Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Bài 1: Sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn (tiết 4)

Ngµy 11/09/2012 Bµi 1: Sù phơ thuéc cđa c­êng ®é dßng ®iƯn vµo hiƯu ®iƯn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn I. Mơc tiªu: - Nêu cách bố trí và tiến hành thí nghiệm khảo sát sự phụ thuộc của I vào U. - Vẽ, sử dụng được đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của I vào U. Nêu kết luận về mối quan hệ giữa I và U -Làm thí nghiệm, vẽ đồ thị. -Nghiêm túc, cẩn thận, chính xác khi làm thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ: GV: Gi¸o ¸n, 1 am pe kÕ, 1 v«n kÕ, 1 c«ng t¾c, 1 nguån ®iƯn, 7 ®o¹n d©y nèi. HS: 1 ®iƯn trë b»ng nikelin dµi 1m, d=0,3mm , 1 am pe kÕ III. TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: 2. KiĨm tra bµi cị: Thay b»ng giíi thiƯu ch­¬ng tr×nh VËt lý 9 vµ c¸c dơng cơ häc tËp 3. Bµi míi: §V§: SGK trang 4 GV: §Ĩ ®o c­êng ®é dßng ®iƯn ch¹y qua ®Ìn vµ U gi÷a 2 ®Çu bãng ®Ìn cÇn nh÷ng dơng cơ g×.? HS tr¶ lêi miƯng Gåm: Nguån ®iƯn, c«ng t¾c, ampe kÕ, v«n kÕ, ®o¹n d©y ®ang xÐt (®iƯn trë) GV: Nªu nguyªn t¾c sư dơng ampe kÕ vµ v«n kÕ? A HS: CÇn sư dơng am pe kÕ vµ v«n kÕ : V + Víi ph¶i m¾c nèi tiÕp víi Kho¸ vµ chèt (+) nèi víi cùc d­¬ng cđa nguån. + Víi ph¶i m¾c song song víi kho¸ GV:Yªu cÇu HS t×m hiĨu s¬ ®å m¹ch ®iƯn (h1.1) nh­ yªu cÇu trong SGK GV:Yªu cÇu HS: + M¾c m¹ch ®iƯn theo s¬ ®å trªn + TiÕn hµnh ®o, ghi kÕt qu¶ ®o ®­ỵc vµo b¶ng 1,th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái C1 I (A) - §¹i diƯn nhãm tr¶ lêi C1 + Khi t¨ng (hoỈc gi¶m) U gi÷a hai ®Çu d©y dÉn bao nhiªu lÇn th× I ch¹y qua d©y dÉn ®ã cịng t¨ng hoỈc gi¶m bÊy nhiªu lÇn. GV: Dùa vµo b¶ng sè liƯu tiÕn hµnh ë thÝ nghiƯm h·y vÏ c¸c ®iĨm øng víi mçi cỈp gi¸ trÞ cđa U,I? GV: §å thÞ biĨu diƠn sù phơ thuéc cđa I vµo U cã ®Ỉc ®iĨm g×.? Tõng HS lµm C2 - HS tr¶ lêi C2 GV: Tõ d¹ng ®å thÞ em rĩt ra kÕt luËn g×. ? HS ®äc kÕt luËn SGK 1. ThÝ nghiƯm a. S¬ ®å m¹ch ®iƯn. A B + - K A b. TiÕn hµnh thÝ nghiƯm 2. §å thÞ biĨu diƠn sù phơ thuéc cđa c­êng ®é dßng ®iƯn vµo hiƯu ®iƯn thÕ. a. D¹ng ®å thÞ: U (V) 1,5 3,0 4,5 6 7,5 0,3 I1 U1 U2 I2 0 b,KÕt luËn: SGK tr 5 4.VËn dơng: HS:Tr¶ lêi c©u hái C3 HS th¶o luËn nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái C3, C4 HS tr¶ lêi C5 (®Çu bµi) C3 - Tõ ®å thÞ h×nh trªn, trªn trơc hoµnh x¸c ®Þnh ®iĨm cã U = 2,5V (U1) - Tõ U1 kỴ song song víi trơc tung c¾t ®å thÞ t¹i K. - Tõ K kỴ // víi trơc hoµnh c¾t trơc tung t¹i ®iĨm I1. - §äc trªn trơc tung ta cã I1 = 0,5A + T­¬ng tù: U2 = 3,5 (v) I2 = 0,7A. C4 + C¸c gi¸ trÞ cßn thiÕu: 0,125A; 4V; 5V; 0,3A 5. Hướng dẫn học ở nhà: Bài vừa học: Học thuộc nghi nhớ, làm bài tập 1.1 đến 1.4 SBT Bài sắp học: Xem trước mục 1 bài Điện trở của dây dẫn Định luật Ôm. Ngµy 13/09/2012 TiÕt 2 : §iƯn trë cđa d©y dÉn- §Þnh luËt «m I. Mơc tiªu: -Nhận biết được đơn vị điện trở, công thức điện trở, vận dụng để làm bài tập. -Phát biểu, viết được hệ thức đinh luật ôm -Vận dụng định luật ôm để giải một số bài tập đơn giản - Vận dụng kiến thức để giải bài tập II. ChuÈn bÞ: GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phơ kỴ s½n ghi gi¸ trÞ th­¬ng sè U/I ®èi víi mçi d©y dÉn trong b¶ng 1 vµ 2 HS: Lµm c¸c bµi tËp ®· cho, ®äc tr­íc bµi. III. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: 2. KiĨm tra bµi cị: ? Nªu KL vỊ mèi quan hƯ gi÷a I vµ U ? §å thÞ biĨu diƠn mèi quan hƯ ®ã cã ®Ỉc ®iĨm g×. 3. Bµi míi: GV: Yªu cÇu HS thùc hiƯn c©u hái C1 HS tr¶ lêi c©u C2 vµ th¶o luËn c¶ líp - Th­¬ng sè U/I ®èi víi mçi d©y dÉn lµ b»ng nhau vµ víi hai d©y dÉn kh¸c nhau lµ kh¸c nhau. HS: - Tõng HS dùa vµo b¶ng 1 vµ 2 bµi tr­íc tÝnh th­¬ng sè U/I ®èi víi mçi d©y dÉn. HS: Tr¶ lêi c©u hái C2 - HS c¶ líp th¶o luËn vµ ®i ®Õn nhËn xÐt chung. HS: Tõng HS ®äc phÇn th«ng b¸o k/n ®iƯn trë trong SGK GV: §iƯn trë cđa mét d©y dÉn ®­ỵc tÝnh b»ng c«ng thøc nµo? - Trªn s¬ ®å ®iƯn R ký hiƯu hoỈc GV: Khi t¨ng U lªn 2 lÇn th× R t¨ng mÊy lÇn. V× sao? ? Cho U = 3V; I = 250mA. TÝnh R ? Nªu ý nghÜa cđa ®iƯn trë - HS viÕt hƯ thøc cđa ®Þnh luËt vµo vë. - HS ph¸t biĨu b»ng lêi ®Þnh luËt «m. - HS viÕt hƯ thøc cđa ®Þnh luËt vµo vë ? Dùa vµo hƯ I = ph¸t biĨu néi dung ®Þnh luËt «m. C3: Cho R = 12W; I = 0,5A TÝnh U = ? - HS tãm t¾t néi dung c©u hái C3 vµ gi¶i ra KL - HS lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i c©u hái C3 vµ C4 - HS nhËn xÐt bµi cđa b¹n C4: Cho U1 = U2 ; R2 = 3R1 So s¸nh I1 vµ I2 §iƯn trë cđa d©y dÉn 1. X¸c ®Þnh th­¬ng sè U/I ®èi víi mçi d©y dÉn (10’) C1 -§iƯn trë ®­ỵc tÝnh b»ng c«ng thøc R = U/I C2 - Khi U t¨ng 2 lÇn th× R kh«ng thay ®ỉi vµ khi ®ã I t¨ng 2 lÇn cßn trÞ sè R = U/I kh«ng ®ỉi. - §ỉi 250mA = 0,25A => R = - R biĨu thÞ cho møc ®é c¶n trë dßng ®iƯn nhiỊu hay Ýt cđa d©y dÉn. 2. §iƯn trë (10’) + KN (SGK tr 7) + §¬n vÞ vµ ký hiƯu §¬n vÞ lµ «m, ký hiƯu W; 1W = 1V/1A + ý nghÜa (SGK tr 7 II. §Þnh luËt «m: 1. HƯ thøc cđa ®Þnh luËt «m (5’) I = 2. Ph¸t biĨu ®Þnh luËt (SGK tr 8) III. VËn dơng (10’) C3: Cho R = 12W; I = 0,5A Gi¶i: : Tõ c«ng thøc I ==> U = R. I => U = 12 . 0,5 = 6(V) VËy hiƯu ®iƯn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y tãc bãng ®Ìn lµ 6 (V) I1 = ; I2 = => I1 = I2 4.Cđng cè:GV:HƯ thèng toµn bµi C«ng thøc R= dïng ®Ĩ lµm g×?. Tõ c«ng thøc nµy cã thĨ nãi U t¨ng bao nhiªu lÇn th× R t¨ng bÊy nhiªu lÇn ®­ỵc kh«ng? V× sao? 5.H­íng dÉn vỊ nhµ - Häc thuéc lßng phÇn Ghi nhí SGK tr 8 - Lµm c¸c bµi tËp 2.1 ®Õn 2.4 SBT - ChuÈn bÞ c¸c dơng cơ ®Ĩ tiÕt sau thùc hµnh nh­ yªu cÇu trong SGK tr9 Ngµy 18/09/2012 TiÕt 3: Thùc hµnh: x¸c ®Þnh ®iƯn trë cđa mét d©y dÉn b»ng ampe kÕ vµ v«n kÕ I. Mơc tiªu: -Nêu đước cách xác định điện trở , công thức tính điện trở. -Mô tả cách bố trí, tiến hành được thí nghiệm, xác đinh R bằng vôn kế và ampe kế -Sử dụng dụng cụ thí nghiệm -Có ý thức chấp hành nghiêm túc qui tắc sử dụng thiết bị điện. II. ChuÈn bÞ: GV: Bé nguån,ampe kÕ,v«n kÕ,d©y ®iƯn trë,d©y nèi,b¶ng ®iƯn vµ mét ®ång hå ®o ®iƯn ®a n¨ng. HS: MÉu b¸o c¸o III. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: 2. KiĨm tra bµi cị: KiĨm tra sù chuÈn bÞ cđa HS 3. Bµi míi: HS:. Tr¶ lêi c©u hái trong b¸o c¸o thùc hµnh - KiĨm tra phÇn viƯc chuÈn bÞ b¸o c¸o thùc hµnh cđa HS - HS tr¶ lêi c©u hái BC thùc hµnh GV: + Nªu c«ng thøc tÝnh ®iƯn trë - C«ng thøc tÝnh ®iƯn trë R = + Muèn ®o U gi÷a 2 ®Çu mét d©y dÉn cÇn dơng cơ g×.? + M¾c dơng cơ ®ã nh­ thÕ nµo vµo d©y dÉn cÇn ®o? HS: Dïng v«n kÕ m¾c // víi d©y dÉn cÇn ®o U, chèt (+) cđa V m¾c vỊ phÝa cùc d­¬ng cđa nguån ®iƯn. GV:+Muèn ®o I ch¹y qua mét d©y dÉn cÇn dơng cơ g×. ? +M¾c dơng cơ ®ã nh­ thÕ nµo víi d©y dÉn cÇn ®o? - Dïng A m¾c nèi tiÕp víi d©y dÉn cÇn ®o I, chèt (+) m¾c vỊ phÝa cùc + cđa nguån ®iƯn HS: VÏ s¬ ®å m¹ch ®iƯn HS: M¾c m¹ch ®iƯn theo s¬ ®å ®· vÏ. GV: Theo dâi kiĨm tra giĩp ®ì HS HS:TiÕn hµnh ®o, ghi kÕt qu¶ HS nép b¸o c¸o 1.S¬ ®å m¹ch ®iƯn A B + - K A 2. TiÕn hµnh lµm thÝ nghiƯm C¸c b­íc: SGK/9 3.B¸o c¸o thùc hµnh : 4.Cđng cè GV thu b¸o c¸o vµ nhËn xÐt giê thùc hµnh ®Ĩ rĩt kinh nghiƯm cho bµi sau HS thu dän ®å dïng, dơng cơ lµm thÝ nghiƯm 5.H­íng dÉn vỊ nhµ - Häc thuéc ®Þnh luËt «m vµ hƯ thøc cđa ®Þnh luËt. - §äc tr­íc bµi míi. Ngµy 24/ 09 / 2012 TiÕt 4: ®o¹n m¹ch nèi tiÕp I. Mơc tiªu: - Suy luận để xác định được công thức Rtđ= R1+R2 và hệ thức U1/U2=R1/R2 từ kiến thức đã học - Mô tả và tiến hành thí nghiệm kiểm tra kiến thức=> từ lý thuyết. -Vận dụng kiến thức đã học để - Vận dụng giải bài tập về đoạn mạch mắc nối tiếp. - nghiêm túc, chính xác khi làm thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ: GV: SGK, gi¸o ¸n, 3 ®iƯn trë, v«n kÕ, ampe kÕ,d©y ®iƯn trë,d©y nèi,bé nguån ... III. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: 2. KiĨm tra bµi cị: ? Ph¸t biĨu vµ viÕt hƯ thøc cđa ®Þnh luËt «m. Nªu ý nghÜa cđa ®iƯn trë 3. Bµi míi: GV: Cho biÕt trong ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp 2 bãng ®Ìn th×: - I ch¹y qua §1,§2 cã mèi liªn hƯ nh­ thÕ nµo víi I trong m¹ch chÝnh. - U gi÷a 2 ®Çu ®o¹n m¹ch cã mèi liªn hƯ nh­ thÕ nµo víi U ë 2 ®Çu mçi ®Ìn. GV: HD vµ vÏ s¬ ®å ®iƯn H4.1 - HS vÏ s¬ ®å h×nh 4.1 SGK vµo vë GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C1 GV:+R1; R2; A cã mÊy ®iĨm chung ? + ThÕ nµo gäi lµ m¹ch ®iƯn gåm 2 R m¾c nèi tiÕp? HS: + R1 R2 ; A R1 cã mét ®iĨm chung lµ m¾c liªn tiÕp víi nhau HS: R1; R2 vµ ampe kÕ ®­ỵc m¾c nèi tiÕp víi nhau GV:Yªu cÇu HS thùc hiƯn C2 GV: ThÕ nµo lµ Rt® cđa mét ®o¹n m¹ch?. Ký hiƯu lµ Rt® HS tr¶ lêi C3 chøng minh Rt® = R1 + R2 (4) GV: H­íng dÉn HS chøng minh ? ViÕt hƯ thøc liªn hƯ gi÷a U; U1; U2 ? ViÕt biĨu thøc tÝnh U, U1, U2 theo I vµ R t­¬ng øng. GV:+ H­íng dÉn HS lµm thÝ nghiƯm nh­ SGK : \+ Yªu cÇu HS ph¸t biĨu kÕt luËn HS ®äc phÇn thu thËp th«ng tin SGK GV:1 bãng ®Ìn cã R= 12W m¾c vµo m¹ch ®iƯn cã I = 15V vµ I = 1A? Cã hiƯn t­ỵng g× x¶y ra?. HS: §Ìn sÏ ch¸y (®øt d©y tãc) V× R = > HS: C¸c nhãm m¾c m¹ch ®iƯn vµ lµm thÝ nghiƯm nh­ h­íng dÉn cđa GV. - Th¶o luËn nhãm vµ rĩt ra kÕt luËn HS ®äc phÇn . trong SGK H S hoµn thµnh c©u C4, tham gia th¶o luËn trªn líp Yªu cÇu HS hoµn thµnh vµ tr¶ lêi c©u C5 I. C­êng ®é dßng ®iƯn vµ hiƯu ®iƯn thÕ trong ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp. 1. 