Bài giảng môn học Địa lý lớp 9 - Tiết 31 - Tuần 16 - Bài 29: Vùng Tây Nguyên ( tiếp theo )

NS: 01/11/2012 Tiết: 31 Tuần dạy: 16 Bài 29: VUØNG TAÂY NGUYEÂN ( tiếp theo ) 1. MỤC TIÊU: Học xong bài này HS có khả năng: 1.1. Kiến thức: - Trình bày được tình hình phát triển và phân bố một số ngành kinh tế chủ yếu của vùng Tây Nguyên. - Nêu các trung tâm kinh tế lớn và các chức năng chủ yếu của từng trung tâm. 1.2. Kĩ năng: - Xác định được trên bản đồ, lược đồ các trung tâm kinh tế, sự phát triển của một số cây công nghiệp (cà phê, cao su, chè). - Phân tích các lược đồ kinh tế vùng Tây Nguyên hoặc Atlat Địa lí Việt Nam và số liệu thống kê để biết tình hình phát triển và phân bố một số ngành sản xuất của vùng. 1.3. Thái độ: - Thể hiện sự tự tin khi làm việc cá nhân. 2. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH: 2.1. Chuẩn bị của giáo viên: - Lược đồ kinh tế vùng Tây nguyên. - Học liệu: SGK, giáo án. 2.2. Chuẩn bị của học sinh: - Tập, bút. - Atlat Địa lí Việt Nam. 3. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 3.1. Ổn định: (1’) Điểm danh lớp. 3.2. Kiểm tra bài cũ: (5’) Học sinh 1: Câu 1: Em hãy nêu điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên và tài nguyên thiên nhiên của Vùng Tây Nguyên. - Tây Nguyên có địa hình cao nguyên, đầu nguồn của các dòng sông; - Khí hậu mát mẻ, có một mùa khô kéo dài; - Tài nguyên: + Rừng chiếm diện tích và trữ lượng lớn; + Tiềm năng thuỷ điện khá; + Khoáng sản bôxit có trữ lượng lớn. Học sinh 2: Câu 2: Hãy nêu dự án phát triển ở Tây Nguyên. Mục tiêu hàng đầu trong dự án phát triển ở Tây Nguyên là: - Đầu tư phát triển kinh tế, đẩy mạnh xoá đói giảm nghèo, nâng cao đời sống các dân tộc; - Ngăn chặn nạn phá rừng , bảo vệ đất, rừng, động vật quý hiếm. 3.3. Tiến trình bài học: Hoạt động 1: (27’) Tìm hiểu tình hình phát triển kinh tế. a) Phương pháp giảng dạy: - Trực quan. - Vấn đáp. - Diễn giảng. b) Các bước của hoạt động: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG GV hướng dẫn HS quan sát H29.2: - Nhận xét chung trồng trọt vùng Tây nguyên. GV hướng dẫn HS quan sát H9.1: - Dựa vào hình 9.1, hãy nhận xét tỉ lệ diện tích và sản lượng cà phê của Tây Nguyên so với cả nước. - Vì sao cây cà phê được trồng nhiều nhất ở TN? - Ngoài cây cà phê, vùng còn trồng được các loại cây nào? - Dựa vào hình 29.2. Xác định các tỉnh trồng nhiều cà phê, cao su, chè ở Tây Nguyên. - Ngoài các cây công nghiệp lâu năm, vùng còn chú trọng các loại cây nào? GV: Đà Lạt là thành phố nổi tiếng về nghề trồng hoa và rau quả ôn đới. - Chăn nuôi ở Tây Nguyên chủ yếu là những con gì? - Dựa vào bảng 29.1, hãy nhận xét tình hình phát triển nông nghiệp ở Tây Nguyên. - Em hãy cho biết tại sao Đắc Lắc và Lâm Đồng dẫn đầu vùng về giá trị SX nông nghiệp? - Ngành lâm nghiệp ở Tây Nguyên phát triển theo hướng nào? GV: Trồng và bảo vệ rừng ở Tây Nguyên còn có ý nghĩa với các vùng lân cận. - Trong SX nông nghiệp, Tây Nguyên còn gặp những khó khăn nào? GV: Có những thời điểm cà phê rớt giá người dân đã phải chặt bỏ cây cà phê hàng loạt GV hướng dẫn HS quan sát bảng 29.2 - Dựa vào bảng 29.2. Tính tốc độ phát triển công nghiệp của Tây Nguyên và cả nước (lấy năm 1995 = 100%) - Em có nhận xét gì về tình hinh phát triển công nghiệp ở Tây Nguyên ? - Các ngành công nghiệp nào phát triển mạnh nhất ở Tây Nguyên? - Vì sao các ngành CN trên lại phát triển mạnh ở Tây Nguyên? GV gọi HS xác định trên lược đồ kinh tế Tây Nguyên nhà máy thủy điện Yaly trên sông Xê xan. - Việc phát triển thủy điện ở Tây Nguyên có ý nghĩa gì? - Ở Tây Nguyên hoạt động DV nào phát triển mạnh? Vì sao? GV: Ngoài các điều kiện về tự nhiên, vùng còn được đầu tư phát triển về cơ sở hạ tầng nên diên mạo KT-XH của Tây Nguyên đã có những bước phát triển đáng kể. [ Hoạt động cá nhân] - Quan sát H29.2 - Là vùng chuyên canh cây công nghiệp lớn. Quan sát H9.1 - Diện tích và sản lượng cà phê qua các năm đều tăng, TN là vùng có diện tích và sản lượng cà phê nhiều nhất nước. - Có DT đất Badan lớn và màu mỡ, khí