Bài giảng Khoa học tự nhiên 8 - Bài 2: Phản ứng hóa học và năng lượng của phản ứng hóa học

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI KHỞI ĐỘNG Đố các em biết nước được tạo ra từ nguyên tử của các nguyên tố hóa học nào? Nước có thể được tạo thành như thế nào? BÀI 2. PHẢN ỨNG HOÁ HỌC VÀ NĂNG LƯỢNG CỦA PHẢN ỨNG HOÁ HỌC NỘI DUNG BÀI HỌC I Phản ứng hoá học là gì? II Diễn biến của phản ứng hoá học III Dấu hiệu có phản ứng hoá học xảy ra IV Phản ứng toả nhiệt, phản ứng thu nhiệt I. Phản ứng hoá học là gì? HOẠT ĐỘNG NHÓM: Đọc thông tin, quan sát hình 2.1 (SGK tr.16), thảo luận và hoàn thành Phiếu học tập số 1 1. Mô tả hiện tượng thí nghiệm khi đốt cháy khí H2 ở ngoài không khí và khi đưa vào bình chứa khí O2. 2. Hiện tượng nào chứng tỏ có chất mới tạo thành? 3. Chất tham gia phản ứng là chất nào? Chất tạo thành sau phản ứng là chất nào? 4. Phản ứng hóa học là gì? 5. Quan sát hình 2.1, cho biết có những quá trình biến đổi hoá học nào xảy ra? Đốt cháy khí hydrogen trong không khí: tạo ra ngọn lửa màu xanh. Đưa vào bình chứa khí O2: hydrogen cháy mạnh hơn, sáng hơn. Hiện tượng trên thành bình xuất hiện những giọt nước nhỏ chứng tỏ có chất mới tạo thành. Chất tham gia phản ứng Chất tạo thành Phản ứng hóa học là quá trình biến đổi từ chất này thành chất khác. Hình 2.1 cho thấy 2 quá trình biến đổi hóa học và 2 phản ứng hóa học đồng thời được diễn ra: ▪ (1) Zn tác dụng với dung dịch hydrochloric acid tạo thành khí H2 ▪ (2) Khí H2 tác dụng với khí O2 tạo thành nước Kết luận ▪ Quá trình biến đổi từ chất này thành chất khác được gọi là phản ứng hóa học. ▪ Chất hoặc các chất ban đầu tham gia phản ứng hóa học được gọi là chất hoặc các chất phản ứng. ▪ Chất hoặc các chất mới tạo thành được gọi là chất hoặc các chất sản phẩm. II. Diễn biến của phản ứng hoá học HOẠT ĐỘNG NHÓM Quan sát hình 2.2, thảo luận và trả lời câu hỏi (SGK tr.17): a. Trước phản ứng, những nguyên tử nào liên kết với nhau? b. Sau phản ứng, những nguyên tử nào liên kết với nhau? c. So sánh số nguyên tử H và số nguyên tử O trước và sau phản ứng. Trước phản ứng: phân tử Sau phản ứng, nguyên Số nguyên tử H và số O2 gồm 2 nguyên tử tử O liên kết với 2 nguyên tử O trước và O liên kết với nhau, phân nguyên tử H tạo thành sau phản ứng không tử H2 gồm 2 nguyên tử H phân tử H2O thay đổi. liên kết với nhau Câu hỏi mở rộng Các biến đổi hóa học xảy ra như thế nào trong phản ứng hóa học? Các biến đổi hóa học xảy ra khi có sự phá vỡ liên kết trong các chất phản ứng và sự hình thành các liên kết mới để tạo ra các chất sản phẩm. Mô tả cụ thể phản ứng khí H2 cháy trong khí O2? Các liên kết trong phân tử Các liên kết mới giữa 1 nguyên tử O H2 và O2 bị phá vỡ và 2 nguyên tử H được hình thành Kết luận: Trong phản ứng hóa học, chỉ có liên kết giữa các nguyên tử thay đổi làm cho phân tử này biến đổi thành phân tử khác, kết quả là chất này biến đổi thành chất khác. III. Dấu hiệu có phản ứng hoá học xảy ra THÍ NGHIỆM 1 ➢ Dụng cụ: ống nghiệm, đèn cồn, kẹp ống nghiệm, thìa thủy tinh Chuẩn bị ➢ Hóa chất: đường ăn THÍ NGHIỆM 1 ➢ Cho khoảng 1 – 2 thìa thủy tinh đường ăn vào ống nghiệm, Tiến hành sau đó đun trên ngọn lửa đèn cồn (hình 2.5) Mô tả trạng thái (thể, màu sắc,...) của đường trước và sau khi đun? Nêu dấu hiệu chứng tỏ có phản ứng hóa học xảy ra? THÍ NGHIỆM 1 Hiện tượng: Dấu hiệu chứng tỏ có • Trước phản ứng: đường phản ứng hóa học xảy ra: ở thể rắn, màu trắng. có sự thay đổi về thể và • Sau phản ứng: đường ở màu sắc của đường. thể lỏng, màu nâu đen.