Giáo án Người cầm quyền khôi phục uy quyền (trích: ‘’những người khốn khổ” ) v. huy – gô

NGƯỜI CẦM QUYỀN KHÔI PHỤC UY QUYỀN (Trích: ‘’Những người khốn khổ” ) V. Huy – gô A.Mục tiêu bài học 1.Kiến thức : - Sự khôi phục uy quyền của người cầm quyền. -Ánh sáng của tình thương đẩy lùi bóng tối của cường quyền,làm an lòng những người khốn khổ. - Hiểu được sức mạnh và sự cảm hóa của lòng yêu thương và căm giận của những con người khốn khổ. - Nắm được đặc trưng cơ bản của bút pháp lãng mạn chủ nghĩa của Huy-gô. 2.Kĩ năng : a.Kĩ năng chuyên môn: -Đọc hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại. -Phân tích tâm lý,tính cách và xung đột nhân vật. b.Kĩ năng sống: -Giao tiếp trình bày,trao đổi về ý nghĩa tư tưởng qua đoạn trích(thông điệp về sức mạnh của tình thương lớn lao giữa con người và con người ). -Tư duy sáng tạo:phân tích,bình luận về cá tính sắc nét,độc đáo trong cách xây dựng hình tường nhân vật đối lập,về cảm hứng nhân đạo và lãng mạn của đoạn trích. B.Phương tiện dạy học - SGK - Sách giáo viên - Bài soạn - Ảnh chân dung của tác giả V.HuyGô - Cuốn tiểu thuyết “ Những người khôn khổ” C.Cách thức - GV tổ chức giờ dạy hoc theo cách kết hơp các phương pháp - Hướng dẫn HS: Đoc-Hiểu, trao đổi thảo luận,trả lời các câu hỏi. D.Tiến trình dạy học 1.Ổn định tổ chức lớp 2.Bài mới Giới thệu bài mới: Đã hơn một thế kỉ trôi qua, văn hào lỗi lạc V.Hugo vẫn như cây đại thụ đổ bóng xuống nền văn chương nhân loại. Những trang sách của ông là hơi thở ấm nóng về tình người, là cái nhìn bao dung đối với lớp người khốn khổ của xã hội đầy ba động. Hơn ai hết, ông nhận thức rõ giá trị của những trang văn máu thịt của cuộc đời mình: “Khi pháp luật và phong hóa còn đày đọa con người, còn dựng nên những địa ngục ở giữa xã hội văn minh và đem một thứ định mệnh nhân tạo chồng lên thiên mệnh, khi ba vấn đề lớn của thời đại là sự tha hóa của đàn ông vì bán sức lao động, sự sa đọa của đàn bà vì miếng cơm manh áo, sự cằn cỗi của trẻ nhỏ vì tối tăm thất học còn chưa được giải quyết, khi ở một số nơi đời sống còn ngạt thở, nói khác đi và trên quan điểm rộng hơn, khi trên mặt đất đốt nát và đau khổ còn tồn tại thì những cuốn sách như loại này còn có thể có ích”. Hôm nay, chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu xem V.Hugo đã gửi gắm thông điệp lớn lao nào trên những trang viết, thông qua một đoạn trích trong tác phẩm nổi tiếng Những người khốn khổ: Người cầm quyền khôi phục uy quyền. *Hoạt động của Gv-Hs *Nội dung cần đạt GV: Dựa vào sách giáo khoa một em hãy nêu những nét cơ bản về cuộc đời tác giả V.HuyGô? + Tuổi thơ là những trang sách đời khắc nghiệt + Sinh ra và lớn ở thế kỉ XIX một thế kỉ đầy bão tố cách mạng HS: Dựa vào SGK tóm tắt lại những ý chính