Bài giảng Khoa học tự nhiên 7 - Bài 4: Phân tử, đơn chất, hợp chất

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NÀY KHỞI ĐỘNG ▪ Chia lớp thành 4 đội, thi kể tên các loại hoa, quả có mùi thơm. ▪ Lần lượt từng đội nêu tên một loại hoa, quả cho đến khi tìm ra đội chiến thắng BÀI 4: PHÂN TỬ, ĐƠN CHẤT, HỢP CHẤT NỘI DUNG BÀI HỌC I. PHÂN TỬ II. ĐƠN CHẤT III. HỢP CHẤT I. PHÂN TỬ ➢ Quan sát video thí nghiệm về “Sự lan toả của idione” để trả lời các câu hỏi PHIẾU BÀI TẬP SỐ 1 1. Nêu hiện tượng thí nghiệm trước và sau khi ngâm bình. 2. Tại sao sau khi ngâm vào nước ấm không còn nhìn thấy hạt iodine ban đầu? Tại sao ban đầu trong bình tam giác không màu sau đó lại có màu tím? 3. Nếu cho một lượng nhỏ đường ăn vào cốc đựng nước rồi khuấy, hiện tượng gì sẽ xảy ra? Giải thích. 1. Hiện tượng: ▪ Trước khi ngâm bình: iodine màu tím đen, bình không màu. ▪ Sau khi ngâm bình thấy được: không còn hạt iodine, có màu tím trong bình. 2. Giải thích: Iodine đã tách ra thành các hạt vô cùng nhỏ màu tím lan toả khắp bình, vì vậy không nhìn thấy iodine ở đáy bình. 3. Hiện tượng khi cho đường ăn vào cốc nước rồi khuấy: ▪ Trước khi khuấy thấy được các hạt đường trong cốc nước. ▪ Sau khi khuấy không thấy các hạt đường trong cốc nước, nước trong cốc có vị ngọt. ▪ Giải thích: Đường đã tách ra thành các hạt vô cùng nhỏ lan toả vào nước. Sau khi khuấy không thấy các hạt đường trong cốc và nước có vị ngọt. 1. Khái niệm phân tử ➢ Nghiên cứu SGK trang 28 và trả lời các câu hỏi: ▪ Mỗi phân tử gồm một hay nhiều ▪ Phân tử là gì? liên kết? ▪ Nhận xét về hình dạng và thành ▪ Trong một phân tử, các nguyên tử phần của các phân tử? giống hay khác nhau? Cho ví dụ Phân tử là hạt đại diện cho chất, gồm một số nguyên tử gắn kết với nhau bằng liên kết hoá học và thể hiện đầy đủ tính chất hoá học của chất. ❑ Các phân tử của một chất giống nhau về thành phần và hình dạng. ▪ Ví dụ: Phân tử nước được hợp thành từ các phân tử có hai nguyên tử H, một nguyên tử O và có dạng gấp khúc. ❑ Mỗi phân tử gồm nhiều nguyên tử liên kết với nhau. ❑ Trong một phân tử, các nguyên tử có thể giống hoặc khác nhau. Ví dụ: ▪ Phân tử iodine gồm hai ▪ Phân tử đường ăn gồm 12 nguyên tử nguyên tử I C, 22 nguyên tử H và 11 nguyên tử O CH1 (SGK tr.29). Giải thích một số hiện tượng sau: a. Khi mở lọ nước hoa hoặc mở lọ đựng một số loại tinh dầu sẽ ngửi thấy có mùi thơm. b. Quần áo sau khi giặt xong, phơi trong không khí một thời gian sẽ khô. CH2 (SGK tr.29). Khi nói về nước, có hai ý kiến như sau: (1) Phân tử nước trong nước đá, nước lỏng và hơi nước là giống nhau. (2) Phân tử nước trong nước đá, nước lỏng và hơi nước là khác nhau. Theo em, ý kiến nào là đúng? Vì sao? 1a. Khi mở lọ nước hoa hoặc tinh dầu sẽ thấy có mùi thơm do các phân tử nước hoa hoặc tinh dầu đã tách ra, lan toả vào không khí. 1b. Quần áo sau khi giặt xong, phơi sẽ khô do các phân tử nước tách ra, lan toả vào không khí. CH2. Ý kiến (1) “Phân tử nước trong nước đá, nước lỏng và hơi nước là giống nhau” đúng vì: ▪ Nước đá, nước lỏng và hơi nước đều được cấu tạo từ một phân tử nước. ▪ Chúng chỉ khác nhau về độ bền liên kết giữa các phân tử nước với nhau. Luyện tập 1. Phát biểu nào sau đây là đúng? (1) Trong một phân tử, các nguyên tử luôn giống nhau. (2) Trong một phân tử, các nguyên tử luôn khác nhau. (3) Trong một phân tử, các nguyên tử có thể giống nhau hoặc khác nhau. Một số nhiên liệu như xăng, dầu, dễ tách ra các phân tử và lan toả trong không khí. Theo em, cần bảo quản các nhiên liệu trên như thế nào để bảo đảm an toàn? Phương pháp bảo quản: ▪ Cần đậy nắp kín để tránh các phân tử tách ra, lan ra ngoài. ▪ Để nhiên liệu xa các nguồn lửa vì nhiên liệu là những chất dễ cháy. Khi ngọn lửa bắt được các phân tử xăng, dầu thì dễ gây cháy nổ. 2. Khối lượng phân tử Hãy đề xuất cách xác định khối Khối lượng phân tử (kí hiệu là M) lượng phân tử nước? bằng tổng khối lượng các nguyên tử có trong phân tử. ▪ Đơn vị : amu. 2. Khối lượng phân tử Cách tính khối lượng phân tử nước: Khối lượng phân tử (kí hiệu là M) 1. Xác định số nguyên tử của mỗi bằng tổng khối lượng các nguyên tử nguyên tố: Phân tử nước gồm 2 có trong phân tử. nguyên tử H và 1 nguyên tử O. ▪ Đơn vị : amu. 2. Khối lượng phân tử nước: Mnước = 2 × 1 + 1 × 16 = 18 (amu)