Bài giảng môn học Địa lý lớp 9 - Tiết 27: Ôn tập vùng trung du và miền núi bắc bộ và vùng đồng bằng sông Hồng

Bài này dành cho giáo viên dạy lâu năm. Ngày dạy: 28/11/2012 Tiết 27 ÔN TẬP VÙNG TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ VÀ VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC 1. Veà kieán thöùc: - Hệ thống kiến thức và kĩ năng hai vùng ( vùng 1- VÙNG TRUNG DU VÀ MIỀN NÚI BẮC BỘ , Vùng 2 - VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG). Học sinh thấy được mối liên hệ giữa hai vùng trong sự phát triển KT-XH. - Các em năm chắc mối quan hệ kinh tế với tự nhiên của từng vùng. 2. Veà kó naêng : - Reøn kó naêng veõ bieåu ñoà treân cô sôû xöû lí baûng soá lieäu. Biết nhận xét và giải thích, vận dụng tự nhiên để giải đáp tình hình phát triển KT- XH 3.Tư tưởng: - Hs thấy được mối quan hệ biện chứng giữa tự nhiên với kinh tế của từng vùng và hai vùng với nhau. II. CHUAÅN BÒ CUÛA GV VAØ HS Baûn ñoà töï nhieân, kinh tế cuûa vuøng 1 & 2 - Một số biểu đồ về thế mạnh kinh tế ở vùng 1 &2 III. TIEÁN TRÌNH TIEÁT DAÏY 1. Kieåm tra baøi cuõ CH: Saûn xuaát löông thöïc ôû Ñoàng baèng soâng Hoàng taàm quan troïng nhö theá naøo? Ñoàng baèng soâng Hoàng coù nhöõng thuaän lôïi khoù khaên gì ñeå phaùt trieån saûn xuaát löông thöïc? 2.Baøi môùi Hệ thống kiến thức kĩ năng và bằng các chùm câu hỏi mà gv vận dụng tương đồng với lượng kiến thức đã học ở bảng sau: Thành phần TN Vùng 1 Vùng 2 I/ Vị trí giới hạn YÙ nghóa: + giao löu kinh teá vôùi caùc nöôùc laùng gieâng: Laøo, TQ + giao löu KT – XH vôùi ñoàng baèng soâng Hoàng vaø vuøng kt toïng ñieåm BB + Vuøng bieån giaøu tieàm naêng YÙ nghóa: -Đây là vùng đông dân nhát cả nước có nguồn lao động dồi dào, phần đông có trình độ cao, là thị trường tiêu thụ rộng lớn -Thuaän lôïi giao löu kinh teá xaõ hoäi vôùi caùc vuøng, ñaëc bieät coù thuû ñoâ Haø Noäi laø trung taâm kinh teá khoa hoïc –coâng ngheä vaø nhieàu maët khaùc cuûa ñaát nöôùc II/ ĐKTN và TNTN - Chia thành 2 tiểu vùng: Đông bắc và Tây bắc thể hiện thế mạnh về tự nhiên, kinh tế trên bảng 17.1(63) - Có mùa đông lạnh và phân hóa theo độ cao - Mạng lưới sông ngòi dày đặc, độ dốc lớn, chế độ nước dồi dào thuận lợi phát triển thủy điện. - TN Khoáng sản đa dạng, phong phú, nhiều mỏ có trữ lượng lớn: Than, sắt, đá vôi, Apatit - Địa hình thấp, tương đối bằng phẳng. - Khí hậu nhiệt đới gió mùa, có mùa đông lạnh. - Nguồn nước dồi dào. - TN quí giá nhất là đất phù sa màu mỡ phì nhiêu . - Điều kiện khí hậu và thủy văn thuận lợi cho việc thâm canh tăng vụ trong SXNN. Thời tiết mùa đông thích hợp với cây ưa lạnh( cây vụ đông) III/ Dân cư- xã hội Có 30 daân toäc sinh soáng ôû vuøng trung du vaø mieàn nuùi phía Baéc Tày, Nùng, Thái, Mường - Daân cư có nhiều kinh nghieäm canh tác trên đất dốc, kết hợp SXNN với Lâm nghiệp, chăn nuôi gia súc lớn, trồng cây CN,cây dược liệu, rau quả ôn đới cận nhiệt. - Đông bắc và Tây bắc có sự chênh lệch rất lớn về chỉ tiêu phát triển KT-XH thể hiện trên bảng 17.2 (64) -Đây là vùng đông dân nhát cả nước có nguồn lao động dồi dào, phần đông có trình độ cao, là thị trường tiêu thụ rộng lớn -Có lịch sử khai phá lãnh thổ lâu đời, người dân có kinh nghiệm trồng và thâm canh cây lúa, cây vụ đông, chăn nuôi lợn và gia cầm -Đây là vùng có CSVC- KT hoàn thiện nhất cả nước, trình độ dân trí cao thể hiện bảng 20.1 (73) IV/ Tình hình phát triển KT-XH V/ Trung tâm KT 1, Công nghiệp: -Thế mạnh: Khai thác khoáng sản và thủy điện. + Giải thích 2, Nông nghiệp - Trồng lúa: - Thế mạnh và giải thích: + Chăn nuôi đàn gia súc là thế mạnh: đàn trâu chiếm tỉ trọng lớn nhất cả nước 57,3%, lợn 22%. + Thế mạnh: Cây công nghiệp: chè, thuốc lá, quế, hồi, trẩu Cây chè có nhiều thương hiệu nổi tiếng : Chè San, Tân cươngchiếm 68,8% diện tích CN,chiếm 62,1% sản lượng CN 3 , Dịch vụ: - Thương mại: Phát triển - Giao thông : Nhiều loại hình đa dạng. - Du lịch là thế mạnh: Hồ Ba Bể, Sapa, Vịnh Hạ Long Thái nguyên, Việt Trì, Hạ Long 1, Công nghiệp: Là thế mạnh -Thế mạnh phát triển cơ cấu đa dạng với các ngành CN trọng điểm: Chế biến LT-TP, sản xuất hàng tiêu dùng, VLXD, cơ khí. + Các trung tâm CN lớn: Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định, Bắc Ninh, Vĩnh Yên, Hải Dương + Các sản phẩm đáp ứng nhu cầu trong vùng và Xuất khẩu sang vùng khác và thế giới. + Giải thích: 2, Nông nghiệp: - Thế mạnh và giải thích: + Trồng lúa: Năng xuất lúa cao nhất 56,4 tạ/ha cả nước thể hiện bảng 21.1 (74) là do có trình độ thâm canh cao + Cây vụ đông đang trở thành là ngành SX chính nhờ có mùa đông lạnh. + Chăn nuôi: Đàn lợn chiếm tỉ trọng lớn nhất cả nước 27,2 % 3 , Dịch vụ: - Giao thông : Nhiều loại hình với nhiều đầu mối GT quan trọng như Hà Nội, Hải Phòng - Thương mại: Phát triển - Bưu chính viễn thông Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định, Bắc Ninh. - Vùng ĐBSH và Quảng Ninh tạo thành vùng KTTĐ phía Bắc. * KĨ NĂNG - Đọc bản đồ tự nhiên, kinh tế - Phân tích bảng số liệu - Vẽ biểu đồ và nhận xét - Đọc bản đồ tự nhiên, kinh tế - Phân tích bảng số liệu - Vẽ biểu đồ và nhận xét 4. Cuûng coá- §¸nh gi¸ 1. Vì sao khai thaùc khoaùng saûn laø theá maïnh cuûa tieåu vuøng Ñoâng Baéc coøn phaùt trieån thuyû ñieän theá maïnh cuûa tieåu vuøng Taây Baéc? 2 Veõ bieåu ñoà hình coät: Giaù trò saûn xuaát coâng nghieäp ôû Trung du vaø mieàn nuùi Baéc Boä (tæ ñoàng) 3- Neâu caùc böôùc veõ bieåu ñoà ñöôøng - Döïa vaøo baûng 22.1, veõ bieåu ñoà ñöôøng theå hieän toác ñoä taêng daân soá, saûn löôïng löông thöïc ôû ÑBSH Hướng dẫn học ở nhà: Dựa kiến thức đã học ở hai vùng tìm hiểu hai vùng có mối quan hệ về tự nhiên và kinh tế như thế nào? Chuẩn bị bài “ Bắc Trung Bộ”