Bài giảng môn học Địa lý lớp 12 - Tiết 20 - Bài 19: Thực hành vẽ biểu đồ và phân tích sự phân hóa về thu nhập bình quân đầu người giữa các vùng

Ngày soạn: 5/12/2008 Lớp dạy: 12A, 12B. Ngày dạy: 8/12/2008. Tiết: 20. Bài 19. Thực hành VẼ BIỂU ĐỒ VÀ PHÂN TÍCH SỰ PHÂN HÓA VỀ THU NHẬP BÌNH QUÂN ĐẦU NGƯỜI GIỮA CÁC VÙNG I. MỤC TIÊU Sau bài học, HS có khả năng: 1. Kiến thức - Nhận biết và hiểu được sự phân hóa về thu nhập bình quân đầu người giữa các vùng. - Thấy được một số nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt về thu nhập bình quân theo đầu người giữa các vùng. 2. Kĩ năng - Vẽ dược biểu đồ về sự phân hóa thu nhập bình quân theo đầu người giữa các vùng trong cả nước năm 2004. - Đọc và phân tích biểu đồ về sự phân hóa thu nhập bình quân theo đầu người giữa các vùng. II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC - GV chuẩn bị biểu đồ mẫu vẽ theo yêu cầu của bài. - HS chuẩn bị dụng cụ để đo vẽ. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 1. Kiểm tra bài cũ - Trình bày đặc điểm đô thị hóa ở nước ta. - Phân tích những ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa đến sự phát triển kinh tế-xã hội nước ta. 2. Khởi động: Do điều kiện phát triển kinh tế-xã hội khác nhau trên các địa phương dẫn đến thu nhập bình quân cũng khác nhau giữa các vùng lãnh thổ nước ta. Trong bài học hôm nay chúng ta sẽ vẽ biểu đồ và phân tích sự phân hóa thu nhập bình quân trên đầu người giữa các vùng trong cả nước. 3. Hoạt động của GV và HS Hoạt động của GV và HS Nội dung chính Hoạt động 1: vẽ biểu đồ - Bước 1: GV cho HS đọc bài thực hành và xác định yêu cầu của bài, trả lời rõ vẽ biểu đồ nào thì thích hợp. GV chuẩn xác: vẽ biểu đồ thanh ngang hoặc biểu đồ cột. - Bước 2: GV gọi hai HS lên bảng vẽ, mỗi em vẽ theo một cách ( cột hoặc thanh ngang). HS dưới lớp tự vẽ vào vở. GV theo dõi và giúp đỡ. - Bước 3:Cả lớp nhận xét kết quả vẽ trên bảng. GV kết luận và giới thiệu biểu đồ đã chuẩn bị để chuẩn xác cho HS. Sau đây là biểu đồ được vẽ theo hai cách: Nghìn đồng Vùng BIỂU ĐỒ THỂ HIỆN THU NHẬP BÌNH QUÂN THEO ĐẦU NGƯỜI              GIỮA CÁC VÙNG TRONG CẢ NƯỚC NĂM 2004                                                                             ( Biểu đồ thanh ngang) Hoạt động của GV và HS Nội dung chính Hoạt động 2: So sánh và nhận xét GV hướng dẫn HS: - Nhận xét khái quát tình hình thu nhập bình quân đầu người của cả nước và các vùng trên đất nước ta. So sánh sự thay đổi thu nhập bình quân đầu người qua các năm của các vùng ( Chọn một số vùng tiêu biểu). - GV cho HS lên trình bày nhận xét, các HS khác góp ý bổ sung. - GV tổng kết, chuẩn xác kiến thức. - So sánh sự chênh lệch bình quân theo đầu người giữa các vùng, trong đó chú ý nhất là ba vùng có số dân đông nhất cả nước là Đồng bằng sông Hồng, Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cữu Long. - Đây là hai vùng có mức thu nhập bình quân theo đầu người / tháng cao nhất và thấp nhất cả nước năm 2004. - Đây là hai vùng có thu nhập bình quân đứng thứ nhất và đứng thứ hai của nước ta năm 2004 2. SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT MỨC THU NHẬP BÌNH QUÂN ĐẦU NGƯỜI/THÁNG GIỮA CÁC VUNG QUA CÁC NĂM a. Mức thu nhập bình quân theo đầu người của các vùng nhìn chung đều tăng. - Tăng trưởng nhanh nhất là vùng Đông Bắc, năm 2004 đạt 180.9% so với năm 1999. - Hai vùng có mức biến động đáng kể qua các năm là: + Vùng Tây Nguyên từ năm 1999 đến năm 2002 giảm đi, thu nhập bình quân theo đầu người của năm 2002 chỉ bằng 70.1% so với năm 1999, đến năm 2004 tăng lên đáng kể, đạt 113.2% so với năm 1999. Tây Nguyên là vùng có mức tăng thấp nhất trong các vùng ở nước ta. + Vùng Tây Bắc cũng có tình trạng tương tự. Từ năm 1999 đến năm 2002 giảm đi, thu nhập bình quân theo đầu người hàng tháng của năm 2002 chỉ đạt 93.8% so với năm 1999, đến năm 2004 tăng lên đáng kể, đạt 126.5% so với năm 1999. b. Mức chênh lệch giữa các vùng - Cao nhất là Đông Nam Bộ, thu nhập bình quân theo đầu người của vùng luôn đạt trên 170% ( cao hơn 1.7 lần) so với mức bình quân thu nhập của cả nước. - Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cữu Long thu nhập bình quân theo đầu người đạt trên dưới mức thu nhập bình quân của cả nước. - Thấp nhất là Tây Bắc và Bắc Trung Bộ, thu nhập bình quân theo đầu người / tháng của Tây Bắc chỉ đạt khoảng 55%, còn Bắc Trung Bộ đạt 65% mức trung bình của cả nước. - Chênh lệch mức thu nhập năm 2004: + Giữa Đông Nam Bộ và Tây Bắc lên tới 3.1 lần. + Giữa Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Hồng cũng đạt 1.7 lần. - Giải thích: + Đông Nam Bộ là mức có mức độ tăng trưởng kinh tế nhanh, tổng thu nhập lớn nên là vùng có mức thu nhập bình quân theo đầu người/tháng lớn nhất cả nước. + Đồng bằng sông Hồng có mức tăng trưởng nhanh nhưng do là vùng có số dân đông nên mức thu nhập bình quân theo đầu người không được cao, chỉ đạt nhỉnh hơn mức thu nhập bình quân của cả nước. + Đồng bằng sông Cữu Long có mức tăng trưởng không cao nhưng do dân ít nên vẫn đạt mức thu nhập tương đối khá. IV. ĐÁNH GIÁ - GV nhận xét tinh thần học tập của lớp, có thể thu chấm một số bài để động viên và nhắc nhở tinh thần học tập của HS. V. HOẠT ĐỘNG NỔI TIẾP - HS về hoàn thành bài thực hành để hôm sau chấm. Phần nhận xét, giải thích ngoài phần GV gợi ý HS có thể bổ sung thêm. - Chuẩn bị bài mới.