Bài giảng môn học Địa lý lớp 9 - Bài 19 - Tiết 21: Thực hành: Đọc bản đồ và đánh giá của tài nguyên khoáng sản đối với sự phát triển công nghiệp ở trung du và miền núi bắc bộ

Ngày soạn Ngày dạy: BÀI 19.TIẾT 21.THỰC HÀNH: ĐỌC BẢN ĐỒ VÀ ĐÁNH GIÁ CỦA TÀI NGUYÊN KHOÁNG SẢN ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP Ở TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ I.Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: - Củng cố lại các kiến thức đã học trong hai tiết của vùng trung du và miền núi bắc bộ. 2.Kĩ năng: -Nắm được kĩ năng đọc bản đồ - Phân tích và đánh giá được tiềm năng và ảnh hưởng của tài nguyên khoáng sản đối với sự phát triển công nghiệp vùng trung du và miền núi Bắc Bộ - Biết vẽ sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa đầu vào và đầu ra của ngành công nghiệp khai thác ,chế biến và sử dụng tài nguyên khoáng sản. 3.Thái độ: Nghiêm túc trong giờ thực hành. II.Phương pháp: Trực quan ,phân tích,so sánh,nhóm III.Chuẩn bị: 1.GV: - Bản đồ tự nhiên và kinh tế vùng trung du và miền núi Bắc Bộ. - Át lat địa lí Việt Nam. 2. HS: - Thước kẻ ,máy tính bỏ túi,bút chì,sáp màu IV.Tiến trình lên lớp: 1.Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ: - Vì sao khai thác khoáng sản là thế mạnh của vùng Đông Bắc còn thủy điện là thế mạnh của vùng Tây Bắc? 3.Bài mới: Mở bài : Xác định các mỏ khoáng sản ,phân tích những ảnh hưởng về tài nguyên khoáng sản tới sự phát triển công nghiệp ở vùng trung du và miền núi Bắc Bộ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung chính Hoạt động 1: cá nhân H:Quan sát H17.1, đọc phần chú giải ? Xác định vị trí các mỏ khoáng sản...? Đọc rõ tên tỉnh có các mỏ khoáng sản đó? H: Xác định vị trí các mỏ khoáng sản trên bản đồ?Đọc rõ tên tỉnh có khoáng sản đó. GV:Chuẩn xác. - Than đá: Quảng Ninh chiếm 90 % so với cả nước. - Than mỡ: Thái nguyên ,chiếm 56 % so với cả nước. - Than nâu : Na dương - Lạng Sơn - Sắt:Hà Giang,Yên Bái,chiếm 16,9 % so với cả nước... Hoạt động 2: nhóm(4 nhóm) Nhóm 1,2: câu hỏi a: H:Những ngành công nghiệp khai thác nào có điều kiện phát triển mạnh ? H: Vì sao? *Gợi ý: H: Trữ lượng ra sao? H: Điều kiện khai thác như thế nào? H: Nhu cầu kinh tế? Nhóm 3,4: câu hỏi b: H: Chứng minh ngành công nghiệp luyện kim đen ở Thái Nguyên chủ yếu sử dụng nguyên liệu khoáng sản tại chỗ? *Gợi ý: H: Xác định trên hình 17.1 vị trí mỏ sắt Trại Cau , mỏ than Khánh Hòa,Mỏ than mỡ Phấn Mễ so với trung tâm công nghiệp Thái Nguyên là bao nhiêu km? H:Các mỏ khoáng sản đó phân bố như thế nào? GV chuẩn xác kiến thức. Hoạt động 3: Cá nhân H:Hãy xác định trên bản đồ vị trí của : - mỏ than Quảng Ninh? - nhà máy nhiệt điện Uông Bí? - cảng xuất khẩu than Cửa Ông? V.Đánh giá,dặn dò: H:Nêu những thuân lợi và khó khăn trong việc phát triển công nghiệp khai thác khoáng sản ở trung du và miền núi Bắc bộ? *Dặn dò: - Soạn bài 20 - Chuẩn bị: thước kẻ,máy tính cá nhân,tranh ảnh về hệ thống đê ,công trình thủy lợi.. Đọc yêu cầu bài tập và đọc lược đồ,bản đồ Cả lớp quan sát và nhận xét,bổ sung. HS đọc đề bài Thảo luận nhóm Đại diện nhóm 1,3 trình bày kết quả,nhóm 2,3 nhận xét,bổ sung. xác định trên bản đồ Vẽ sơ đồ. 1.