Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Bài 8: Sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện của dây dẫn

Bài 8: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO TIẾT DIỆN CỦA DÂY DẪN MỤC TIÊU : - Suy luận được các dây dẫn có cùng chiều dài và làm cùng một loại vật liệu thì điện trở của chúng tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây. - Bố trí và tiến hành được thí nghiệm kiểm tra mối quan hệ giữa điện trở và tiết diện của dây. - Nêu được điện trở của các dây dẫn cùng chiều dài và làm cùng một loại vật liệu thì tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây. CHUẨN BỊ : - 2 đoạn dây dẫn bằng hợp kim cùng loại, có cùng chiều dài nhưng có tiết diện lần lượt là S1 và S2. - 1 nguồn điện 6V , 1 công tắc - 1 ampe kế có GHA 1,5A và ĐCNN 0,1A , 1 công tắc - 1 vôn kế có GHĐ 10V và ĐCNN 0,1V - 7 đoạn dây có lõi bằng đồng và có vỏ cách điện, mỗi đoạn dài khoảng 30 cm - 2 chốt kẹp nối dây dẫn dẫn. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC : 1/ Kiểm tra bài cũ : Điện trở của dây dẫn phụ thuộc như thế nào vào chiều dài của mỗi dây? Hai dây dẫn bằng đồng có cùng tiết diện, một dây dài 3,5m có điện trở R1 và dây kia có điện trở R2 . Tính tỉ số R1 / R2. 2/ Vào bài mới : ª Ở bài trước, ta đã biết điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài của dây, vậy điện trở của dây dẫn có phụ thuộc vào tiết diện của dây dẫn không? Để giải quyết câu hỏi này ta sẽ tìm hiểu bài 8. ¨ Hoạt động học của học sinh ¥ Trợ giúp của giáo viên HĐ1 : Nêu vấn đề – HS dựa vào câu hỏi nêu vấn đề của GV và SGK để đề xuất dự đoán về sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện. Þ Nhóm HS thảo luận để tìm xem các điện trở ở hình 8.1a, b, c / SGK có đặc điểm gì ? – Hoàn thành câu C1 – Hoàn thành câu C2 – Giáo viên gơi mở để HS chọn dây dẫn phù hợp khi xét sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào tiết diện dây bằng cách đặt câu hỏi mở đầu như SGK trang 22 – Đề nghị HS tìm hiểu các mạch điện trong hình 8.1 SGK và thực hiện C1. – Giới thiệu các điện trở R1,R2 và R3 trong các mạch điện hình 8.2 / SGK và đề nghị HS thực hiện C2 . Þ Đề nghị từng nhóm HS nêu dự đoán theo yêu cầu của C2 và ghi lên bảng dự đoán đó HĐ2 : Tiến hành TN kiểm tra Từng nhóm học sinh mắc mạch điện có sơ đồ như hình 8.3 / SGK Tiến hành thí nghiệm và ghi các giá trị đo được vào bảng 1 / SGK Tính tỉ số = và so sánh với tỉ số từ kết quả của bảng 1/SGK. * Đối chiếu với dự đoán của nhóm ® rút ra kết luận. * Giáo viên theo dõi, kiểm tra và giúp đỡ các nhóm tiến hành thí nghiệm. Kiểm tra việc mắc mạch điện và ghi kết quả đo vào bảng 1/SGK trong từng lần thí nghiệm. * Sau khi các nhóm hoàn thành bảng 1/SGK. Yêu cầu mỗi nhóm đối chiếu kết quả thu được với dự đoán mà mỗi nhóm đã nêu. ® Đề nghị 1 vài học sinh nêu kết luận về sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào tiết diện của dây. HĐ 3 : Củng cố và vận dụng - Từng cá nhân học sinh trả lời C3. - Từng học sinh làm câu C1. - Từng học sinh đọc phần có thể em chưa biết. * Ghi nhớ phần đóng khung cuối bài. * Dặn dò: về nhà hoàn thành C5, C6/tr 24 SGK. * Giáo viên gợi ý cho học sinh trả lời C3: - Tiết diện dây thứ 2 lớn gấp mấy lần dây thứ 1 ® vận dụng kết luận so sánh điện trở của 2 dây. ® gợi ý cho học sinh trả lời C4 * Giáo viên tổng kết lại: - Điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và được làm từ cùng một loại vật liệu thì tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây. * Giáo viên có hướng dẫn một số điều lưu ý khi làm các câu C5, C6/SGK khi về nhà.