 Ph­¬ng ph¸p t¶ c¶nh viÕt bµi TLV t¶ c¶nh (ë nhµ) I. môc tiªu bµi häc 1. Gióp häc sinh n¾m b¾t ®­îc t¶ c¶nh vµ bè côc h×nh thøc cña mét ®o¹n, mét bµi v¨n t¶ c¶nh. 2. LuyÖn kü n¨ng quan s¸t, lùa chän, tr×nh bµy nh÷ng ®iÒu quan s¸t, lùa chän theo mét thø tù hîp lý. 3.TÝch hîp víi v¨n häc ë v¨n b¶n V­ît th¸c ë TiÕng ViÖt bµi so s¸nh, nh©n ho¸. II. chuÈn bÞ. III. tiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: Tr×nh bµy dµn ý bµi tËp vÒ "biÓn" hµy"lµng" buæn b×nh minh trong tiÕt 84, Gäi hai em tËp nãi dµn bµi cña m×nh 3. Bµi míi. ? V¨n b¶n ®Çu miªu t¶ c¶nh g× ? ? Qua h×nh ¶nh cña D­îng H­¬ng Th­ em h×nh dung ®­îc khóc s«ng Êy nh­ thÕ nµo ? ? T¹i sao cã thÓ nãi, qua h×nh ¶nh nh©n vËt cã thÓ h×nh dung ®­îc nh÷ng nÐt tiªu biÓu cña c¶nh s¾c ë khóc s«ng cã nhiÒu th¸c d÷? ? V¨n b¶n b t¶ quang c¶nh g×? ? Ng­êi viÕt ®· miªu t¶ theo mét thø tù nµo? ? Tr×nh tù ®ã cã hîp lÝ kh«ng ? h·y chØ râ ? ? V¨n b¶n c chØ ra vµ tãm t¾t ý cña ba phÇn. H·y nhËn xÐt vÒ thø tù miªu t¶ cña t¸c gi¶ trong ®o¹n v¨n (tõ trªn xuèng d­íi, tõ xa ®Õn gÇn, tõ ngoµi vµo trong tõ kh¸i qu¸t ®Õn cô thÓ hay theo tù thêi gian…) ? Khi ®i viÕt bµi v¨n miªu t¶ cÇn chó ý tíi nh÷ng ®iÒu g× ? Häc sinh ®äc bµi vµ tr¶ lêi. Häc sinh ®äc bµi vµ tr¶ lêi. Häc sinh ®äc bµi vµ tr¶ lêi I. C¸ch lµm bµi v¨n t¶ c¶nh. 1. Bµi tËp. *§o¹n a: T¶ ng­êi chèng thuyÒn, v­ît th¸c. - Qua h×nh ¶nh D­îng H­¬ng Th­, ng­êi ®äc cã thÓ h×nh dung ®­îc phÇn nµo c¶nh s¾c ë khóc s«ng cã nhiÒu th¸c d÷. §ã lµ v× ng­êi vît th¸c ph¶i ®em hÕt søc, t×nh thÇn ®Ó chiÕn ®Êu cïng th¸c d÷: Hai hµm r¨ng c¾n chÆt, cÆp m¾t n¶y löa, quai hµm b¹nh ra, b¾p thÞt cuån cuén nh­ hiÖp sÜ cña Tr­êng S¬n oai linh. *§o¹n b: T¶ c¶nh s¾c mét vïng s«ng n­íc Cµ Mau - N¨m C¨n. Theo tr×nh tù tõ d­íi mÆt s«ng nh×n lªn bê vµ tõ gÇn ®Õn xa. ->Tr×nh tù t¶ nh­ thÕ lµ rÊt hîp lý bëi ng­êi t¶ ®ang ngåi trªn thuyÒn xu«i tõ kªnh ra s«ng. C¸i mµ t¸c gi¶ nh×n thÊy tr­íc tiªn ph¶i lµ c¶nh dßng s«ng, n­íc ch¶y råi míi tíi c¶nh vËt hai bªn bê s«ng. *§o¹n c: Gåm 3 phÇn - Më: 3 c©u ®Çu. T¶ kh¸i qu¸t vÒ t¸c dông, cÊu t¹o, mµu s¾c cña luü tre lµng. - Th©n: 3 ®o¹n nhá. T¶ kü ba vßng cña luü tre. - KÕt: T¶ m¨ng tre d­íi gèc - Thø tù miªu t¶: tõ kh¸i qu¸t ®Õn cô thÓ, tõ ngoµi vµo trong (tr×nh tù kh«ng gian). 2. NhËn xÐt. - Khi miªu t¶ ph¶i chó ý tíi tr×nh tù, thø tù miªu t¶: Kh¸i qu¸t ®Õn cô thÓ, tõ trªn xuèng d­íi, tõ trong ra ngoµi, tõ xa ®Õn gÇn ... vµ ng­îc l¹i. * Ghi nhí: SGK tr. 47 II. LuyÖn tËp. 1.Em h·y miªu t¶ quang c¶nh líp häc trong giê tËp lµm v¨n. H·y viÕt më bµi kÕt bµi cho bµi v¨n nµy? (Gäi hai häc sinh lªn ch÷a. Gi¸o viªn ch÷a bµi nhËn xÐt). - T¶ tõ ngoµi vµo trong - Tõ khi trèng vµo líp ®Õn hÕt giê. - Lùa chän h×nh ¶nh: + Häc sinh nhËn ®Ò - Mét vµi g­¬ng mÆt tiªu biÓu. +Häc sinh ch¨m chó lµm bµi. + C¶nh thu bµi +C¶nh bªn ngoµi líp häc: S©n tr­êng, giã, c©y…. Bµi 2 Giê ra ch¬i. Trong giê ra ch¬i cã thÓ t¶ theo tr×nh tù kh«ng gian? thêi gian?. H·y lùa chän mét c¶nh vµ viÕt mét ®o¹n th©n bµi. +Kh«ng gian: - C¸c trß ch¬i ë gi÷a s©n, c¸c gãc s©n. - Mét trß ch¬i ®Æc s¾c, míi l¹ s«i ®éng +Thêi gian:- Trèng hÕt tiÕt 3, b¸o hiÖu giê ra ch¬i ®· tíi - C¸c trß ch¬i quen thuéc. - Trèng vµo líp, häc sinh vÒ líp - C¶m xóc cña ng­êi viÕt Bµi 3: Dµn ý "BiÓn ®Ñp" - Më bµi': Tªn v¨n b¶n: BiÓn ®Ñp - Th©n bµi: C¶nh ®Ñp cña biÓn trong nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau: +Buæi sím n¾ng s¸ng. + Buæi chiÒu giã mïa ®«ng b¾c. +Ngµy m­a rµo +Buæi sím n¾ng mê. +Buæi chiÒu l¹nh. +Buæi chiÒu n¾ng tµn, m¸t dÞu. +BiÓn, trêi ®æi mµu - KÕt bµi: NhËn xÐt v× sao biÓn ®Ñp. ? Thö nhËn xÐt xem bµi v¨n ®­îc viÕt theo tr×nh tù nµo? (Ng­êi viÕt kh«ng t¶ theo tr×nh tù kh«ng gian, còng nh­ thêi gian mµ theo tr×nh tù c¶m xóc vµ h­íng theo con m¾t cña m×nh) III. bµi viÕt vÒ nhµ : Chän mét trong 4 ®Ò sgk (49) Ngµy so¹n: 18/02/2008 Ngµy d¹y: 02/2008 TiÕt 89 Buæi häc cuèi cïng (ChuyÖn cña mét em bÐ ng­êiAn -dat ) Anph«ngx¬ §« ®ª I .môc tiªu bµi häc 1.Gióp häc sinh n¾m ®ù¬c cèt truyªn, nh©n vËt, vµ t­ t­ëng cña truyªn: Qua c©u chuyÖn, truyÖn ®· thÓ hiÖn lßng yªu n­íc trong mét biÓu hiÖn cô thÓ lµ t×nh yªu tiÕng nãi cña d©n téc. 2.N¾m ®­îc t¸c dông cña ph­¬ng thøc kÓ chuyÖn tõ ng«i thø nhÊt vµ nghÖ thuËt thÓ hiÖn t©m lý nh©n vËt qua ng«n ng÷, cö chØ, ngo¹i h×nh, hµnh ®éng. 3.TÝch hîp víi phÇn tiÕng viÖt ë bµi so s¸nh , Èn dô vµ nh©n ho¸, víi tËp lµm v¨n ë bµi kÓ chuyÖn theo ng«i thø nhÊt, nghÖ thuËt thÓ hiÖn t©m lý nh©n vËt qua ngo¹i h×nh, ng«n ng÷, cö chØ, hµnh ®éng. II. chuÈn bÞ. III. tiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: V× sao D­îng H­¬ng Th­ nh­ mét hiÖp sÜ cña Tr­êng S¬n oai linh hïng vÜ. 3. Bµi míi. Gv: H­íng dÉn häc sinh ®äc víi giäng buån, c¶m ®éng, day døt. ? Tãm t¾t l¹i c¸c sù viÖc chÝnh cña truyÖn. ? TruyÖn kÓ theo ng«i thø mÊy, ai lµ nh©n vËt chÝnh ? Häc sinh ®äc vµ tãm t¾t Häc sinh ®éc lËp tr¶ lêi I. t×m hiÓu chung 1. T¸c gi¶ 2. Tãm t¾t. (theo c¸c ý sau) a. Ph¨ng trªn ®­êng tíi tr­êng. b. C¶nh líp häc vµ thÇy Hanmen + T©m tr¹ng cña Phr¨ng. +Phr¨ng l¹i kh«ng thuéc bµi +Th¸i ®é c­ sö cña thÇy Hanmen +ThÇy tiÕp tôc gi¶ng bµi, h­íng dÉn tËp viÕt. + Giê häc kÕt thóc víi hµnh ®éng ®ét ngét cña thÇy 3. Ng«i kÓ vµ nh©n vËt chÝnh. - TruyÖn kÓ theo ng«i thø nhÊt - Phr¨ng võa ®ãng vai ng­êi kÓ chuyÖn võa lµ nh©n vËt chÝnh. ThÇy Hanmen - nh©n vËt chÝnh lµ trung t©m cña truyÖn. * H­íng dÉn häc bµi ë nhµ - TËp trung so¹n bµi ph©n tÝch c¸c nh©n vËt trong truyÖn Ngµy so¹n: 18/02/2008 Ngµy d¹y: 02/2008 TiÕt 90 Buæi häc cuèi cïng (ChuyÖn cña mét em bÐ ng­êiAn -dat ) Anph«ngx¬ §« ®ª I .môc tiªu bµi häc 1.Gióp häc sinh ph©n tÝch nh©n vËt Fr¨ng, nh©n vËt thÇy gi¸o Hamen vµ mét sè nh©n vËt kh¸c trong buæi häc cuèi cïng ®Ó thÊy ®­îc ý nghÜa cña t¸c phÈm: ®Ò cao gi¸ trÞ tiÕng nãi cña d©n téc. ®ã kh«ng chØ lµ tµi s¶n quý mµ ®ã cßn lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó ®Êu tranh. 2. RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch c¸c nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù. 3. gi¸o dôc lßng yªu n­íc. Yªu n­íc lµ ph¶i biÕt yªu tiÕng mÑ ®Î. II. chuÈn bÞ. III. tiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: Tãm t¾t l¹i truyÖn “Buæi häccuèi cïng” cña Anph«ngx¬ §«®ª. 3. Bµi míi. ? Vµo buæi s¸ng h«m diÔn ra buæi häc cuèi cïng, Phr¨ng ®· thÊy cã g× kh¸c l¹ trªn ®­êng ®Õn tr­êng? ? Quang c¶nh ë tr­êng? Kh«ng khÝ líp häc? Nh÷ng ®iÒu Êy b¸o hiÖu ®iÒu g× x¶y ra ? ? T×m c¸c chi tiÕt thÓ hiÖn ý nghÜ t©m tr¹ng cña Phr¨ng trong diÔn biÕn cña buæi häc? ? Nghe thÇy nãi vÒ buæi häc cïng, Phr¨ng ®· cã t©m tr¹ng g×? ? Phr¨ng rÊt ©n hËn vµ cã lóc lªn ®Õn cao ®é, ®ã lµ lóc nµo? H·y t×m ®äc ®o¹n v¨n Êy? ? Nghe nh÷ng lêi nh¾c nhë tha thiÕt cña ThÇy, t©m tr¹ng Phr¨ng? ? H×nh ¶nh c¸c cô giµ ®Õn líp dù buæi häc ®· thÓ hiÖn ®iÒu g× ®èi víi Phr¨ng vµ ng­êi d©n nãi chung? ? Qua Phr¨ng, t¸c gi¶ muèn thÓ hiÖn chñ ®Ò t­ t­ëng g×? ? Nh©n vËt thÇy gi¸o ®· ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo? vÒ trang phôc, th¸i ®é víi häc sinh..? ? §iÒu t©m niÖm nhÊt ®èi víi thÇy lµ g×? ? §äc l¹i ®o¹n v¨n ThÇy Hanmen ë gi©y phót cuèi cïng, C©u cuèi cïng thÇy nãi cã ý nghÜa g×? ? Ngoµi Ph¨ng vµ ThÇy gi¸o cßn cã ai? ? Hä ®· lµm g× ®Ó thÓ hiÖn lßng yªu n­íc vµ tiÕng mÑ ®Î cña m×nh? Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi Häc sinh th¶o luËn nhãm, cö ®¹i diÖn lªn tr×nh bµy. Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi. Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi II. T×m hiÓu chi tiÕt. 1) Nh©n vËt chó bÐ Phr¨ng a. T©m tr¹ng cña Phr¨ng tr­íc buæi häc - §Þnh trèn häc v× trÔ giê vµ sî thÇy kiÓm tra bµi khã ch­a thuéc. - Quang c¶nh ån µo tr­íc b¶ng c¸o thÞ. - Vµo líp muén, thÇy kh«ng quë tr¸ch. àB¸o hiÖu vÒ c¸i g× nghiÖm träng, kh¸c l¹ cña ngµy h«m Êy vµ buæi häc Êy. b- DiÔn biÕn buæi häc cuèi cïng - Lêi më ®Çu: ThÇy Ha men nãi "bµi häc Ph¸p v¨n cuèi cïng " khiÕn Phr¨ng cho¸ng v¸ng, s÷ng sê -> cËu hiÓu nguyªn nh©n mäi sù kh¸c l¹ ë ngoµi trô së, ë líp vµ ë trang phôc cña thÇy. CËu thÊy nuèi tiÕc vÒ sù lêi nh¸c häc tËp vµ sù ham ch¬i cña m×nh. - Khi ®Õn l­ît ®äc bµi . L¹i kh«ng thuéc vµ lÇn ®Çu tiªn, cËu thÊy xÊu hæ- tù giËn m×nh- muèn söa ch÷a lçi lÇm nh­ng kh«ng cßn c¬ héi. - C¸c cô giµ ®Õn líp häc kh«ng cã s¸ch, chØ ®äc theo häc trß ®· ¶nh h­ëng s©u s¾c tíi t©m hån Phr¨ng vµ lµ c¸ch ®Ó ng­êi d©n thÓ hiÖn lßng yªu tiÕng Ph¸p. => Phr¨ng kh«ng chØ gi÷ chøc n¨ng ng­êi kÓ chuyÖn mµ cßn cã vai trß quan träng (cïng thÇy thÓ hiÖn chñ ®Ò vµ t­ t­ëng): ®ã lµ nçi ®au mÊt n­íc, mÊt tù do, kh«ng ®­îc nãi tiÕng nãi mÑ ®Î. 2) Nh©n vËt ThÇy gi¸o Hamen - Trang