Bài giảng Bài 05: nguyên tố hóa học

Tiết 6: ND : …../………/…….. Bài 5: NGUYÊN TỐ HÓA HỌC I.Mục tiêu: 1. Kiến thức: - HS nắm những nguyên tử có cùng số proton trong hạt nhân thuộc cùng một NTHH - Biết được KHHH dùng để biểu diễn nguyên tố, mỗi kí hiệu còn chỉ một nguyên tử của nguyên tố. 2. Kĩ năng: -HS biết dọc tên một số nguyên tố khi biết KHHH vàa ngược lại. -Kĩ năng quan sát. -Biết tra bảng 1 (một số NTHH) để: xác định được tên và kí hiệu , NTK của nguyên tố và ngược lại 3.Thái độ: - Giáo dục lòng ham mê khoa học, tích cực học tập bộ môn. II.Chuẩn bị: -GV:Hình 1.7,1.8/19/SGK, vỏ hộp sữa có nhãn. -HS: Xem trước phần I,III,xem trước bảng 1/42/SGK, vỏ hộp sữa có nhãn. III. Phương pháp: -Đàm thoại -Gợi mở -Thảo luận nhóm – trực quan IV. Tiến trình: 1.Ổn định lớp: Kiểm tra sỉ số học sinh: (1 phút) 8A1 8A2 2.Kiểm tra bài cũ: (6 phút) Câu hỏi Đáp án HS1:a/ Nguyên tử là gì? Nguyên tử được tạo thành từ ba loại hạt nhỏ hơn nữa đó là những hạt nào?(6đ) b/ Vì sao nói khối lượng hạt nhân được coi là khối lượng nguyên tử?(4đ) -HS2: bài tập 5 sgk/ 16 (10đ) HS:a/ -Là những hạt vô cùng nhỏ trung hòa về điện từ đó tạo ra mọi chất (3đ) -Nguyên tử:3 hạt proton, notron, electron(2đ) Proton(p,+), electron(e,-) (1đ) b/Vì khối lượng e không đáng kể.(4đ) HS2(10đ) Nguyên tử Số p Số e Số lớp e Số e lớp ngoài cùng Heli 2 2 1 2 Cacbon 6 6 2 4 Nhôm 13 13 3 3 Canxi 20 20 4 2 3.Bài mới (30 phút) HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG BÀI GV: yêu cầu học sinh quan sát nhãn vỏ hộp sữa và đọc thông tin về thành phần dinh dưỡng . *GV: Trên nhãn hợp sữa, ghi rõ từ can xi kèm theo hàm lượng, coi như một thông tin về giá trị dinh dưỡng của sữa giới thiệu chất canxi có lợi cho xương; Thực ra phải nói : Trong thành phần sữa có NTHH canxi. Vậy NTHH là gì? Có kí hiệu ra sao, tỉ lệ phần trăm về thành phần khối lượng của nguyên tố trong vỏ trái đất như thế nào? Những câu hỏi đó sẽ được giải đáp trong tiết học hôm nay GV: ghi bảng: Hoạt động1 : Tìm hiểu Nguyên tố hoá học là gì?(20p) -GV đưa ra sơ đồ các dạng đồng vị của nguyên tử H,C, abX X: loại nguyên tử a:số proton b: khối lượng nguyên tử 11H 12H 13H Loại nguyên tử :Hidro 612C 613C 614C Loại nguyên tử:Cacbon 816O 817O 818O Loại nguyên tử: Oxi p? Điểm gì khác nhau giữa 3 dạng của loại nguyên tử H? p? Điểm gì khác nhau giữa 3 dạng của loại nguyên tử O? p? Điểm gì khác nhau giữa 3 dạng của loại nguyên tử C? +HS: Thảo luận nhóm 3p trả lời 3 dạng của loại nguyên tử H đều có số p bằng 1 3 dạng của loại nguyên tử C đều có số p bằng 6 3 dạng của loại nguyên tử O đều có số p bằng 8. p*Gv:Người ta gọi các nguyên tử O có cùng số p là NTHH O.Vậy em hiểu NTHH là gì? +HS:Là tập hợp những nguyên tử cùng loại có cùng số p trong hạt nhân. ? GV:Những nguyên tử nào có cùng số p trong hạt nhân thì thuộc cùng một nguyên tố. Vậy số p là số như thế nào của một NTHH? +HS:Số đặc trưng -pGV: Các nguyên tử thuộc cùng một NTHH đều có tính chất giống nhau. HS : giống nhau. *GV: Khoa học để trao đổi với nhau về NTHH, cần biểu diễn ngắn gọn và khắp thế giới ai cũng hiểu, người ta dùng KHHH. -pGV viết bảng nguyên tố hidro:H nguyên tố Oxi:O nguyên tố Canxi: Ca nguyên tố Natri : Na pMối nguyên tố được biểu diễn như thế nào? +HS:Bằng 1 hoặc 2 chữ cái p? Nguyên tố nào được viết bằng 1 chữ cái? +HS: H,O p: Chữ cái được viết theo kiểu chữ nào ? +HS: Chữ in hoa p? Nguyên tố nào được biểu diễn bằng 2 chữ cái +HS: Ca,Na p? Nguyên tố biểu diễn bằng 2 chữ cái có điểm gì khác nguyên tố biểu diễm bằng 1 chữ cái? +HS: Chữ cái thứ 2 viết chữ in thường -GV viết KHNTHH đồng:CU,Cu gọi HS nhận xét, viết lại cho đúng. +Cu pNTHH được biểu diễn như thế nào? +NTHH được biểu diễn bằng 1 hay 2 chữ cái pGọi HS viết KHHH nguyên tố cacbon, Nitơ +Hs: C,N pỞ trước C,N có hệ số là mấy? +HS: Không có hệ số -*GV: Không có hệ số đứng trước có nghĩa là 1 pvậy KHHH của C,N chỉ mấy nguyên tử? + HS: 1 nguyên tử Bài tập tư duy: Dùng chữ số và KHHH diễn đạt các ý sau: 2 nguyên tử H, 5 nguyên tử C, 6 nguyên tử O . +HS: 2 H,5 C,6 O Mở rộng: Các cách viết sau lần lượt chỉ ý gì? 2 O, 5 K, 3 Fe, 4 Na Lưu ý: - Mỗi kí hiệu chỉ một NTHH - Hệ số viết trước và ngang bằng với KHHH p? Mỗi KHHH còn chỉ ý gì? +HS: Chỉ 1 nguyên tử của nguyên tố đó GV: kết luận chung và hướng dẫn Hs cách ghi KHHH. *Hoạt động 2: Tìm hiểu có bao nhiêu NTHH:(10p) GV:Yêu cầu HS tìm hiểu thông tin SGK/19 và xem bảng1sgk/ 42 p?:Đến nay khoa học đã biết được bao nhiêu NTHH? +HS:Hơn 110 nguyên tố p? NTHH chia làm mấy loại? +HS: 2 loại NTHHTN và NTHHNT p?Trong Tự nhiên NTHH có măt ở đâu? +HS: Mặt trăng, mặt trời, một số ngôi sao, trái đất -GV: Trực quan hình 1.7sgk/19 p?Vỏ TĐ bao gồm những thành phần nào? +HS: Thạch quyển, thủy quyển, khí quyển GV: Trực quan hình 1.8sgk/ 19.Hs quan sát . p? Các NTHH có trong vỏ Tđất được phân bố như thế nào? +HS: Không đồng đều p? Trong vỏ TĐ nguyên tố nào phổ biến nhất và nó chiếm, tỉ lệ bao nhiêu % về thành phần khối lượng các nguyên tố? +HS: Nguyên tố O:49,4% p? Hãy kể 9 nguyên tố chiếm 98,6% trong vỏ TĐ? +O,Si,Al,Fe,Na,K,Mg,Ca,H pTrong 9 nguyên tố trên, nguyên tố nào chiếm ít nhất về khối lượng? + HS: H p? Hãy nêu tên 4 nguyên tố thiết yếu cho sinh vật? +HS: C,H,O,N ? Có bao nhiêu ngyên tố hoá học? Thường chia làm mấy loại? Tiết 6: NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC I/ Nguyên tố hoá học là gì? 1/ Định nghĩa: -NTHH là tập hợp những nguyên tử cùng loại có cùng số p trong hạt nhân. 2.Kí hiệu hóa học: -NTHH được biểu diễn bằng 1 hay 2 chữ cái Cách ghi: + Nguyên tố có một kí hiệu: Viết bằng chữ cái in hoa.( vd: O, N, C..) + Nguyên tố biểu diễn bằng 2 chữ cái: Chữ cái đầu viết bằng chữ in hoa, chữ kế tiếp viết bằng chữ thường. (vd: Ca, Fe, Na..) II. Có bao nhiêu NTHH? -Hơn 110 nguyên tố - Thường chia làm hai loại: Ngyên tố kim loại (Na, Fe, Cu) và nguyên tố phi kim (N, H, O..) 4.Củng cố và luyện tập: (5 phút) -BT120/SGK -NTHH là gì? -Mỗi kí hiệu của nguyên tố còn chỉ mấy nguyên tử của nguyên tố đó -BT 3/20/SGK a.Các cách viết 2C,5O,3Ca lần lượt chỉ ý gì? b.Dùng chỉ số và KHHH diễn đạt các ý sau: ba nguyên tử nito,7 nguyên tử canxi,4 nguyên tử Natri. a.Nguyên tử,nguyên tử,nguyên tố,nguyên tố b. proton,nguyên tử,nguyên tố -Là tập hợp những nguyên tử cùng loại có cùng số p trong hạt nhân -Chỉ 1 nguyên tử của nguyên tố đó a.2C:chỉ 2 nguyên tử C 5O:chỉ 5 nguyên tử O 3Ca:chỉ 3 nguyên tử Ca b.3N,7Ca,4Na 5.Hướng dẫn HS tự học ở nhà: (3 phút) - Bài cũ: Học bài:+ NTHH là gì? Nhớ và viết KHHH của một số nguyên tố bảng 1/42 + Làm bài tập 2, 8 /20/SGK *HS khá giỏi: +Làm thêm các bài tập 5.3 VBT/16 - Bài mới: + Xem trước phần II “Nguyên tử khối”, + Xem bảng 1/42 về tên, KHHH và NTK của một số nguyên tố. V/ Rút kinh nghiệm: