Bài giảng Bài 33: cấu tạo trong của cá chép

TRÖÔØNG THCS VĨNH HƯNG GV: LEÂ VĂN BÉ Cấu tạo trong của cá chép gồm những cơ quan nào? I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG 1)Cơ quan tiêu hóa 1)Cơ quan tiêu hóa I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG Cơ quan tiêu hóa gồm các bộ phận nào? Cơ quan tiêu hóa gồm ống tiêu hóa và tuyến tiêu hóa. Dạ dày Miệng Mật Gan Ruột Hậu môn Bóng hơi Ống tiêu hóa gồm các bộ phận nào? tuyến tiêu hóa gồm các bộ phận nào? - Ống tiêu hóa: miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột, hậu môn. - Tuyến tiêu hóa: tuyến gan, mật, tuyến ruột. 1)Cơ quan tiêu hóa -Hệ tiêu hoá có sự phân hoá rõ: +Ống tiêu hoá gồm: Miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột, hậu môn. +Tuyến tiêu hoá gồm: gan, mật, tuyến ruột. I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG Nêu chức năng của hệ tiêu hóa ?  Chức năng: bieán ñoåi thöùc aên -> chaát dinh döôõng vaø thaûi chaát caën baõ.  Em hãy quan sát và giải thích hiện tượng xảy ra trong thí nghiệm ở hình 33.4. 1)Cơ quan tiêu hóa I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG Đáp án: Ở hình A : Bóng hơi phồng to  thể tích của cá tăng  mực nước trong bình dâng lên, cá nổi. Ở hình B: Bóng hơi xẹp xuống  thể tích của cá giảm  mực nước trong bình hạ xuống, cá chìm. Tên thí nghiệm có thể là gì?  Tên thí nghiệm: thí nghiệm về vai trò của bóng hơi. 1)Cơ quan tiêu hóa I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG Bóng hơi có vai trò gì trong đời sống của cá?  Bóng hơi thông với thực quản, giúp cá chìm nổi trong nước dễ dàng 1)Cơ quan tiêu hóa -Bóng hơi thông với thực quản giúp cá chìm nổi trong nước. - Hệ tiêu hoá có sự phân hoá rõ: +Ống tiêu hoá: Miệng, hầu, thực quản,dạ dày ruột, hậu môn. +Tuyến tiêu hoá: Gan, mật và tuyến ruột I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG  - Chức năng: bieán ñoåi thöùc aên -> chaát dinh döôõng vaø thaûi chaát caën baõ. I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG 2. Tuần hoàn và hô hấp: a. Tuần hoàn: Bài tập điền từ vào chỗ trống: Hệ tuần hoàn gồm tim và các mạch. Tim cá có 2 ngăn là: .....(1)…. và …..(2)….. Nối với các mạch tạo thành một vòng tuần hoàn kín.Khi tâm thất co tống máu vào ….……(3)…………. từ đó chuyển qua …………(4)………, ở đây xảy ra sự trao đổi khí, máu trở thành đỏ tươi, giàu oxi, theo . .……(5)………….. đến …………(6)…………….cung cấp oxi và các chất dinh dưỡng cho các cơ quan hoạt động. Máu từ các cơ quan theo ……(7)………. trở về (8).……Khi tâm nhĩ co dồn máu sang tâm thất và cứ như vậy máu được vận chuyển trong một vòng kín tâm nhĩ tâm thất động mạch chủ bụng mao mạch mang động mạch chủ lưng mao mạch các cơ quan tĩnh mạch bụng tâm nhĩ Quan sát tranh kết hợp hình 33.1 SGK thảo luận nhóm trong 3 phút hoàn thành bài tập điền từ 3 PHÚT HẾT GIỜ I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG a. Tuần hoàn: 1.Tiêu hoá 2. Tuần hoàn và hô hấp:  Tuần hoàn của cá chép gồm: Tim và mạch máu Tim có 2 ngăn: 1 tâm nhĩ, 1 tâm thất Moät vòng tuần hoàn kín, máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi. I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG 1. Tiêu hoá 2. Tuần hoàn và hô hấp: a. Tuần hoàn: Hệ tuần hoàn của cá chép có gì khác so với châu chấu? Tâm nhĩ Tâm thất Cá chép: tim 2 ngăn, - Châu chấu tim hình ống nhiều ngăn, hệ tuần hoàn hở. hệ tuần hoàn kín, máu đỏ tươi a) Tuần hoàn: b) Hô hấp: I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG 1)Tiêu hoá: 2) Tuần hoàn và hô hấp: Cá hô hấp bằng gì?  Cá hô hấp bằng mang a) Tuần hoàn: b) Hô hấp: I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG 1)Tiêu hoá: 2) Tuần hoàn và hô hấp: Mang cá có cấu tạo và chức năng như thế nào? Lá mang là những nếp da mỏng có nhiều mạch máu Trao đổi ôxi Em hãy giải thích hiện tượng: cá có cử động há miệng liên tiếp kết hợp với cử động khép mở của nắp mang? a) Tuần hoàn: b) Hô hấp: I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG 1)Tiêu hoá 2) Tuần hoàn và hô hấp:  Cá cử động há miệng để nước mang theo khí ôxi vào các lá mang, lúc này nắp mang khép lại để giữ nước cho các lá mang trao đổi khí. Sau đó nắp mang mở để nước cùng khí cacbonic ra ngoài. a) Tuần hoàn: b) Hô hấp: I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG 1)Tiêu hoá: 2) Tuần hoàn và hô hấp: Cá hô hấp bằng mang.  a) Tuần hoàn: b) Hô hấp I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG 1)Tiêu hoá: 2) Tuần hoàn và hô hấp: Vì sao trong bể cá người ta thường thả rong hoặc cây thuỷ sinh? Các cây thủy sinh thải khí ôxi góp phần cung cấp cho cá hô hấp I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG 1)Tiêu hoá: 2) Tuần hoàn và hô hấp: 3) Bài tiết: Cơ quan bài tiết của cá chép nằm ở đâu? Có chức năng gì? Chức năng: lọc từ máu các chất độc để thải ra ngoài. 