Ôn tập văn học 12 - Trường THPT Đại Ngãi

OÂn Taäp Vaên Hoïc 12 (Löu haønh noäi boä) Vaên Hoïc Vieät Nam 1/- Cuoäc Ñôøi Nguyeãn AÙi Quoác (Hoà Chí Minh) - Sinh ngaøy 19/ 05/ 1890 - Xuaát thaân töø moät gia ñình nhaø nho yeâu nöôùc + Cha: Nguyeãn Sinh Saéc + Meï: Hoaøng Thò Loan - Queâ höông: Laøng Kim Lieân, Nam Ñaøn, Ngheä An – coù truyeàn thoáng vaên hoùa vaø yeâu nöôùc - Thuôû nhoû teân NSC – ñi daïy NTT – hoaït ñoäng caùch maïng laø NAQ – veà nöôùc 1942 teân laø HCM - Nhöõng moác quan troïng trong cuoäc ñôøi + 1911 Ngöôøi ra ñi tìm ñöôøng cöùu nöôùc taïi beán nhaø Roàng + 1/ 1919 Ngöôøi ñöa baûn yeâu saùch cuûa nhaân daân An Nam veà quyeàn bình ñaúng töï do ñeán hoäi nghò Vecxay (Phaùp) + 1920 Ngöôøi döï ñaïi hoäi Tua vaø laø moät trong nhöõng thaønh vieân ñaàu tieân tham gia saùng laäp Ñaûng coäng saûn Phaùp + 1925 Ngöôøi thaønh laäp nhieàu toå chöùc caùch maïng nhö: Vieät Nam thanh nieân caùch maïng ñoàng chí hoäi, hoäi lieân hieäp caùc daân toäc bò aùp böùc AÙ Ñoâng + 3/ 2/ 1930 taïi Höông Caûng (Trung Quoác) Ngöôøi laø chuû toïa thaønh laäp Ñaûng coäng saûn VN + 2/ 1941 Ngöôøi veà nöôùc hoaït ñoäng vaø thaønh laäp maët traän Vieät Minh (Baéc Poù- Cao Baèng) + 8/ 1942 Ngöôøi bò Töôûng Giôùi Thaïch baét giam + 1943 Ngöôøi ñöôïc traû töï do + 2/ 9/ 1945 HCM ñoïc baûn TNÑL taïi Quaûng tröôøng Ba Ñình + Sau cuoäc toång tieån cöû ñaàu tieân (6/ 1/ 1946) Ngöôøi ñöôïc baàu laøm chuû tòch nöôùc - Coù 1 cuoäc ñôøi heát söùc nhaát quaùn + Yeâu nöôùc, thöông daân + Trung thaønh tuyeät ñoái vôùi lôïi ích cuûa ngöôøi cuøng khoå + Tinh thaàn theùp, yù chí nghò löïc vöôït qua khoù khaên thöû thaùch, chaáp nhaän hy sinh lôïi ích caù nhaân + Phaùt huy truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa daân toäc, coù yù thöùc hoïc taäp 2/- Quan Ñieåm Saùng Taùc Cuûa Hoà Chí Minh - Saùng taùc phuïc vuï cho söï nghieäp ñaáu tranh giaûi phoùng daân toäc - Sinh thôøi Ngöôøi laø nhaø thô nhöng khoâng nhaän mình laø nhaø thô maø chæ nhaän mình laø baïn cuûa ngheä thuaät, chính taâm hoàn nhaïy caûm, veû ñeïp thieân nhieân moâi tröôøng soáng vaø hoaït ñoäng caùch maïng ñaõ taïo ra nhieàu taùc phaåm coù giaù trò - Ngöôøi caàm buùt chính laø ngöôøi chieán só treân maët traän vaên hoùa vì vaäy neân xaùc ñònh ñöôïc vai troø traùch nhieäm cuûa mình “Thieân gia thi” - Trong saùng taùc Ngöôøi thöôøng chuù yù ñeán ñoái töôïng tieáp nhaän ñeå saùng taùc coù hieäu quaû - Vaên chöông phaûi chaân thaät mang tính daân toäc tính nhaân daân ñöôïc nhaân daân yeâu thích 3/- Phong Caùch Ngheä Thuaät Cuûa Hoà Chí Minh - Baùc laø Ngöôøi môû ñöôøng cho neàn vaên hoïc caùch maïng Vieät Nam. Trong saùng taùc cuûa Ngöôøi coù söï haøi hoøa giöõa vaên chöông ngheä thuaät vaø tö töôûng, giöõa chính trò vaø vaên chöông, giöõa truyeàn thoáng vaø hieän ñaïi - Hoà Chí Minh laø taùc giaû coù phong caùch caù nhaân laø ngöôøi ñaàu tieân söû duïng thaønh coâng theå vaên chính luaän hieän ñaïi: Tuyeân ngoân ñoäc laäp + Thô: Coù söï haøi hoøa giöõa yeáu toá coå ñieån vaø tinh thaàn hieän ñaïi, coù hieäu quaû chieán ñaáu + Chuyeän kyù: Ñaët neàn moùng cho vaên xuoâi hieän ñaïi caùch maïng, coù nhieàu saùng taïo + Vaên chính luaän: Theå hieän quaù trình tö duy saéc saûo, lyù luaän gaén lieàn thöïc tieån coù tính chieán ñaáu cao 4/- HCST “Vi Haønh” – Nguyeãn AÙi Quoác Vi Haønh laø truyeän ngaén vieát baèng tieáng Phaùp, ñaêng treân baùo nhaân ñaïo cô quan Ñaûng coäng saûn Phaùp soá ra ngaøy 19/ 02/ 1923 ñuùng vaøo dòp Vua Khaûi Ñònh ñöôïc chính phuû Phaùp ñöa sang döï cuoäc ñaáu xaûo thuoäc ñòa toå chöùc taïi Macxay (Phaùp) 5/- YÙ Nghóa Nhan Ñeà “Vi Haønh” – Nguyeãn AÙi Quoác - Vi Haønh nguyeân vaên tieáng Phaùp laø Incognito laø haønh ñoäng caûi trang, daáu maët ñoåi teân. Ñaây laø haønh ñoäng cuûa caùc vò quan toát thaâm nhaäp vaøo thöïc teá cuoäc soáng nhaân daân vôùi nhöõng chính saùch tieán boä ñeå caûi thieän ñôøi soáng nhaân daân toát ñeïp hôn - Vi Haønh cuõng laø daáu maët, ñoåi teân, caûi trang nhöng ñeå vuï lôïi caù nhaân, bæ oåi -> Vi Haønh trong taùc phaån laø duøng ñeå vaïch traàn baûn chaát laïc haäu, aên chôi xa xæ, buø nhìn, baùn nöôùc, laøm nhuïc quoác theå cuûa vua Khaûi Ñònh trong nhöõng ngaøy soáng treân ñaát Phaùp 6/- Muïc Ñích Saùng Taùc “Vi Haønh” - Nguyeãn AÙi Quoác - Vaïch traàn baûn chaát laïc haäu, buø nhìn, baùn nöôùc, aên chôi xa xæ, laøm nhuïc quoác theå cuûa vua quan phong kieán Vieät Nam ñieån hình laø vua Khaûi Ñònh - Vaïch traàn baûn chaát bòp boïm, mò daân cuûa thöïc daân Phaùp - Keâu goïi söï ñoàng tình, uûng hoä cuûa nhaân daân tieán boä Phaùp vaø nhaân daân theá giôùi 7/- HCST “Nhaät Kyù Trong Tuø” – Hoà Chí Minh “Nhaät Kyù Trong Tuø” laø taäp nhaät kyù baèng thô vieát baèng chöõ Haùn ñöôïc saùng taùc khi Ngöôøi bò giam caàm ôû nhaø tuøø Töôûng Giôùi Thaïch (Quaûng Chaâu – Trung Quoác) töø thaùng 8/ 1942 ñeán thaùng 9/ 1943 khi Ngöôøi sang Trung Quoác lieân heä vôùi caùc nöôùc ñoàng minh choáng Phaùt Xít ôû Ñoâng Döông 8/- HCST & CÑ “Taâm Tö Trong Tuø” – TOÁ HÖÕU - HCST: Naêm 1939 Phaùp trôû laïi xaâm löôïc ñaøn aùp phong traøo caùch maïng ôû Ñoâng Döông, cuoái thaùng tö naêm aáy Toá Höõu bò chính quyeàn thöïc daân baét ôû Hueá trong moät ñôït khuûng boá Ñaûng Coäng Saûn. “Taâm Tö Trong Tuø” ñöôïc vieát trong nhöõng ngaøy ñaàu nhaø thô bò giam nhaø lao Xaø Lim soá 1 Thöøa Thieân Hueá. Baøi thô môû ñaàu cho phaàn thô tuø, phaàn “xieàng xích” trong taäp Töø aáy. - CÑ: Baøi thô laø taám loøng yeâu ñôøi yeâu cuoäc soáng, khao khaùt töï do khao khaùt chieán ñaáu vì lyù töôûng treân tinh thaàn laïc quan caùch maïng trong choán lao tuø cuûa Toá Höõu. 9/- Quaù Trình Phaùt Trieån Cuûa Vaên Hoïc 1945 – 1975 - 1945 – 1954: thôøi kyø vaên hoïc choáng Phaùp - 1954 – 1964: + MB: xaây döïng XHCN cuoäc soáng môùi + MN: tieáp tuïc cuoäc caùch maïng daân toäc daân chuû - 1964 – 1975: thôøi kyø vaên hoïc choáng Mó 10/- Ñaëc Ñieåm Vaên Hoïc 1945 – 1975 - Ñaây laø 1 neàn vaên hoïc môùi, neàn vaên hoïc caùch maïng thoáng nhaát coù toå chöùc döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng, neâu lyù töôûng vaø noäi dung yeâu nöôùc, yeâu CNXH laø ñaëc ñieåm noåi baät cuûa vaên hoïc giai ñoaïn naøy - Laø neàn vaên hoïc phaùt trieån trong chieán tranh neân luoân höôùng veà ñaïi chuùng coâng – noâng – binh, phuïc vuï saùt sao caùch maïng. Moät neàn vaên hoïc mang tính nhaân daân saâu saéc - Laø neàn vaên hoïc phong phuù veà noäi dung, ña daïng veà hình thöùc, löïc löôïng saùng taùc huøng haäu nhieàu theá heä, coù phong caùch taùc giaû, laø neàn vaên hoïc saùng taùc theo khuynh höôùng söû thi vaø caûm höùng laõng maïn caùch maïng. 11/- HCST, Giaù Trò “Tuyeân Ngoân Ñoäc Laäp” – Hoà Chí Minh - HCST: + 19/ 08/ 1945 chính quyeàn ôû Haø Noäi veà tay nhaân daân. 26/ 08/ 1945 chuû tòch HCM töø chieán khu caùch maïng Vieät Baéc veà tôùi Haø Noäi. Taïi caên nhaø soá 48 phoá haøng ngang, Ngöôøi soaïn thaûo baûn Tuyeân Ngoân Ñoäc Laäp. 2/ 09/ 1945 taïi quaûng tröôøng Ba Ñình Haø Noäi Ngöôøi trònh troïng tuyeân boá khai sinh nöôùc Vieät Nam Daân Chuû Coäng Hoøa + Luùc naøy cuõng laø thôøi ñieåm boïn ñeá quoác, thöïc daân naáp sau quaân Ñoàng Minh vaøo töôùc khí giôùi quaân ñoäi Nhaät, aâm möu chieám laïi nöôùc ta. Thöïc daân Phaùp tuyeân boá Ñoâng Döông laø thuoäc ñòa cuûa Phaùp bò Nhaät xaâm chieám, nay Nhaät ñaàu haøng neân Ñoâng Döông phaûi thuoäc quyeàn cuûa Phaùp - Giaù trò: + Gía trò lòch söû: tuyeân boá chaám döùt cheá ñoä thöïc daân phong kieán ôû nöôùc ta vaø môû ra kæ nguyeân ñoäc laäp töï do cuûa daân toäc + Gía trò vaên chöông: laø 1 baøi vaên chính luaän, goïn, suùc tích laäp luaän chaët cheõ, ñanh theùp lôøi leõ huøng hoàn vaø ñaày söùc thuyeát phuïc 12/- Muïc Ñích Saùng Taùc “Tuyeân Ngoân Ñoäc Laäp” – Hoà Chí Minh - Chính thöùc tuyeân boá tröôùc nhaân daân theá giôùi söï ra ñôøi cuûa nöôùc Vieät Nam Daân Chuû Coäng Hoøa, khaúng ñònh quyeàn ñoäc laäp töï do cuûa daân toäc Vieät Nam - Toá caùo toäi aùc cuûa thöïc daân Phaùp ñoái vôùi nhaân daân ta suoát 80 naêm qua vaø tuyeân boá chaám döùt cheá ñoä thöïc daân, xoùa boû moïi ñaët quyeàn cuûa Phaùp treân ñaát nöôùc Vieät Nam - Khaúng ñònh yù chí cuûa daân toäc Vieät Nam kieân quyeát baûo veä neàn ñoäc laäp töï do cuûa toå quoác 13/- CÑ, Boá Cuïc “Tuyeân Ngoân Ñoäc Laäp” - Hoà Chí Minh - CÑ: “Tuyeân Ngoân Ñoäc Laäp” vôùi noäi dung chính thöùc tuyeân boá tröôùc nhaân daân theá giôùi söï ra ñôøi cuûa nöôùc Vieät Nam Daân Chuû Coäng Hoøa, quyeàn ñoäc laäp töï do daân toäc yù chí quyeát taâm baûo veä quyeàn lôïi ñoù cuûa daân toäc ta. Ñoàng thôøi cuõng khaúng ñònh truyeàn thoáng yeâu nöôùc, anh huøng, nhaân ñaïo cuûa daân toäc. - Boá cuïc: (goàm 3 phaàn) ] Phaàn 1: Töø ñaàu ñeán “Khoâng ai choái caûi ñöôïc” -> laø cô sôû phaùp lyù (möôïn 2 lôøi trích daãn caû baûn tuyeân ngoân ñoäc laäp cuûa Mó (1776) vaø tuyeân ngoân nhaân quyeàn vaø daân quyeàn cuûa Phaùp (1791) laøm cô sôû phaùp lyù cho tuyeân ngoân ñoäc laäp Vieät Nam) ] Phaàn 2: Töø “Theá maø . . . . daân toäc ñoù phaûi ñöôïc ñoäc laäp” -> ñaây laø cô sôû thöïc teá cuûa tuyeân ngoân ñoäc laäp + Toá caùo toäi aùc cuûa thöïc daân phong kieán + Caùch maïng chính nghóa cuûa daân toäc Vieät Nam + Söï ra ñôøi cuûa nöôùc Vieät Nam DCCH ] Phaàn 3: Phaàn coøn laïi -> ñaây laø lôøi khaúng ñònh tröôùc theá giôùi veà quyeàn ñoäc laäp töï do cuûa daân toäc Vieät Nam vaø yù chí quyeát taâm baûo veä quyeàn lôïi aáy cuûa daân toäc 14/- HCST – XXöù “Ñoâi Maét” – NCao - HCST: 1948 