Bài giảng môn học Vật lý lớp 10 - Tiết 32 - Chuyển động của hệ vật (Tiếp)

CHUYỂN ĐỘNG CỦA HỆ VẬT A. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Biết được khái niệm về hệ vật, nội lực, ngoại lực. - Biết cách phân tích bài toán chuyển động của hệ vật. 2. Kỹ năng - Biết vận dụng các ĐL Newton để khảo sát chuyển động của hệ vật gồm 2 vật nối với nhau bằng 1 sợi dây. Qua thí nghiệm kiểm chứng, HS thấy rõ và tin tưởng tính đúng đắn của các ĐL Newton. - Kỹ năng tổng hợp và phân tích lực. 3. Thái độ - Tích cực tự giác và hợp tác trong học tập B. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên Xem lại: các ĐL Newton, lực ma sát, lực căng của sợi dây. 2. Học sinh Ôn tập về: các ĐL Newton, lực ma sát, lực căng của sợi dây. C. PHÖÔNG PHAÙP - Giaûi quyeát vaán ñeà, thaûo luaän nhoùm D. TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP. 1. OÅn ñònh toå chöùc - OÅn ñònh lôùp, ñieåm danh 2. Kieåm tra baøi cuõ - Biểu thức của lực ma sát trượt ? Đặc điểm lực ma sát trượt ? 3. Baøi môùi Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø Noäi dung kieán thöùc Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm hệ vật, nội lực, ngoại lực. GV: Gợi ý dẫn dắt HS hình dung chuyển động của đoàn tàu gồm nhiều toa. GV: Phân tích các lực tác dụng lên các vât? HS: Vật 1: Vật 2: GV: Viết BT của ĐL II Newton cho mỗi vật? HS: Viết biểu thức GV: Nhận xét về gia tốc CĐ của 2 vật? lực căng dây giữa 2 vật? HS: T = T’ và a1 = a2 = a. GV: Suy ra BT tính gia tốc a? và lực căng dây T? HS: Giải bài toán và viết kết quả GV: Nêu câu hỏi: hệ vật là gì? GV:Gợi ý sự tương tác giữa các toa với nhau, giữa các toa với mặt đất. - Nội lực, ngoại lực là gì? - Chỉ rõ nội lực và ngoại lực trong hình vẽ? (đ/v hệ vật gồm 2 vật và sợi dây) GV: Nhận xét về sự có mặt của nội lực và ngoại lực trong BT tính gia tốc của các vật trong hệ? HS: Trong BT tính gia tốc a, không có nội lực, chỉ có các ngoại lực. GV: Đặc điểm của nội lực? HS: Các nội lực không gây gia tốc cho hệ vì chúng xuất hiện từng cặp trực đối nhau. GV: Nhận xét câu trả lời. GV: chú ý cho HS khi các vật trong hệ CĐ với gia tốc có cùng độ lớn thì gia tốc của của mỗi vật được tính theo: Hoạt động 2:Tìm hiểu chuyển động của hệ vật GV: Phân tích các lực tác dụng lên 2 vật? HS: Vật 1: ; Vật 2: GV: Chú ý cho HS: vì P1 > P2x nên vật 1 có xu hướng đi xuống và dẫn đến vật 2 có xu hướng đi lên, do đó giữa vật 2 và mp nghiêng xuất hiện Fms và có chiều như hình vẽ. + Áp dụng ĐL II Newton cho CĐ của 2 vật? + BT đại số sau khi chiếu Bt vectơ lên hệ trục tọa độ? HS: Vật 1: Vật 2: GV: Tính P2x và Fms ? HS: Với P2x = P.sin Fms = GV: Tìm BT của a và T? HS: T = P1 – m1a GV: Xác định các nội lực và các ngoại lực trong hệ (2 vật và sợi dây)? GV: Viết BT tính gia tốc a: 1. Khái niệm về hệ vật: Bài toán: - Chọn trục tọa độ OX là đường thẳng nằm ngang. (chiều + là chiều của F) - Các lực tác dụng lên 2 vật: + Vật 1: + Vật 2: - Áp dụng ĐL II Newton cho: + Vật 1: + Vật 2: - Chiếu 2 BT vectơ này lên trục OX: F – T –Fms1 = m1a T’ – Fms2 = m2a Mà T = T’ Giải hệ ta được: * Hệ vật: là một tập hợp 2 hay nhiều vật. * Nội lực: là lực tương tác giữa các vật trong hệ. * Ngoại lực: là lực do vật ở ngoài hệ tác dụng lên vật trong hệ. * Nhận xét: Các nội lực không gây gia tốc cho hệ. 2. Chuyển động của hệ vật: - Chọn trục tọa độ trùng với phương sợi dây. - Các lực tác dụng lên vật: + Vật 1: + Vật 2: - ĐL II Newton cho: + Vật 1: + Vật 2: - Chiếu Bt vectơ lên phương sợi dây: + Vật 1: P1 – T = m1a + Vật 2: T – P2x – Fms = m2a - Với P2x = P.sin Và Fms = - TL: T = T’ và a1 = a2 = a. T = P1 – m1a 4. Cuûng coá vaø luyeän taäp. GV: - Yêu cầu HS làm BT 1 SGK. - Nhận xét câu trả lời của HS. - Yêu cầu HS nêu tóm tắt các kiến thức mới vừa học. HS: - Giải bài tập 1 SGK - Nêu tóm tắc các kiến thức cơ bản về: hệ vật, nội lực, ngoại lực. Biểu thức ĐL II Newton tính gia tốc đối với hệ vật. 5. Höôùng daãn hoïc sinh töï hoïc ôû nhaø GV: -Về nhà làm các bài tập còn lại trong SGK và BT 2.43 đến 2.47 SBT VL Lớp 10 NC. - Yêu cầu HS chuẩn bị bài mới “Bài tập – Ôn tập”. HS: - Ghi câu hỏi, bài tập về nhà.