Bài giảng môn học Địa lý lớp 9 - Tiết 18 - Bài 16 : Đô thị hoá ở đới ôn hoà

Tiết 18 Ngày soạn: 26/10/09 Bài 16 : ĐÔ THỊ HOÁ Ở ĐỚI ÔN HOÀ A. Mục tiêu Học xong bài, HS cần: - Nêu được những đặc điểm của đô thị hoá (phát triển số lượng chiều rộng, cao, sâu) lên kết với nhau thành chùm đô thị hoặc siêu đô thị có qui hoạch. - Nắm đước những vấn đề nảy sinh trong quá trình đô thị hoá ở các nước phát triển - Kĩ năng nhận biết đô thị cổ, đô thị mới qua ảnh . B. Đồ dụng dạy học - Ảnh của một vài đô thị lớn ở các nước phát triển ( sưu tầm ) - Bản đồ dân số thế giới hoặc lược đồ 3.3 - Ảnh về người thất nghiệp, các khu dân cư nghèo ở các nước (sưu tầm) C. Tiến trình lên lớp I/ Ổn định II/ KTBC ? Nêu các ngành công nghiệp và kể tên một số nước có nền công nghiệp ở đới ôn hoà III/ Bài mới: Không chỉ có nền công nông nghiệp phát triển, đới ôn hoà còn có mức đô thị hoá cao nhất thế giới. Đó vừa là niềm tự hào vừa là mối lo làm nảy sinh nhiều vấn đề KT-XH và môi trưồng phức tạp cho đới ôn hoà hiện nay. Vậy để hiểu rõ hơn, hôm nay chúng ta tìm hiểu bài 16: “Đô thị hoá ở đới ôn hoà”. GV HS Noäi dung GV: cho HS nhắc lại thuật ngữ “Đô thị hoá”. => Vậy, đô thị hoá ở đới ôn hoà như thế nào, ta tìm hiểu phần 1: * HĐ1: Đô thị hoá ở mức cao: GV: Sự phát triển mạng của công nghiệp và dịch vụ đã thu hút người dân vào sinh sống ở các đô thị. ? Ở đới ô hoà, dân thành thị chiếm bao nhiêu phần trăm? VD: Anh có số đân sống ở đô thị chiếm trên 90%... ? Dựa vào kiến thức đã học, em hãy cho biết khi nào một đô thị được gọi là siêu đô thị? GV: Treo bản đồ đô thị thế giới. ? Dựa vào lược đồ các siêu đô thị trên thế giới, em hãy cho biết đới ôn hoà và đới nóng, đới nào có nhiều siêu đô thị hơn? ? Dựa vào bản đồ, em hãy xác định một số siêu đô thị ở đới ôn hoà? ? Dựa vào lược đồ. Em có nhận xét gì về sự phân bố các đô thị ở đới ôn hoà? GV: cho HS quan sát hình 16.1 và 16.2 và các ảnh ở trên bảng (Giáo viên sưu tầm) ? Qua các hình ảnh trên, em có nhận xét về nhà cửa, hệ thống đường giao thôngở đô thị cổ và đô thị hiện đại? GV: Ở đới ôn hoà, trước kia các đô thị quy hoạch chủ yếu theo chiều rộng. Hiện nay, để đáp ứng nhu cầu dân sinh và phát triển KT-XH, các đô thị ở đới ôn hoà phát triển có sự quy theo không gian một cách hợp lí và hiện đại, phát triển cả về chiều rộng, chiều cao và chiều sâu. GV: Liên hệ với việc quy hoạch đô thị ở nước ta (xây dựng thiếu quy hoạch) => cho HS quan sát ảnh đô thị hoá thiếu quy hoạch ở VN ? Đô thị hoá có quy hoạch hợp lí sẽ đem đến lợi ích gì? GV: Bên cạnh các đô thị hiện đại, ở đới ôn hoà vẫn còn tồn tại nhiều đô thị cổ rất nổi tiếng. VD: Vinece (Ý); Amiêng (Pháp).. ? Vì sao các đô thị cổ đến nay vẫn còn tồn tại? ? Quá trình đô thị hoá rất cao đã tạo nên lối sống như thế nào đối với người dân ở đới ôn hoà? HĐ2: Các vấn đề của đô thị: GV: Hiện nay, quá trình đô thị hoá ở đới ôn hoà đã tạo ra rất nhiều điều tốt đẹp cho xã hội, nhưng thực tế đô thị hoá cao vẫn còn tồn tại những hạn chế về vấn đề MÔI TRƯỜNG, vấn đề về XÃ HỘI và vấn đề QUY HOẠCH ĐÔ THỊ. để hiểu rõ hơn, các em tìm hiểu phần a: “Thực trạng” GV: Cho HS quan sát hình 16.3, 16.4, thông tin trong sgk và các ảnh trên bảng. * Học sinh thảo luận theo bàn: (theo sơ đồ bên) GV: Phân tích thêm về các vấn đề tieu cực trên. GV: Cho HS liên hệ với các vấn đề trên ở VN => ô nhiễm nguồn nước do chất thải đô thị, khói bụi gây ô nhiễm không khí, ô nhiễm tiếng ồn, ùn tắc giao thông GV: Để khắc phục các vấn đề trên, các quốc gia pahỉ có những biện pháp cụ thể, để biết được các giả pháp đó là gì, ta qua phần b: “giải pháp” ? Để khắc phục các vấn đề trên, các quốc gia ở đới ôn hoà đã có những giải pháp gì? GV: Vấn đề Quy hoạch đô thị ở đới ôn hoà nhìn chung là hợp lí, tuy nhiên vẫn còn tồn tại nhiững vấn đề tiêu cực như chúng ta vừa tìm hiểu. Đó chính là bài học kinh nghiệm cho vấn đề quy hoạch đô thị ở đới nóng nói chung và VN nói riêng. VD: Phú Mỹ Hưng ở VN -> chất lượng vẫn chưa cao - Đô thị đó phải có số dân trên 8 triệu người. - Đới ôn hoà có nhiều siêu đô thị hơn (Đới ôn hoà có12 siêu đô thị, đới nóng có 11) - Xác định các siêu đô thị như: Niu - Oóc, Pa - ri, Tô - ki - ô. (gồm 12 siêu đô thị) - Tập trung thành từng chuỗi, hay từng chùm đô thị. Quy hoạch Đô thị cổ Đô thị hiện đại Nhà cửa Thấp, thưa Cao, san sát Giao thông, kho bãi Trên mặt đất Trên mặt đất, ngầm - Làm cho cuộc sống của người dân ổn định, cảnh quan môi trường sạch đẹp, đầy đủ các công trình phúc lợi công cộng. - Chất lượng công trình, đk khí hậu ít phá huỷ, ít chiến tranh, hơn nữa nó có ý nghĩa to lớn về mặt lịch sử, văn hoá -> phát triển du lịch. - Trả lời VD: Tác phong của người nông dân ở đới ôn hoà và đới nóng Những vấn đề hạn chế của đô thị hoá ở đới ôn hoà Vấn đề quy hoạch đô thị: Ùn tắc giao thông, thiếu nhà ở, các công trình công cộng Vấn đề MT: Ô nhiễm môi truờng (nước, không khí). Vấn đề xã hội: Thất nghiệp, . - Quy hoach lại đô thị theo hướng “phi tập trung” (nghĩa là xây dựng phân tán các đô thị); chuyển dịch các ngành công nghiệp, dịch vụ đến các vùng mới (VD: Trung Quốc: từ đông sang tây; Hoa Kì: từ đông sang tây, đông bắc sang nam, tây nam); đô thị hoá nông thôn. 1/ Đô thị hoá ở mức độ cao : - Hơn 75% dân cư đới ôn hoà sống trong các đô thị - Có nhiều siêu đô thị với số dân đông. - Nhiều đô thị kết nối với nhau thành chuỗi đô thị hay chùm đô thị. - Qui hoạch đô thị hợp lý, phát triển cả về chiều rộng, chiều cao và chiều sâu - Các công trình kiến trúc cổ được bảo tồn rất tốt. - Lối sống đô thị đã trở thành phổ biến . 2/ Các vấn đề của đô thị a. Thực trạng: Quá trình đô thị hoá cao đã làm nảy sinh nhiều vấn đề nan giải về môi trường, xã hội và quy hoạch đô thị. b. Giải pháp: - Qui hoạch đô thị theo chiều hướng “phi tâp trung”. - Chuyển dịch hoạt động công nghiệp, dịch vụ đến vùng mới. - Đô thị hoá nông thôn. IV/ Củng cố : So sánh đặc điểm đô thị hoá ở đới ô hoà. (Hoạt động theo nhóm) Các vấn đề giải quyết Đới nóng Đới ôn hoà - Nguyên nhân Đến thành phố để tìm kiếm việc làm Do công nghiệp, dịch vụ phát triển - Đô thị hoá trong điều kiên nền kinh tế Chưa phát triển mạnh Phát triển mạnh - Chính sách dân số Giảm tỉ lệ tăng dân số Không còn quan tâm - Khả năng bảo tồn các kiến trúc cổ Chưa tốt Rất tốt - Quy hoạch đô thị Tập trung hoặc phi tập trung Phi tập trung V/ Hướng dẫn về nhà: - Chuẩn bị bài 17. Phân tích: + Hình 17.1,17.2 nói lên vấn đề gì + Hình 17.3 , 17.4 nói lên vấn đề gì + Biện pháp giải quyết .