thôøi kì caû nöôùc böôùc vaøo cuoäc khaùng chieán gian khoå khaét nghieät, giai ñoaïn chuyeån mình cuûa taàng lôùp vaên ngheä só, coù nhieàu nhaø vaên ñi theo caùch maïng soáng vaø saùng taùc nhieät tình vôùi quaàn chuùng nhaân daân, beân caïnh ñoù coøn coù nhöõng nhaø vaên coù caùi nhìn sai leäch veà quaàn chuùng nhaân daân. Phaûn aùnh vaán ñeà naøy Nam Cao vieát Ñoâi Maét. - XX: Trích trong taäp “Nhaät kyù ôû röøng” 15/- Nhan Ñeà Taùc Phaåm “Ñoâi Maét” – NCao - Luùc ñaàu taùc phaåm coù teân laø “Tieân sö thaèng Taøo Thaùo” veà sau ñoåi teân laø Ñoâi Maét - Ñoâi maét: + Laø cô quan thò giaùc cuûa con ngöôøi + Laø quan ñieåm, laäp tröôøng, caùch nhìn ñôøi nhìn ngöôøi, nhìn veà cuoäc soáng + Ñoâi Maét trong taùc phaåm laø 2 caùch nhìn ñôøi nhìn ngöôøi, 2 caùch soáng traùi ngöôïc nhau cuûa Hoaøng & Ñoä trong buoåi ñaàu khaùng chieán. 16/- Toùm Taét “Ñoâi Maét” – Nam Cao Truyeän keå xoay quanh 2 nhaân vaät Hoaøng & Ñoä, moät ñoâi baïn vaên chöông, vôùi 2 caùch nhìn ñôøi, nhìn ngöôøi, nhìn veà cuoäc khaùng chieán vaø thaùi ñoä hoaøn toaøn traùi ngöôïc nhau Hoaøng laø 1 vaên só thuoäc lôùp ñaøn anh daùng ngöôøi (to beùo, kheänh khaïng), anh cuøng vôï vaø con ñi taûn cö, vôùi 1 cuoäc soáng phong löu vaø sang troïng. Ñoái vôùi cuoäc khaùng chieán anh döûng döng baøng quan, coù caùi nhìn sai leäch vaø khinh baïc veà quaàn chuùng nhaân daân. Hoaøng cho raèng hoï vieát chöõ quoác ngöõ coøn sai vaàn maø laïi cöù hay noùi chuyeän chính trò “roái rít caû leân”, ñoïc 1 caùi giaáy phaûi maát 15 phuùt nhöng laïi hay hoûi giaáy tôø. “Caùc oâng uûy ban, caùc boá töï veä. . .vöøa ngoá vöøa nhaëng xò”.”Caùc oâng thanh nieân, caùc baø phuï nöõ môùi baây giôø laïi caøng nhoá nhaêng”. Döôùi ñoâi maét Hoaøng thì nguôøi nhaø queâ “toaøn laø nhöõng ngöôøi ngu ñoän, loã maõng, ích kyû, tham lam, baàn tieän caû”. H chæ leäch laïc 1 caùch phieán dieän chöù khoâng nhaän ra “caùi nguyeân côù that ñeïp ñeõ beân trong”. Khaùc vôùi Hoaøng Ñoä laø moät vaên só raát deã meán, anh coi mình laø “1 keû non daïi, môùi taäp toïng hoïc ngheà”, anh ñaõ töøng laøm anh tuyeân truyeàn vieân nhaõi nheùp, töøng laøm phoùng vieân maët traân. Anh soáng raát giaûn dò, anh ñi saâu vaøo quaàn chuùng ñeå “hoïc vaø daïy hoï”. Tröôùc kia anh cuõng “raát nghi ngôø” khi nghe noùi ñeán “söùc maïnh quaàn chuùng”, coù luùc anh gaàn nhö thaát voïng veà söï “doát naùt, nheo nheách, nhòn nhuïc 1 caùch ñaùng thöông” cuûa ngöôøi noâng daân. Caùch maïng thaùng 8 buøng noå anh baát ngôø, teù ra ngöôøi noâng daân vaãn coù theå laøm caùch maïng, hoï “haùt Tieán quaân ca nhö ngöôøi buoàn nguû caàu kinh”, nhöng luùc ra traän thì “xung phong can ñaûm laém”. Qua caùch xaây döïng 2 nhaân vaät Hoaøng & Ñoä vôùi 2 caùch nhìn ñôøi, nhìn ngöôøi, nhìn veà cuoäc khaùng chieán hoaøn toaøn traùi ngöôïc nhau, Nam Cao ñaõ theå hieän luaän ñeà: “Con ngöôøi ôû baát cöù nôi ñaâu, luùc naøo, vò theá naøo cuõng caàn phaûi coù ñoâi maét trong saùng tinh anh, 1 traùi tim nhaân haäu ñeå nhìn ñôøi, nhìn ngöôøi cho saâu saéc, toaøn dieän. 17/- 2 Caùch Nhìn Ñôøi, Nhìn Ngöôøi Cuûa Hoaøng & Ñoä ] Giôùi thieäu chung: - Ñoâi Maét (1948) laø chuyeän ngaén xuaát saéc cuûa Nam Cao sau caùch maïng thaùng 8 vaø ñöôïc coi laø 1 “tuyeân ngoân ngheä thuaät” cuûa taùc giaû vaø nhöõng nhaø vaên cuøng theá heä vôùi oâng. - Trong taùc phaåm 2 nhaân vaät vaên só Hoaøng & Ñoä laø 2 tính caùch traùi ngöôïc, theå hieän 2 quan ñieåm ñoái laäp nhau veà nhieàu phöông dieän, ñaëc bieät trong caùch nhìn veà ngöôøi noâng daân ] 2 caùch nhìn ngöôøi noâng daân cuûa 2 nhaân vaät Hoaøng & Ñoä - Caùch nhìn cuûa Hoaøng + Hoaøng coù caùi nhìn khinh mieät ñaày ñònh kieán ñoái vôùi ngöôøi noâng daân. Hoaøng thaáy hoï ñeàu ngu ñoän, loã maõng, ích kyõ, tham lam, baàn tieän coøn nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc uûy ban thì vöøa ngoá vöøa nhaëng xò . . .Hoaøng cöôøi gaèn,. . .noåi khinh bæ. . .phì caû ra ngoaøi . . .khi noùi veà hoï. Caùi nhìn cuûa Hoaøng phieán dieän chæ thaáy hieän töôïng maø khoâng thaáy baûn chaát (chæ thaáy caùi ngoá beân ngoaøi khoâng thaáy caùi nguyeân côù thaät ñeïp ñeõ beân trong qua haønh ñoäng vaùc tre ñi ngaên quaân thuø cuûa anh thanh nieân . . .) + Hoaøng ko nhaän thöùc ñöôïc vai troø cuûa ngöôøi noâng daân, maø chæ tuyeät ñoái hoùa vai troø cuûa laõnh tuï, ñoái laäp viõ nhaân vaø quaàn chuùng - Caùch nhìn cuûa Ñoä + Tröôùc caùch maïng, gioáng nhö Hoaøng Ñoä cuõng gaàn nhö thaát voïng veà ngöôøi noâng daân, thaáy hoï doát naùt, nheo nheách, nhaùt sôï, nhòn nhuïc. Anh nghi ngôø “söùc maïnh quaàn chuùng” + Sau caùch maïng, nhôø soáng gaén boù vôùi ngöôøi noâng daân, Ñoä ngaøy caøng nhaän thöùc ñuùng ñaén vaø saâu saéc veà hoï. Anh thöøa nhaän ngöôøi noâng daân coù nhöõng haïn cheá nhöng anh bieát caûm thoâng, vaø hôn nöõa, phaùt hieän ra baûn chaát nhieät tình vôùi caùch maïng cuûa hoï (haùt Tieán quaân ca nhö ngöôøi buoàn nguû caàu kinh, goïi löïu ñaïn laø nöïu ñaïn . . .nhöng ñaày loøng yeâu nöôùc vaø laøm caùch maïng haêng haùi . . .). Anh nhaän ra bieán chuyeån tích cöïc cuûa ngöôøi noâng daân khi hoï tham gia khaùng chieán vì ñoäc laäp cuûa daân toäc cuõng laø vì haïnh phuùc, töï do cuûa mình ] Keát luaän: Vôùi 2 caùch nhìn ñôøi nhìn ngöôøi hoaøn toaøn traùi ngöôïc nhau cuûa Hoaøng & Ñoä. Nam Cao bieåu döông taàng lôùp trí thöùc treû chia seû nieàm vui noåi buoàn cuøng chieán ñaáu vôùi quaàn chuùng nhaân daân, ñoàng thôøi cuõng leân aùn taàng lôùp trí thöùc cuõ soáng thôø ô, laïc haäu, taùch rôøi quaàn chuùng nhaân daân. Töø ñoù nhaø vaên ñaët ra vaán ñeà heát söùc coù yù nghóa laø laäp tröôøng quan ñieåm cuûa ngöôøi caàm buùt 18/- Chuû Ñeà “Ñoâi Maét” – Nam Cao Vôùi 2 caùch nhìn ñôøi nhìn ngöôøi hoaøn toaøn traùi ngöôïc nhau cuûa Hoaøng & Ñoä. Nam Cao bieåu döông taàng lôùp trí thöùc treû chia seû nieàm vui noåi buoàn cuøng chieán ñaáu vôùi quaàn chuùng nhaân daân, ñoàng thôøi cuõng leân aùn taàng lôùp trí thöùc cuõ soáng laïc haäu, taùch rôøi quaàn chuùng nhaân daân. Ñoâi Maét laø tuyeân ngoân ngheä thuaät cuûa Nam Cao noùi rieâng, cuûa taàng lôùp vaên ngheä só noùi chung trong buoåi ñaàu khaùng chieán khoù khaên (1946 – 1948). Muoán vieát ñuùng caùc vaên ngheä só phaûi coù caùch nhìn ñuùng. 