Đọc bản đồ: xác định các mỏ khoáng sản: 2.Bài tập 2:Phân tích ảnh hưởng của tài nguyên khoáng sản tới sự phát triển công nghiệp: a. Một số ngành công nghiệp khai thác : than,sắt, a-pa-tit,kim loại như đồng ,chì,kẽm. * Vì: - trữ lượng khá,chất lượng quặng tốt. - điều kiện khai thác tương đối thuận lợi. - Đáp ứng nhu cầu kinh tế: + Khai thác than để làm nhiên liệu cho các nhà máy nhiệt điện , sản xuất vật liệu xây dựng,chất đốt trong sinh hoạt,xuất khẩu. + Khai thác a- pa- tít để làm phân bón. b.Chứng minh ngành công nghiệp luyện kim đen ở Thái Nguyên chủ yếu sử dụng khoáng sản tại chỗ: - Vị trí các mỏ phân bố rất gần nhau như : + Mỏ sắt Trại Cau cách trung tâm công nghiệp Thái Nguyên :7 km. + Than Khánh Hòa: 7 km + Than mỡ Phấn Mễ : 17 km + Man gan Cao Bằng : 200km. c.Xác định trên bản đồ : - Mỏ than Quảng Ninh - Nhà máy nhiệt điên Uông Bí. - Cảng xuất khẩu than Cửa Ông. d.Vẽ sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa sản xuất và tiêu thụ sản phẩm than : Than Quảng Ninh Nhiệt điện Phả Lại, Uông Bí Xuất than tiêu dùng trong nước Xuất khẩu Nhật Trung Quốc Nhóm 1,2: câu hỏi a: H:Những ngành công nghiệp khai thác nào có điều kiện phát triển mạnh ? H: Vì sao? *Gợi ý: H: Trữ lượng ra sao? H: Điều kiện khai thác như thế nào? H: Nhu cầu kinh tế? Nhóm 3,4: câu hỏi b: H: Chứng minh ngành công nghiệp luyện kim đen ở Thái Nguyên chủ yếu sử dụng nguyên liệu khoáng sản tại chỗ? *Gợi ý: H: Xác định trên hình 17.1 vị trí mỏ sắt Trại Cau , mỏ than Khánh Hòa,Mỏ than mỡ Phấn Mễ so với trung tâm công nghiệp Thái Nguyên là bao nhiêu km? H:Các mỏ khoáng sản đó phân bố như thế nào? Ngày soạn: Ngày dạy: BÀI 20.TIẾT 22 . VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG I.Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức:HS cần: - Nắm được các đặc điểm cơ bản về vùng đồng bằng sông Hồng,giải thích một số đặc điểm của vùng như đông dân ,nông nghiệp thâm canh ,cơ sở hạ tầng kinh tế xã hội phát triển... 2.Kĩ năng : - Đọc được lược đồ - Giải thích một số ưu thế nhược điểm của vùngddoong dân và một số giải pháp phát triển bề vững. 3.Thái độ: - Có ý thức bảo vệ hệ thống đê điều . II;Phương pháp: Trực quan,nêu vấn đề,so sánh. III.Chuẩn bị: 1,GV: - Lược đồ tự nhiên vùng đồng bằng sông Hồng, 2.HS: Máy tính bỏ túi IV.Tiến trình dạy học: 1.Ổn định lớp 2.Kiểm tra bài cũ:Tập bản đồ: 5' 3.Bài mới: Mở bài:Đồng bằng sông Hồng có tầm quan trọng đặc biệt với cả nước.Vậy quan trọng như thế nào? Điều kiện phát triển dân cư ,kinh tế ra sao?... Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung chính Hoạt động 1: cả lớp GV treo bản đồ H:Quan sát H20.1 hãy xác định ranh giới của đồng bằng sông Hồng? Gồm các tỉnh thành phố nào? - Vị trí của đảo Cát Bà ,Bạch Long vĩ? H:Cho biết giá trị của vị trí địa lí vùng đồng băbgf sông Hồng đối với nền kinh tế Xã hội? GV:Phân biệt rõ vùng đồng bằng SH và châu thổ SH Chuyển : Với vai trò đặc biệt trong phân công lao động cả nước,đbsH có đặc điểm về tự nhiên và tài nguyên thiện nhiên như thế nào? Chuyển sang II Hoạt động 2: nhóm Chia thành 3 nhóm,mỗi nhóm thảo luận một câu hỏi sau: H1: Dựa vào H20.1 và kiến thức đã học ,nêu ý nghĩa của sông Hồng đối với sự phát triển nông nghiệp và đời sống dân cư?Tầm quan trọng của hệ thống trong vùng? - Bồi đắp phù sa - Mở rộng s đất - Cung cấp nước cho nông nghiệp ,cho