hậu á Xích đạo, có mùa khô kéo dài thuận lợi cho thu hoạch và bảo quản, mùa mưa thuận lợi cho việc chăm sóc; thị trường rộng lớn; người dân có kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cà phê. - Cây cao su, chè, điều - Cà phê: Đắc Lắc, Gia Lai ; - Cao su: Đắc Lắc, Kon Tum, Đắc Nông ; - Chè: Lâm Đồng, Gia Lai. - Cây lương thực, cây công nghiệp ngắn ngày, hoa và rau quả ôn đới. Học sinh lắng nghe. - Gia súc lớn. - Tốc độ tăng nhanh nhưng tỉ trọng còn khiêm tốn so với các vùng khác. - DT đất badan lớn, khí hậu thuận lợi để phát triển cây công nghiệp. Ngoài ra du lịch phát triển thúc đẩy việc tiêu thụ các mặt hàng nông sản nên đã thúc đẩy nông nghiệp phát triển. - Lâm nghiệp phát triển mạnh, kết họp khai thác với trồng khoán bảo vệ rừng. - Thiếu nước vào mùa khô và biến động của giá nông sản. - Quan sát bảng 29.2 - Năm 2000: + Tây Nguyên: tăng 63,5% + Cả nước: tăng 52% - Năm 2002: + Tây Nguyên: Tăng 52,2% + Cả nước: Tăng 39,6% (cách tính: VD: - Tỉ trọng còn nhỏ nhưng tốc độ tăng khá nhanh. - Thủy điện, công nghiệp chế biến nông, lâm sản. - Vì diện tích và sản lượng cây công nghiệp lớn, rừng nhiều, có nhiều sông lớn với độ dốc lớn. - HS xác định. - Có nguồn năng lượng; nguồn nước phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp; phát triển và bảo vệ rừng (vì rừng bảo vệ nguồn nước khỏi cạn kiệt); điều tiết lượng nước cho các vùng lân cận. - Xuất khẩu nông, lâm sản và du lịch. Vì Tây Nguyên là vùng có SL hàng nông sản đứng thứ hai cả nước (sau ĐBSCL), ngành du lịch phát triển, khí hậu mát mẻ với nhiều thắng cảnh đẹp. Học sinh lắng nghe. IV. Tình hình phát triển kinh tế: 1. Nông nghiệp: - Là vùng chuyên canh cây công nghiệp lớn. - Tình hình phát triển cây công nghiệp và phân bố của một số cây công nghiệp chủ yếu: + Cà phê được trồng nhiều nhất ở Đắk Lắk; Gia Lai  + Cao su được trồng nhiều ở Kon Tum, Buôn Ma Thuột, Đắk Nông; + Chè trồng nhiều ở Lâm Đồng, Gia Lai. - Lâm nghiệp phát triển mạnh, kết họp khai thác với trồng khoán bảo vệ rừng. => Tuy nhiên nông nghiệp vẫn gặp nhiều khó khăn do thiếu nước vào mùa khô và biến động của giá nông sản. 2. Công nghiêp: - Tình hình phát triển: Tỉ trọng còn nhỏ nhưng tốc độ tăng khá nhanh. - Phát triển nhất là thủy điện, công nghiệp chế biến nông, lâm sản. 3. Dịch vụ: - Xuất khẩu nông, lâm sản lớn thứ hai cả nước, cà phê là mặt hàng xuất khẩu chủ lực. - Du lịch : Sinh thái - nhân văn ( Đà lạt ). Hoạt động 2: ( 6 phút ) Tìm hiểu các trung tâm kinh tế. a) Phương pháp giảng dạy: - Trực quan. - Vấn đáp. b) Các bước của hoạt động: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ NỘI DUNG CHÍNH GV hướng dẫn HS quan sát H29.2 - TN có những trung tâm kinh tế nào lớn? - Dựa vào hình 29.2 kết hợp với bản đồ KT Tây Nguyên, xác định vị trí các TTKT đã nêu. - Hãy xác định các quốc lộ nối các thành phố này với ĐNB và DHNTB? - Mỗi thành phố có vai trò gì đối với sự phát triển của vùng? [ Hoạt động cá nhân] HS quan sát H29.2 - Trả lời. - HS xác định. - ĐNB: đường HCM, quốc lộ 20. - DHNTB: QL 24, 19, 25, 26, 27. - Plây-ku: CN chế biến nông sản. - Buôn Mê Thuột: Trung tâm công nghiệp, giáo dục. - Đà Lạt: Du lịch, KH-GD, rau quả, hoa. V. Các trung tâm kinh tế: - Plây Ku, Buôn Mê Thuột, Đà Lạt. - Plây-ku: CN chế biến nông sản, trung tâm thương mại, du lịch. - Buôn Mê Thuột: Trung tâm công nghiệp, giáo dục. - Đà Lạt: Trung tâm du lịch sinh thái, nhiên cứu khoa học và đào tạo, sản xuất hoa, rau quả. 4. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP : 4.1. Tổng kết: (5’) - Vùng kinh tế Tây Nguyên có những điều kiện tự nhiên nào thuận lợi phát triển cây cà phê? - Việc phát triển mở rộng diện tích cây cà phê có ảnh hưởng gì đến tài nguyên rừng và môi trường của vùng? 4.2. Hướng dẫn học tập: (1’) - HS làm bài tập 1, 2 trg 111, SGK Địa lí 9. - Tìm hiểu về ngành du lịch ở Đà Lạt. - Chuẩn bị nội dung thực hành. Tìm hiểu các thông tin về việc trồng và sản xuất cây cà phê, cây chè ở Trung du miền núi Bắc Bộ và vùng Tây Nguyên. 4.3. Phụ lục: