Giáo án Vật lý 8 tuần 5: Sự cân bằng lực quán tính

Tuần 5 Ngày soạn: Tiết 5 Ngày dạy: Bài 5. SỰ CÂN BẰNG LỰC QUÁN TÍNH I-MỤC TIÊU: Kiến thức: - Học sinh biết: được hai lực cân bằng, biết biểu diễn hai lực cân bằng bằng vec tơ. Biết được quán tính. - Học sinh hiểu: tác dụng của lực cân bằng khi vật đứng yên và khi chuyển động và làm thí nghiệm kiểm tra để khẳng định :’’vật chịu tác dụng của hai lực cân bằng thì vận tốc không đổi, vật sẽ chuyển động thẳng đều”. - Học sinh vận dụng: để nêu mốt số ví dụ về quán tính. Giải thích được hiện tượng quán tính. Kỷ năng: chính xác khi biểu diễn hai lực trên một vật, tính cẩn thận khi làm thí nghiệm. Hứng thú:khi làm thí nghiệm và khi hoạt động nhóm. II-CHUẨN BỊ: 1. Giáo viên: Máy A - tút và bộ dụng cụ như hình 5.4 SGK. Tranh vẽ 5.1, hình vẽ để biểu diễn các lực ở hình 5.2. Xe con, búp bê. 2. Học sinh: Xem và soạn bài trước ở nhà. III-HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sỉ số lớp 2. Kiểm tra bài củ: Hãy nêu cách để biểu diễn một lực tác dụng vào một vật? 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG BÀI HỌC HĐ1: Tìm hiểu về lực cân bằng: GV treo hình vẽ sẳn ở hình 5.2 -Gọi HS biểu diễn các lực H.5.2 -Các lực tác dụng có cân bằng nhau không? -Lúc này các vật đó chuyển động hay đứng yên? -Nếu vật đang chuyển động mà chịu tác dụng của hai lực cân bằng, vật sẽ như thế nào? -Yêu cầu HS trả lời câu C1 -Hai lực cân bằng là gì? -Hai lực cân bằng tác dụng lên vật đang đứng yên có làm vân tốc của vật đó thay đổi không? -Vậy khi vật đang chuyển động mà chỉ chịu tác dụng của lực cân bằng thì hai lực này có làm vận tốc của vật thay đổi không? -Giới thiệu thí nghiệm A-tút -Làm thí nghiệm như hình 5.3 -Hướng dẫn hs trả lời C2,C3,C4 -Một vật đang chuyển động mà chịu tác dụng của hai lực cân bằng sẽ như thế nào? HĐ3:Tìm hiểu về quán tính Tạo tình huống:ô tô, tàu hoả, xe máy bắt đầu chuyển động có đạt vận tốc lớn ngay được không? -Khi thắng gấp xe có dừng lại ngay được không? -Tìm thí dụ tương tự trong thực tế ? -Qua những thí dụ trên ta có nhận xét gì? -GV thông báo tiếp :vì mọi vật đều có quán tính HĐ4: Vận dụng -Hướng dẫn HS hoạt động nhóm câu C6, C7 -Lần lượt cho HS trả lời các mục trong C8 -Gợi ý cho HS nêu thêm ứng dụng của quán tính trong thực tế. - HS xem tranh vẽ 5.1 suy nghĩ trả lời HS lên bảng biểu diễn các lực tác dụng (cân bằng) (đứng yên) -HS trả lời câu C1 : +Quả cầu chịu tác dụng trọng lực P và lực căng T +Quả bóng chịu tác dụng trọng lực P và và lực đẩy Q của sàn +Quyển sách chịu tác dụng trọng lực P và lực đẩy Q (không thay đổi) (vận tốc cũng không thay đổi và vật sẽ chuyển động thẳng đều) -HS theo dõi và ghi kết quả thí nghiệm vào bảng 5.1, trả lời theo nhóm câu C2, C3, C4. Dựa vào thí nghiệm để điền kết luận câu C5 -Hs suy nghĩ trả lời -Xe đạp bắt đầu chạy, xuất phát chạy nhanh không thể chạy nhanh ngay được -Khi có lực tác dụng thì vật không thể thay đổi ngay vận tốc được. HS hoạt động nhóm Đại diện nhóm lần lượt trả lời câu C6, C7 Từng HS trả lời các mục câu C8 HS quan sát –nhận xét HS cho ví dụ khác và giải thích từng thí dụ Từng HS trả lời I- Lực cân bằng: 2.5N 1.Hai lực cân bằng là gì? Hai lực cân bằng là hai lực cùng đặt trên một vật, có cường độ bằng nhau, phương cùng nằm trên một đường thẳng, chiều ngược nhau. 2.Tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật đang chuyển động a) Thí nghiệm kiểm tra: (SGK) b) Kết luận:Dưới tác dụng của các lực cân bằng, một vật đang đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên; đang chuyển động sẽ chuyển động thẳng đều. II-Quán tính: -Khi có lực tác dụng, mọi vật không thể thay đổi vận tốc đột ngột được vì có quán tính. III- Vận dụng: C6:búp bê ngã về phía sau. Khi đẩy xe,chân búp bê chuyển động cùng xe, do quán tính nên đầu và thân búp bê chưa kịp chuyển động C7:búp bê ngã về phía trước.Xe dừng lai, chân búp bê dừng lai cùng xe ,do quán tính nên thân búp bê còn chuyển động về trước. C8: Do quán tính: a- nên hành khách không thể đổi hướng theo xe kịp b-thân người tiếp tục chuyển động đi xuống c-mực tiếp tục chuyển động xuống đầu ngòi bút d-đầu búa tiếp tục chuyển động nên ngập vào cán búa e-cốc chưa kịp thay đổi vận tốc khi ta giật mạnh giấy ra khỏi cốc 4. Cũng cố: -Hai lực cân bằng nhau là hai lực như thế nào? - Khi có lực cân bằng vật đang đứng yên, vật đang chuyển động sẽ như thế nào? -Quán tính phụ thuộc vào yếu tố nào? 5. Hướng dẫn về nhà. -Học kỹ phần ghi nhớ(nội dung ghi bài) -Làm các bài tập 5.1; 5.2; 5.3 trong sách bài tập - Xem bài ‘’Lực ma sát” Duyệt của tổ chuyên môn IV. Rút kinh nghiệm