1.Nhí l¹i kiÕn thøc líp 7 SGK/11 2. §o¹n m¹ch gåm hai ®iƯn trë m¾c nèi tiÕp R1 R2 K A B + - Víi m¹ch gåm 2 ®iƯn trë m¾c nèi tiÕp th× I = I1 = I2 (1) U = U2 + U2 (2) C2 Chøng minh víi R1 nèi tiÕp R2 th× (3) CM: V× I1 = I2 = I II. §iƯn trë t­¬ng ®­¬ng cđa ®o¹n m¹ch m¾c nèi tiÕp 1. §iƯn trë t­¬ng ®­¬ng (SGK tr 12) 2. . C«ng thøc tÝnh ®iƯn trë t­¬ng ®­¬ng cđa ®o¹n m¹ch gåm hai ®iƯn trë m¾c nèi tiÕp C3:UAB=U1+U2=I.R1+I.R2=I.Rt® Suy ra:Rt®=R1+R2 3. ThÝ nghiƯm kiĨm tra 4. KÕt luËn: KL: §o¹n m¹ch gåm 2 R m¾c nèi tiÕp cã Rt® = R1 + R2 III. VËn dơng: C5: + V× R1 nèi tiÕp R2 => ®iƯn trë t­¬ng ®­¬ng R1,2 = R1+ R2 = 20 + 20 = 40 (W) + M¾c thªm R3 th× ®iƯn trë t­¬ng ®­¬ng RAC cđa ®o¹n m¹ch míi lµ RAC = R12 + R3 = 40 + 20= 60W VËy RAC > h¬n mçi ®iƯn trë thµnh phÇn 3 lÇn. 4. Cđng cè: - §iƯn trë t­¬ng ®­¬ng cđa ®o¹n m¹ch gåm 3 ®iƯn trë m¾c nèi tiÕp b»ng tỉng c¸c ®iƯn trë thµnh phÇn Rt® = R1 + R2 + R3 - Víi m¹ch m¾c nèi tiÕp cã n ®iƯn trë th× Rt® = R1 + R2 + ... Rn 5. H­íng dÉn vỊ nhµ - Häc thuéc phÇn Ghi nhí SGK - Lµm c¸c bµi tËp 4.1 ®Õn 4.7 SBT Ngµy 26/09/2012 TiÕt 5 : ®o¹n m¹ch song song I. Mơc tiªu: - Xây dựng được công thức tính Rtđ của đoạn mạch song song. Mô tả cách bố trí và tiến hành thí nghiệm kiểm tra kiến thức => từ lý thuyết. -Vận dụng kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và làm bài tập. - Có ý thức tích cực, chủ động. II. ChuÈn bÞ: GV: ®iƯn trë mÉu, nguån ®iƯn, ampe kÕ, d©y dÉn, v«n kÕ III. TiÕn tr×nh d¹y häc : 1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: 2. KiĨm tra bµi cị: ? Ph¸t biĨu vµ viÕt c«ng thøc tÝnh Rt® cđa ®o¹n m¹ch gåm 2 R m¾c nèi tiÕp ? Lµm bµi tËp 4.3 (SBT tr 7) 3. Bµi míi: R1 R2 K A B + - GV: Trong ®o¹n m¹ch gåm hai bãng ®Ìn m¾c //, U vµ I cđa m¹ch chÝnh cã quan hƯ víi U vµ I cđa c¸c m¹ch vÏ nh­ thÕ nµo?. HS: Trong ®o¹n m¹ch gåm §1// §2 th× I = I1 + I2 U = U1 = U2 + - HS tr¶ lêi C1 GV: 2 ®iƯn trë R1; R2 cã mÊy ®iĨm chung HS: 2 ®iƯn R1, R2 cã 2 ®iĨm chung U = U1 = U2 I = I1 + I2 GV: U vµ I cđa ®o¹n m¹ch nµy cã ®Ỉc ®iĨm g×. HS:- M¹ch gåm R1 // R2 - A ®o I toµn m¹ch - V ®o U toµn m¹ch GV: Chèt l¹i I = I1 + I2 (1) U = U1 = U2 (2) GV: C¸c em h·y vËn dơng ®Þnh luËt «m vµ hƯ thøc (1), (2) chøng minh hƯ thøc (3) GV: VËy I gi÷a hai ®Çu mçi ®iƯn trë cã quan hƯ nh­ thÕ nµo víi R.? GV: Yªu cÇu HS vËn dơng K/t tr¶ lêi C3 chøng minh (4) ? ViÕt hƯ thøc liªn hƯ gi÷a I, I1, I2 theo U, Rt®; R1, R2. ? H·y vËn dơng hƯ thøc 1 => hƯ thøc 4 GV: H·y tÝnh Rt® tõ hƯ thøc 4: Rt® = (4) H: C¸c nhãm m¾c m¹ch ®iƯn vµ tiÕn hµnh thÝ nghiƯm HS: Th¶o luËn vµ rĩt ra kÕt luËn GV: HD, theo dâi, kiĨm tra c¸c nhãm HS m¾c m¹ch ®iƯn vµ tiÕn hµnh kiĨm tra lµm thÝ nghiƯm theo h­íng dÉn SGK HS ph¸t biĨu kÕt luËn GV: C¸c em h·y tr¶ lêi c©u hái C4? GV: §Ìn vµ qu¹t trÇn ®­ỵc m¾c thÕ nµo ®Ĩ chĩng ho¹t ®éng b×nh th­êng?. ? VÏ s¬ ®å ®iƯn biÕt ký hiƯu qu¹t trÇn lµ ? NÕu ®Ìn kh«ng ho¹t ®éng th× qu¹t trÇn cã ho¹t ®éng I. C­êng ®é dßng ®iƯn vµ hiƯu ®iƯn thÕ trong ®o¹n m¹ch song song. 1. Nhí l¹i kiÕn thøc ë líp 7 SGK/14 2.