GV nói thêm: Ông sinh ra ở Bơ-đăng-xông một tỉnh nhỏ ở miền đông nước Pháp,bố ông là một sỹ quan cao cấp thời kỳ Napoleong Đệ nhất. Mẹ ông thuộc gia đình chủ nghĩa quân chủ và ngoan đạo. Lúc nhỏ ông sống với mẹ, chịu ảnh hưởng tư tưởng của mẹ. Thời thanh xuân ông ở Paris nên sớm hấp thụ những tư tưởng cách mạng, tinh thần dân chủ. Từ 1820-1830 HuyGô liên lạc với nhóm nhà văn lãng mạn và trở thành thủ lĩnh của nhóm này. GV hỏi V.H sáng tác ở những thể loại nào ??? -HuyGô sáng tác nhiều thể loại. Ông là nhà văn lãng mạn lớn nhất nước Pháp thế kỷ 19 và là người mang khuynh hướng tiến bộ thời đại. GV: Những tác phẩm tiêu biểu của ông ? - GV Giới thiệu mở rộng tiểu thuyết : “ Nhà thờ đức bà Paris” : Tiểu thuyết này, bên cạnh việc phê phán sự lộng hành vô nhân đạo của tầng lớp quý tộc và giới tôn giáo đương thời, tác giả đã ca ngợi mối tình trong sáng giữa thằng gù kéo chuông nhà thờ - một kẻ có bộ dạng xấu xí với một cô gái Ai Cập xinh đẹp. GV: Những người khốn khổ thể hiện điều gì? Gv: ông được công nhận danh nhân văn hóa năm nào? I .Tìm hiểu chung 1.Tác giả a) cuộc đời - V.HuyGô (1802-1885) - tuổi thơ :chịu nhiều thiệt thòi về tình cảm gia đình . - Là người thong minh , tài năng nảy nở sớm - suốt đời hoạt động xã hội và chính trị vì sự tiến bộ của thời đại. + b) sự nghiệp Sáng tác và cuộc đời gắn với thế kỉ XIX thế kỉ đầy bão tố cách mạng. - Nghệ sĩ toàn diện, sáng tác 3 thể loại: + Tiểu thuyết: Những người khốn khổ (1862), Nhà thờ đức bà Pari (1831) + Thơ: Tia sáng và bóng tối (1840), Trừng phạt (1853) + Kịch: Héc-na-ni (1830) - Tác phẩm thể hiện lòng thương yêu bao la đối với những người dân lao động nghèo khổ. - Được công nhận danh nhân văn hóa thế giới 1985. => Cây đại thụ, nhà văn lớn của nước Pháp và nhân loại thế kỉ XIX * Giáo viên thuyết giảng về hoàn cảnh sáng tác. GV hỏi: qua việc tìm hiểu tác phẩm ở nhà em hãy cho biết tác phẩm ra đời trong hoàn cảnh nào ? ( dung lượng dài hay ngắn ? ) - Những người khốn khổ là tác phẩm có giá trị nhất trong sự nghiệp văn chương của V. Huy- gô. Tác phẩm được thai nghén ngót 30 năm. - Ngay từ 1829,V.Huy- gô đã có ý định viết một cuốn tiểu thuyết về người tù khổ sai. Sau năm 1830 Huy gô đặc biệt chú ý đến các vấn đề xã hội( phong trào đấu tranh của nhân dân lao động, những bất công xã hội, sư xa đoạ của con người). Huy-gô bắt tay vào việc sưu tầm tài liệu và bắt đầu viết bộ tiểu thuyết này vào năm 1840, thoạt đầu gọi là “ Những cảnh cùng khổ” và hoàn thành nó vào năm 1861. Tác phẩm: ‘ Những người khốn khổ’ Hoàn cảnh sáng tác - Năm 1862 tác phẩm xuất bản đồng thời ở Bơ-ruych-xen(Bỉ) và ở Paris (Pháp) - dung lượng : gồm 5 phần , hơn 2000 trang và nhiều nhân vật GV: Để có thể nắm được những nét sơ lược nhất