Bài giảng Chương 4: hidrocacbon-Nhiên liệu bài 34: khái niệm về hợp chất hữu cơ và hoá học hữu cơ tuần 23

Tuần 23 Ngày soạn: 20/01/2013 Tiết 43 Ngày dạy: 21/01/2013 Chương 4: HIDROCACBON-NHIÊN LIỆU Bài 34: KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HOÁ HỌC HỮU CƠ I. MỤC TIÊU: Sau bài này HS phải: 1. Kiến thức: Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ . Phân loại hợp chất hữu cơ 2. Kĩ năng: Phân biệt được chất vô cơ hay hữu cơ theo CTPT, phân loại chất hữu cơ theo hai loại : hiđrocacbon và dẫn xuất của hiđrocachon. Quan sát thí nghiệm, rút ra kết luận. Tính % các nguyên tố trong một hợp chất hữu cơ. Lập được công thức phân tử hợp chất hữu cơ dựa vào thành phần %. 3. Thái độ: Tích cực học tập bộ môn. 4. Trọng tâm: Khái niệm hợp chất hữu cơ. Phân loại hợp chất hữu cơ. II. CHUẨN BỊ: 1. Đồ dùng dạy học: a. GV: Bông, ống nghiệm, giá ống nghiệm diêm, nước vôi trong. Máy chiếu. b. HS: Xem trước bài mới. 2. Phương pháp: Trực quan – Hỏi đáp – Thí nghiệm nghiên cứu . II. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp(1’): 2. Bài mới: a. Giới thiệu bài mới(1’): Ở các chương trước chúng ta đã được nghiên cứu về các chất vô cơ, Hôm nay chúng ta nghiên cứu sang loại hợp chất khác : Hợp chất hữu cơ thuộc nghành hóa học khác : “ Hóa học hữu cơ”. Chương IV: Hidrocacbon - nhiên liệu. Để nghiên cứu nội dung của chương IV trước tiên chúng ta phải biết hợp chất hữu cơ là gì? và hóa học hữu cơ là gì? b. Các hoạt động chính: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Khái niệm về hợp chất hữu cơ ( 15’) Để hiểu về hợp chất hữu cơ các em hãy quan sát các hình vẽ sau: Chiếu lên màn hình các hình ảnh các sản phẩm của hợp chất hữu cơ. GV giới thiệu: Các sản phẩm này đều chứa các hợp chất hữu cơ. ? Hợp chất hữu cơ có ở đâu. - Nhận xét và kết luận. Hợp chất hữu cơ có trong các vật thể xung quanh ta. Vậy Hợp chất hữu cơ là gì? Để trả lời cho câu hỏi đó các em hãy nghiên cứu thí nghiệm sau: GV giới thiệu bộ dụng cụ dùng cho thí nghiệm. - GV làm thí nghiệm: đốt cháy bông trên ngon lửa đèn cồn. Hãy nêu hiện tượng mà em quan sát được? Nước vôi trong bị vẫn đục chứng tỏ chất nào được sinh ra? - Khí CO2 sinh ra do đâu? Chất tạo nên bông là hợp chất hữu cơ. Khi đốt cháy các hợp chất hữu cơ khác như : nến, cồn, khí metan ….. đều có sản phẩm là khí cacbondioxit. - Vậy theo em trong hợp chất hữu cơ có nguyên tố nào?. Vậy hợp chất hữu cơ là gì? - Có phải tất cả các hợp chất của cacbon đều là hợp chất hữu cơ? Em hãy lấy Ví dụ. Nhận xét: các hợp chất của cacbon chúng ta đã được nghiên cứu kỹ ở phần vô cơ là hợp chất vô cơ. ? Nêu lại khái niệm về hợp chất hữu cơ. Lấy một số ví dụ về hợp chất hữu cơ. Các em hãy quan sát thành phần phân tử các hợp chất hữu cơ trên hãy tìm đặc điểm giống và khác nhau về thành phần phân tử của chúng? Dựa vào đặc điểm khác nhau đó ta phân loại hợp chất hữu cơ. - HS: Quan sát Trả lời - HS: Đọc cách tiến hành thí nghiệm - HS: Quan sát thí nghiệm - HS nêu hiện tượng + Thành ống nghiệm mờ đi, nước vôi trong bị vẩn đục. - khí CO2 - HS: Vì bông cháy có sinh ra khí CO2. - HS: Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon - HS: trả lời I. Khái niệm về hợp chất hữu cơ 1. Hợp chất hữu cơ có ở đâu? Hợp chất hữu cơ có ở xung quanh ta. 2. Hợp chất hữu cơ là gì? - Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon(trừ CO, CO2, các muối cacbonat của kim loại….). Ví dụ: CH4, C2H4, C2H6O,CH3Cl, C2H2, C6H7N, C6H6, C6H12O6……… Hoạt động 2: Các hợp chất hữu cơ được phân loại như thế nào? (10’) Những