Bài giảng môn học Địa lý lớp 12 - Một số bài tập học sinh giỏi môn địa lí

MỘT SỐ BÀI TẬP HSG MÔN ĐỊA LÍ Câu 1: * Cho ba điểm sau đây : Hà Nội vĩ độ: 21002’B Huế vĩ độ 16026’B Tp Hồ Chí Minh 10047’ a.Vào ngày tháng nào trong năm, mặt trời lên thiên đỉnh ở Huế?(Cho biết cách tính. Cho phép sai số+ – 1ngày) b. Tính góc nhập xạ của tia sáng Mặt trời ở Hà Nội và tp Hồ Chí Minh khi Mặt trời lên thiên đỉnh ở Huế c. Xác định phạm vi trên Trái Đất mặt trời không lặn, không mọc trong ngày Mặt Trời lên thiên dỉnh ở Huế Câu 2: Cho biết tai sao Việt Nam không có hoang mạc như các khu vực cùng nội chí tuyến khác như Bắc Phi, Tây Nam Á? Câu 3: a. Dòng biển là gì? Nguyên nhân hình thành dòng biển? b. Các dòng biển chảy trong các đại dương thế giới có theo quy luật không? Cho ví dụ minh hoạ cụ thể để thấy rõ tính quy luật đó? Dòng biển có ảnh hưởng đến muă như thế nào? Câu 4: Tính góc nhập xạ vào các ngày 21/3, 23/9, 22/9, 22/12 của các địa phương sau; -Hà Nội: 21001’B. – Đà Lạt 11057’B -Huế 16026’B -TP Hồ Chí Minh 10040’B Câu 5: Hãy điền số giờ chiếu sáng trong ngày ở một số vĩ tuyến trong bảng dưới đây: Vĩ tuyến Số giờ chiếu sáng trong ngày 21/3 22/6 23/9 22/12 66033’B 12 24 12 0 23027’B 12 131/2 12 101/2 00 12 12 12 12 23027’N 12 101/2 12 131/2 66033’N 12 0 12 24 Giải thích về sự khác nhau hoặc giống nhau của số giờ chiếu sáng trong ngày tại các vĩ tuyến trong bảng trên? Câu 6: a. Tính ngày Mặt Trời lên thiên đỉnh, góc nhập xạ vào ngày hạ chí và đông chí rồi điền vào bảng sau. Bảng: ngày mặt trời lên thiên đỉnh trong năm và góc nhập xạ Địa điểm Vĩ độ lần I lần II Cách nhau Độ cao mặt trời hạ chí và đông chí Hà Nội 21001’ Huế 16024’ TP Hồ Chí Minh 10040’ b.Cho biết hiện tượng trên sinh ra hệ quả gì? Câu 7: Cho bảng số liệu. Lượng mưa trung bình năm ở các đới trên đất nổi(mm): Các đới theo vĩ độ 0-100 10-200 20-300 30-400 40-500 50-600 60-700 70-800 Bán cầu Bắc 1677 763 513 501 561 510 340 194 Bán cầu Nam 1872 1110 607 564 868 976 100 / Câu 8: Quan sát bảng số liệu dưới đây:Bảng phân phối tổng lượng bức xạ măt trời ở các vĩ độ: Ngày tháng trong năm Vĩ độ 00 100 200 500 700 900 21-3 672 659 556 367 132 0 22-6 577 649 728 707 624 634 23-9 663 650 548 361 130 0 22-12 616 519 286 66 0 0 a.Cho biết bảng số liệu thuộc bán cầu nào? b.Nhận xét và giải thích sự phân phối tổng hợp bức xạ mặt tròi ở các vĩ độ? Câu 9: Cho biết vào ngày 1/5,1/9,22/11 mặt trời lên thiên đỉnh ở các vĩ độ nào? Tại các vĩ độ đó có góc nhập xạ là bao nhiêukhi mặt trời lên thiên đỉnh vào ngày đông chí và hạ chí? Câu 10: Quan sát bảng số liệu sau: Vĩ độ Nhiệt độ trung bình năm(0C) Biên độ nhiệt độ( 0C) 0 24.5 1.8 20 25.0 7.4 30 20.4 13.3 40 14.0 17.7 50 5.4 23.8 60 -0.6 29.0 70 -10.4 32.2 Sự thay đổi của nhiệt độ trung bình năm và biên độ nhiệt độ năm theo vĩ độ địa lí ở bán cầu bắc. Hãy nhận xét và giải thích Sự thay đổi nhiệt độ trung bình năm theo vĩ độ Sự thay đổi biên độ nhiệt độ năm theo vĩ độ Câu 11: a. Xác định toạ độ địa lí của các điểm A, B có ngày Mặt Trời lên thiên đỉnh lần 1, lần lượt là ngày 13/6, 25/5 và có giờ lần lượt là 8h 3’12”, 8h 10’44” biết rằng lúc đó giờ ở kinh tuyến gốc là 1 giờ cùng ngày. Tính góc nhập xạ các điểm trên vào các ngày Xuân phân, Hạ chí, Thu phân và ngày Đông chí Câu 12: Dựa vào bảng số liệu hãy trình bày và giải thích: Tỉ lệ tăng dân số và kết cấu dân số theo giới tính ở một số vùng của nước ta dưới đây Một số vùng lớn Tỉ lệ tăng dân số Giới tính Nam Nữ Miền núi trung du phía bắc 2.82 48.9 51.1 Tây nguyên 5.64 49.3 50.7 Đồng bằng Sông Hồng 2.24 47.8 52.2 Câu 13: Dựa vào bảng giá trị xuất nhập khẩu phân theo các nhóm hàng nước ta: Các nhóm hàng 1995 2000 Tổng xuất (triệu USD) 5448.6 16706.8 Hàng CN nặng, KSản 25.3 29.0 Hàng CN nhẹ, tiểu CN 28.4 41.0 Hàng nông lâm thuỷ sản 46.3 30.0 Tổng nhập (triệu USD) 8155.4 19733.0 Tư liệu sản xuất(%) 84.8 94.9 Hàng tiêu dùng 15.2 5.1 a, Vẻ biểu đồ thẻ hiện cơ cấu xuất nhập khẩu phân theo nhóm hàng ở nước ta b. Nhận xét xuất nhập khẩu trong thời gian trên Câu 14: Dựa vào bảng số liệu : Quy mô và cơ cấu nhóm tuổi của dân số Việt Nam 1979-1999(%) Độ tuổi năm 1979 1989 1999 0-14 42.5 38.7 33.6 15-59 50.4 54.1 58.3 Trên 60 7.0 7.2 8.1 TC (triệu người) 52.7 64.3 76.3 a, Hãy tính quy mô dan số từng nhóm tuổi của dân số nước ta thời kì trên b. Phân tích sự thay đổi quy mô và cơ cấu nhóm tuổi thời kì đó Câu 15: a.Chuyển động tự quay quanh trục của trái đất sinh ra các hệ quả địa lí nào? Trình bày những hệ quả đó b.Một điện tính từ Đông Hà( múi số7) lúc 7h 30’ ngày 20/4/2008 1h sau trao trả cho người nhạnn tai Oa-sin-tơn ( múi số19) hỏi người nhận vào thời điểm nào? Câu 16: a. 1 máy bay cách cánh tại sân bay Tân sơn nhất lúc 6h ngày 1/3/2008 đến luân dôn sau 12h bay thì máy bay hạ cánh tính giờ máy bay hạ cánh tại Luân Đôn thì tương ướng là mấy giờ ngày nào tại các địa điểm sau: Vị trí Tôkiô New Delhi Sydney Washsingtơn Lốt An-giơ-lét Kinh độ 1350 Đ 750 Đ 1500 Đ 750 T 1200 T giờ ? ? ? ? ? ngày ? ? ? ? ? b.Hãy ghép các góc nhập xạ vào đúng các vĩ độ sau Vị trí Góc nhập xạ 1. 1000 2’ B 770 45’ A 560 31’F 2. 100 47’B 730 34’B 450 31’G 3. 120 15’ B 790 13’ C 550 46’H 4. 160 26’B 790 58’ D 500 07’I 5.210 02’ B 680 58’ E 540 18’ R Câu 17:1.Tính góc tới của tia sáng mặt trời 12h trưa ngày 21/3 và 23/9 ở các điểm sau Đặc điểm Vĩ độ Vĩnh Linh 170 00’B Quảng Nam 150 53’B Ninh Hoà 120 30’ B Mũi Dinh 110 21’B Bình Định 130 55’ B 2.Nêu ý nghĩa của góc tới - Cho biết lượng ánh sáng và lượng nhiệt tới mặt đất, khi góc tới càng gần vuông góc thì lượng ánh sáng và nhiệt đem đến mặt đất càng lớn. - Cho biết độ cao mặt trời tới mặt đất Câu 18: a. Xác định toạ độ hai điểm Avà B Nằm trong vùng nội chí tuyến biết rằng: - Điểm A nằm phía trên đường xích đạo và có góc nhập xạ vào giữa trưa ngày 21/3 là 730 34’ và có giờ sớm hơn giờ GMT là 7h 12’ - Điểm B có góc nhập xạ vào giữa trưa ngày 22/6 là 460 33’ và có giờ là 22h10’ngày 19/4/2007, cùng lúc đó giờ GMT (giờ kinh tuyến gốc) là 1h30’ ngày 20/4/2007 b. Tính ngày Mặt Trời lên thiên đỉnh ở hai địa điểm A và B nêu trên c. 1người từ A->B( 2 điểm nêu trên) khởi hành lúc 5h ngày 20/4/20079 (giờ tại A) và đi mất 18h30’.Hỏi người đó đến B vào lúc mấy giờ?