Bài 1 thành phần nguyên tử (câu hỏi lý thuyết)

Bài 1 Thành phần nguyên tử (câu hỏi lý thuyết) Giáo viên: Tạ Hữu Sơn * Mở bài - Thuật ngữ nguyên tử xuất hiện vào khoảng thời gian nào ? Ai là người đầu tiên sử dụng thuật ngữ đó ? - Quan điểm của Đê-mô-crit về nguyên tử ? Theo em quan điểm đó của Đê-mô-crit đã đúng hoàn toàn chưa ? - Hãy định nghĩa chính xác nguyên tử là gì ? I. Thành phần cấu tạo của nguyên tử - Nguyên tử có cấu tạo rỗng, gồm 2 phần: + Hạt nhân tích điện dương. + Lớp vỏ electron tích điện âm. 1. Electron a. Sự tìm ra electron * Đặt vấn đề: Nguyên tử được tạo nên từ những phần tử còn nhỏ hơn nó thì ắt phải có hiện tượng thể hiện. Hiên tượng đó là gì ? - Trình bày thí nghiệm của Tôm-xơn ? - Tia âm cực là gì ? Đặc tính của nó ? - Người ta gọi những hạt tạo thành tia âm cực là electron, kí hiệu là e. Vậy, electron là gì ? b. Khối lượng và điện tích của electron - me, qe = ? Nhận xét. - Sách giáo khoa Chú ý: không viết: qe = -eo = -1. Nếu viết như vậy sẽ hiểu nhầm là điện tích của 1 electron là âm 1. 2. Sự tìm ra hạt nhân nguyên tử * Đặt vấn đề: Nguyên tử trung hoà về điện, vậy nguyên tử đã có phần tử mang điện tích âm là electron thì ắt phải có phần mang điện tích dương. Phần mang điện tích dương này phân tán trong cả nguyên tử hay tập trung ở một vùng nào đó của nguyên tử ? Làm thế nào để chứng minh ? - Mô tả thí nghiệm của nhà vật lí người Anh Rơ-dơ-pho. - Dựa vào thí nghiệm của Rơ-dơ-pho, hãy chứng minh những kết luận sau về nguyên tử là đúng: + Nguyên tử phải chứa phần mang điện tích dương. + Phần mang điện tích dương có khối lượng lớn và có kích thước rất nhỏ so với nguyên tử. + Khối lượng nguyên tử hầu như tập trung ở hạt nhân. Chú ý: Nguyên tử trung hoà về điện đ Chứng tỏ số đơn vị điện tích dương của hạt nhân bằng số electron quay xung quanh hạt nhân. 3. Cấu tạo của hạt nhân nguyên tử * Đặt vấn đề: Hạt nhân nguyên tử là phần tử không còn phân chia được nữa hay hạt nhân được cấu tạo từ những hạt nhỏ hơn. Làm thế nào để chứng minh ? a. Sự tìm ra proton - Trình bày thí nghiệm của Rơ-dơ-pho tìm ra hạt proton. - Hãy hoàn thành các thông tin sau về hạt proton: + mp = ?, qp = ? Nhận xét. + Proton là một thành phần cấu tạo nên ………… b. Sự tìm ra nơtron - Trình bày thí nghiệm của Chat-uých tìm ra hạt nơtron. - Hãy hoàn thành các thông tin sau về hạt nơtron: + mn = ?, qn = ? + Nơtron cũng là một thành phần cấu tạo nên ………… c. Cấu tạo của hạt nhân nguyên tử - Hạt nhân nguyên tử cấu tạo bởi những loại hạt nào. - Số proton trong hạt nhân phải …...... Số đơn vị điện tích dương của hạt nhân và ……... Số electron xung quanh hạt nhân. II. Kích thước và khối lượng của nguyên tử - Nguyên tử của các nguyên tố khác nhau có kích thước và khối lượng …………. 1. Kích thước - Cho biết hình dạng và kích thước của nguyên tử ? - Để biểu diễn kích thước của nguyên tử, người ta dùng đơn vị nào ? - Nguyên tử nguyên tố nào có kích thước nhỏ nhất ? - Hạt nhân nguyên tử có kích thước lớn hơn hay nhỏ hơn nguyên tử ? Giải thích. - Nếu hình dung hạt nhân là quả cầu có đường kính 25 cm thì nguyên tử là quả cầu có đường kính bao nhiêu ? 2. Khối lượng - Hãy chứng minh biểu thức sau: . * Bổ sung: Cho biết cacbon có hai đồng vị bền: C (98,89%) và C (1,11%). - Đơn vị khối lượng nguyên tử: kí hiệu, vai trò, giá trị ? Gợi ý: Để tìm được giá trị của u các em phải đi tính khối lượng của 1 nguyên tử đồng vị C biết C có 6e, 6p và 6n. - Bài tập: Cho khối lượng mol (khối lượng của 1 mol) nguyên tử hiđro là 1,008 g. Biết 1 mol hiđro có 6,022.1023 nguyên tử hiđro. Hãy tính khối lượng của một nguyên tử hiđro. …………………………………….Hết…………………………………….