19/- HCST “Taây Tieán” – Quang Duõng - Muøa xuaân 1947 ñoaøn quaân Taây Tieán ñöôïc thaønh laäp, phaàn ñoâng laø thanh nieân Haø Noäi (hoïc sinh, sinh vieân, lao ñoäng chaân tay, trí thöùc . . .) hoï töï hieán daâng tuoåi xuaân cho söï nghieäp ñaáu tranh giaûi phoùng daân toäc - Phoái hôïp boä ñoäi Laøo baûo veä bieân giôùi taây baéc Vieät – Laøo, tieâu hao sinh löïc ñòch - Ñôn vò chieán ñaáu trong hoaøn caûnh khaéc nghieät, voâ cuøng thieáu thoán veà vaät chaát, beänh soát reùt hoaønh haønh döõ doäi. Tuy vaäy hoï vaãn phôi phôùi tinh thaàn laõng maïn anh huøng - Quang Duõng töøng laø ñaïi ñoäi tröôûng cuûa ñoaøn quaân Taây Tieán, nhöõng kyû nieäm chieán ñaáu haøo huøng ñaõ trôû thaønh nguoàn caûm höùng ñeå ngöôøi vieát taùc phaåm “Taây Tieán” sau khi rôøi xa quaân ñoäi veà Phuø Löu Chanh 20/- CÑ “Taây Tieán” – Quang Duõng Baøi thô taùi hieän 1 thôøi kyø lòch söû troïng ñaïi cuûa daân toäc, thôøi kyø choáng Phaùp (1946 – 1948), vôùi chaân dung ngöôøi lính quyeát töû cho toå quoác quyeát sinh 21/- HCST “Beân Kia Soâng Ñuoáng” – Hoaøng Caàm - HCST: 1 ñeâm thaùng 4 naêm 1948, khi ñang coâng taùc ôû Vieät Baéc, Hoaøng Caàm tröïc tieáp nghe tin giaëc Phaùp ñaùnh phaù queâ höông mình (naèm beân bôø soâng Ñuoáng, xöù Kinh Baéc – moät vuøng ñaát truø phuù vaø coù truyeàn thoáng vaên hoùa laâu ñôøi). oâng raát xuùc ñoäng vaø ngay ñeâm aáy vieát taùc phaåm “Beân Kia Soâng Ñuoáng”. (“Beân nay” laø ñaát töï do, nôi nhaø thô ñang coâng taùc höôùng veà “beân kia” laø queâ höông oâng, vuøng ñaát bò giaëc chieám ñoùng vaø giaøy xeùo) - HCST noùi treân giuùp ta hieåu saâu hôn veà nieàm töï haøo, thöông meán, noãi ñau ñôùn, xoùt xa cuûa nhaø thô khi noùi ñeán nhöõng giaù trò vaên hoùa, veû ñeïp coå truyeàn, sinh hoaït bình yeân vaø nhöõng con ngöôøi thaân yeâu treân queâ höông Kinh Baéc bò giaøy xeùo taøn phaù vaø ñoïa ñaøy. 22/- CÑ “Beân Kia Soâng Ñuoáng” – Hoaøng Caàm “Beân Kia Soâng Ñuoáng”. theå hieän tình caûm gaén boù thieát tha vôùi queâ höông ñaát nöôùc, vôùi maõnh ñaát maø cha oâng ñaõ boài ñaép neân nhöõng giaù trò vaên hoùa laøm ñeïp cho ñôøi laøm ñeïp cho ñaát nöôùc. Ñoàng thôøi theå hieän taám loøng yeâu nöôùc & caâm thuø giaëc cuûa Hoaøng Caàm 23/- CHST, HCST, Ñeà Taøi “Ñaát Nöôùc” – Nguyeãn Ñình Thi - CHST: Baét nguoàn töø loøng yeâu queâ höông ñaát nöôùc, nieàm töï haøo veà ñaát nöôùc haøo huøng - HCST: Baøi thô ñöôïc saùng taùc trong thôøi kyø khaùng chieán choáng Phaùp aùc lieät (1948 – 1955) nguoàn caûm höùng ñöôïc nung naáu aáp uû hôn 7 naêm neân hình aûnh trong thô coù chieàu saâu tö töôûng + 12 caâu ñaàu vieát 1948 + 9 caâu keá vieát 1949 + Phaàn coøn laïi vieát sau chieán thaéng Ñieän Bieân Phuû - Ñeà taøi: Vieát veà queâ höông ñaát nöôùc ñau thöông quaät khôûi trong chieán tranh choáng Phaùp 24/- CÑ “Ñaát Nöôùc” – Nguyeãn Ñình Thi Baèng nhöõng vaàn thô giaøu chaát suy töôûng taùc giaû boäc loä caûm nghó cuûa mình veà hình aûnh ñaát nöôùc trong quùa khöù hieän taïi vaø töông lai. Ñoàng thôøi ta thaáy ñöôïc taám loøng yeâu nöôùc vaø töï haøo veà moät ñaát nöôùc giaøu ñeïp anh huøng vôùi yù thöùc baûo veä quyeàn ñoäc laäp cuûa daân toäc 25/- XX, HCST “Vôï Choàng A Phuû” – Toâ Hoaøi - XX: trích töø taäp “truyeän taây baéc” - HCST: 1952 sau 8 thaùng cuøng soáng vaø chieán ñaáu vôùi boä ñoäi, vôùi nhaân daân vôùi caùc daân toäc ít ngöôøi mieàn nuùi. Hình aûnh con ngöôøi Taây Baéc ñau thöông quaät khôûi ñaõ trôû thaønh caûm höùng cho oâng vieát veà Taây Baéc trong ñoù coù “Vôï Choàng A Phuû”. 26/- CÑ “Vôï Choàng A Phuû” – Toâ Hoaøi Töø cuoäc soáng tuoåi nhuïc cuûa Mò vaø A Phuû trong gia ñình Thoáng Lyù Paù Tra, Toâ Hoaøi muoán toá caùo toäi aùc boïn thöïc daân phong kieán mieàn nuùi ñaõ ñaøy ñoïa soá phaän con ngöôøi ñoàng thôøi ca ngôïi caùc daân toäc ít ngöôøi mieàn nuùi trong quùa trình ñaáu tranh giaønh quyeàn soáng ñaõ traõi qua bao tuoåi nhuïc ñaéng cay, hoï vuøng leân giaønh laáy quyeàn soáng baèng söùc quaät khôûi cuûa chính mình 27/- Giaù trò “Vôï Choàng A Phuû” – Toâ Hoaøi - GT ngheä thuaät: + Khaéc hoïa dieãn bieán taâm lyù nhaân vaät chính xaùc + Taû caûnh laøm noåi baät phong tuïc taïp quaùn vui chôi ngaøy teát cuûa daân toäc Hermoâng ñeå taùc ñoäng ngoaïi caûnh laøm thay ñoåi nhöõng dieãn bieán noäi taâm nhaân vaät + Daãn truyeän giôùi thieäu nhaân vaät töï nhieân, haáp daãn - GT hieän thöïc: + Phaûn aùnh cuoäc soáng tuoåi nhuïc cuûa caùc daân toäc ít ngöôøi mieàn nuùi döôùi cheá ñoä thöïc daân phong kieán - GT nhaân ñaïo + Söï caûm thoâng saâu saéc cuûa taùc gæa ñoái vôùi söï baát haïnh cuûa ngöôøi daân lao ñoäng mieàn nuùi + Ca ngôïi nhöõng phaåm chaát toát ñeïp cuûa caùc dtoäc ít nguôøi mieàn nuùi trong quùa trình ñaáu tranh töï phaùt giaønh quyeàn soáng 28/- HCST “Vôï Nhaët” – Kim Laân Truyeän ngaén “Vôï Nhaët” coù tieàn thaân laø tieåu thuyeát Xoùm nguï cö. Taùc phaåm ñöôïc vieát ngay sau khi Caùch Maïng Thaùng Taùm thaønh coâng nhöng coøn dang dôû vaø maát baûn thaûo. Sau khi hoøa bình laäp laïi (1954) Kim Laân döïa vaøo moät phaàn coát truyeän cuõ vaø vieát truyeän ngaén naøy 29/- Nhaän Xeùt Ngaén Goïn Tình Huoáng Ñoäc Ñaùo Trong “Vôï Nhaët” – KL - Tình huoáng ñoäc ñaùo: Traøng – 1 thanh nieân ngheøo ôû xoùm nguï cö, thoâ keäch nhaët ñöôïc vôï moät caùch deã daøng trong naïn ñoùi 1945 - Nhaän xeùt tình huoáng: Ñaây laø tình huoáng ñoäc ñaùo, eùo le, bi thaûm, nhöng thaám ñaãm tình ngöôøi coù taùc duïng theå hieän tö töôûng vaø chuû ñeà taùc phaåm + Toá caùo toäi aùc boïn thöïc daân, phong kieán ñaåy nhaân daân ta vaøo naïn ñoùi khuûng khieáp khieán soá phaän con ngöôøi reû maïc nhö rôm raùc nôi ñaàu ñöôøng xoù chôï + Laøm baät leân nhöõng phaåm chaát toát ñeïp ngöôøi daân xoùm nguï cö saün saøng cöu mang giuùp ñôõ laãn nhau trong hoaøn caûnh khoù khaên, khao khaùt haïnh phuùc gia ñình, tin töôûng csoáng. 30/- CÑ “Vôï Nhaët” – Kim Laân “Vôï Nhaët” toá caùo xaõ hoäi thöïc daân nöûa phong kieán ñaõ ñaåy con ngöôøi vaøo naïn ñoùi khuûng khieáp 1945 khieán cho giaù trò con ngöôøi trôû neân reû maïc, thaáp keùm. Ñoàng thôøi ca ngôïi nhöõng phaåm chaát toát ñeïp cuûa nhöõng ngöôøi lao ñoäng ngheøo duø trong hoaøn caûnh ñoù hoï vaãn bieát cöu mang ñuøm boïc laãn nhau, hy voïng ôû töông lai seõ ñc ñoåi ñôøi vaø höôùng veà caùch maïng. 