Giáo án Vật lý nâng cao 11 - Tiết 33, 34 - Dòng điện trong chất khí

Tuần 16-17 Ngày soạn : 21/12/2007 Tiết 33-34 Ngày dạy : 22/12/2007 DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT KHÍ I/ Mục tiêu : 1/ Kiến thức : - Hiểu bản chất dòng điện trong chất khí. - Hiểu đặc tuyến vôn – am pe, sự biến thiên của cường độ dòng điện theo hiệu điện thế, sự ion hoá do va chạm trong chất khí. - Hiểu được sự hình điện và hồ quang điện. -Hiểu một số ứng dụng của tia lửa điện và hồ quang điện.thành tia lửa - Hiểu được sự phóng điện trong chất khí ở áp suất thấp và ảnh hưởng của áp suất, sự hình thành miền tối catot và cột sáng anốt. - Hiểu được ứng dụng của hiện tượng phóng điện thành miền. 2/Kỹ năng : Giải thích bản chất của dòng điện trong chất khí. Giải thích sự phóng điện trong chất khí ở điều kiện thường -Giải thích ứng dụng sự phóng điện dưới áp suất thấp . 3/ Thái độ : II/ Phân phối thời gian : 90 III/ Thiết bị thí nghiệm: TN sự phóng điện trong không khí. Sự phóng điện ở áp suất thấp. Tia lữa điện. IV/ Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học : Hoạt động 1: ( 5) Kiểm tra bài cũ Nội dung ghi bảng Sự trợ giúp của GV Hoạt động của HS - Hãy nêu cách tạo ra dòng điện trong chân không, bản chất của dòng điện trong chân không và đặc điểm về chiều của dòng điện trong chân không. - Tia catốt là gì ? Tính chất của tia catốt? GV nêu câu hỏi NX trả lời của HS HS trả lời câu hỏi NX trả lời của bạn Hoạt động 2 : ( 35) Sự phóng điện trong chất khí, sự phụ thuộc cường độ dòng điện vào hiệu điện thế Nội dung ghi bảng Sự trợ giúp của GV Hoạt động của HS 1. Sự phóng điện trong chất khí a) TN b) Kết quả TN : 2. Bản chất dòng điện trong chất khí. Dòng điện trong chất khí là dòng chuyển dời có hướng của các ion dương theo chiều điện trường và các ion âm, e ngược chiều điện trường. 3.Sự phụ thuộc của cường độ dòng điện trong chất khí vào hiệu điện thế. Dòng điện trong chất khí không tuân theo điện luật Ohm. Khi U Ub : dòng điện trong chất khí có giá trị không đổi dù tăng U gọi là dòng điện bão hoà Ibh. Khi U > Uc : I tăng vọt nhờ có sự ion hoá do va chạm. Dù ngừng tác dụng của tác nhân ion hoá sự phóng điện vẫn duy trì => sự phóng điện tự duy trì. Quá trình phóng điện trong chất khí kèm theo sự phát sáng. Dự đoán hiện tượng xãy ra như thế nào đối với số chỉ của điện nghiệm GV làm TN Yêu cầâu HS đọc SGK nêu được sự ion hoá là gì ? Tác nhân ion hoá là gì ? Tái hợp ? Khi Engoài = 0 và khi Engoài ¹ 0 thì các hạt mang điện tự do trong chất khí chuyển động như thế nào? Nêu bản chất dòng điện trong chất khí Nêu câu hỏi C1 Nêu câu hỏi C2 HS quan sát thí nghiệm HS nêu kết quả TN HS thảo luận trả lời câu hỏi ? HS giải thích và nêu bản chất dòng điện trong chất khí ? HS trả lời câu hỏi C1 Nêu câu hỏi C2 Hoạt động 3 : (5) Cũng cố và dặn dò Cũng cố :Trả lời câu hỏi 1 và bài tập 1 SGK Dặn dò :Chuẩn bị phần còn lại của SGK Tiết 2 Hoạt động 1:(5) Kiểm tra bài cũ Nội dung ghi bảng Sự trợ giúp của GV Hoạt động của HS 1 - Bản chất của dòng điện trong chất khí? 2-So sánh sự dẫn điện trong chất khí và chất điện phân? 3-Dòng điện trong chất khí có tuân theo định luật Ohm không? GV nêu câu hỏi NX trả lời của HS HS trả lời câu hỏi NX trả lời của bạn Hoạt động 2: (25) Các dạng phóng điện trong chất khí điều kiện thường Nội dung ghi bảng Sự trợ giúp của GV Hoạt động của HS 4. các dạng phóng điện trong không khí ở áp suất thường : a) Tia lửa điện : (SGK) b) Sét : (SGK) Sét là tia lửa điện khổng lồ( U khoảng 108 - 109 V và I khoảng 104 - 5.104 A) phát sinh do sự phóng điện giữa các đám mây tích điện trái dấu hoặc giữa một đám mây tích điện với đất. Khi có sét áp suất tăng lên đột ngột gây nên tiếng sấm hay tiếng sét. Để tránh tác hại của sét người ta dùng các cột chống sét. c) Hồ quang điện : SGK Lấy ví dụ tia lửa điện Ơû điều kiện áp suất bình thường trong không khí có các hạt mang điện tự do không? Không khí có dẫn điện được hay không? ĐK để có tia lữa điện ? GV làm thí nghiệm tia lữa điện Hãy mô tã hình dạng tia lữ điện ? Ứng dụng tia lữa điện: Yêu cầu HS đọc SGK Nguyên nhân gây ra sét Nêu câu hỏi C3 Vì sao sét kem theo tiếng nổ ? Nêu câu hỏi C4 Yêu cầu HS đọc SGK Điều kiện để có hồ quang điện Nêu câu hỏi C5 Nêu ứng dụng hồ quang điện ? HS suy nghĩ trả lời HS quan sát TN HS qua sát TN mô tả hình dạng tia lưã điện HS trả lời câu hỏi Trả lời câu hỏi C3 HS trả lời câu hỏi Trả lời câu hỏi C4 HS đọc SGK trả lời câu hỏi Trả lời câu hỏi C5 HS trả lời câu hỏi Hoạt động 3: (10) Sự phóng điện trong chất khí ở áp suất thấp Nội dung ghi bảng Sự trợ giúp của GV Hoạt động của HS 5. Sự phóng điện trong chất khí ở áp suất thấp GV mô tả TN Tại sao hình thành miền tối Anốt và cột sáng anốt ? Nêu câu hỏi C6 GV làm TN sự phóng điện các chất khí khác nhau Tại sao trong đèn ống không thấy miền tối catốt? HS trả lời câu hỏi Nêu câu hỏi C6 HS quan sát thí nghiệm . Nêu ứng dụng HS tahỏ luận trả lời câu hỏi V- Cũng cố dặn dò : (5) Cũng cố : Trả lời câu hỏi SGK Dặn dò : Chuẩn bị bài sau