sinh hoạt - Là đường giao thông quan trọng *Tầm quan trọng của hệ thống đê: - Ngăn lũ bảo vệ tài sản và tính mạng cho nhân dân - Hạn chế: ngăn mất lượng phù sa vào đồng ruộng . H2:Quan sát H20.1 hãy kể tên và nêu sự phân bố các loại đất ở đồng bằng sông Hồng?Loại đất nào có tỉ lệ lớn nhất? Ý nghĩa của tài nguyên đất? - Tên các loại đất và sự phân bố làm luôn trong tập bản đồ 9. - Chiêm stir lệ lớn nhất : phù sa màu mỡ - Ý nghĩa của tài nguyên đất:có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển nông nghiệp(VD: H3: Tìm hiểu tài nguyên khí hậu ,tài nguyên khoáng sản và tài nguyên biển? - Khí hậu nhiệt đoqis gió mùa ẩm có mùa đông lạnh tạo điều kiện thâm canh tăng vụ,trồng cây ôn đới cận nhiệt H4:Điều kiện tự nhiên của đồng bằng sông Hồng còn những khó khăn gì cho sự phát triển kinh tế nông nghiệp? Diện tích đất lầy và đất phèn đất mặn cần được cải tạo - Đại bộ phận đất canh tác ngoài đê đang bị bạc mầu. H:Kể tên một số danh lam thắng cảnh ,di tích lịch sử nôi ttieengs của vùng? Chuyển:Với đặc điểm tự nhiên như vậy.dân cư xã hội ở đây có những đặc điểm gì. Chúng ta nghiên cứu III. Hoạt động3: cá nhân Dựa vào H20 .5 và kiển thức đã học tính mật độ dân số của vùng so với cả nước và vùng trung du miền núi bắc bộ và cả nước? H:So sánh mật độ dân số của vùng đồng bằng sông hồng so với cả nước và TD và MN BB,Tây nguyên? - ĐB SH gấp gần 5 lần so với cả nước - >10 lần so với TD và MN BB - gần 15 lần so với Tây Nguyên H:Dân cư tập trung đông đúc có thuận lợi và khó khăn gì với sự phát triển kinh tế xã hội của vùng? Nêu cách khắc phục? H:Cho biết kết cấu hạ tầng nông thôn có đặc điểm gì? H:Trình bày một số nét về hệ thống đô thị của vùng?( mật độ đo thị dày ,một số đô thị hình thành lâu đời) I.Vị trí địa lí và giới hạn lãnh thổ:6' - Dồng bằng sông Hồng gồm đồng bằng châu thổ,dải đất rìa trung du và vịnh Bắc bộ - Có vị trí địa lí thuận lợi trong giao lưu kinh tế xã hội với các vùng trong nước. II.Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên.15' - Đất phù sa mầu mỡ phù hợp với thâm canh lúa nước. - KH: NĐ GM tạo điều kiện thâm canh tăng vụ - Khoáng sản: Đá XD có trữ lượng lớn.Sét cao lanh ,than nâu ,khí thiên nhiên - Tài nguyên biển và du lịch khá phong phú. III.Đặc điểm dân cư - xã hội:13' - Dân số: đông ,MĐ DS cao nhất nước + Thuậnlợi: Nguồn lao động dồi dào,thị trường tiêu thụ lớn,trình độ dân trí cao + Khó khăn:Việc làm,sức ép lên tài nguyên môi trường... - Kết cấu hạ tầng nông thôn hoàn thiện nhất cả nước - Một số đô thị hình thành lâu đời: Hà Nội,Hải Phòng V. Củng cố ,dặn dò: 5' H:Xác định trên bản đồ các các tỉnh ở vùng đồng bằng sông Hồng H: Điều kiện tự nhiên Dân cư của đồng bằng sông Hồng có những thuận lợi và khó khăn gì cho việc phát triển kinh tế xã hội? - Hướng dẫn HS làm BT 3 SGK tr 75. *Dặn dò: - làm bài tập trong tập bản đồ - Soạn bài 21. H1: Dựa vào H20.1 và kiến thức đã học ,nêu ý nghĩa của sông Hồng đối với sự phát triển nông nghiệp và đời sống dân cư?Tầm quan trọng của hệ thống trong vùng? H2:Quan sát H20.1 hãy kể tên và nêu sự phân bố các loại đất ở đồng bằng sông Hồng?Loại đất nào có tỉ lệ lớn nhất? Ý nghĩa của tài nguyên đất? H3: Tìm hiểu tài nguyên khí hậu ,tài nguyên khoáng sản và tài nguyên biển? H4:Điều kiện