Bài giảng môn học Vật lý lớp 10 - Tiết 9 – Bài 5: Chuyển động tròn đều (Tiết 2)

Ngày soạn:/06 /2012 Ngày dạy: Tiết, Lớp 10BT, ...., Ngày..Tháng..Năm 2012 Tiết 9 – Bài 5: Chuyển động tròn đều (Tiết 2) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp học viên: 1. Về kiến thức: - Nêu được hướng của gia tốc trong cđ tròn đều và viết đc công thức tính gia tốc hướng tâm. 2. Về kĩ năng: - Giải đc các BT đơn giản về cđ tròn đều. 3. Về thái độ: - Tích cực tư duy tìm hiểu kiến thức. II. PHƯƠNG PHÁP – PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC: 1. Về phương pháp: - Sử dụng phương pháp thuyết trình và thí nghiệm biểu diễn (máy chiếu nếu có thể). 2. Về phương tiện dạy học – chuẩn bị của GV – chuẩn bị của HV: a. Về phương tiện dạy học: - Giáo án, sgk, thước kẻ, đồ dùng dạy học, b. Chuẩn bị của GV: - Hình vẽ 5.5 và 5.6 phóng to. c. Chuẩn bị của HV: - Ôn lại kiến thức đã học có liên quan. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC: 1. Ổn định tổ chức: - Kiểm tra sĩ số của hv & ổn định trật tự lớp, ghi tên những hv vắng mặt vào SĐB: 2. Kiểm tra bài cũ: Hoạt động của GV Hoạt động của HV - Chuyển động tròn đều là gì? tốc độ góc là gì? tốc độ góc được xác định ntn? - Chu kì chuyển động tròn đều là gì? viết công thức liên hệ giữa chu kỳ và tốc độ góc? - GV nhận xét câu trả lời của HV & cho điểm: ... - HV lên bảng trả lời câu hỏi kiểm tra. 3. Bài mới: a. Vào bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HV CH1: Nhắc lại khái niệm gia tốc của chuyển động thẳng biến đổi đều ? CH1.1: Trong chuyển động đó gia tốc có đặc điểm gì ? CH1.2: Gia tốc cho biết sự biến thiên của yếu tố nào của vận tốc ? CH1.3: Gia tốc có hướng như thế nào trong các dạng chuyển động thẳng biến đổi đều? CHVĐ: Chuyển động tròn đều có độ lớn vận tốc không đổi nhưng hướng của vectơ vận tốc luôn thay đổi. Đại lượng nào đặc trưng cho sự biến đổi đó? Từng HV trả lời câu hỏi của GV. Nhận thức vấn đề bài đặt ra và tìm hiểu để giải quyết câu trả lời. b. Tiến trình tổ chức bài học và nội dung cần đạt: Hoạt động 1: Tìm hiểu hướng của véc tơ gia tốc trong chuyển động tròn đều Hoạt động của HV Trợ giúp của GV Nội dung cần đạt - Vì gia tốc của chuyển động tròn đều luôn hướng vào tâm của quỹ đạo nên gọi là gia tốc hướng tâm. Ký hiệu: aht - HV ghi nhớ đặc điểm về hướng của gia tốc hướng tâm. - Tiếp thu, ghi nhớ. GVKL : Gia tốc hướng tâm là đại lượng đặc trưng cho sự thay đổi nhanh hay chậm về hướng của vận tốc. Chú ý : Gia tốc trong chuyển động thẳng biến đổi đều là đại lượng đặc trưng cho sự thay đổi nhanh chậm về độ lớn vận tốc và có hướng luôn tiếp tuyến với quỹ đạo nên người ta còn gọi là gia tốc tiếp tuyến. 1. Hướng của véctơ gia tốc trong chuyển động tròn đều. = a↑↑∆v khi rất nhỏ. Khi rất nhỏ thì ∆v à a có phương bán kính, hướng vào tâm-gia tốc hướng tâm. * KL: SGK. Hoạt động 2:Tìm hiểu độ lớn của gia tốc hướng tâm: Hoạt động của HV Trợ giúp của GV Nội dung cần đạt - TĐTB không đặc trưng cho tính cđ nhanh hay chậm của chất điểm tại một vị trí hay tại một thời điểm, chỉ đặc trưng cho tính cđ nhanh hay chậm của chất điểm trong một quãng đường hay một khoảng thời gian nhất định. - Độ lớn vận tốc tức thời hay tốc độ tức thời gọi tắt là tốc độ. -Tốc độ dài của vật như nhau không đổi. - Nêu các đặc điểm của vectơ vận tốc trong 2 cđ gồm: điểm đặt, phương, chiều, độ lớn. - Trong cđ tròn đều: + ĐĐ: Tại vật cđ. + Phương: thay đổi. + Chiều: thay đổi. + Độ lớn: không đổi. a↑↑∆v CH3.1: Từ hình vẽ 5.5, hãy chứng minh rằng độ lớn của gia tốc hướng tâm được tính bằng công thức Có thể gợi ý như sau : Vì a=∆v∆t nên ta có độ lớn và sử dụng tính chất tam giác đồng dạng 2 tam giác cân V1MV2 ~M1OM2( 2 góc tương ứng này bằng nhau vì cạnh tương ứng vuông góc) và xét thời gian rất ngắn: M1M2= v. - Đơn vị của gia tốc hướng tâm? - Hoàn thành yêu cầu C7. - Yêu cầu HV đọc bài tập ví dụ. *Chú ý: = vì và không cùng phương chiều. 2.Độ lớn của gia tốc hướng tâm. 4. Củng cố: Hoạt động của HV Trợ giúp của GV - Cá nhân đọc phần ghi nhớ trong SGK. - Cá nhân vận dung kiến thức làm các bài tâp SGK + tìm độ lớn gia tốc hướng tâm cho mỗi bài. - GV nhắc lại các kiến thức về chuyển động tròn đều, đăc biệt lưu ý HV về ý nghĩa của vectơ gia tốc trong chuyển động tròn đều, tên gọi, biểu thức tính cũng như đơn vị của gia tốc hướng tâm. - Yêu cầu học viên làm các câu hỏi SGK và bài 8, 9, 10. 5. Dặn dò: Hoạt động của HV Trợ giúp của GV Nhận nhiệm vụ học tập. Đọc bài mới theo hướng dẫn của GV. - Về nhà học phần ghi nhớ cuối bài, làm BT 11, 13, 14, 15 (SGK) và đọc trc bài sau, nội dung cần nắm đc là: công thức cộng vận tốc và ý nghĩa của các đại lượng trong biểu thức. Rút kinh nghiệm sau giờ dạy Phê duyệt của BGĐ . . . . . . Hoàng Văn Tuyến