về nội dung tác phẩm, một em hãy đọc phần tóm tắt tác phẩm trong SGK / 76. HS: Đứng lên đọc tóm tắt trước cả lớp. GV hỏi: Tác phẩm này gồm mấy phần? Tên cụ thể của từng phần? HS: Trả lời SGK . b,Tóm tắt - Tóm tắt SGK/76 - Tác phẩm gồm 5 phần: SGK trang 76 c,Giá trị tác phẩm. Giá trị nội dung: Tái hiện khung cảnh Pari và nước Pháp ba thập kỉ đầu thế kỉ 19, xoay quanh nhan vạt Giăng Van-giăng từ khi được ra tù đến lúc qua đời, với một thông điệp: trên đời, chỉ có một điều ấy thôi, đó là thương yêu nhau - Giá trị nghệ thuật: bút pháp mang khuynh hướng nghệ thuật lãng mạn. GV hỏi: Hãy cho biết vị trí của đoạn trích và nội dung của đoạn trích? Gv : có thể gợi ý cho học sinh là đoạn trích nằm ở phần đầu hay phần cuối tác phẩm . HS: Trả lời dựa vào SGK và qua việc đọc trước tác phẩm Đoạn trích Vị trí: - Đoạn trích nằm ở quyển 8( quyển cuối cùng của phần thứ nhất) và trích gần trọn vẹn chương IV - Nội dung : Vì muốn cứu một nạn nhân mà Gia- ve bắt oan la Săng-ma-chi-ơ,Giăng-van-giăng buộc phải rự thú mình là ai và Ma-đơ-len chỉ là một cái tên giả. Bởi vậy, ông phải đến từ giã Phăng - tin trong khi nàng chưa biết gì về sự thật tàn nhẫn đó. Đoạn trích đã kể lại tình huống thanh tra cảnh sát Giave - một hung thần ác sát đối với thế giới tội phạm dẫn lính đến bắt Giăng-van-giăng ở phòng bệnh của Phăng - tin, trước sự chứng kiến của Phăng- tin. GV: Em hãy chia bố cục cho đoạn trích? ( đoạn trích được chia làm mấy đoạn ? ) HS: GV gợi ý,Hs trả lời. Bố cục (3 phần) - Phần 1: Từ đầu đến____chị rùng mình. Giăng-van-giăng chưa mất hết uy quyền. - Phần 2: Tiếp theo đến____Phăngtin đã tắt thở. Giăng-van-giăng đã mất hết uy quyền. - Phần 3: Còn lại. Giăng-van-giăng khôi phục uy quyền. -GV hỏi : Đoạn trích có mấy nhân vật ? Nổi bật lên là những nhân vật nào ? GV định hướng : Như vậy chúng ta sẽ tìm hiểu đoạn trích này theo hướng phân tích hình tượng 2 nhân vật tiêu biểu là Giave và Giăng van Giăng , tiết học hôm nay chúng ta tập khai thác nhân vật Giave ( GV ghi nhan đề) II . Đọc-hiểu văn bản có 4 nhân vật , nổi bật là Gia-ve và Giăng Van Giăng. Gv : GV yêu cầu HS khái quát cảm nhận của mình về nhân vật Gia-ve trong 2 chữ, gọi ngẫu nhiên liên tiếp 5-7 HS + HS trả lời ( tàn bạo , cáo già . hung hãn…) GV đọc cho HS nghe đoạn văn miêu tả về Gia-ve: “Thời trẻ hắn đã từng là nhân viên trong các nhà tù miền Nam. Nhờ tính thật thà, lương tâm, chức nghiệp, lòng dũng cảm, hắn đã lần lượt leo lên các bậc thang nghề nghiệp. Dáng vẻ hắn ta vừa vững vàng vừa khủng khiếp vừa khắc khổ vừa kiêu căng. Bất hạnh cho kẻ nào rơi vào tay hắn ta; hắn ta sẵn sàng bắt giữ cha mình với sự thỏa mãn trong lòng do đức hạnh mang lại. Trọn cuộc đời hắn ta bám chặt vào hai từ này: canh chừng và theo