Bài giảng môn học Vật lý lớp 10 - Tiết 16 - Thực hành xác định gia tốc rơi tự do

THỰC HÀNH XÁC ĐỊNH GIA TỐC RƠI TỰ DO MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Củng cố kiến thức về chuyển động dưới tác dụng của trọng trường. - Biết nguyên lí hoạt động của hai dụng cụ đo thời gian. 2. Kỹ năng: - Biết cách dùng bộ cần rung và ống nhỏ giọt đếm thời gian. - Nâng cao kĩ năng làm thí nghiệm, phân tích số liệu, vẽ đồ thị và lập báo cáo thí nghiệm đúng thời hạn. - Rèn luyện năng lực tư duy thực nghiệm; biết phân tích ưu nhược điểm của các phương án lựa chọn; khả năng làm việc theo nhóm. 3. Tình cảm, thái độ, tác phong: - Biết được đặc trưng của bộ môn Vật lí là môn khoa học thực nghiệm. Từ đó yêu thích bộ môn. - Rèn luyện tác phong làm việc khoa học, cẩn thận, tỉ mỉ, quen quan sát, tôn trọng thực tế khách quan, trung thực trong học tập. - Tiếp tục quá trình hình thành và phát triển ý thức cộng đồng về hoạt động nhóm trong thí nghiệm. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: - Dụng cụ thí nghiệm theo sgk, phòng thí nghiệm, bàn ghế và các phụ kiện.... - Tiến hành làm 2 phương án trước khi lên lớp, dự định một số số liệu cần thiết. - Chuẩn bị một số kiến thức để giải đáp thắc mắc của hs. 2. Học sinh: - Đọc trước sgk, tìm hiểu cơ sở lí thuyết của 2 phương án thí nghiệm, chuẩn bị các thắc mắc... - Chuẩn bị tìm kiếm một số dụng cụ đơn giản theo yêu cầu của gv. - Chuẩn bị giấy để viết báo cáo thí nghiệm theo mẫu. C. PHÖÔNG PHAÙP - Giaûi quyeát vaán ñeà, thaûo luaän nhoùm - Thực nghiệm D. TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP. 1. OÅn ñònh toå chöùc - OÅn ñònh lôùp, ñieåm danh 2. Kieåm tra baøi cuõ 3. Baøi môùi Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc Hoạt động 1: Cơ sở lí thuyết và xây dựng phương án tiến hành thí nghiệm. GV: Giới thiệu tất cả các dụng cụ đã có theo yêu cầu và đã được chẩn bị trước, giới thiệu sơ lược về hoạt động và cách sử dụng các dụng cụ đó. HS: Nghe gv giới thiệu về các dụng cụ đo, ghi chép những điều cần thiết. GV: Nêu yêu cầu của bài thực hành + Xác định giá trị của gia tốc rơi tự do bằng thực nghiệm. + Biết cách dùng bộ rung và đồng hồ đo thời gian hiện số để đo khoảng thời gian nhỏ, qua đó củng cố các thao tác cơ bản về thí nghiệm và xử lí kết quả bằng tính toán và đồ thị. + Củng cố kiến thức về sự rơi tự do. HS: Nhớ lại hoạt động của đồng hồ cần rung và đồng hồ hiển thị số. - Ghi nhớ yêu cầu của bài thực hành. GV: Nêu câu hỏi: Bằng một số dụng cụ đã cho và các kiến thức đã học hãy đưa ra phương án tiến hành thí nghiệm đáp ứng yêu cầu của bài thực hành. GV: Trình bày các ý tưởng cá nhân. Thảo luận: + Phương án 1: Đo gia tốc rơi tự do bằng đồng hồ cần rung. + Phương án 2: Đo gia tốc rơi tự do bằng đồng hồ hiển thị số. GV: Gợi ý dẫn dắt hs dùng các phương án khả thi. Nêu kết luận về các phương án khả thi. Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh viết báo cáo. GV: Hướng dẫn học sinh viết báo cáo thực hành Nội dung báo cáo: + Mục đích của thí nghiệm. + Cơ sở lí thuyết của 2 phương án. + Thực hiện 1 phương án đã chọn, lí do chọn phương án, nêu các thao tác chính đã làm. + Bảng số liệu của các lần làm thí nghiệm. + Kết quả: tìm giá trị gần đúng và sai số, nhận xét về các giá trị thu được, nhận xét về các đồ thị thu được. + Nhận xét về phép đo. + Trả lời 2 câu hỏi cuối bài (trang 56). HS: Theo dõi và ghi chép. 1. Cơ sở lý thuyết. Các CT trong sự rơi tự do không vận tốc đầu: , 2 . Phương án thí nghiệm + Phương án 1: Đo gia tốc rơi tự do bằng đồng hồ cần rung. + Phương án 2: Đo gia tốc rơi tự do bằng đồng hồ hiển thị số. 3. Báo cáo thực hành: - Mục đích của thí nghiệm. - Cơ sở lí thuyết của phương án. - Bảng số liệu Lần đo s (m) Thời gian rơi t (s) t2 g v 1 2 3 0,200 0,600 - 4. Cuûng coá vaø luyeän taäp. GV: Yêu cầu: hs nắm lại cơ sở lý thuyết và phương án thí nghiệm. Cách tính sai số và các đạo lượng ở bảng kết quả HS: Nắm cách viết báo cáo thực hành. - Ghi tóm tắt các kiến thức cơ bản: sai số, công thức tính. 5. Höôùng daãn hoïc sinh töï hoïc ôû nhaø - Chuẩn bị mẫu báo cáo. - Chuaån bò baøi môùi: “Thực hành (tt)” + Ôn lại các kiến thức về phương án thực hành. + Dụng cụ tính toán, vẽ đồ thị