phôc: mò lôa ®en, ¸o r¬- ®anh - gèt. - Th¸i ®é : DÞu dµng chØ nh¾c nhë kh«ng tr¸ch ph¹t. Kiªn nhÉn gi¶ng bµi vµ khuyªn mäi ng­êi yªu quý ca ngîi sù giµu ®Ñp cña tiÕng Ph¸p, biÓu lé t×nh c¶m yªu n­íc vµ tù hµo tiÕng nãi cña d©n téc m×nh. *H×nh ¶nh thÇy cuèi buæi häc: - Nghe tiÕng chu«ng nhµ thê vµ tiÕng kÌn cña bän lÝnh, sù xóc ®éng trong lßng thÇy lªn ®Õn cùc ®iÓm: Ng­êi thÇy t¸i nhît, nghÑn ngµo, kh«ng nãi hÕt c©u, dån hÕt søc viÕt " N­íc Ph¸p mu«n n¨m" nh­ trót vµo ®ã tÊt c¶ t×nh c¶m ®au ®ín hy väng cña m×nh vµ cña mäi ng­êi. Kh¼ng ®Þnh niªm tin vµo t­¬ng lai tù do, lßng yªu n­íc nång nhiÖt cña nh©n d©n Ph¸p. 3) Mét sè nh©n vËt kh¸c - Cô giµ H« - de. C¸c em Hs nhá ®Õn líp vµ ®¸nh vÇn theo thÇy: thÓ hiÖn t×nh c¶m thiªng liªng tr©n träng cña ng­êi d©n víi viÖc häc tiÕng cña d©n téc m×nh *ý nghÜa t­ t­ëng vµ nghÖ thuËt ®Æc s¾c +ý nghÜa: C©u nãi "khi mét.. lao tï…"nªu bËt gi¸ trÞ thiªng liªng vµ søc m¹nh cña tiÕng nãi d©n téc. Ph¶i yªu quý, gi÷ g×n. Nã kh«ng chØ lµ tµi s¶n quý b¸u cña d©n téc mµ cßn lµ ph­¬ng tiÖn quan träng ®Ó ®Êu tranh giµnh l¹i ®éc lËp tù do. + NghÖ thuËt ®Æc s¾c: - KÓ chuyÖn ng«i thø nhÊt. - Miªu t¶ nh©n vËt qua ý nghÜ, t©m tr¹ng qua ngo¹i h×nh cö chØ lêi nãi. hµnh ®éng - Ng«n ng÷ tù nhiªn, giäng kÓ ch©n thµnh, xóc ®éng: c©u biÓu c¶m, so s¸nh, Èn dô… * H­íng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc thuéc bµi. TËp kÓ diÔn c¶m truyÖn - ChuÈn bÞ bµi sau: Nh©n ho¸ (56) Ngµy so¹n: 18/02/2008 Ngµy d¹y: 02/2008 TiÕt 91 Nh©n ho¸ I. môc tiªu bµi häc 1.Gióp häc sinh n¾m v÷ng kh¸i niÖm nh©n ho¸, c¸c kiÓu nh©n ho¸. N¾m ®­îc t¸c dông chÝnh cña nh©n ho¸. 2.BiÕt dông c¸c kiÓu nh©n ho¸ trong bµi viÕt cña m×nh 3.TÝch hîp víi phÇn v¨n ë v¨n b¶n "§ªn nay B¸c kh«ng ngñ" ë tËp lµm v¨n bµi "LuyÖn nãi vÒ v¨n T¶ ng­êi". II. chuÈn bÞ. III. tiÕn tr×n hbµi d¹y. 1. æn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò: Nªu kh¸i niÖm vÒ phÐp so s¸nh ? Cã nh÷ng kiÓu so s¸nh nµo? Lµ bµi tËp 1 SGK. 3. Bµi míi. ? C¸c sù vËt nµo ®­îc nãi ®Õn trong bµi th¬ ? ? C¸c sù vËt Êy ®· ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo ? ®· ®­îc g¸n cho nh÷ng hµnh ®éng g× ? ? §ã lµ nh÷ng hµnh ®éng cña ®èi t­îng nµo ? ? So s¸nh víi lèi diÔn ®¹t b×nh th­êng ? ? Qua nh÷ng vÝ dô trªn, em rót ra nhËn xÐt g× ? ? VËy nh©n ho¸ lµ g× ? ? T×m c¸c phÐp nh©n ho¸ ®­îc sö dông trong c¸c vÝ dô ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c c¸ch nh©n ho¸ trong c¸c vÝ dô ? Gv: h­íng d©n gîi më qua tõng vÝ dô. Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi. Häc sinh suy nghÜ ®­a ra nhËn xÐt Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi Häc sinh suy nghÜ ®­a ra nhËn xÐt I. Nh©n ho¸ lµ g× ? 1. Bµi tËp. - Trêi - C©y mÝa - KiÕn MÆc ¸o gi¸p ®en Móa g­¬m Hµnh qu©n ®Çy ®­êng C¸c sù vËt Hµnh ®éng cña con ng­êi => Bµy tá ®­îc t×nh c¶m, th¸i ®é cña ng­êi viÕt - Trêi cã m©y ®en, mÝa ngµ nghiªng, kiÕn bß. => lµ nh÷ng c©u chØ cã tÝnh chÊt miªu t¶ t­êng thuËt. 2. NhËn xÐt. - Lµm cho sù vËt, sù viÖc kh«ng ph¶i lµ ng­êi nh­ng cã hµnh ®éng, t×nh c¶m nh­ con ng­êi. * Ghi nhí: (SGK tr.57) II. C¸c kiÓu nh©n ho¸ 1. Bµi tËp a) L·o MiÖng. B¸c Tai. C« M¾t. C©u Ch©n. => Lµ nh÷ng tõ dïng ®Ó gäi ng­êi b) GËy tre, ch«ng tre chèng l¹i s¾p thÐp Tre xung phong Tre gi÷… => Lµ hµnh ®éng cña con ng­êi c) Tr©u ¬i, ta b¶o tr©u nµy => X­ng h« trß chuyÖn nh­ víi con ng­êi. 2. NhËn xÐt. - Dïng nh÷ng tõ gäi ng­êi ®Ó gäi vËt. - Dïng nh÷ngtõ chØ hµnh ®éng, tÝnh chÊt cña con ng­êi chØ hµnh ®éng, tÝnh chÊt cña vËt. - X­ng h«, trß chuyÖn víi vËt nh­ ®èi víi ng­êi. * Ghi nhí: SGK tr. 58 III. LuyÖn tËp. Bµi 1 vµ 2 trang 58: T×m nh©n ho¸ vµ so s¸nh c¸ch diÔn ®¹t: §o¹n 1 §o¹n 2 ®«ng vui rÊt nhiÒu tÇu vÒ tµu mÑ, tµu con tµu lín, tµu bÐ xe anh, xe em xe to, xe nhá tÝu tÝt nhËn hµng vÒ vµ chë hµng ra nhËn hµng vÒ vµ chë hµng ra bËn rén ho¹t ®éng liªn tôc Bµi 3: (58) Cã hai c¸ch viÕt chän c¸ch viÕt cho v¨n b¶n biÓu c¶m vµ thuyÕt minh. C¸ch 1 : BiÓu c¶m C¸ch 2: ThuyÕt minh - trong hä hµng nhµ chæi - trong c¸c lo¹i chæi - c« bÐ Chæi R¬m - chæi r¬m - xinh x¾n nhÊt - ®Ñp nhÊt - cã chiÕc v¸y vµng ãng - tay chæi - ¸o cña c« - quÊn quanh thµnh cuén - cuèn tõng vßng quanh ng­êi tr«ng nh­ ¸o len vËy Bµi 4 (59) a) Nói ¬i (trß chuyÖn, xng h« víi vËt nh­ víi ng­êi b) Cua c¸ tËp nËp. Cß, sÕu, v¹c, le… c·i cä om sßm ( ho¹t ®éng cña ngêi - H/d vËt) Hä (cã sÕu, v¹c le.._ anh (cß) (tõ gäi ngêi - gäi vËt ) * H­íng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc kü bµi. Lµm nèt phÇn "cvµ d" cña bµi tËp 2 trang 59. Bµi 5 (59) - ChuÈn bÞ bµi sau: Ph­¬ng ph¸p t¶ ng­êi (59) Tù nhËn xÐt sau giê d¹y ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. Ngµy so¹n: 18/02/2008 Ngµy d¹y: 02/2008 Tiªt 92 Ph­¬ng ph¸p t¶ ng­êi I. môc tiªu bµi häc. 1.Gióp häc sinh n¾m ®îc c¸ch t¶ ng­êi vµ bè côc h×nh thøc cña mét ®o¹n, mét bµi v¨n t¶ ng­êi. 2.LuyÖn tËp kü n¨ng quan s¸t lùa chän kü n¨ng tr×nh bµy nh÷ng ®iÒu quan s¸t lùa chän theo thø tù hîp lý. 3.TÝch hîp víi phÇn v¨n ë bµi "Buæi häc cuèi cïng", víi TiÕng ViÖt ë kh¸i niÖm "Èn dô". II. chuÈn bÞ. III. tiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. æn ®Þnh tæ chøc. 2. KiÓm tra bµi cò: Muèn t¶ c¶nh cÇn lµm g×?Bè côc mét bµi v¨n gåm mÊy phÇn ? Nªu râ tõng phÇn? 3. Bµi míi. ? Chia theo nhãm, mçi nhãm thùc hiÖn mét yªu cÇu trong phÇn 2. - Nhãm 1: phÇn a - Nhãm 2: phÇn b - Nhãm 3,4: phÇn c - §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy. ? Mçi ®o¹n ®ã t¶ ai? Ng­êi ®ã cã ®Æc ®iÓm g× næi bËt? ? §Æc ®iÓm thÓ hiÖn ë nh÷ng tõ ng÷ h×nh ¶nh nµo? ? Víi mçi ®o¹n, em cã nhËn xÐt g× vÒ tõ lo¹i ®­îc sö dông (®éng tõ, tÝnh tõ)? ? Qua c¸c vÝ dô, muèn t¶ ng­êi ta ph¶i chó ý ®iÓm g×? Häc sinh trao ®æi th¶o luËn chuÈn bÞ ra nh¸p Cö ®¹i diÖn lªn tr×nh bµy ®éc lËp tr¶ lêi Suy nghÜ vµ ®­a ra nhËn xÐt I. Ph­¬ng ph¸p viÕt mét bµi v¨n t¶ ng­êi 1. Bµi tËp a) §o¹n a: D­îng H­¬ng Th­ - ng­êi chÌo thuyÒn vît th¸c. §Æc ®iÓm: KhoÎ m¹nh: nh­ pho t­îng ®ång ®óc, b¾p thÞt cuån cuån … => T¶ ng­êi g¾n víi c«ng viÖc nªn dïng nhiÒu ®éng tõ, Ýt tÝnh tõ. b) §o¹n b: t¶ Cai Tø- ng­êi ®µn «ng gian hïng §Æc ®iÓm: Qua ngo¹i h×nh : mÆt vu«ng, m¸ hãp, m¾t gian hïng, r¨ng vµng hîm cña… => Kh¾c ho¹ ch©n dung nh©n vËt nªn dïng Ýt ®éng tõ nhiÒu tÝnh tõ c) §o¹n c: T¶ hai ®å vËt tµi m¹nh => T¶ ng­êi g¾n víi hµnh ®éng nªn dïng nhiÒu ®éng tõ, Ýt tÝnh tõ 2. NhËn xÐt. - Khi t¶ ng­êi cÇn chó ý: + T¶ ch©n dung: dïng nhiÒu tÝnh tõ miªu t¶. + T¶ g¾n víi hµnh ®éng: dïng nhiÒu ®éng tõ. - Tr­íc khi t¶ cÇn ph¶i x¸c ®Þnh: + X¸c ®Þnh môc ®Ých vµ ®èi t­îng: T¶ ai? T¶ lµm g×? + T¶ ch©n dung hay t¶ ng­êi ®ang hµnh ®éng? + Lùa chän chi tiÕt, h×nh ¶nh phï hîp + Lùa chän c¸ch thøc tr×nh bµy. * Ghi nhí SGK tr. 61 II. LuyÖn tËp. Bµi 1(tr.62) : H·y nªu c¸c chi tiÕt tiªu biÓu mµ em sÏ lùa chän khi miªu t¶ c¸c ®èi t­îng: a) Em bÐ 5 tuæi: M¾t ®en lãng l¸nh, m«i ®á chãt, hay c­êi toe toÐt, mòi tÑt, thØnh tho¶ng thß lß mòi, sôt sÞt, r¨ng són, nãi giäng , tai vÓnh vµ to. b) Cô giµ: - Da nh¨n nheo, nh­ng ®á hång hµo hoÆc ®åi måi, vµng vµng. M¾t vÉn tinh t­êng hay chËm ch¹p, lê ®ê. Tãc b¹c nh­ c­íc hay rông l¬ th¬. TiÕng nãi… c) C« gi¸o em ®ang say s­a gi¶ng bµi trªn líp: - TiÕng nãi trong trÎo, dÞu dµng, say s­a nh­ sèng cïng nh©n vËt, ®«i m¾t l¸p l¸nh niÒm vui, bµn tay nhÞp nhµng viÕt b¶ng, ch©n b­íc chËm r·i tõ trªn bôc xuèng lèi ®i gi÷a líp… C« nh­ ®ang trß truyÖn víi nhµ v¨n, víi chóng em, víi tÊt c¶ ng­êi trong s¸ch. Bµi 2 (tr.62): LËp dµn ý cho ®Ò "a" * Më bµi : Giíi thiÖu em bÐ 5 tuæi. * Th©n bµi : Chó ý ta cÇn so s¸nh vÝ von cho thÝch hîp, nÕu cÇn t¶ tríc c¸c chi tiÕt. - Khu«n mÆt: Trßn xoe, dµi nh­… - C¸i miÖng: Réng, hÑp, hay khãc nhÌ, vßi vÜnh c¶ nhµ, t­¬i h¬n hín, m«i cong, bi b«, ngäng lÝu l« khi gäi… khi khãc, mÕu… - Tãc dµi, l¬ th¬ vµi sîi, mÒm t¬, ãng mît… - Hai bµn tay: Mòm mÜm, xinh xinh, d¹i nuét nµ, ngãn tay tr¾ng hång… - §«i ch©n: Khuúnh khuúnh, ng¾n ngñn - N­íc da: Tr¾ng nân, ng¨m ng¨m,hång hµo. - C¸c cö chØ hµnh ®éng khi ®ãi, khi ®ßi ¨n. * KÕt bµi: Nªu c¶m nghÜ cña m×nh vÒ em bÐ. Bµi 3 trang 62: §iÒn vµo chç trèng… Trªn thÒm cao, «ng C¶n Ngò ngåi xÕp b»ng trªn chiÕu ®Ëu tr¾ng, c¹p ®iÒu. «ng ngåi mét m×nh mét chiÕu; ng­êi «ng ®á nh­ t«m luéc (mÆt trêi, ng­êi say r­îu), to lín, lÉm liÖt,nh¸c tr«ng kh«ng kh¸c g× Thiªn t­íng (Vâ Tßng, con gÊu lín hé ph¸p trong chïa, thÇn SÊm) ë trong ®Òn. §Çu «ng buéc mét vu«ng kh¨n mµu xanh lôc gi÷ tãc, m×nh trÇn, ®ãng khè bao kh¨n v¸t. * H­íng dÉn häc bµi ë nhµ: Häc bµi ChuÈn bÞ bµi sau: §ªm nµy B¸c kh«ng ngñ trang 63 Tù nhËn xÐt sau giê d¹y ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………..