Bài dạy: Đàn ghi ta của lor-Ca của thanh thảo

Tiết PPCT: Ngày dạy: Tờn bài dạy: ĐÀN GHI-TA CỦA LOR-CA. THANH THẢO. I/-MỤC TIấU: Giỳp HS: - Hiểu và cảm nhận được vẻ đẹp bi trỏng của hỡnh tượng Lor-ca qua mạch cảm xỳc và sy tư đa chiều vừa sõu sắc, vừa mónh liệt của tỏc giả bài thơ. - Thấy được vẻ đẹp độc đỏo trong hỡnh thức thơ mang phong cỏch siờu thực,tượng trưng . - Cú tri thức đọc hiểu bài thơ viết theo phong cỏch hiện đại. II/CHUẨN BỊ: 1/ Giỏo viờn: SGK,Giỏo ỏn,Tư liệu cú liờn quan,Bảng phụ… 2/Học sinh:SGK, Bài soạn,Tập ghi bài. III/-PHƯƠNG PHÁP :Phỏt vấn,nờu vấn đề,tạo tỡnh huống,thảo luận nhúm… IV/- TIẾN TRèNH BÀI DẠY: 1/ỔN ĐỊNH LỚP: 2/KIỂM TRA BÀI CŨ: -Cõu 1: Đỏp ỏn + Biểu điểm: -Cõu 2: Đỏp ỏn + Biểu điểm: 3/ DẠY BÀI MỚI: Hoạt động của GV + HS NỘI DUNG BÀI DẠY + HS đọc phần tiểu dẫn trong SGK. Hóy nờu nội dung cơ bản của phần tiểu dẫn? - Tờn khai sinh? - Quờ? -Sự nghiệp văn chương? _ Cỏc tỏc phẩm chớnh? + Đặc điểm thơ của Thanh Thảo? + Xuất xứ của tỏc phẩm? + Bố cục tỏc phẩm? -Phần 1? Nội dung ? -Phần 2? Nội dung? - Phần 3? Nội dung? + Hóy phỏt biểu vấn đề chớnh mà tỏc giả muốn làm nổi bật trong bài thơ? + HS đọc lại phần 1. + Hỡnh ảnh Lor-ca được miờu tả trờn cỏi nền lớn là gỡ? + Hóy cho biết những hỡnh ảnh nào thể hiện rừ nột văn húa của TBN? + Hỡnh ảnh “ Tấm ỏo choàng đỏ gắt” giỳp ta liờn tưởng đến điều gỡ? +Qua những hỡnh ảnh thể hiện văn húa TBN ta biết được gỡ về con người và tớnh cỏch của Lor-ca? + HS đọc phần 2. + Vỡ sao Lor-ca lại bị bọn Prăng-cụ giết hại dó man như thế? + Để miờu tả cỏi chết oan khuất của Lor-ca tỏc giả đó sử dụng những hỡnh ảnh và BPTT gỡ? => í nghĩa của từng BPTT đú? + Cỏi chết của Lor-ca gõy cảm xỳc gỡ nơi em? + HS đọc phẩn 3. + Tại sao cú thể núi lũng xút thương của tỏc giả đó được chuyển húa thành niềm tin về sự bất tử của tiếng đàn Lor-ca? + Tiếng đàn của Lor-ca tượng trưng cho điều gỡ? +Lời di chỳc của Lor-ca : “ Khi tụi chết hóy chụn tụi với cõy đàn” cú ý nghĩa núi lờn điều gỡ trong tỡnh cảm và tư tưởng của Lor-ca? + Tiếng đàn “Li-la-li-la-li-la” trong bài thơ cú ý nghĩa gỡ? + Hóy trỡnh bày những nột nghệ thuật mới và chớnh yếu được tỏc giả sử dụng trong bài thơ? + Qua những hỡnh ảnh và biện phỏp nghệ thuật của bài thơ , nhà thơ Thanh Thảo muốn núi lờn vấn đề gỡ? I.TèM HIỂU CHUNG: 1.Tỏc giả: + Tờn khai sinh: Hồ Thành Cụng, sinh năm 1946. + Quờ: Mộ Đức, Quảng Ngói. + Sự nghiệp văn chương: Cú cỏc sỏng tỏc hay và độc đỏo về chiến tranh và thời hậu chiến. Cỏc tỏc phẩm: Những người đi tới biển( 1977), Khối vuụng Ru-bớch( 1985), Những ngọn súng mặt trời(1994- Trường ca), Cỏ vẫn mọc( 2002-Trường ca)… Những năm gần đõy: viết bỏo, tiểu luận phờ bỡnh. Đúng gúp quan trọng nhất vẫn là thơ ca. + Đặc điểm thơ: Là tiếng núi của người tri thức nhiều suy tư trăn trở về cuộc sống. ễng luụn tỡm tũi ,khỏm phỏ, sỏng tạo cỏch biểu đạt mới qua hỡnh thức cõu thơ tự do, đem đến một mĩ cảm hiện đại cho thơ bằng thi ảnh và ngụn từ mới mẻ. Thơ Thanh Thảo viết về đề tài nào cũng đậm chất triết lớ. Mạch trữ tỡnh trong thơ ụng đều hướng tới những vẻ đẹp của nhõn cỏch: nhõn ỏi, bao dung, can đảm, trung thực và yờu tự do.Thơ ụng dành mối quan tõm đặc biệt cho những con người sống cú nghĩa khớ như: Cao Bỏ Quỏt, Nguyễn Đỡnh Chiểu, ấ-xờ- nhin,Lor-ca... 2.Tỏc phẩm: “ Đàn ghi ta của Lor-ca”. a.Xuất xứ: + Rỳt trong tập “ Khối vuụng Ru- bớch” + Là tỏc phẩm tiờu biểu cho tư duy thơ Thanh Thảo: giàu suy tư, mónh liệt và phúng tỳng, ớt nhiều nhuốm màu sắc tượng trưng và siờu thực. b.Bố cục: Ba phần * Phần 1( Sỏu dũng đầu): Lor-ca một nghệ sĩ tự do và cụ đơn, một nghệ sĩ cỏch tõn trong khung cảnh chớnh trị và nghệ thuật Tõy Ban Nha. * Phần 2( Tiếp đú đến “ Khụng ai chụn cất tiếng đàn”): Một cỏi chết oan khuất gõy ra bởi thế lực tàn ỏc. * Phần 3( Cũn lại): Niềm xút thương Lor-ca những suy tư về cuộc giải thoỏt và gió từ của Lor-ca. c.Chủ đề: Bài thơ miờu tả Lor-ca, một nghệ sĩ tự do cú lớ tưởng cỏch tõn về nghệ thuật, sống cụ đơn trong khung cảnh chớnh trị Tõy Ban nha và cỏi chết oan khuất của ụng do thế lực tàn ỏc gõy ra. Đồng thời thể hiện niềm xút thương của tỏc giả và những suy tư về cuộc giải thoỏt và gió từ của Lor- ca. II.ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN: Hỡnh ảnh Lor-ca, con người tự do,nghệ sĩ cỏch tõn trong khung cảnh chớnh trị và nghệ thuật Tõy Ban Nha: * Lor- ca được miờu tả trờn cỏi nền rộng lớn của văn húa Tõy Ban Nha: - Áo choàng đỏ gay gắt: hỡnh ảnh này nhắc tới mụn đấu bũ tút, một sinh hoạt văn húa khiến Tõy Ban Nha nổi tiếng toàn thế giới. - Vầng trăng - Yờn ngựa. - Cụ gỏi Di- gan. - Mụ phỏng nốt nhạc ghi ta “ li-la-li-la-li-la” Tất cả làm nổi bật khụng gian văn húa TBN. Hỡnh ảnh tấm ỏo choàng đỏ gắt giỳp ta liờn tưởng đến khung cảnh của một đấu trường.Đõy khụng phải trận đấu giữa bũ tút và vừ sĩ mà là đấu trường quyết liệt giữa cụng dõn Lor-ca cựng khỏt vọng dõn chủ với nền chớnh trị độc tài, giữa nền nghệ thuật già nua TBN với nghệ thuật cỏch tõn của Lor-ca. => Hỡnh tượng Lor- ca nổi bật trờn nền văn húa đú, làm rừ Lor-ca là con người tự do, là ca sĩ dõn gian. Đú là một ca sĩ đơn độc lang thang hỏt nghờu ngao cựng tiếng đàn bọt nước cựng với Vầng trăng chuếnh choỏng, Trờn yờn ngựa mỏi mũn.Anh đó dựng tiếng đàn ghi ta để giói bày nỗi đau buồn và khỏt vọng yờu thương của nhõn dõn mỡnh. Cỏi chết oan khuất của Lor- ca: Đấy là khi Lor-ca bị bọn phỏt xớt Prăng-cụ giết và nộm xỏc xuống giếng để phi tang. Để miờu tả sự việc bi phẫn này, tỏc giả sử dụng nhiều hỡnh ảnh thực kết hợp với cỏc biện phỏp nghệ thuật như: Đối lập: + Tự do của người nghệ sĩ >< Thế lực tàn bạo của phỏt xớt. + Tiếng hỏt yờu