Bài giảng môn học Công nghệ lớp 11 - Tuần 4 - Tiết 10, 11 - Bài 3: Khái niệm về dung sai - Lắp ghép và đo lường

Tuần: 4 TPP: 10-11 Ngày soạn: 22/09/08 Chương 2 : Đo và vạch dấu Bài 3: Khái niệm về dung sai - lắp ghép và đo lường I. Mục tiêu 1. Kiến thức: Sau khi học song bài này HS: - Hiểu được các khái niệm về dung sai lắp ghép và đo lường - Nắm được công dụng, cấu tạo của một số dụng cụ đo thông dụng 2. Kỹ năng: - Biết cách sử dụng một số dụng cụ đo thông dụng, kiểm tra được kích thước của các sản phẩm cơ khí. - Tính toán được dung sai cho phép khi chế tạo. 3. Thái độ: - Rèn thói quen làm việc chính xác, an toàn, vệ sinh II. Chuẩn bị. 1. Giáo viên: - Một số mẫu vật thật để đo kích thước theo mẫu . - Bảng 2.1 ; 2.2 - Dụng cụ: Thước các loại, com pa, thứoc góc. 2. Học sinh: Một số mẫu kim loại cơ bản, tài liệu liên quan đến bài học III. Phương pháp - phương tiện. Phát vấn - thảo luận IV. Tiến trình lên lớp. 1. ổn định lớp: Điểm diện sĩ số. (3') 2. Kiểm tra bài cũ: (5’) 3. Bài học: TG Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt HĐ1. Giới thiệu nội dung của bài học HĐ2: Dung sai lắp ghép GV: Nêu khái niệm về kích thước danh nghĩa H : Trình bày các khái niệm và kí hiệu của kích thước danh nghĩa GV: Khái quát, tổng hợp để học sinh lưu ý h: Trình bày về kích thước thực, cho VD minh hoạ ? GV: Tổng hợp, chốt vấn đề H: Trình bày về kích thước giới hạn, nêu kí hiệu và mối quan hệ của các đại lượng ? GV: Tổng hợp, chốt vấn đề, lấy VD và tính toán để học sinh lĩnh hội kiến thức HS: Nêu và giải thích công thức tính giới hạn trên, lấy VD áp dụng GV: Tổng hợp, chốt vấn đề, lấy VD và tính toán để học sinh lĩnh hội kiến thức HS: Nêu và giải thích công thức tính giới hạn dưới, lấy VD áp dụng GV: Tổng hợp, chốt vấn đề, lấy VD và tính toán để học sinh lĩnh hội kiến thức GV: Yêu cầu học sinh đọc bản vẽ, giải thích các thông số ghi trên bản vẽ HĐ3: Thế nào là dung sai? GV: Khái quát , nhận xét H: Cho VD minh hoạ và nhận xét ? GV: Nhận xét, nêu công thức tính dung sai. Lấy ví dụ , yêu cầu HS tính toán H: Sai số về hình dạng hình học là gì ? GV: Nhận xét, khái quát, nêu cách tính, lấy ví dụ tính thử Giải thích công thức Lấy VD áp dụng cho từng công thức HĐ4: Đo lường là gì? GV: Giới thiệu sơ lược về đo lường H: Có mấy phương pháp đo ? G: Nhận xét, chốt vấn đề H: Trình bày các đơn vị của đo kích thước và đo góc GV: Nhận xét, nhắc lại kiến thức để học sinh nắm vững H: Hãy trình bày về sai số, Có các loại sai số nào hay gặp GV: Tổng hợp, chốt lại vấn đề GV củng cố tiết học Đọc tài liệu Trình bày khái niệm theo sgk Hình dung các thông số theo khái niệm để giải thích Ghi nhớ: SGK Trình bày các khái niệm - Lấy VD và giải thích - Bổ sung, nhận xét + Trình bày về - Kích thướch giới hạn lớn nhất: dmax; Dmax - Kích thướch giới hạn nhỏ nhất: dmin; Dmin - Mối quan hệ: dmin < dth Ê dmax Dmin < Dth Ê Dmax + Trình bày , chiếm lĩnh kiếm thức. - Lấy ví dụ củng cố cho từng công thức - Nhận xét, đánh giá + Trình bày , chiếm lĩnh kiếm thức. - Lấy ví dụ củng cố cho từng công thức - Nhận xét, đánh giá Đọc bản vẽ theo SGK Giải thích các kí hiệu ghi trên bản vẽ + Trình bày khái niệm để lĩnh hội khái niệm Thực hiện phép tính để củng cố kiến thức Trình bày nội dung câu hỏi Tính toán để củng cố kiến thức Tính toán VD Tính toán VD Tính toán VD Tính toán VD Tính toán VD Trình bày về 2 cách đo trực tiếp và gián tiếp - Nêu qui định về đơn vị đo theo SGK Thể hiện kiến thức Tái hiện SGK I. Khái niệm về dung sai lắp ghép 1. Kích thước danh nghĩa + Kích thước danh nghĩa ngoài hay đường kính trục: d + Kích thứơc danh nghĩa trong hay đường kính lỗ: D 2. Kích thước thực - Kích thước đo được trên sản phẩm vơí cấp chính xác cho phép - Kích thước thực có thể trùng hoặc không trùng với KTDN 3. Kích thước giới hạn - Kích thướch giới hạn lớn nhất: dmax; Dmax - Kích thướch giới hạn nhỏ nhất: dmin; Dmin - Mối quan hệ: dmin < dth Ê dmax Dmin < Dth Ê Dmax 4. Sai lệch trên + ES = Dmax - D + es= dmin - d 5. Sai lệch dưới + EI = Dmin - D + ei = dmin - d 6. Đường không Hình biểu diễn SGK 7. Dung sai +K/n: Là hiệu giữa giới hạn kích thước lớn nhất và kích thước giới hạn nhỏ nhất + Công thức tính dung sai Td = dmax - dmin TD = Dmax- Dmin 8. Sai số về hình dạng hình học a. Độ không tròn( Ô van) dmax - dmin hay Dmxx - Dmin b. Độ côn và độ góc D-d 1:k=------ L D-d Tính theo tga = 2L Độ dốc hình a -b J = L a -b tga = l II. Khái niệm về đo lường 1. Các phương pháp đo a. Đo trực tiếp b. Đo gián tiếp 2. Đơn vị đo và sai số đo - Đơn vị đo kích thước: (mm) - Đơn vị đo góc: Độ, phút, giây - Sai số + Do dụng cụ đo + Do nhiệt độ môi trường + Do phương pháp đo V. Củng cố: Dung sai lắp ghép VI. Dặn dò: Làm bài tập SGK/25 Rút kinh nghiệm:............................................................................................. ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ........................................................................................................................