2 thận màu tím đỏ, nằm sát sống lưng, 2 bên cột sống. I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG 1)Tiêu hoá: 2) Tuần hoàn và hô hấp: 3) Bài tiết: II)THAÀN KINH VAØ GIAÙC QUAN Thận giữa, có chức năng lọc máu, thải các chất độc không cần thiết ra ngoài.  Sơ đồ hệ thần kinh của cá 1)Thần kinh: 2 1 Bộ não Tủy sống 1)Thần kinh:  Hệ TK hình ống. Bộ não (trong hộp sọ), tủy sống (trong cung đốt sống ) Hệ thần kinh cá chép có gì khác so với châu chấu? -Hệ thần kinh hình ống gồm bộ não, tủy sống và các dây thần kinh I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG II)THAÀN KINH VAØ GIAÙC QUAN 1)Thần kinh:  BỘ NÃO CÁ CHÉP Não trung gian Não trước Hành khứu giác Não giữa (thùy thị giác) Tiểu não Tủy sống Hành tủy Thùy vị giác Bộ não cá chép gồm những phần nào? BỘ NÃO CÁ CHÉP Hành khứu giác Não giữa (thùy thị giác) Tiểu não Tiểu não có chức năng gì? Tiểu não có vai trò điều hòa và phối hợp các hoạt động phức tạp khi bơi. Trong các phần của bộ não phần nào phát triển nhất? -Hệ thần kinh hình ống gồm não, tủy sống và các dây thần kinh -Bộ não phân hóa, trong đó có hành khứu giác, thùy thị giác và tiểu não phát triển hơn cả. I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG II)THAÀN KINH VAØ GIAÙC QUAN 1)Thần kinh:  2. Giác quan: Cá có những giác quan quan trọng nào? Nêu vai trò của các giác quan đó?  Mũi( khứu giác): đánh hơi, tìm mồi. Mắt( thị giác):định hướng khi bơi. Cơ quan đường bên: giúp cá nhận biết áp lực, tốc độ dòng nước, vật cản trên đường đi. 1. Thần kinh: 2. Giác quan: I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG II)THAÀN KINH VAØ GIAÙC QUAN 2 1 3 Mũi Mắt Đường bên 1. Thần kinh: 2. Giác quan: -Mắt -Mũi -Cơ quan đường bên I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG II)THAÀN KINH VAØ GIAÙC QUAN  1)Cơ quan tiêu hóa -Bóng hơi thông với thực quản giúp cá chìm nổi trong nước. -Hệ tiêu hoá có sự phân hoá rõ: +Ống tiêu hoá: Miệng,hầu, thực quản, dạ dày, ruột, hậu môn. +Tuyến tiêu hoá: gan, mật, tuyến ruột -Chức năng: tiêu hóa thức ăn. I) CAÙC CƠ QUAN DINH DÖÔÕNG 2) Tuần hoàn và hô hấp: Tim có 2 ngăn: 1 tâm nhĩ, 1 tâm thất 1 vòng tuần hoàn kín, máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi. a) Tuần hoàn: b) Hô hấp: Cá hô hấp bằng mang 3) Bài tiết: Thận giữa, có chức năng lọc máu, thải các chất độc không cần thiết ra ngoài. II)THAÀN KINH VAØ GIAÙC QUAN 1. Thần kinh: 2. Giác quan: Mắt, mũi, cơ quan đường bên -Hệ thần kinh hình ống gồm: Não, tủy sống và các dây thần kinh -Bộ não gồm phân hóa, trong đó có hành khứu giác, thùy thị giác và tiểu não phát triển hơn cả. A B Hãy sắp xếp các cặp ý tương ứng về chức năng của các hệ cơ quan KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ Hãy chọn ý trả lời đúng nhất ở các câu sau: 1. Tim cá chép có: A. Hai ngăn B. Ba ngăn C. Bốn ngăn D. Một ngăn KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ A Hãy chọn ý trả lời đúng nhất ở các câu sau: KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ B 2. Ở cá chép, tiểu não có chức năng: A.Điều khiển các giác quan. B. Điều khiển và phối hợp các hoạt động phức tạp C. Điều khiển hoạt động nội tiết D. Cả a, b, c. đều sai. Hãy chọn ý trả lời đúng nhất ở các câu sau: KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ D 3. Ở cá chép cơ quan đường bên có tác dụng giúp cá biết được: A. Các kích thích do áp lực của nước B.Tốc độ dòng nước C. Các vật cản để tránh D. Cả A, B, C đều đúng - Học bài , traû lôøi caùc caâu hoûi SGK. - Chuẩn bị baøi môùi: “ THÖÏC HAØNH MOÅ VAØ QUAN SAÙT CAÁU TAÏO TRONG CUÛA CAÙ CHEÙP” + Ñoïc tröôùc baøi 32 trong SGK. + Moãi nhoùm mang theo 1 con caù cheùp hoặc cá điêu hồng coøn soáng boû vaøo chaäu nöôùc. + Mỗi nhóm mang theo 1 cái kéo, lưỡi lam bén ( sắc ) để mổ cá. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