đời, vụ tư >< Hiện thực phũ phàng đến kinh hoàng (ỏo choàng bờ bết mỏu). + Tỡnh yờu, cỏi đẹp >< Hành động tàn ỏc, dó man. Nhõn cỏch húa: Tiếng ghi ta rũng rũng mỏu chảy => Tạo sức ỏm ảnh lớn đối với người đọc. Hoỏn dụ: + Tiếng hỏt để chỉ Lor- ca. + Tấm ỏo choàng bờ bết đỏ để chỉ cỏi chết. So sỏnh chuyển đổi cảm giỏc: Tiếng ghi ta nõu, tiếng ghi ta lỏ xanh, tiếng ghi ta trũn => Mỗi so sỏnh này cũng làm nổi bật tỡnh yờu, cỏi đẹp, cỏi chết, nỗi đau trong tư tưởng, khỏt vọng tỡnh cảm của Lor- ca. Cỏi chết oan khuất của Lor- ca gõy lũng căm thự với bọn phỏt xớt và sự thương cảm sõu sắc đối với người nghệ sĩ dõn gian. Nỗi xút thương và suy tư về cuộc gió từ của Lor- ca: Nỗi niềm xút thương Lor- ca được chuyển húa thành niềm tin về sự bất tử của tiếng đàn Lor- ca: khụng ai chụn cất tiếng đàn tiếng đàn như cỏ mộc hoang. + Tiếng đàn tượng trưng cho nghệ thuật của Lor-ca.Đú là cỏi đẹp mà sự tàn ỏc khụng thể hủy diệt nổi. Nú sẽ sống, lưu truyền mói như thứ cỏ dại mọc hoang. + Tiếng đàn cũn là nỗi xút thương của mọi người trước cỏi chết của một thiờn tài. Nhà thơ Thanh Thảo đó thật sự cảm thụng đến tận cựng với Lor- ca. Nghệ sĩ Lor- ca ra đi bất ngờ khiến hành trỡnh cỏch tõn nghệ thuật của ụng bị dang dở và con đường ụng đó đi qua khụng ai thực sự hiểu .Lor- ca đó dặn ”Khi tụi chết hóy chụn tụi với cõy đàn ghi ta”, lời dặn đú thể hiện nhõn cỏch nghệ sĩ ,tỡnh yờu say đắm với nghệ thuật và tỡnh yờu tha thiết với đất nước Tõy Ban Nha của Lor- ca.Lor- ca cho rằng cần phải biết chụn nghệ thuật của ụng để thi ca đú khụng trở thành vật ỏn ngữ,cản trở sư sỏng tạo nghệ thuật giỳp nghệ thuật đi tới, vươn cao hơn. 4.Tiếng đàn trong bài thơ: Chuỗi õm thanh “ Li-la-li-la-li-la”luyến lỏy sau hai cõu đầu như khỳc dạo đầu Và chuỗi õm thanh ấy cũn được dựng để kết thỳc bài thơ như nốt nhạc cuối của bản nhạc mang ý nghĩa của sự tri õm và kớnh trọng đối với người nhạc sĩ, nhà thơ Tõy Ban Nha Phờ-đờ-ri-cụ Ga-xi-a Lor-ca. III.TỔNG KẾT: Nghệ thuật: + Thể thơ tự do, khụng dấu cõu, khụng dấu hiệu mở đầu, kết thỳc. + Sử dụng hỡnh ảnh, biểu tượng- siờu thực cú sức chứa lớn về nội dung. +Tạo màu sắc Tõy Ban Nha rất đậm nột trong bài thơ. +Kết hợp hai yếu tố thơ và nhạc. Nội dung: Qua bài thơ, tỏc giả thể hiện nỗi đau và sự xỳc động sõu sắc trước cỏi chết bi thảm của Lor-ca - một nghệ sĩ khao khỏt tự do, dõn chủ , luụn mong muốn sự cỏch tõn nghệ thuật và nghệ thuật phải luụn đi tới khụng ngừng. Tỡnh yờu con người, tỡnh yờu nghệ thuật và khỏt vọng tự do mà Lor- ca hằng ụm ấp là cỏi đẹp mà sự tàn ỏc khụng thể nào hủy diệt được. 4/.CỦNG CỐ: GV giỳp HS củng cố nội dung chớnh của bài học: + Người nghệ sĩ tự do Lor-ca. + Cỏi chết oan khuất của Lor-ca. + Nỗi xút thương và suy tư về cuộc từ gió của Lor-ca. 5/.DẶN Dề: +Học bài cũ. + Chuẩn bị bài mới: *RÚT KINH NGHIỆM: