Bài giảng Khoa học tự nhiên 9 - Chủ đề 3, Bài 7: Định luật Ohm. Điện trở

CHÀO MỪNG CẢ LỚP ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY! KHỞI ĐỘNG Vì sao có thể điều chỉnh được độ sáng của chiếc đèn pin trong hình 7.1 bằng cách vặn núm xoay? Trả lời Khi vặn núm xoay là thay đổi giá trị điện trở khi đó sẽ làm thay đổi giá trị cường độ dòng điện. Làm thay đổi độ sáng của đèn pin. CHỦ ĐỀ 3: ĐIỆN BÀI 7: ĐỊNH LUẬT OHM. ĐIỆN TRỞ NỘI DUNG I. Tác dụng cản trở dòng điện của BÀI HỌC đoạn dây dẫn. II. Mối liên hệ giữa cường độ dòng điện và hiệu điện thế hai đầu dây dẫn I. TÁC DỤNG CẢN TRỞ DÒNG ĐIỆN CỦA ĐOẠN DÂY DẪN THÍ NGHIỆM 1 Chuẩn bị Biến áp nguồn Công tắc và bảng lắp mạch điện. Dây dẫn R1 và R2 khác nhau, dây nối 1 đèn (3V) Tiến hành: • Mắc mạnh điện theo sơ đồ hình 7.2. Để nguồn ở mức 3V • Đóng công tắc, quan sát độ sáng của đèn • Mở công tắc, thay đoạn dây dẫn R1 bằng đoạn dây dẫn R2 . Đóng công tắc, quan sát độ sáng của đèn. Yêu cầu: • So sánh độ sáng của đèn khi dùng R1 và khi dùng R2 Nhận xét: Độ sáng bóng đèn ở hai trường hợp dây dẫn khác nhau là khác nhau. HOẠT ĐỘNG NHÓM Câu hỏi 1 (SGK – tr40) Dựa vào độ sáng của đèn, em hãy: a) So sánh cường độ dòng điện trong mạch khi dùng R1 và khi dùng R2. b) Chứng tỏ các đoạn dây dẫn khác nhau có tác dụng cản trở dòng điện khác nhau. Gợi ý: a. Giá trị cường độ dòng điện trong mạch khi dùng R1 và khi dùng R2 khác nhau do giá trị điện trở của R1 và R2 khác nhau. b. Em dựa vào thí nghiệm chứng minh. Từ hoạt động trên em hãy rút kết luận về tác dụng cản trở dòng điện của đoạn dây dẫn. KẾT LUẬN Đoạn dây dẫn có tác dụng cản trở dòng điện. Các đoạn dây dẫn khác nhau có tác dụng cản trở dòng điện khác nhau. II. MỐI LIÊN HỆ GIỮA CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VÀ HIỆU ĐIỆN THẾ HAI ĐẦU ĐOẠN DÂY DẪN THÍ NGHIỆM 2 Chuẩn bị: 1 đèn (3V) Vôn kế Ampe kế Công tắc và bảng lắp Dây dẫn R1 và R2 Biến áp nguồn mạch điện. khác nhau, dây nối Tiến hành: Mắc mạch điện theo sơ đồ hình 7.3. • Đóng công tắc K, điều chỉnh biến áp nguồn để vôn kế chỉ giá trị tương ứng với lần 1 trong bảng 7.1. Đọc số chỉ của ampe kế, ghi kết quả lần 1 theo mẫu bảng 7.1. • Tiến hành tương tự theo các lần tiếp theo ứng với các giá trị của hiệu điện thế trong bảng 7.1. • Thay đoạn dây dẫn R1 bằng đoạn dây dẫn R2 và lặp lại các bước như R1. Yêu cầu: • Với mỗi giá trị của hiệu điện thế, so sánh cường độ dòng điện qua R1 và cường độ dòng điện qua R2 • Tính tỉ số U của mỗi đoạn dây và rút ra nhận xét I Nhận xét: I1 < I2 Tỉ số U của mỗi đoạn dây I Lần U(V) I1 (A) I2 (A) U/I1 U/I2 1 0,2 0,1 0,2 2 1 2 0,4 0,2 0,4 2 1 3 0,8 0,4 0,8 2 1 4 1,6 0,8 1,6 2 1 5 3,2 1,6 3,2 2 1 HOẠT ĐỘNG NHÓM Câu hỏi 2 (SGK – tr41) a) Tác dụng cản trở dòng điện của hai đoạn dây dẫn R1 và R2 có khác nhau như trong thí nghiệm 1 hay không? b) Rút ra nhận xét về mối liên hệ giữa cường độ dòng điện trong đoạn dây dẫn với hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn dây dẫn đó và mô tả mối liên hệ đó bằng biểu thức toán học. c) Dự đoán độ lớn của cường độ dòng điện qua R1 và qua R2 khi hiệu điện thế là 2,2 V. Tiến hành thí nghiệm để kiểm tra kết quả đó. Trả lời: a) Tác dụng cản trở dòng điện của hai đoạn dây dẫn R1 và R2 có khác nhau. b) Với mỗi đoạn dây dẫn, cường độ dòng điện trong đoạn dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn dây dẫn đó U/I = hằng số. c) Khi hiệu điện thế là 2,2 V, độ lớn của cường độ dòng điện qua R1 là I1 = 1,1 A và cường độ dòng điện qua R2 là I2 = 2,2 A. Luyện tập 1 (SGK – tr41) Cần đặt vào hai đầu đoạn dây dẫn một hiệu điện thế bằng bao nhiêu để cường độ dòng điện trong dây dẫn lớn gấp 2 lần cường độ dòng điện khi hiệu điện thế là 1,2 V? Trả lời: Khi U tăng bao nhiêu lần thì I tăng bấy nhiêu lần để cường độ dòng điện trong dây dẫn lớn gấp 2 lần cường độ dòng điện khi hiệu điện thế là 1,2 V thì U cũng phải tăng lên gấp 2 lần. Vậy cần đặt vào hai đầu đoạn dây dẫn một hiệu điện thế là U’ = 2 . U = 2,4 V Em hãy rút ra kết luận về tỉ số U/I của mỗi đoạn dây dẫn đặc trưng cho khả năng cản trở dòng điện của đoạn dây dẫn đó. KẾT LUẬN • Khi U tăng bao nhiêu lần thì I tăng bấy nhiêu lần hoặc ngược lại. • Tỉ số 푈 của một đoạn dây dẫn luôn có một giá trị xác định.