tự nhiên của đồng bằng sông Hồng còn những khó khăn gì cho sự phát triển kinh tế nông nghiệp? Ngày soạn: Ngày dạy: BÀI 21.TIẾT 23.VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG (TIẾP THEO ) I.Mục tiêu bài học: 1.Kiến thức: - Hiểu được tình hình phát triển kinh tế ở vùng đồng bằng sông Hồng:trong cơ cấu GDP nông nghiệp vẫn còn chiếm tỉ trọng cao,nhưng công nghiệp và dịch vụ đang chuyển biến tích cực -Thấy được vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc đang tác động mạnh đến sản xuất và đời sống dân cư.Các thành phố Hà Nội ,Hải Phòng là hai trung tâm kinh tế lớn và quan trọng của vùng đồng bằng sông Hồng 2.Kĩ năng : - Kết hợp kênh chữ và kênh hình để giải thích những vấn đề bức súc của vùng. - Có kĩ năng phân tích ,giải thích lược đồ ,banr đồ,bảng số liệu xác lập các mối quan hệ địa lí 3.Thái độ : - Nghiêm túc trong giờ học. II.Phương pháp: -Trực quan ,phân tích,giải thích,nhóm III.Chuẩn bị: 1.GV: - Bản đồ tự nhiên kinh tế vùng đồng bằng sông hồng - Biểu đồ cơ cấu kinh tế vùng đông bằng sông Hồng 1995- 2000 2.HS:Sưu tầm một số tranh ảnh về hoạt động sản xuất của vùng IV.Tiến trình lên lớp 1.Ổn định lớp 2.Kiểm tra 15': ĐỀ BÀI I.Trắc nghiệm:3 điểm( mỗi ý đúng được 0,5 điểm). Khoanh tròn vào các chữ cái đầu câu trả lời đúng: 1.Vị trí của vùng đồng bằng sông Hồng tiếp giáp với cácvùng: A.Miền núi Bắc Bộ. B.Trung du và miền núi Bắc Bộ . C.Bắc Trung Bộ . D. Nam Trung Bộ. 2. Tầm quan trọng của hệ thống đê ở sông Hồng là: A.Ngăn lũ . B.Ngăn mất lượng phù sa vào đồng ruộng ,hình thành các ô trũng. C.Bảo vệ tài sản và tính mạng của nhân dân . D.Vùng đất ở trong đê có nguy cơ bạc màu. 3.Dân cư vùng đồng bằng sông Hồng tập trung đông đúc có thuận lợi là: A. Thiếu việc làm. B.Nguồn lao động dồi dào. C.Làm cho diện tích đất ngày càng mở rộng. D. Thị trường tiêu thụ lớn. II.Tự luận: 7 điểm. Điều kiên tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên vùng đồng bằng sông Hồng có những thuận lợi gì cho phát triển kinh tế? ĐÁP ÁN. I.Trắc nghiệm: 3 điểm ( mỗi ý đúng được 0,5 điểm). Câu Đáp án 1 2 3 B-C A-C B-D II.Tự luận: 7 điểm. - Đất phù sa mầu mỡ phù hợp với thâm canh lúa nước. ( 2 điểm) - Khí hậu nhiệt đới gió mùa tạo điều kiện cho thâm canh tăng vụ. ( 2 điểm) - Khoáng sản: đá xây dựng,sét cao lanh,than nâu,khí thiên nhiên. ( 1,5 điểm) - Tài nguyên biển và du lịch khá phong phú. ( 1,5 điểm) 3.Bài mới: Mở bài: Công nghiệp ở đồng bằng sông Hồng hình thành sớm nhất Việt Nam . Ngày nay kinh tế xã hội của vùng phát triển như thế nào?... Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung chính Hoạt động 1: nhóm /cặp H:Căn cứ vào H21.1,hãy nhận xét sự chuyển biến về tỉ trọng khu vực công nghiệp - xây dựng ở vùng đồng bằng sông Hồng? - Cơ cấu kinh tế khu vực công nghiệp thay đổi như thế nào từ 1995 - 2000? - so sánh với dịch vụ và nông lâm ngư nghiệp? H;Giá trị sản xuất công nghiệp thay đổi như thế nào? Nêu đặc điểm phân bố? H:Cho biết ngành công nghiệp trọng điểm của đồng bằng sông Hồng? H;cho biết sản phẩm công nghiệp quan trọng của vùng? H:Dựa vào H21.2 ,cho biết đại bàn phân bố các ngành công nghiệp trọng điểm? (HN,Hải phòng,Vĩnh Phúc) Hoạt động 2: nhóm /cặp H:Dựa vào bẳng 21.1,so sánh năng suất lúa ở vùng đông bằng sông Hồng so