31/- GT “Vôï Nhaët” – Kim Laân - GT ngheä thuaät: + Saùng taïo tình huoáng ñoäc ñaùo haáp daãn taïo söùc loâi cuoáng + Xaây döïng nhaân vaät >< noäi taâm tính caùch + Ngoân ngöõ giaûn dò gaàn guõi lôøi aên tieáng noùi cuûa ngöôøi noâng daân + Coát truyeän ñôn giaûn coù söùc khaùi quaùt cao - GT hieän thöïc: + Phaûn aùnh chính xaùc thöïc traïng ñau loøng cuûa noâng daân Vieät Nam trong naïn ñoùi 1945 hoï luoân höôùng veà caùch maïng - GT nhaân ñaïo: + Phaùt hieän nhöõng phaåm chaát toát ñeïp cuûa ngöôøi noâng daân Vieät Nam duø gôi vaøo naïn ñoùi nhöng hoï vaãn cöu mang laãn nhau + Hy voïng ñoåi ñôøi, höôùng veà caùch maïng 32/- HCST, CHST “Tieáng Haùt Con Taøu” – Cheá Lan Vieân - HCST: trích töø taäp “ aùnh saùng vaø phuø sa” baøi thô ñöôïc saùng taùc 1960 trong khi mieàn Baéc xaây döïng CNXH, Ñaûng vaø nhaø nöôùc keâu goïi nhaân daân keå caû taàng lôùp vaên ngheä só trôû veà Taây Baéc xaây döïng cuoäc soáng môùi, khoâi phuïc haäu quaû cuûa chieán tranh, bieán nôi ñaây thaønh ñieåm saùng cuûa no aám haïnh phuùc. Ñeå höôûng öùng phong traøo naøy moïi ngöôøi töø khaép moïi mieàn ñaát nöôùc trôû veà ñaây, beân caïnh ñoù coøn nhieàu ngöôøi ngaïi khoù ngaïi ñi xa, ñeå ñoäng vieân coå vuõ moïi ngöôøi Cheá Lan Vieân saùng taùc neân taùc phaåm - CHST: Nieàm töï haøo phaán khôûi tröôùc cuoäc soáng môùi thay ñoåi toát ñeïp ôû mieàn Baéc trong keá hoaïch xaây döïng CNXH 5 naêm laàn thöù nhaát 33/- YÙ Nghóa Nhan Ñeà “Tieáng Haùt Con Taøu” – Cheá Lan Vieân - Baøi thô ñöôïc saùng taùc 1960 khi chöa coù ñöôøng taøu leân Taây Baéc, neân hình aûnh con taøu thöïc chaát laø hình aûnh bieåu töôïng laø khaùt voïng laø öôùc mô sôùm trôû veà Taây Baéc xaây döïng cuoäc soáng môùi. “Tieáng Haùt Con Taøu” laø khuùc haùt leân ñöôøng vôùi bao khaùt voïng maïnh meõ trôû veà Taây Baéc bieán nôi ñaây thaønh ñieåm saùng cuûa no aám vaø haïnh phuùc. Ñeán vôùi ñaát nöôùc ñeán vôùi nhaân daân cuõng chính laø ñeán vôùi ngoïn nguoàn caûm höùng saùng taùc. 34/- Nhöõng Hình Aûnh Coù YÙ Nghóa Bieåu Töôïng “THCT” Baøi thô ñöôïc saùng taùc 1960 khi chöa coù ñöôøng taøu leân Taây Baéc, neân hình aûnh con taøu thöïc chaát laø hình aûnh bieåu töôïng laø khaùt voïng laø öôùc mô sôùm trôû veà Taây Baéc xaây döïng cuoäc soáng môùi XHCN. Taây baéc khoâng coøn laø ñòa danh xa soâi cuûa ñaát nöôùc nöõa maø ñaõ trôû thaønh toå quoác nhaân daân vó ñaïi. “Tieáng Haùt Con Taøu” laø khuùc haùt leân ñöôøng vôùi bao khaùt voïng maïnh meõ trôû veà Taây Baéc bieán nôi ñaây thaønh ñieåm saùng cuûa no aám vaø haïnh phuùc. Ñeán vôùi ñaát nöôùc ñeán vôùi nhaân daân cuõng chính laø ñeán vôùi ngoïn nguoàn caûm höùng saùng taùc. 35/- Anh/ Chò Hieåu Theá Naøo Veà 2 Caâu Thô Sau “Khi ta ôû chæ laø nôi ñaát ôû Khi ta ñi, ñaát ñaõ hoùa taâm hoàn” (Tieáng haùt con taøu – Cheá LanVieân) Chæ hai doøng thô maø giaøu chaát nhaïc, giaøu saéc thaùi bieåu caûm, chuyeân chôû moät trieát lí nhaân sinh saâu saéc; pheùp ñieäp, pheùp ñoái keát hôïp vôùi ngheä thuaät aån duï ôû hai doøng thô taïo neân aâm höôûng daït daøo saâu thaúm “khi ta ôû” – “khi ta ñi” ... “nôi ñaát ôû ñaát ñaõ hoùa taâm hoàn ....”. Môû ra moät khuùc nhaïc loøng du döông xao xuyeán. Taùc giaû ñaõ gôïi ra moät chaân lí cuoäc ñôøi ít nhieàu ta ñeàu traûi nghieäm. Khi ñaët