( tính theo giờ tai B) Câu 19: a.Giả sử trục trái đất thẳng với mặt phẳng quỹ đạo và trái đất vẫn luôn tự quay quanh trục, khi đó hiện tượng ngày đêm trên trái đất sẽ như thế nào?Tại sao? b. Dựa vào bảng số liệu dưới đây hãy nhận xét và giải thích hiện tượng ngày đêm trên các vĩ độ Vĩ độ 66033’B 700B 750B 800 B 850 B 900 B Số ngày có ngày dài suốt 24 giờ 1 65 103 134 181 186 Câu 20: Nhà thơ Tố Hữu có câu: Trường Sơn Đông nắng, tây mưa Ai chưa đến đó như chưa hiểu mình Giải thích hiện tượng địa lí tự nhiên trên bài thơ trên. Hiện tượng xãy ra ở đâu trong khoảng thời gian nào trong năm. Câu 21: a. Hoang mạc Atacama,Namib thuộc các châu lục nào? Giải thích các nguyên nhân chính hình thành các hoang mạc trên Câu 22: Một trận đá bóng giao hữu giữa hai đội Pháp và Bra-zin diễn ra lúc 19h45’ ngày 28/2/2006tại Brazin(kinh độ 450 T) các nước đều có truyền hình trực tiếp trận đấu này. Hãy tính giờ truyền hình trực tiếp ở các nước sau: Nước Kinh độ Việt Nam 1050 Đ Anh 00 LB Nga 450 Đ Hoa kì 1200 T Ac-hen-ti-a 600 T Nam Phi 300 Đ Gambia 150 T Trung Quốc 1200 Đ Câu 23: Trình bày sự phân bố các vành đai khí áp và gió bằng hình vẽ. Giải thích vì sao có sự phân bố khí áp như thế. Nêu nguyên nhân gây ra các hướng gió trên trái đất. Câu 24: Huế ở vĩ độ 160 26’B Hãy cho biết : Ngày 21/4 Huế có góc nhập xạ giữa trưa là bao nhiêu? Những ngày nào thì mặt trời lên thiên đỉnh tại Huế Những ngày nào lúc giữa truă tại huế có góc nhập xạ là 820 59’ Câu 25: Căn cứ vào hình vẽ bên hãy: a.Xác định độ cao h của đỉnh núi b. Tính nhiệt độ tại đỉnh núi (B). Cho biết khí áp tại A bằng 659mmHg Tính khí áp ở B là bao nhiêu? c. Cho Biết sự khác biệt về thời tiết giữa sườn AB và sườn BC d. Đặt tên cho hình vẽ trên Câu 26: a, Giả sử tỉ lệ tăng dân số Việt Nam là 1.7% và không thay đổi trong suốt thời gian từ 1997- 2001 Hãy trình bày cách tính và điền kết quả vào bảng số liệu sau: Năm 1997 1998 1999 2000 2001 Dân số(người ) ? ? 76.327.900 ? ? -Cho biết năm nào dân số nước ta sẽ đạt 84.25 triệu người b. Năm 2005 dân số Việt Nam sẽ là 83.3 triệu người. Tỉ suất sinh thô trong năm là 19%0, Tỉ suất tử thô là 6%0 Tính - Số trẻ em được sinh ra trong năm - Tỉ suất gia tăng tự nhiên là bao nhiêu - Trong năm 2005 Việt nam có thêm bao nhiêu người Câu 27: Quan sát hình sgk 6 các dong biển trên thế giới và những kiến thức đã học Nêu tên các dong biển nóng, lạnh trong đại tây dương và thái binh dương? Trình bày quy luật các dòng biển trên thế giới Câu 28:Thuỷ triều: a. Neu định nghĩa, nguyên nhân sinh ra thuỷ triều b. Khi nào có hiên tượng triều cường, khi nào có hiện tượng triều kém. c. Vai trò của thuỷ triều trong sản xuất và đời sống Câu 29: Nhiệt độ không khí là gì? Nguyên nhân sinh ra nhiệt độ không khí? Nhiệt độ không thay đổi theo những yếu tố nào? Câu 30: Nước ta có những vùng kinh tế trọng điểm nào? Kể tên các tỉnh thành phố của mỗi vùng. Nêu lợi thế của vùng kinh tế trọng điểm miền bắc.