Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Bài 14: Truyền tải điện năng đi xa

Giáo viên : 1. Nguyễn Tri Phương, Phan Bội Châu 2. Phan Thị Thanh Vân, Nguyễn Văn Luông 3. Lý Vương Kim Phương, Nguyễn Đức Cảnh Quận 6 - Thành phố Hồ Chí Minh. Bài : TRUYỀN TẢI ĐIỆN NĂNG ĐI XA I. MỤC TIÊU : 1. Kiến thức : - Nhận biết sự hao phí năng lượng trên đường dây tải điện. - Nêu được hai cách làm giảm hao phí 2. Kỹ năng : Lập được công thức tính nhiệt lượng hao phí trên đường dây tải điện từ đó suy ra cách làm giảm sự hao phí đó. 3. Thái độ tình cảm : Do nhu cầu quốc gia về việc tạo hiệu điện thế nguồn thật lớn để giảm hao phí nên rất cần sự hỗ trợ của toàn dân. Từ đó tạo ý thức cho học sinh trong sự đóng góp xây dựng đất nước, nhất là trong hoàn cảnh đất nước ta còn nghèo. II. CHUẨN BỊ : Học sinh ôn lại công thức tính : điện trở dây dẫn, công suất dòng điện, nhiệt lượng tỏa ra trên dây dẫn. III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC : 1. Kiểm tra bài cũ : Gọi 2 học sinh nêu : - Công thức tính điện trở dây dẫn. - Công thức công suất dòng điện. - Công thức nhiệt lượng tỏa ra trên dây dẫn. 2. Bài mới : Gợi ý và trợ giúp của GV Hoạt động của học sinh Hoạt động 1 : (4 phút) - GV đặt vấn đề : Các em vẫn thường nghe nói đến đường dây tải điện Bắc - Nam 500KV trong khi chúng ta chỉ cần sử dụng điện 220V, tại sao hiệu điện thế nguồn lại cao quá như thế? Và làm thế có lợi gì không? Người ta dùng phương tiện gì để truyền tải điện này? Phương tiện đó có gây cho ta khó khăn gì không? Làm sao khắc phục ? Yêu cầu : Sao cho HS nhận biết được sự cần thiết phải có máy biến thế trong sự truyền tải điện. - Học sinh suy nghĩ và cho biết ý kiến của mình. Có thể tham khảo ý kiến lẫn nhau và cử đại diện cho cả lớp biết ® Làm sao các ý kiến phải nêu được dự đoán phải dùng máy biến thế để thay đổi hiệu điện thế. Còn lợi hại ra sao chưa nói đến. Hoạt động 2 : (15’) Yêu cầu : Làm sao cho học sinh phát hiện được sự hao phí điện năng trên đường dây tải điện do hiệu ứng Jonle. Suy ra được công thức tính công suất hao phí phụ thuộc R và U. GV gợi ý : - Dòng điện từ nhà máy đến nơi tiêu thụ qua đường dây tải, ở đó phát sinh tác dụng gì của dòng điện? Tác dụng đó có lợi gì không? - Học sinh thảo luận và nêu ra được đó là nhiệt lượng tỏa ra trên dây tải. Nhiệt lượng này hao phí vô ích. - Như vậy công suất dòng điện từ nhà máy đến nơi tiêu thụ có còn nguyên vẹn không? Nếu không thì công suất hao phí ra sao ? (các em xem mục 1 - SGK) - Từng nhóm học sinh, làm việc với nhau, tìm ra cách chứng minh công thức tính công suất hao phí Php. - Gọi 1 học sinh lên bảng trình bày lập luận dẫn đến công thức tính công suất hao phí. Các học sinh khác cho ý kiến để thống nhất công thức cần có. Hoạt động 3 : (12’) GV gợi ý : - Các em có thể dựa vào công thức tính điện trở dây dẫn để biết phải làm gì? Có khó khăn gì không ? Yêu cầu : Căn cứ vào công thức tính Php tìm được, HS đưa ra các biện pháp để làm giảm sự hao phí và chọn cách có lợi nhất. - Cách thứ hai để làm giảm hao phí là gì? muốn thế phải làm gì? - HS suy nghĩ, thảo luận trả lời câu C1, C2, C3. - 1 đại diện HS trình bày và cả lớp cho ý kiến để thống nhất. - Muốn tăng hiệu điện thế ở đầu đường dây tải ta phải làm gì? Thiết bị đó gọi là gì ? - Học sinh suy nghĩ và dẫn đến việc phải tăng hiệu điện thế ở đầu đường dây tải - Suy ra thiết bị là máy biến thế. Kết luận : Chọn cách làm giảm hao phí điện năng tốt nhất. Hoạt động 4 : (10’) Các em hãy xem câu C4, C5 và suy nghĩ, trả lời Yêu cầu : Vận dụng công thức tính điện năng hao phí do tỏa nhiệt để xét cụ thể việc tăng hiệu điện thế. - HS làm việc và trả lời câu C4, C5 thống nhất kết quả. Hoạt động 5 : (4’) Củng cố : GV gợi ý các câu : - Vì sao có sự hao phí điện năng trên đường dây tải điện ? - Nêu công thức tính điện năng (công suất) hao phí trên đường dây tải điện? - Chọn biện pháp nào có lợi nhất để giảm công suất hao phí? Vì sao? Dặn dò : Các em làm bài trong sách bài tập (bài 36) a. HS đọc phần ghi nhớ b. Trả lời câu hỏi gợi ý của GV củng cố.