dõi. Cặp lông mày hắn nhô lên trên đôi mắt âm u; những chòm râu rậm rạp phủ đầy đôi má của hắn ta,tạo cho hắn một bộ mặt chó gộc. Quả thật Javert nghiêm nghị trông giống một con chó gộc, nhưng khi cười, hắn ta trở thành một con cọp”. GV hỏi: Đây là đoạn văn miêu tả nghề nghiệp và ngoại hình của Gia-ve. Ở đoạn trích này, tác giả đã miêu tả Gia-ve qua những yếu tố nào? + HS trả lời : ( giọng nói ,cái cười,xưng hô, cặp mắt ) GV giải thích thêm về Trữ tình ngoại đề: Một trong những yếu tố ngoài cốt truyện, một trong nhũng bộ phận của ngôn ngữ người kể chuyện trong đó tác giả bộc lộ những tư tưởng, tình cảm, quan niệm của mình đối với cuộc sống và nhân vật. Nó cũng là phương tiện quan trọng giúp tác giả soi sáng thêm nội dung, tư tương tác phẩm GV hỏi: Giọng nói của Giave được miêu tả như thế nào ? + GV bình luận: Là kẻ đại diện cho luật pháp nhưng Gia-ve thể hiện mình là một con người vô học khi ngôn ngữ mà hắn sử dụng rất thô lỗ và tàn nhẫn. Câu nói đầu tiên của Gia-ve rất cộc lốc, và tác giả đã họa một lời bình sâu sắc: giọng nói của hắn man rợ và điên cuồng, không còn là tiếng người nói mà là tiếng thú gầm. Vậy ra, bản chất thú tính của Gia-ve đã bị bóc trần ngay lập tức chỉ qua một câu nói ngắn ngủi. GV h ỏi : cách xưng hô của Giave như thế nào ? GV h ỏi : qua những chi tiết trên cách xưng hô của Giave như thế nào ? GV h ỏi : cặp mắt và cái cười của Giave được tác giả miêu tả như thế nào ? GV h ỏi : tại sao tác giả không dùng “tiếng cười” để miêu tả Giave mà lại dùng “cái cười”? + GV diễn giảng: Từ chỗ lột tả bản chất của Gia-ve qua ngôn ngữ, tác giả đã vẽ nên ấn tượng về thái độ của Gia-ve qua đôi mắt nhìn của một loài ác thú, đôi mắt được ví như một cái móc sắt. Sự so sánh độc đáo đã tạo nên cho bạn đọc cảm giác về sự hiểm ác ẩn chìm trong ánh nhìn. Chi tiết về tiếng cười ghê tởm để lộ hai hàm răng lại một lần nữa tô đậm hơn chân dung con người này. Không chỉ miêu tả, tác giả còn bình về cái cười đó bằng những từ ngữ rất đắt, phóng đại đến tận cùng hình tượng dữ dằn về Gia-ve. Riêng đối với Phăng-tin, hắn dường như không hề mủi lòng trước tình cảnh của người đàn bà khốn khổ, hắn quát tháo tàn nhẫn, nguyền rủa khinh miệt Phăng-tin, đến niềm hi vọng cuối cùng của Phăng-tin về thị trưởng đáng kính cũng bị Gia-ve vùi dập. Nỗi đau về thể xác và nỗi đau về tinh thần đã khiến Phăng-tin suy sụp hoàn toàn. Trước cái chết của Phăng-tin, Gia-ve vẫn lạnh lùng và tàn nhẫn như thế, hắn không một chút ăn năn về việc mình đã trực tiếp gây ra cáI chết của Phăng-tin, thậm chí còn phát khùng hét lên. Dường như trái tim của tên mật thám tàn ác này đã không còn chảy dòng máu của yêu thương. Và một khi, sự vô cảm của Gia-ve bị đẩy đến tột cùng thì hắn ta đã không còn thuộc về thế giới loài người mà trở thành một loài ác thú. Chính bởi vậy Gia-ve trở nên bất lực trước hành động cao thượng và rất người của Giăng Van-giăng. Hắn đã lùi bước trong run sợ. Chứng tỏ, bản chất Gia-ve cũng rất bạc nhược và yếu hèn, hắn chỉ viện đến luật pháp để thị uy, lộng quyền mà thôi. - GV: Hình ảnh Gia - ve không chỉ biểu hiện ở bên ngoài mà ngay cả nội tâm hắn cũng không hơn không kém. Điều này được thể hiện thông qua những hành động của hắn với Giăng-van-giăng và Phăng - tin. GV hỏi: Vậy em hãy cho biết thái độ của Gia - ve được miêu tả như thế nào khi phát hiện ra ngài Thị trưởng chính là Giăng-van-giăng? (Chú ý thái độ đó được thể hiện qua hành động nào?) Hs: Suy nghĩ, trả lời. GV: giảng thêm Tác giả sử dụng hàng loạt những động từ mạnh kế tiếp nhau với mức độ tăng dần nhằm miêu tả hành động của Gia - ve chứa đựng đầy đủ sự bạo tàn nham hiểm của một con ác thú. Hành động của hắn không khác gì hành động của một con hổ đang điên cuồng khát máu. Ban đầu với tư thế rình mồi, phóng tầm mắt quan sát con mồi, dũng mãnh lao tới khi rượt đuổi và cuối cùng chỉ cần giơ những móng vuốt sắc nhọn chộp lấy chỗ nguy hiểm nhất của con mồi “cổ áo Giăng-van-giăng” GV hỏi: Thái độ và cách xử sự của Giave trước Phăng-tin(một người bệnh) và trước tình mẫu tử? Hs: Tìm chi tiết, nhận xét chi tiết GV hỏi : ta có thể khái thái độ của Giave đối với Phăng tin bằng những từ ngữ nào ? 1.Hình tượng nhân vật Gia – ve +) Giọng nói: - Qua lời bình luận của người kể chuyện (Trữ tình ngoại đề): “Có cái gì man rợ và điên cuồng”,”không còn là tiếng người nói mà là tiếng thú gầm”. è Với lời bình luận trữ tình ngoại đề tác giả đã cho ngươi đọc cảm nhận được hình ảnh về một con ác thú đội lốt người. Trong người con mãnh thú ấy,chứa đựng sự điên cuồng, giọng nói không khác gì “tiếng thú gầm”. Chỉ với 1 tiếng “gầm” cũng là một động từ mạnh chỉ dùng để nói về tiếng thú vật mà Giave lại có tiếng đó. =>Vậy Giave chỉ là một con thú man rợ hung dữ . +) Xưng hô: - Hắn gọi Giăng-van-giăng bằng “mày” - Quát lớn: “Mau lên!”.. è Cách xưng hô xấc xược, khinh miệt và coi thường. Ăn nói cộc lốc, cụt lủn, trống rỗng. +) Cặp mắt: - Như cái móc sắt và với cái nhìn ấy hắn từng quen kéo giật vào hắn bao kẻ khốn khổ. è Cặp mắt như có thể “đâm thẳng xuyên thủng”,”ăn tươi nuốt sống” con mồi. Đây là một cặp mắt đầy thú tính, không buông tha cho bất kỳ đối tượng nào. +) Cái cười: - “Phô ra tất cả hai hàm răng” è Tác giả không dùng “tiếng cười” mà là “cái cười”. Nếu là “tiếng cười” thì hắn còn là con người, nhưng không, còn lại chỉ là sự phô bày về hình ảnh một con ác thú với hai hàm răng lúc nào cũng thèm khát ngấu nghiến con mồi. +) Với Giăng-van-giăng: - Hành động: Ban đầu “hắn đứng lì một chỗ mà nói”, ”kéo giật vào hắn”, sau đó hắn mới “lao tới tiến vào giữa phòng” , “nắm lấy cổ áo ông Thị trưởng”. èQuả thật, Gia - ve hiện nguyên hình là một con ác thú không hơn không kém. +) Với Phăng-tin: - Giave không hề quan tâm đến người bệnh là Phăng-tin - Hắn quát tháo làm náo loạn cả phòng bệnh. - Hắn không dấu điều mà Giăng-van-giăng phải bí mật với Phăng-tin khi hắn giễu cợt “Mày nói giỡn! Mày xin tao 3 ngày để chuồn hả? Mày bảo là đi tìm đứa con cho con đĩ kia! Á à! Tốt thật, tốt thật đấy!” - Ông thị trưởng Ma-đơ-len là vị cứu tinh, là niềm hi vọng để Phăng-tin mong gặp con, Gia - ve cũng vùi dập nốt niềm hi vọng ấy bằng lời tuyên bố thẳng thừng: “ Tao đã bảo không có ông Ma-đơ-len, không có ông thị trưởng nào cả. Chỉ có một tên kẻ cắp, một tên kẻ cướp, một tên tù khổ sai là Giăng-van-giăng” Thái độ hống hách, quát đạt trịnh thượng, coi khinh con người. GV hỏi : trước tình máu mủ giữa Phăng tin với Cô Dét hắn có động lòng thương xót không ? GV hỏi : qua đây ta thấy Giave là một con người như thế nào ? - GV hỏi : qua phần tìm hiểu em hãy cho biết tác giả trên đã sử dụng nghệ thuật gì ? GV: Bình giảng về nhân vật Giave để kết thúc giờ dạy Chính Gia - ve là người trực tiếp gây ra cái chết của Phăng-tin. Nếu không có những lời độc địa kia thì Phăng-tin đã không bị sốc để rồi cái chểt đến với chị qua nhanh. Nếu Gia - ve có một chút tình người thì hắn đã biết cảm thông,đã làm phước cho một người mẹ sum vầy với đứa con nhỏ của mình- đã làm được một điều thiện. Và nếu còn một chút lương tâm thì hắn hẳn đã cư xử khác hoặc thay đổi một phần nào đó thái độ. ***Giave lạnh lùng tàn nhẫn. Trước tình máu mủ thiêng liêng hắn không một chút động lòng thương xót. ***Trái tim hắn không một chút tình người, hắn là một kẻ vô tình - một kẻ lòng lang dạ thú. Tiếng kêu tuyệt vọng của Phăng-tin không thể khiến hắn lay động mà thậm chí, trái lái hắn còn” giậm chân” buông ra những lời nói thô bỉ tàn nhẫn. èMột kẻ mất hểt tính người, lòng lim dạ đá không buông tha, không xổng xích con mồi. KL: Nhà văn đã kết hợp nghệ thuật so sánh, phóng đại và bình luận ngoại đề. bằng cách phối hợp các nghệ thuật trên, nhân vật Giave hiện lên sinh động, hấp dẫn giống hệt một con ác thú điên dại, tàn bạo, độc ác. Đó cũng là hình ảnh tiêu biểu cho sự tàn bạo của giai cấp tư sản Pháp trong xã hội lúc bấy giờ. èGiave chính là đại diện của cái ác, của cái xấu xa đáng lên án trong xã hội. E.Củng cố : -Nắm được những nét chính về tác giả, tác phẩm. -Giave chính là đại diện của cái ác, của cái xấu xa đáng lên án trong xã hội. -Đó cũng là hình ảnh tiêu biểu cho sự tàn bạo của giai cấp tư sản Pháp trong xã hội lúc bấy giờ. F.Dặn dò: -Học bài theo câu hỏi cuối bài đọc phần ghi nhớ trong sách.