Bài dạy Vật lý lớp 8 tuần 24: Cơ năng

Tuần 24 Tiết 22 CƠ NĂNG I - MỤC TIÊU Kiến thức: Biết: khái niệm cơ năng Hiểu: thế năng hấp dẫn, thế năng đàn hồi, động năng; hiểu được thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào độ cao của vật so với mặt đất và động năng phụ thuộc vào khối lượng, vận tốc của vật Vận dụng :tìm thí dụ cho các khái niệm cơ năng, thế năng, động năng. Kỹ năng : quan sát, giải thích hiện tượng thông qua các kiến thức đã học. Thái độ: tích cực khi làm thí nghiệm, hợp tác khi hoạt động nhóm. II - CHUẨN BỊ GV: -Tranh hình16.1, Lò xo thép như hình 16.2 HS: Quả nặng, máng nghiêng, vật nhẹ như hình 16.3 III– CÁC HOẠT ĐỘNG LÊN LỚP 1. Ổn định lớp : 1’ 2. Kiểm tra bài cũ : (9’) Khái niệm công suất, công thức tính công suất, đơn vị từng đại lượng trong công thức? Bài tập 15.2 GV: nhận xét, cho điểm 3. Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG GHI BẢNG Hoạt động 1: T¹o t×nh huèng (5’) * Tình huống: Đặt vấn đề như SGK Thông báo khái niệm cơ năng Cho HS tìm ví dụ GV nhận xét Đọc phần đặt vấn đề Nghe khái niệm cơ năng. Ghi vào vở. Ví dụ: quyển sách trên bàn, quả táo trên cây... I- Cơ năng: Khi vật có khả năng sinh công, ta nói vật đó có cơ năng. Đơn vị cơ năng là jun (J) Hoạt động 3: H×nh thµnh khais niÖm thÕ n¨ng (10’) Cho HS xem hình 16.1 Hình nào thì quả nặng A có khả năng sinh công? ->Khái niệm thế năng hấp dẫn. Nếu vật nằm trên mặt đất thì có thế năng hấp dẫn không? Càng đưa vật lên cao so mặt đất thì thì thế năng hấp dẫn có thay đổi không? Thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào mốc tính độ cao mà ta chọn trước( mặt đất, mặt bàn,...) Cùng độ cao nhưng các vật có khối lượng khác nhau thì thế năng hấp dẫn có khác nhau không? Yêu cầu HS cho ví dụ. GV giới thiệu thí nghiệm H16.2 Cho HS làm thí nghiệm H16.2 vàtrả lời C2 theo nhóm. Lò xo bị nén tức là nó bị biến dạng so với lúc đầuà thế năng Nếu lò xo bị nén càng nhiều thì sao? ->Thế năng đàn hồi và sự phụ thuộc của nó H16.1b vật có khả năng sinh công. Vậy nó có cơ năng Vị trí của vật càng cao thì thế năng hấp dẫn càng lớn. Nghe- ghi nhận Cho ví dụ vật có thế năng hấp dẫn. Nghe hướng dẫn TN Làm TN và thảo luận nhóm C2 Đại diện nhóm trình bày Thế năng của lò xo càng lớn. II- Thế năng: 1/ Thế năng hấp dẫn: Cơ năng của vật có được do vị trí của vật so với mặt đất gọi là thế năng hấp dẫn. Khi vật nằm trên mặt đất thì thế năng hấp dẫn bằng 0. Thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào mốc tính độ cao, vật ở vị trí càng cao thì thế năng hấp dẫn càng lớn. Khối lượng vật càng lớn thì thế năng hấp dẫn càng lớn. 2/ Thế năng đàn hồi: Cơ năng củavật có được do vật bị biến dạng gọi là thế năng đàn hồi. Vật bị biến dạng càng nhiều thì thế năng đàn hồi càng lớn. Ví dụ: lò xo thép bị nén. Ho¹t ®éng 3: H×nh thµnh kh¸I niÖm ®éng n¨ng (10’) Hình thành khái niệm động năng: Vật nằm trên mặt đất thì không có thế năng, nếu vật chuyển động trên mặt đất có cơ năng không? Đó là một dạng khác của cơ năng gọi là động năng Làm thí nghiệm như H16.3 Yêu cầu HS trả lời C3,C4,C5 và hoàn thành kết luận GV làm TN như trên nhưng thay đổi vị trí của quả cầu A trên mặt phẳng nghiêng( cao hơn, thấp hơn), thay quả cầu khác có khối lượng lớn hơn. Yêu cầu HS trả lời C6,C7,C8 Vật chuyển động trên mặt đất có cơ năng Nghe giới thiệu và quan sát thí nghiệm Trả lời C3,C4,C5 Quan sát thí nghiệm Trả lời C6, C7,C8 III-Động năng: 1/Khi nào vật có động năng? Một vật chuyển động có khả năng sinh công tức là có cơ năng. Cơ năng của vật do chuyển động gọi là động năng. 2/Động năng của vật phụ thuộc vào những yếu tố nào? Động năng của vật phụ thuộc vào vận tốc và khối lượng của vật. *Chú ý: thế năng và động năng là hai đại lượng của cơ năng. Hoạt động 4: VËn dông (7’) +Vận dụng: cho HS trả lời C9,C10 cá nhân, HS khác nhận xét. GV thống nhất câu trả lời Trả lời C9,C10 HS khác nhận xét Trả lời theo sự hướng dẫn của GV IV-Vận dụng: C9: thí dụ: vật đang chuyển động trong không trung; con lắc lò xo đang chuyển động... C10: 4. Củng cố: 2’ Trường hợp nào thì cơ năng của vật gọi là thế năng? Trường hợp nào thì cơ năng là động năng? 5. Dặn dò: 1’ Học bài và chuẩn bị trước bài mới. IV. RÚT KINH NGHIỆM. Tổ trưởng kí duyệt Hoàng Vĩnh Hoàn