Giáo án soạn Vật lý 8 tiết 6: Sự cân bằng lực – quán tính

Ngày soạn: 30/9/2012 Ngày giảng: 4/10/2012 TIẾT 6: SỰ CÂN BẰNG LỰC – QUÁN TÍNH I. Mục tiêu: 1. Kiến thức : - Nêu được một số ví dụ về hai lực cân bằng, nhận biết đặc điểm của hai lực cân bằng - Từ kiến thức đã nắm được từ lớp 6, học sinh dự đoán và làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán để khẳng định được “ vật được tác dụng của 2 lực cân bằng thì vận tốc không đổi vật xẽ đứng yên hoặc chuyển động thẳng đều mãi mãi . - Nêu được một số ví dụ về quán tính . Giải thích được hiện tượng quán tính . 2.Kĩ năng: - Kĩ năng tiến hành thí nghiệm phải có tác phong nhanh nhẹn, chuẩn xác . 3. Thái độ: Thái độ nghiêm túc hợp tác khi làm thí nghiệm . II. Chuẩn bị : 1. Giáo viên: - Máy A tút , đồng hồ bấm giây, xe lăn, khúc gỗ hình trụ ( hoặc con búp bê) . 2. Học sinh Soạn trước bài III. Tiến trình giảng dạy: 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ: Véc tơ lực được biểu diễn như thế nào ? chữa bài tập 4.4 sbt? 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập : GV:Vật đang đứng yên chịu tác dụng của 2 lực cân bằng sẽ tiếp tục đứng yên. Vậy một vật đang chuyển động chịu tác dụng của 2 lực cân bằng sẽ như thế nào ? HS: Đưa ra câu hỏi dự đoán Hoạt động 2 : Nghiên cứu lực cân bằng : GV: Yêu cầu hs ôn lại khái niệm hai lực cân bằng đã học ở lớp 6. HS: Ôn tËp l¹i kiÕn thøc cò. GV: Yªu cÇu hs quan s¸t H5.2 SGK vµ tr¶ lêi C1. HS: Quan s¸t vµ tr¶ lêi C1. GV: Quan s¸t vµ h­íng dÉn hs t×m ®­îc 2 lùc t¸c dông lªn mçi vËt vµ chØ ra nh÷ng cÆp lùc c©n b»ng . HS: C¨n cø vµo c©u hái cña gv tr¶ lêi C1, x¸c ®Þnh 2 lùc c©n b»ng. GV: Yªu cÇu hs dù ®o¸n vÒ t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng lªn mét vËt ®ang chuyÓn ®éng ? HS: §­a ra dù ®o¸n GV: Giíi thiÖu vÒ m¸y A tót HS: Quan s¸t b¶ng sè liÖu ®Ó tr¶ lêi c©u hái C2->C5 GV: H­íng dÉn hs tr¶ lêi c¸c c©u hái HS: Hoµn thµnh néi dung c¸c c©u tr¶ lêi vµo vë GV: §Ýnh chÝnh c©u hái C5 ®Ó hs tù rót ra nhËn xÐt. HS: Rót ra nhËn xÐt GV: Yªu cÇu hs rót ra kÕt luËn HS: Rót ra kÕt luËn Ho¹t ®éng 3: Nghiªn cøu qu¸n tÝnh lµ g×? VËn dông qu¸n tÝnh trong ®êi sèng vµ trong kü thuËt: GV: §­a ra mét sè hiÖn t­îng vÒ qu¸n tÝnh th­êng gÆp trong thùc tÕ: VD: «t«, tµu ho¶ ®ang chuyÓn ®éng kh«ng thÓ dõng ngay mµ ph¶i tr­ît tiÕp mét ®o¹n. HS: Nªu vÝ dô t×m hiÓu vÒ qu¸n tÝnh. GV: Chèt l¹i vµ rót ra kÕt luËn. HS : Lµm thÝ nghiÖm C6, C7 ph©n tÝch ®Ó hiÓu râ vÒ qu¸n tÝnh. GV: Yªu cÇu hs ®äc vµ tr¶ lêi