với đbsCL và cả nước? - Nhận xét năng suất lúa của của đông bằng sông Hồng qua các năm? - so sánh với vùng đồng bằng SCL và cả nước? -----luôn cao hơn qua các năm. H;Nguyên nhân nào mà năng suất lúa vùng đồng bằng sông Hồng luôn cao nhất cả nước? H:ĐBSH đã biết khai thác đặc điểm khí hậu của vùng để đem lại hiệu quả kinh tế như thế nào? (có mùa đông lạnh trồng cây vụ đông) H:Hãy nêu lợi ích kinh tế của việc đưa vụ đông thành vụ sản xuất chính ở vùng ĐBSH? (thời tiết lạnh khô rất thích hợp cây ôn đới,cận nhiệt,cây lương thực:ngô khoai tây...) +Cơ cấu cây trồng đa dạng ,kinh tế cao) H:qua kiến thức đã học cho biết gắn với vùng lương thực thì ngành chăn nuôi phát triển như thế nào? H:Tuy nhiên vùng còn có khó khăn gì trong phát triển kinh tế? - Mật độ dân số quá đông,vấn đề giải quyết việc làm và lương thực là bức súc - Chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm. ChuyÓn : Lµ trung t©m th¬ng m¹i,dÞch vô cña c¶ níc.§ång b»ng s«ng Hång cã ®Æc ®iÓm næi tréi nh thÕ nµo vÒ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô? H:Dùa trªn H21.2vaf sù hiÓu biÕt ,h·y x¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ nªu ý nghÜa kinh tÕ x· héi cña c¶ng H¶i Phßng vµ s©n bay quèc tÕ Néi Bµi? H:Dùa vµo kiÕn thøc ®É häc vµ thùc tÕ cña b¶n th©ncho biÕt ®ång b»ng s«ng Hång cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi g× ®Ó ph¸t triÓn du lÞch. (-Lo¹i h×nh du lÞch ,trung t©m du lÞch lín... - TiÒm n¨ng ph¸t triÓn ®Þa danh næi tiÕng... - KÓ tªn...) GV: Më réng. - §ång b»ng s«ng Hång n«i tréi h¬n h¼n c¸c vïng kh¸c vÒ du lÞch ,bu ®iÖn ,kinh doanh tiÒn tÖ ( tÝn dông ,ng©n hµng ,b¶o hiÓm ,kho b¹c ,sæ xè Ho¹t ®éng nhãm/cÆp H: X¸c ®Þnh trªn h×nh 21.2 vÞ trÝ c¸c tØnh thµnh phè thuéc vïng kinh tÕ träng ®iÓm B¾c Bé. - X¸c ®Þnh c¸c ngµnh kinh tÕ chñ yÕu cña Hµ Néi ,H¶i Phßng. H:§äc tªn c¸c tØnh thµnh phè trong ®Þa bµn vïng kinh tÕ träng ®iÓm B¾c Bé H:Cho biÕt vai trß cña ngµnh kinh tÕ träng ®iÓm B¾c bé trong viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¬ cÊu lao ®éng cña hai vïng : §ång b»ng s«ng Hång vµ trung du vµ miÒn nói B¾c bé? Phân tích H21.1 Trả lời. Quan sát và tìm hiểu. So sánh. IV.Tình hình phát triển kinh tế: 27' 1.Công nghiệp: a.Tỉ trọng công nghiệp: - Khu vực công nghiệp tăng mạnh về giá trịvaf tỉ trọng cơ cấu GDP của vùng. - Phần lớn giá trị sản xuất công nghiệp tập trung ở Hà Nội và Hải Phòng. 2.Nông nghiệp: - Năng suất lúa cao nhất cả nước do trình độ tăng năng suất ,tăng vụ. - Vụ đông trở thành vụ sản xuất chính có cơ cấu cây trồng đa dạng,có hiệu quả kinh tế cao. - Chăn nuôi phát triển,đặc biệt là chăn nuôi lợn,nuôi trồng thủy sản,chăn nuôi bò sữa. 3.Dịch vụ: - Giao th«ng vËn t¶i ph¸t triÓn ®êng s¾t ,s«ng,bé.Cã hai ®Çu mèi giao th«ng chÝnh quan träng lµ Hµ Néi vµ H¶i Phßng. - Du lÞch : cã tiÒm n¨ng lín vÒ du lÞch sinh th¸i ,v¨n hãa- lÞch sö. - Hµ Néi ,H¶i phßng lµ hai trung t©m du lÞch. V.C¸c trung t©m kinh tÕ vµ vïng kinh tÕ vµ vïng kinh tÕ träng ®iÓm B¾c Bé: 8' 1.C¸c trung t©m kinh tÕ: Hµ Néi,H¶i Phßng 2.Vïng kinh tÕ träng ®iÓm: - Gåm 8 tØnh thµnh phè ,thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña c¶ hai vïng ,®ång b»ng s«ng hång vµ MiÒn nói B¾c Bé. V.Cñng cè ,dÆn dß:5' *Bµi tËp: Khoanh trßn vµo ch÷ c¸i ®Çu c©u tr¶ lêi ®óng: 1.Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña vïng ®ång b»ng s«ng Hång (1995- 2000). A.H×nh thµnh vµo lo¹i sím nhÊt vµ ®ang trong thêi k× ®æi míi. B.C¬ cÊu kinh tÕ cña khu vùc c«ng nghiÖp t¨ng m¹nh. C. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¨ng m¹nh,tËp trung chñ yÕu ë Hµ Néi,H¶i Phßng. D.C¸c ®¸p ¸n trªn.- 2.C¸c ®Æc ®iÓm chÝnh cña n«ng nghiÖp vïng ®«ng b»ng s«ng Hång lµ. A.n¨ng suÊt lóa ®¹t cao nhÊt c¶ níc,do th©m canh t¨ng n¨ng suÊt. B. Trång ®îc c¸c lo¹i c©y a l¹nh trong mïa ®«ng.- C.§µn lîn chiÕm tØ träng lín nhÊt c¶ níc. D TÊt c¶ c¸c ý trªn. *DÆn dß: - ChuÈn bÞ dông cô cho giê thùc hµnh sau. - So¹n tríc bµi thùc hµnh. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: bµi 22.tiÕt 24.thùc hµnh: vÏ vµ ph©n tÝch biÓu ®å vÒ mèi quan hÖ gi÷a d©n sè s¶n luîng lu¬ng thùc vµ b×nh qu©n l¬ng thùc ®Çu nguêi I.Môc tiªu bµi häc: 1.KiÕn thøc: - Cñng cè kiÕn thøc ®· häc vÒ vïng ®ång b»ng s«ng Hång. - N¾m ®uîc mèi quan hÖ gi÷a d©n sè,s¶n luîng lu¬ng thùc vµ b×nh qu©n lu¬ng thùc ®Çu ngêi 2. KÜ n¨ng: -RÌn kÜ n¨ng vÏ biÓu ®å trªn c¬ së xö lÝ sè liÖu - Cã kÜ n¨ng ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a d©n sè s¶n lu¬ng thùc vµ b×nh qu©n lu¬ng thùc ®Çu nguêi 3.Th¸i ®é: - BiÕt suy nghÜ vÒ c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ bÒn v÷ng. II.Ph¬ng ph¸p: Trùc quan,ph©n tÝch ,s s¸nh. III.ChuÈn bÞ : 1.GV: Thíc ,phÊn mµu,m¸y tÝnh. 2.HS: Thíc kÎ ,m¸y tÝnh bá tói,bót mµu. IV.TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1.æn ®Þnh líp: 2.KiÓm tra bµi cò:5' - §ång b»ng s«ng Hång cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ khã kh¨n g× ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt l¬ng thùc? 3.Thùc hµnh: Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Néi dung chÝnh Ho¹t ®éng 1: c¸ nh©n *Bíc 1: Híng dÉn HS vÏ biÓu ®å - VÏ trôc täa ®é:trôc ®øng thÓ hiÖn %,Trôc ngang thÓ hiÖn thêi gian (n¨m) - Ghi ®¹i lîng ë ®Çu mçi trôc vµ chia kho¶ng c¸ch trªn mçi trôc sao cho ®óng - Híng dÉn vÏ tõng ®êng t¬ng øng víi sù biÕn ®æi d©n sè ,s¶n lîng l¬ng thùc vµ b×nh qu©n l¬ng thùc ®Çu ngêi +Mçi mµu cã mét kÝ hiÖu vµ mÇu s¾c riªng ghi trªn b¶n ®å. *Bíc 2:VÏ biÓu ®å Ho¹t ®éng 2: c¸ nh©n/nhãm HS ®äc ®Ò bµi. H:T×nh h×nh s¶n xuÊt nh thÕ nµo? H: So s¸nh sù ph¸t triÓn cña tæng s¶n lîng vµ b×nh qu©n lu¬ng thùc ®Çu ngêi so víi sù gia t¨ng d©n sè? *Bíc 1: GV ph©n viÖc cho c¸c nhãm Nhãm 1,2: H:Nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ khã kh¨n trong s¶n xuÊt lu¬ng thùc ë ®ång b»ng s«ng Hång? - §Êt ®ai cã thuËn lîi vµ khã kh¨n g×? - H×nh thøc canh t¸c ? - KhÝ hËu cã thuËn lîi vµ khã kh¨n nh thÕ nµo? Nhãm 3,4: H:Vai trß cña vô ®«ng trong s¶n xuÊt l¬ng thùc thùc phÈm ë §ång b»ng s«ng Hång? - C©y trång thÝch hîp trong vô ®«ng lµ c©y g×?N¨ng suÊt nh thÕ nµo? Nhãm 5,6: H:¶nh hëng cña viÖc gi¶m tØ lÖ gia t¨ng d©n sè tíi ®¶m b¶o l¬ng thùc cña vïng nh thÕ nµo? - B×nh qu©n l¬ng thùc thay ®æi ra sao? Chó ý nghe híng dÉn c¸ch vÏ VÏ biÓu ®å vµo vë Th¶o luËn nhãm. -§îc c¶i thiÖn râ rÖt- biÓu ®å ®i lªn) - Nhanh h¬n râ rÖt. §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ ,Nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung. 1.VÏ biÓu ®å ®êng:15' 2.NhËn xÐt:20' a. §iÒu kiÖn thuËn lîi .