hợp chất trong phân tử chỉ chứa 2 nguyên tố Cacbon và Hidro ta gọi là Hidrocacbon và hợp chất trong phân tử ngoài cacbon và Hidro còn chứa một số nguyên tố khác gọi là dẫn xuất của hidrocacbon. Cách phân loại này dựa trên cơ sở nào? Đây là sự phân loại hợp chất hữu cơ đơn giản nhất, còn có những cách phân loại hợp chất hữu cơ khác chúng ta sẽ được nghiên cứu ở những cấp học cao hơn. Từ ví dụ trên em hãy xác định 2 loại hợp chất hữu cơ viết lên phần bảng. Như vậy dựa vào thành phần phân tử hợp chất hữu cơ được chia thành 2 loại : Hidrocacbon chúng ta nghiên cứu ở chương 4, và dẫn xuất Hidrocacbon chúng ta sẽ nghiên cứu ở chương 5. Bài tập: Hãy sắp xếp các chất: C6H6, CaCO3, C4H10, C2H6O, NaNO3, CH3NO2, NaHCO3, C6H12O6, CO2, CH3Br. Vào các ô trống trong bảng sau sao cho thích hợp: -HS: trả lời. Lên bảng điền các hợp chất hidrocacbon và dẫn xuất hidrocacbon. - Làm bài tập 3. Các hợp chất hữu cơ được phân loại như thế nào? Dựa vào thành phần phân tử, họp chất hữu cơ được chia thành 2 loại: - Hidrocacbon: VD: CH4, C2H4, C2H2… - Dẫn xuất của hidrocacbon: VD: C2H6O, CH3Cl, C6H7N, C6H12O6 … Hoạt động 3: Khái niệm về hoá học hữu cơ (8’) GV: giới thiệu về lịch sử phát triển của Hóa học hữu cơ. - GV:Ta đã được nghiên cứu về Hóa học vô cơ là nghành hóa học chuyên nghiên cứu các chất vô cơ và sự biến đổi của chúng, theo cách định nghĩa đó em hãy cho biết Hoá học hữu cơ là gì? Với nhiệm vụ đó nghành HHHC đã nghiên cứu tạo ra và sử dụng thật nhiều sản phẩm hữu cơ phục vụ cho lợi ích con người. Ngày nay HHHC được chia thành các phân nghành khác nhau: HH dầu mỏ, HH các hợp chất tự nhiên, HH về polime……Đây là những phân nghành hóa học hữu cơ nổi bật. - GV: Hoá học hữu cơ có vai trò quan trọng như thế nào đối với đời sống, kinh tế xã hội? Tuy nhiên trong quá trình sản xuất, sử dụng và xử lý các sản phẩm hữu cơ cũng có những tác hại đến môi trường , sức khỏe và cuộc sống của con người. - HS: Hoá học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ và những chuyển đổi của chúng - HS: Trả lời. Quan sát. II. Khái niệm về hóa học hữu cơ - Hoá học hữu cơ là ngành hoá học chuyên nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ và những chuyển đổi của chúng phục vụ cho cuộc sống của con người. - Ngành hoá học hữu cơ đóng vai trò rất quan trọng trong trong đời sống và sự phát triển kinh tế xã hội. 3. Cũng cố - Đánh giá – Dặn dò (10’): a. Củng cố đánh giá: Bài học này chúng ta cần nắm được những kiến thức nào? Bài tập 1: Dựa vào dữ kiện nào trong số các dữ kiện sau đây để có thể nói một chất vô cơ hay hữu cơ? Trạng thái(rắn, lỏng, khí). Màu sắc Độ tan trong nước. Thành phần nguyên tố. Bài tập 2: Chọn câu đúng trong các câu sau: Hóa học hữu cơ là nghành hóa học chuyên nghiên cứu các hợp chất trong tự nhiên. Hóa học hữu cơ là nghành hóa học chuyên nghiên cứu các hợp chất của Cacbon. Hóa học hữu cơ là nghành hóa học chuyên nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ. Hóa học hữu cơ là nghành hóa học chuyên nghiên cứu các hợp chất trong tự nhiên. Bài tập 3:hãy so sánh phần trăm khối lượng của cacbon trong các chất sau: CH4, CH3Cl, CH2Cl2, CHCl3. Bài tập 4 : Mét hi®rocacbon cã khèi lưîng mol ph©n tö lµ 16 gam. Thµnh phÇn % cña nguyªn tè cacbon trong hîp chÊt lµ 75%. LËp c«ng thøc ph©n tö cña hi®rocacbon ®ã? b. Dặn dò về nhà : Dặn HS làm bài tập về nhà: 34.1 , 34.2, 34.5, 34.6 ( SBT) Chuẩn bị bài “Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ”. IV. RÚT KINH NGHIỆM: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………