c©u hái HS: §äc vµ tr¶ lêi c©u hái C8 GV: NhËn xÐt vµ chèt l¹i ý kiÕn cña hs HS: Hoµn thµnh néi dung vµo vë GV: Yªu cÇu hs ®äc vµ häc thuéc phÇn ghi nhí trong SGK. HS: §äc phÇn ghi nhí I. Lùc c©n b»ng : 1. Hai lùc c©n b»ng lµ g×? * Hai lùc c©n b»ng lµ hai lùc cïng ®Æt lªn mét vËt, cã c­êng ®é b»ng nhau, ph­¬ng cïng n»m trªn cïng mét ®­êng th¼ng, chiÒu ng­îc nhau . C1:a/ T¸c dông lªn quyÓn s¸ch cã hai lùc: Träng lùc P, lùc ®Èy Q cña mÆt bµn b/ T¸c dông lªn qu¶ cÇu cã hai lùc: Träng lùc P lµ lùc c¨ng T c/ T¸c dông lªn qu¶ bãng cã hai: Träng lùc , lùc ®Èy cña mÆt bµn 1N 0,5N 1N 2 . T¸c dông cña hai lùc c©n b»ng lªn mét vËt ®ang chuyÓn ®éng : a) Dù ®o¸n : VËn tèc cña vËt sÏ kh«ng thay ®æi nghÜa lµ vËt sÏ chuyÓn ®éng th¼ng ®Òu. b) ThÝ nghiÖm kiÓm tra : C2: Qu¶ c©n A chÞ t¸c dông cña hai lùc: träng lùc vµ lùc c¨ng cña d©y hai lùc nµy c©n b»ng C3: §Æt thªm vËt A’ lªn A, lóc nµy PA + PA’ lín h¬n T nªn AA’ chuyÓn ®éng nhanh dÇn ®i xuèng, B chuyÓn ®éng ®i lªn. C4: Qu¶ c©n A chuyÓn ®éng qua lç K th× A’ bÞ gi÷ l¹i. Khi ®ã t¸c dông lªn A chØ cßn hai lùc PA vµ T l¹i c©n b»ng nhau nh­ng vËt A vÉn tiÕp tôc chuyÓn ®éng. ThÝ nghiÖm cho biÕt chuyÓn ®éng cña A lµ chuyÓn ®éng th¼ng ®Òu. * KÕt luËn : Mét vËt ®ang chuyÓn ®éng mµ chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng th× tiÕp tôc chuyÓn ®éng th¼ng ®Òu . II. Qu¸n tÝnh : 1. NhËn xÐt : Khi cã lùc t¸c dông, mäi vËt ®Òu kh«ng thÓ thay ®æi vËn tèc ®ét ngét ®­îc v× mäi vËt ®Òu cã qu¸n tÝnh. 2.VËn dông: C6: Bóp bª ng· vÒ phÝa sau.V× khi ®Èy xe ch©n bóp bª chuyÓn ®éng cïng víi xe, nhng do qu¸n tÝnh nªn th©n vµ ®Çu bóp bª cha kÞp chuyÓn ®éng, v× thÕ bóp bª ng· vÒ phÝa sau. C7: Bóp bª ng· vÒ phÝ tr­íc. V× khi xe dõng ®ét ngét, mÆc dï ch©n bóp bª bÞ dõng l¹i víi xe nh­ng theo qu¸n tÝnh th©n bóp bª vÉn chuyÓn ®éng vµ nã nhµo vÒ phÝ tr­íc. C8:a/ Khi « t« rÏ ph¶i, do qu¸n tÝnh, hµnh kh¸ch kh«ng thÓ ®æi h­íng chuyÓn ®éng ngay mµ vÉn tiÕp tôc theo chuyÓn ®éng cò nªn bÞ nghiªng sang tr¸i. b/ Nh¶y tõ ®é cao xuèng, ch©n ch¹m ®Êt bÞ dõng l¹i, nh­ng ng­êi cßn tiÕp chuyÓn chuyÓn ®éng nªn ch©n gËp l¹i. c/ Khi t¾c mùc, nÕu vÈy m¹nh, bót l¹i viÕt ®­îc v× lÝ do qu¸n tÝnh nªn mùc tiÕp tôc chuyÓn ®éng xuèng ®Çu ngßi bót khi bót ®· dõng l¹i. * Ghi nhí: SGK 4.Củng cố. - GVchốt lại kiến thức trọng tâm của bài và khắc sâu nội dung đó cho h/s . - Đọc phần có thể em chưa biết. 5.Hướng dẫn học ở nhà. - Học thuộc phần ghi nhớ . - Làm bài tập từ 5.1đến 5.8 - SBT - Chuẩn bị bài : Lực ma sát .