§o¹n m¹ch gåm hai ®iƯn trë m¾c song song C2: Tõ ®Þnh luËt «m ta cã: U1=I1.R1,U2=I2.R2 mµ U1 = U2 => R1.I1 = R2.I2 II. §iƯn trë t­¬ng ®­¬ng cđa ®o¹n m¹ch song song. 1. C«ng thøc tÝnh ®iƯn trë t­¬ng ®­¬ng cđa ®o¹n m¹ch gåm hai ®iƯn trë m¾c song song C3;/ Theo ®Þnh luËt «m ta cã I = , I1 = ; I2 = Mµ I = I1 + I2 Nªn MỈt kh¸c: U = U1 = U2 => => Rt® = 2. ThÝ nghiƯm kiĨm tra 3. KÕt luËn: (SGK tr 15) III. VËn dơng: C4 - M¾c // víi nhau - §Ìn kh«ng ho¹t ®éng th× qu¹t trÇn vÉn ho¹t ®éng b×nh th­êng v× vÉn cã dßng ®iƯn ®i qua qu¹t Rt® = hoỈc 4. Cđng cè : C5: Gi¶i: V× R1 // R2 nªn ta cã : Rt® = ; M¾c R3// R1// R2 ta cã thĨ coi R3// R12 => Rt® = = ; VËy Rt® = 1/3R1, R2, R3 hay Rt® < R1, R2, R3 5. H­íng dÉn vỊ nhµ - Xem vµ ghi nhí 4 hƯ thøc 1, 2, 3, 4 - Häc thuéc phÇn Ghi nhí SGK tr17 - Lµm c¸c bµi tËp 5.1 ®Õn 5.6 SBT tr 9&10 Ngµy 01/10/2012 Tiết 6: BÀI TẬP VẬN DỤNG ĐỊNH LUẬT ƠM I. MỤC TIÊU: Vận dụng các kiến thức đã học để giải được các bài tập đơn giản về đoạn mạch nhiều nhất gồm ba điện trở. II. CHUẨN BỊ: III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG: HỌC SINH GIÁO VIÊN Hoạt động 1:Giải bài 1 Từng HS chuẩn bị trả lời câu hỏi của GV. a) Cá nhân suy nghĩ, trả lời câu hỏi của GV để làm câu a của bài 1. b) Từng HS làm câu b. c) Thảo luận nhĩm để tìm ra cách giải khác đối với câu b. *Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau: - Hãy cho biết R1 và R2 được mắc với nhau như thế nào? Ampe kế và vơn kế đo những đại lượng nào trong mạch? - Khi biết hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch và cường độ dịng điện chạy qua mạch chính, vận dụng cơng thức nào để tính Rtđ? * Vận dụng cơng thức nào để tính R2 khi biết Rtđ và R1? * Hướng dẫn HS tìm cách giải khác. - Tính hiệu điện thế U2 giữa hai đầu R2. - Từ đĩ tính R2. Hoạt động 2 : Giải bài 2 a) Từng HS chuẩn bị trả lời câu hỏi của GV để làm câu a. b) Từng HS làm câu b. c) Thảo luận nhĩm để tìm ra cách giải khác đối với câu b. * Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau: - R1 và R2 được mắc với nhau như thế nào? Các ampe kế đo những đại lượng nào trong mạch. - Tính UAB theo mạch rẽ R1. - Tính I2 chạy qua R2, từ đĩ tính R2. * Hướng dẫn HS tìm cách giải khác: - Từ kết quả câu a, tính Rtđ. - Biết Rtđ và R1, hãy tính R2. Hoạt động 3 : Giải bài 3 a) Từng HS chuẩn bị trả lời câu hỏi của GV để làm câu a. b) Từng HS làm câu b. c) Thảo luận nhĩm để tìm ra cách giải khác đối với câu b. * Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau: - R2 và R3 được mắc với nhau như thế nào? R1 được mắc như thế nào với đoạn mạch MB? Ampe kế đo đại lượng nào trong mạch? - Viết cơng thức tính Rtđ theo R1 và RMB. * Viết cơng thức tính cường độ dịng điện chạy qua R1. - Viết cơng thức tính hiệu điện thế UMB từ đĩ tính I2, I3. * Hướng dẫn HS tìm cách giải khác: Sau khi tính được I1, vận dụng hệ thức I3/I2 = R2/R3 và I1 = I2 + I3, từ đĩ tính được I2 và I3. Hoạt động 4 : Củng cố Thảo luận nhĩm để trả lời câu hỏi của GV, củng cố bài học. * Yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Muốn giải các bài tập về vận dụng định luật Ơm cho các loại đoạn mạch, cần tiến hành theo mấy bước? (Cĩ thể cho HS ghi lại các bước giải bài tập : - Bước 1: Tìm hiểu và tĩm tắt đề bài, vẽ mạch điện (nếu cĩ). - Bước 2: Phân tích mạch điện, tìm các cơng thức cĩ liên quan với các đại lượng cần tìm. - Bước 3: Vận dụng các cơng thức để giải bài tốn. - Bước 4: Kiểm tra và biện luận kết quả) Ho¹t ®éng 5: H­íng dÉn häc ë nhµ -Xem