®Êt ®ai,tr×nh ®é th©m canh cao... - Khã kh¨n trong s¶n xuÊt l¬ng thùc : khÝ hËu ,øng dông tiÕn bé... - Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn l¬ng thùc: §Çu t thñy lîi ,c¬ khÝ hãa lµm ®Êt ,gièng c©y trång ,vËt nu«i ,thuèc b¶o vÖ thùc vËt ,c«ng nghiÖp chÕ biÕn b.Vai trß cña vô ®«ng trong s¶n xuÊt luong thùc - Ng« chÞu rÐt ,h¹n cã n¨ng suÊt cao ,æn ®Þnh ,diÖn tÝch më réng, nguån thøc ¨n gia sóc quan träng. c. ¶nh hëng cña viÖc gi¶m tØ lÖ : - TriÓn khai chÝnh s¸ch kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh cã hiÖu qu¶ . - N«ng nghiÖp ph¸t triÓn ,b×nh qu©n l¬ng thùc t¨ng.(400kg / ngêi) V.§¸nh gi¸ ,dÆn dß:3' Tãm t¾t l¹i ph¬ng ph¸p vÏ biÓu ®å trªn c¬ së xö lÝ b¼ng sè liÖu 9 ( ChuyÓn tõ sè liÖu sang kªnh h×nh) Vµ mèi quan hÖ gi÷a d©n sè ,s¶n lîng l¬ng thùc * DÆn dß: T×m hiÓu ,su tÇm t liÖu vµ viÕt tãm t¾t giíi thiÖu vÒ vên quèc gia Phong Nha - KÎ Bµng hoÆc thµnh phè HuÕ. Nhãm 1,2: H:Nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ khã kh¨n trong s¶n xuÊt l¬ng thùc ë ®ång b»ng s«ng Hång? - §Êt ®ai cã thuËn lîi vµ khã kh¨n g×? - H×nh thøc canh t¸c ? - KhÝ hËu cã thuËn lîi vµ khã kh¨n nh thÕ nµo? Nhãm 3,4: H:Vai trß cña vô ®«ng trong s¶n xuÊt l¬ng thùc thùc phÈm ë §ång b»ng s«ng Hång? - C©y trång thÝch hîp trong vô ®«ng lµ c©y g×?N¨ng suÊt nh thÕ nµo? Nhãm 5,6: H:¶nh hëng cña viÖc gi¶m tØ lÖ gia t¨ng d©n sè tíi ®¶m b¶o l¬ng thùc cña vïng nh thÕ nµo? - B×nh qu©n l¬ng thùc thay ®æi ra sao? Nhãm 5,6: H:¶nh hëng cña viÖc gi¶m tØ lÖ gia t¨ng d©n sè tíi ®¶m b¶o l¬ng thùc cña vïng nh thÕ nµo? - B×nh qu©n l¬ng thùc thay ®æi ra sao? Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: bµi 23. tiÕt 25. vïng b¾c trung bé. I.Môc tiªu bµi häc: 1.KiÕn thøc : HS cÇn - Cñng cè sù hiÓu biÕt vÒ ®¹c ®iÓm vÞ trÝ ®Þa lÝ ,h×nh d¸ng l·nh thæ , nhòng ®iÒu kiÖn vÒ tù nhiªn tµi nguyªn thiªn nhiªn ,®Æc ®iÓm d©n c vµ x· héi vïng B¾c Trung Bé. - ThÊy ®îc nh÷ng khã kh¨n do thiªn tai ,hËu qu¶ chiÕn tranh ,c¸c biÖn ph¸p cÇn kh¾c phôc vµ triÓn väng ph¸t triÓn cña vïng trong thêi k× c«ng nghiÖp hãa ,hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc. 2.KÜ n¨ng: - BiÕt ®äc lîc ®å,biÓu ®å vµ khai th¸c kiÕn thøc ®Ó tr¶ lêi theo c©u hái dÉn d¾t. - BiÕt vËn dông tÝnh t¬ng ph¶n kh«ng gian l·nh thæ theo híng B¾c Nam ,§«ng T©y trong ph©n tÝch mét sè vÊn ®Ò tù nhiªn,d©n c ,x· héi trong ®iÒu kiÖn B¾c Trung Bé. 3.Th¸i ®é: - Cã ý thøc su tÇm tµi liÖu ®Ó lµm bµi tËp. II.Ph¬ng ph¸p: - Trùc quan,ph©n tÝch, so s¸nh. III.ChuÈn bÞ: 1.GV: - Lîc ®å tù nhiªn vïng B¾c Trung Bé. - Mét sè tranh ¶nh vÒ d©n téc Vïng B¾c Trung Bé. 2.HS: - Su tÇm tµi liÖu ®Ó lµm bµi tËp. IV.TiÕn tr×nh lªn líp: 1.æn ®Þnh líp 2.KiÓm tra bµi cò: 4' - X¸c ®Þnh vµ nªu vÞ trÝ ,giíi h¹n cña vïng ®ång B»ng s«ng Hång? 3.Bµi míi: Më bµi:Trong thêi k× chiÕn tranh vïng B¾c Trung bé bÞ ®¸nh ph¸ ¸c liÖt ,nhng con ngêi cã truyÒn thèng dòng c¶m ,kiªn cêng trong cuéc ®Êu tranh b¶o vÖ tæ quèc.VËy vïng cã tµi nguyªn thiªn nhiªn nh thÕ nµo? HiÖn nay cã nh÷ng khã kh¨n g× trong ph¸t triÓn kinh tÕ...Chóng ta sÏ ®i t×m hiÓu trong bµi häc ngµy h«m nay. Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Néi dung chÝnh Ho¹t ®éng 1: C¸ nh©n *Bíc 1: GV yªu cÇu HS quan s¸t b¶n ®å treo têng vµ H23.1 ,kªnh ch÷ vµ vèn hiÓu biÕt: H:X¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ giíi h¹n vïng B¾c Trung Bé? H:ý nghÜa cña vÞ trÝ ®Þa lÝ vïng B¾c Trung Bé? (- C¸c níc tiÓu vïng s«ng Mª C«ng: Lµo ,Th¸i Lan,Mi - an -ma Ng· t ®êng B¾c Nam,§«ng T©y.vËy vÞ trÝ cµng thuËn lîi ,c¬ héi ph¸t triÓn cµng lín , më ra triÓn väng vµ kh¶ n¨ng hîp t¸c gaio lu kinh tÕ v¨n hãa gi÷a c¸c níc - §êng sè 9 ®îc chän lµ mét trong nh÷ng con ®êng xuyªn AS EAN: Lao b¶o trë thµnh khu vùc träng ®iÓm ph¸t triÓn kinh tÕ vµ th¬ng m¹i. ChuyÓn :Cßn ®iÓu kiÖn tù nhiªn vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn cã nh÷ng nÐt g× næi bËt. Ta nghiªn cøu sang II. Ho¹t ®éng 2: Nhãm. ( 5 nhãm) *Bíc 1: Dùa vµo H23.1,23.2 vµ B¶n ®å B¾c Trung Bé kÕt hîp kiÕn thøc ®· häc ,tháa luËn theo c©u hái sau: Nhãm 1: H: H·y cho biÕt d¶i nói Trêng S¬n B¾c ¶nh hëng nh thÕ nµo ®Õn khÝ hËu ë B¾c Trung Bé? Nhãm 2: H: So s¸nh tiÒm n¨ng tµi nguyªn vµ kho¸ng s¶n phÝa B¾c vµ phÝa Nam d·y Hoµnh S¬n? (Vên quèc gia Phong Nha- KÎ Bµng víi ®éng Phong Nha ®îc UNES CO c«ng nhËn lµ di s¶n thiªn nhiªn thÕ giíi,lµ tµi nguyªn thiªn nhiªn quan träng ®Ó ph¸t triÓn du lÞch ë phÝa Nam d·y Hoµnh S¬n) Nhãm 3: H: H·y nªu c¸c lo¹i thiªn tai thêng x¶y ra ë B¾c Trung Bé? H:Nªu t¸c h¹i vµ biÖn ph¸p gi¶m thiÓu t¸c h¹i thiªn tai cho vïng? ( Nh b·o ,lôt , giã lµo , lò quÐt,c¸t lÊn ,c¸t bay ,h¹n h¸n - G©y khã kh¨n giao th«ng ,cung cÊp níc ,nguy c¬ ch¸y rõng cao . - BiÖn ph¸p: B¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng ®Çu nguån ,rõng phßng hé ... xãa ®ãi gi¶m nghÌo vïng phÝa T©y) ChuyÓn: MÆc dï cßn nhiÒu khã kh¨n nhng vïng cã nhiÒu tiÒm n¨ng ph¸t triÓn ,®Æc biÖt lµ sù quyÕt t©m ,tinh thÇn lao ®éng cÇn cï ,dòng c¶m cña ngêi d©n n¬i ®©y. Ho¹t ®éng 3: c¸ nh©n *Bíc 1: HS dùa vµo b¶ng 23.1,23.2 kÕt hîp vèn hiÓu biÕt : H:nªu sù kh¸c biÖt vÒ d©n c vµ ho¹t ®éng kinh tÕ gi÷a phÝa ®«ng vµ phÝa t©y B¾c Trung Bé? ( H:Ph©n bè ngêi kinh ? Ho¹t ®éng kinh tÕ cã ®Æc ®iÓm g×? H:Ph©n bè ngêi d©n téc thiÓu sè? Ho¹t ®éng kinh tÕ cã ®¹c ®iÓm g×? H: So s¸nh ®Æc ®iÓm d©n c vµ miÒn nói phÝa B¾c cã g× kh¸c ? (Ngêi d©n téc ®a sè sèng xen kÏ víi ngêi thiÓu sè) H:T¹i sao cã sù kh¸c biÖt trong c tró vµ ho¹t ®éng kinh tÕ cña vïng? (Do ¶nh hëng cña ®Þa h×nh d·y Trêng S¬n B¾c) H:Dùa vµo b¶ng 23.2 h·y nhËn xÐt sù chªnh lÖch c¸c chØ tiªu cña vïng so víi c¶ níc? - So s¸nh c¸c chØ tiªu? - .............................c¸c chØ tiªu hé nghÌo,ngêi biÕt ch÷ víi Trung du vµ miÒn nói phÝa B¾c? - NhËn xÐt chung. H:KÕt tªn mét sè c«ng tr×nh quan träng gãp phÇn c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n? - C«ng tr×nh x©y dùng ®êng HCM - X©y dùng hÇm xuyªn ®Ìo H¶i V©n - Khu kinh tÕ më trªn biªn giíi ViÖt Lµo. GV nhÊn m¹nh: Vïng cã tiÒm n¨ng vÒ con ngêi rÊt lín: -TruyÒn thèng hiÕu häc ( tØ lÖ ngêi lín biÕt ch÷ 91,3 % lín h¬n TB c¶ níc) + truyÒn thèng lao ®éng dòng c¶m + TiÒm n¨ng du lÞch sinh th¸i ,v¨n hãa - lÞch sö HS quan s¸t vµ tr¶ lêi: *VÞ trÝ: B¾c gi¸p hai vïng MN vµ TD BB - Nam gi¸p: Duyªn h¶i Nam Trung Bé - §«ng gi¸p biÓn. - T©y gi¸p Lµo. Th¶o luËn nhãm. §¹i diÖn nhãm tr¶ lêi,nhãm kh¸c nhËn xÐt ,bæ sung. HS ph©n tÝch b¶ng sè liÖu So s¸nh víi d©n c miÒn nói phÝa B¾c. Liªn hÖ víi phÇn tù nhiªn ®Ó tr¶ lêi. So s¸nh I.VÞ trÝ ®Þa lÝ vµ giíi h¹n l·nh thæ