l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a -Lµm c¸c bµi tËp trong s¸ch bµi tËp -So¹n bµi: Sù phơ thuéc cđa ®iƯn trë vµo chiỊu dµi d©y dÉn Ngµy 03/ 10/ 2012 TiÕt 7: Sù phơ thuéc cđa ®iƯn trë vµo chiỊu dµi d©y d©n I. Mơc tiªu: -Nêu được R phụ thuộc vào l, s, chất liệu làm dây, biết cách xác định sự phụ thuộc của R vào l, s, vật liệu làm dây. Làm được thí nghiệm kiểm tra R phụ thuộc vào l. Nắm được R~l. -Suy luận, làm thí nghiệm, xử lý kết quả thí nghiệm. -Cẩn thận khi làm thí nghiệm. Biết áp dụng mối quan hệ giữa R và l vào thực tế. II. ChuÈn bÞ: GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phơ HS: Mçi nhãm 1A, 1V, , d©y dÉn III. TiÕn tr×nh d¹y häc : 1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: 2. KiĨm tra bµi cị: HS1: Ch÷a bµi 6.2 phÇn a V× 2 c¸ch m¾c ®Ịu ®­ỵc m¾c vµo cïng 1 hiƯu ®iƯn thÕ U = 6V C1: Rt®1 = = 15W; C2: Rt®2 = W => Rt®1 > Rt®2 => C1: R1 nt R2 C2: R1 // R2 3. Bµi míi: GV: D©y dÉn ®­ỵc dïng ®Ĩ lµm g× ? HS :D©y dÉn ®­ỵc dïng ®Ĩ cho dßng ®iƯn ch¹y qua GV: Quan s¸t c¸c ®o¹n d©y dÉn ë h×nh 7.1 cho biÕt chĩng kh¸c nhau ë nh÷ng yÕu tè nµo.?. GV: VËy liƯu ®iƯn trë cđa c¸c d©y dÉn ®ã cã gièng nhau kh«ng.? HS : §iƯn trë cđa mçi d©y dÉn lµ kh¸c nhau GV: Nh÷ng yÕu tè nµo cđa d©y dÉn cã thĨ ¶nh h­ëng ®Õn ®iƯn trë cđa d©y.? HS : Nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn R lµ l , S, . GV: §Ĩ x¸c ®Þnh sù phơ thuéc cđa R vµo mét trong c¸c yÕu tè ®ã th× ta ph¶i lµm nh­ thÕ nµo.? GV: §Ĩ x¸c ®Þnh sù phơ thuéc cđa R vµo chiỊu dµi d©y dÉn ta lµm nh­ thÕ nµo? GV:- Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C1 - Yªu cÇu c¸c nhãm chän dơng cơ, m¾c m¹ch ®iƯn vµ tiÕn hµnh thÝ nghiƯm. HS lµm thÝ nghiƯm vµ ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng mÉu 1 SGK tr20 GV: Theo dâi kiĨm tra, giĩp ®ì HS: + Lµm TN t­¬ng tù theo s¬ ®å m¹ch ®iƯn h×nh 7.2b, c GV: Tõ kÕt qu¶ TN h·y cho biÕt dù ®o¸n theo yªu cÇu cđa C1 cã ®ĩng kh«ng.? GV: VËy ®iƯn trë cđa d©y dÉn phơ thuéc vµo chiỊu dµi nh­ thÕ nµo.? HS ®äc c©u C2 vµ gi¶i thÝch GV: Gỵi ý: Víi 2 c¸ch m¾c trªn th× tr­êng hỵp nµo ®o¹n m¹ch cã ®iƯn trë lín h¬n vµ c­êng ®é dßng ®iƯn ch¹y qua sÏ nhá h¬n, GV: Yªu cÇu HS ®äc c©u hái C3 vµ tr¶ lêi Gỵi ý: Sư dơng ®Þnh luËt «m => R, => l GV: +Yªu cÇu HS ®äc c©u hái C4 vµ tr¶ lêi + Nªu mèi quan hƯ gi÷a I vµ R HS tr¶ lêi c©u C4 I.. X¸c ®Þnh sù phơ thuéc cđa ®iƯn trë d©y dÉn vµo mét trong nh÷ng yÕu tè kh¸c nhau 1.C¸c cuén d©y dÉn ëH7.1.kh¸c nhau: + ChiỊu dµi. + TiÕt diƯn. + VËt liƯu lµm d©y 2. Ph¶i ®o R cđa c¸c d©y cã yÕu tè x ¹ nhau cßn c¸c yÕu tè ¹ lµ nh­ nhau II. Sù phơ thuéc cđa ®iƯn trë vµo chiỊu dµi d©y dÉn. 1. Dù kiÕn c¸ch lµm - D©y dµi 2l cã ®iƯn trë lµ 2R. - D©y dµi 3l cã ®iƯn trë lµ 3R 2. ThÝ nghiƯm kiĨm tra: NhËn xÐt: R cđa d©y dÉn tû lƯ thuËn víi l cđa d©y 3. KÕt luËn: SGK tr 20 III. VËn dơng: C2:CïngU, nÕu m¾c X b»ng d©y cµng dµi th× R t¨ng => theo ®Þnh luËt «m th× I gi¶m -> ®Ìn s¸ng yÕu h¬n. C3: Rdd = => ChiỊu dµi d©y lµ l = = 40 (m) C4: - Quan hƯ gi÷a I vµ R lµ I ~ - V× I1 = 0,25I2 = nªn ®iƯn trë cđa ®o¹n m¹ch thø nhÊt líp gÊp 4 lÇn ®iƯn trë cđa ®o¹n m¹ch thø hai do ®ã l1 = 2l2 4.Cđng cè: ? Nªu mèi quan hƯ gi÷a ®iƯn trë vµ ®é dµi d©y dÉn 5.H­íng dÉn vỊ nhµ - Häc thuéc phÇn Ghi nhí vµ kÕt luËn - Lµm c¸c bµi tËp 7.1 ®Õn 7.4 Ngµy 08/10/2012 TiÕt 8: sù phơ thuéc cđa ®iƯn trë vµo tiÕt diƯn d©y dÉn I. Mơc tiªu: -Suy luận được R tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây dẫn. Bố trí và tiến hành được thí nghiệm kiểm tra mối quan hệ giữa R và S. Nêu được của các dây dẫn cùng l, vật liệu thì tỉ lệ nghịch với S của dây -Suy luận và tiến hành thí nghiệm. II. ChuÈn bÞ: GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phơ, dơng cơ thÝ nghiƯm HS : ChuÈn bÞ c¸c dơng cơ thÝ nghiƯm nh­ h×nh 8.1 III. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: 2. KiĨm tra bµi cị: ? §iƯn trë cđa d©y dÉn phơ thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? C¸c d©y dÉn cã cïng S vµ r th× phơ thuéc vµo l nh­ thÕ nµo? ? Ch÷a bµi tËp 7.1 SBT 3. Bµi míi: GV:Tư¬ng tù nh­ bµi 7, ®Ĩ xÐt sù phơ thuéc cđa R vµo S ta sư dơng nh÷ng lo¹i d©y nµo. GV c«ng thøc tÝnh Rt®trong ®o¹n m¹ch m¾c // ? HS: Quan s¸t t×m hiĨu c¸c s¬ ®å m¹ch ®iƯn H8.1 SGK vµ thùc hiƯn c©u hái C1 SGK HS nhËn xÐt GV: Giíi thiƯu c¸c ®iƯn trë R1, R2, R3 trong c¸c m¹ch ®iƯn h×nh 8.2 SGK vµ ®Ị nghÞ HS thùc hiƯn c©u C2. GV: dù ®o¸n trªn => trong tr­êng hỵp 2 d©y cã cïng l, r th× S1, S2 quan hƯ víi R1 vµ R2 nh­ thÕ nµo.? HS: Th¶o luËn vµ nªu dù ®o¸n R ~ 1/S HS: ; HS lªn b¶ng vÏ nhanh s¬ ®å m¹ch ®iƯn h×nh 8.3 HS tiÕn hµnh thÝ nghiƯm kiĨm tra ®äc vµ ghi kÕt qu¶ ®o vµo b¶ng 1. Lµm t­¬ng tù víi d©y dÉn cã tiÕt diƯn lµ S2, S3. HS: s¸nh tû sè víi ? Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiƯm tÝnh tû sè vµ so s¸nh víi GV:nhËn xÐt trªn nªu mèi quan hƯ gi÷a R vµ S? HS thùc hiƯn c©u C3 HD: TiÕt diƯn cđa d©y thø hai lín gÊp mÊy lÇn d©y thø nhÊt. VËn dơng kÕt luËn ®Ĩ tr¶ lêi GV: Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u C4 I. Dù ®o¸n sù phơ thuéc cđa ®iƯn trë vµo tiÕt diƯn d©y dÉn. . §Ĩ xÐt sù phơ thuéc cđa R vµo S ta sư dơng c¸c lo¹i d©y cã cïng l, S nh­ng S kh¸c nhau nh­ S1 = 1/2S2 ; S1 = 1/3S3 C1: R1// R2: T­¬ng tù R3 = II. ThÝ nghiƯm kiĨm tra: Ta cã S1= S2 = => = = = ; VËy = NhËn xÐt: = = + KÕt luËn (SGK tr 23) III. VËn dơng C3: V× S2 = 3S1 => R1 = 3R2 C4: Ta cã = => R2 = R1. => R2 = 5,5. 4.Cđng cè: ? Nªu mèi quan hƯ gi÷a R vµo S cđa d©y dÉn - Lµm bµi tËp 8.2 SBT §¸p ¸n C 5.H­íng dÉn vỊ nhµ - Lµm c¸c bµi tËp 8.1 ®Õn 8.5 SBT - Häc thuéc phÇn Ghi nhí SGK Ngµy 10/10/2012 TiÕt 9: sù phơ thuéc cđa ®iƯn trë vµo vËt liƯu lµm d©y dÉn I. Mơc tiªu: -Bố trí tiến hành được thí nghiệm chứng tỏ R phụ thuộc vào vật liệu làm dây, so sánh được độ dẫn điện dựa vào p. Vận dụng được CT R=p.l/s để tính 1 trong 4 đại lượng chưa biết. -Vận dụng công thức để giải bài tập. -Yêu khoa học, biết sử dụng dây dẫn đúng mục đích. II. ChuÈn bÞ: GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phơ, ®å dïng thÝ nghiƯm -HS : B¶ng phơ, ®å thÝ nghiƯm nh­ SGK III. TiÕn tr×nh d¹y häc : 1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: 2. KiĨm tra bµi cị: ? §iƯn trë cđa d©y dÉn phơ thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? Ph¶i tiÕn hµnh thÝ nghiƯm víi c¸c d©y dÉn cã ®Ỉc ®iĨm g× ®Ĩ x¸c ®Þnh sù phơ thuéc cđa R vµo tiÕt diƯn cđa chĩng. ? Ch÷a bµi tËp 8.4 SBT tr 13 3. Bµi míi: I. Sù phơ thuéc cđa R vµo vËt liƯu lµm d©y GV: Cho HS quan s¸t c¸c ®o¹n d©y cã cïng l, S lµm tõ c¸c vËt liƯu kh¸c nhau vµ yªu cÇu tr¶ lêi C1. - HS quan s¸t vµ suy nghÜ tr¶ lêi C¸c d©y ph¶i cã cïng: - ChiỊu dµi - Cïng tiÕt diƯn - VËt liƯu lµm d©y kh¸c nhau HS: + VÏ s¬ ®å m¹ch ®iƯn ®Ĩ tiÕn hµnh TN x¸c ®Þnh R cđa d©y. + LËp b¶ng ghi kÕt qu¶ TN + TiÕn hµnh TN HS lµm thÝ nghiƯm, ®äc ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng. - Tõng nhãm HS ®äc phÇn thu thËp th«ng tin vµ tr¶ lêi c©u hái. GV: Theo dâi kiĨm tra vµ giĩp ®ì ? §iƯn trë cđa d©y dÉn cã phơ thuéc vµo vËt liƯu lµm d©y hay kh«ng ? Sù phơ thuéc cđa R vµo vËt liƯu lµm d©y ®­ỵc ®Ỉc tr­ng b»ng ®¹i l­ỵng nµo. ? §¹i l­ỵng nµy cã trÞ sè ®­ỵc x¸c ®Þnh nh­ thÕ nµo. ? §¬n vÞ cđa ®¹i l­ỵng nµy lµ g×.? H·y nªu r cđa hỵp kim vµ kim lo¹i trong b¶ng 1 - HS t×m hiĨu b¶ng ®iƯn trë suÊt vµ tr¶ lêi c©u hái ? §iƯn trë suÊt cđa ®ång lµ 1,7.10-8Wm cã nghÜa lµ g×. ? Trong c¸c chÊt nªu trong b¶ng, chÊt nµo dÉn ®iƯn tèt nhÊt. T¹i sao ®ång ®­ỵc dïng ®Ĩ (cuèn) lµm lâi d©y nèi c¸c m¹ch ®iƯn ? Dùa vµo mèi quan hƯ gi÷a R vµ S. TÝnh R cđa d©y constantan trong c©u C2 GV: H­íng dÉn HS tr¶ lêi c©u C3 Yªu cÇu thùc hiƯn theo c¸c b­íc, hoµn thµnh b¶ng 2 (tr 26) => c«ng thøc tÝnh R. ? Nªu c«ng thøc tÝnh R vµ gi¶i thÝch ý nghÜa c¸c ký hiƯu, ®¬n vÞ. C4:tãm t¾t r = 1,7.10-8Wm l = 4m d = 1mm ; p = 3,14 R = ? ? §Ĩ tÝnh R ta vËn dơng c«ng thøc nµo. I. Sù phơ thuéc cđa R vµo vËt liƯu lµm d©y ThÝ nghiƯm: §o¹n d©y ®ang xÐt K + - 2. KÕt luËn: (SGK tr 25 II. §iƯn trë suÊt - c«ng thøc tÝnh R 1. §iƯn trë suÊt + §Ỉc tr­ng b»ng ®iƯn trë suÊt + (SGK tr 26 phÇn in nghiªng - §ång cã r = 1,7.10-8 Wm cã nghÜa lµ cø 1m d©y ®ång cã S = 1m2 th× cã R = 1,7.10-8W. - B¹c dÉn ®iƯn tèt nhÊt. - V× ®ång dÉn ®iƯn tèt (cã r nhá) gi¸ thµnh h¹ C2: r = 0,5.10-6 Wm cã nghÜa lµ mét d©y dÉn h×nh trơ lµm b»ng constantan cã chiỊu dµi 1m; S= 1m2 => R = 0,5.10-6W VËy ®o¹n d©y constantan cã l =1m Vµ S = 1m2 = 10-6m2 cã R = 0,5W 2 C«ng thøc tÝnh ®iƯn trë. R = r Trong ®ã: r lµ ®iƯn trë suÊt (Wm) l lµ chiỊu dµi (m) S lµ tiÕt diƯn (m2) III. VËn dơng C4: Gi¶i: DiƯn tÝch tiÕt diƯn d©y ®ång lµ S = ¸p dơng c«ng thøc: R = r => R = 1,7.10-8. VËy R cđa d©y ®ång lµ 0,087 (W) 4. Cđng cè: ? Nãi r cđa s¾t lµ 12.10-8 (Wm) cã nghÜa lµ g×. ? Ch÷a bµi tËp 2.1SBT §¸p ¸n: Chän C v× b¹c cã r nhá nhÊt trong sè 4 kim lo¹i ®· cho. 5. H­íng dÉn vỊ nhµ - §äc phÇn Cã thĨ em ch­a biÕt - Tr¶ lêi c©u C5, C6 SGK, lµm bµi tËp SBT Ngµy 15/10/2012 TiÕt 10: ®iƯn trë - biÕn trë dïng trong kü thuËt I. Mơc tiªu: - Nắm được cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của biến trở. Mắc biến trở vào dòng điện để điều chỉnh cường độ dòng điện. Nhận ra giá trị điện trở trong kỹ thuật. - Mắc mạch điện, sử dụng biến trở - Biết sử dụng biến trở để điều chỉnh II. ChuÈn bÞ: GV: Gi¸o ¸n, mét sè biÕn trë, tay quay, con ch¹y, chiÕt ¸p. HS: ChuÈn bÞ ®å dïng thÝ nghiƯm III. TiÕn tr×nh d¹y häc : 1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: 2. KiĨm tra bµi cị: ? §iƯn trë cđa d