Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Tiết 04: Đoạn mạch nối tiếp

Ngày soạn 10 / 9 / 2007 TIẾT : 04 BÀI : ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP I / Mục tiêu : Kiến thức : - Suy luận để xây dựng được công thức tính điện trở tương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp :Rtđ = R1 + R2 và hệ thức từ các kiến thức đã học. - Mô tả được cách bố trí và tiến hành Tn kiểm tra lại các hệ thức suy ra từ lý thuyết. Kỷ năng : - Vận dụng được những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và giải bài tập về đoạn mạch nối tiếp Thái đô : - Ham tìm hiểu khoa học tự nhiên II / Chuẩn bị của GV & HS: Giáo Viên : - Tham khảo SHD – SGK soạn kế hoạch giảng dạy. Chuẩn bị cho mỗi nhóm Hs: - 3 điện trở mẫu có giá trị 6, 10, 16 ; 1 ampe kế có GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A ; 1 vôn kế có GHĐ 6V và ĐCNN 0,1V ; 1 nguồn điện 6V ; 1 công tắc ; 7 đoạn dây nối (30 cm). III.Hoat. ®«ng d¹y häc: 1 / Ổn định lớp: (1’) Điểm danh 2 / Kiểm tra bài cũ:(4’) a/ Phát biểu định luật Ôm, viết công thức và cho biết đơn vị của các đại lượng. b/ 1Hs lên làm bài 2.2; 2.4/5+6 sách bài tập. Dự kiến trả lời : 1/ Hệ thức của định luật Ôm : Trong đó : U đo bằng vôn (V) I đo bằng ampe (A) R đo bằng ôm () 3/. Bµi míi: +Giíi thiƯu bµi (1’)i Yêu cầu: H/s đọc mở bài /11 SGK Nêu: Để trả lời câu hỏi ở mở bài ta học bài 4 + TiÕn tr×nh bµi d¹y : TL Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Kiến thức 5’ HOẠT ĐỘNG 1 : ÔN LẠI NHỮNG KIẾN THỨC CÓ LIÊN QUAN ĐẾN BÀI MỚI. 8’ Hỏi: Trong đoạn mạch gồm hai bóng đèn mắc nối tiếp: - Cường độ dòng điện chạy qua mỗi bóng đèn có mối liên hệ như thế nào với cường độ dòng điện trong mạch chính? Hỏi: Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch có mối liên hệ như thế nào với hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi đèn? -Trong đoạn mạch gồm hai bóng đèn mắc nối tiếp thì: - Cường độ dòng điện chạy qua mỗi đèn bằng cường độ dòng điện trong mạch chính. I = I1 = I2 - Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng tổng hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi đèn. U = U1 + U 2 I/ Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch nối tiếp : 1/ Nhớ lại kiến thức lớp 7: SGK HOẠT ĐỘNG 2 :NHẬN BIẾT ĐƯỢC ĐOẠN MẠCH GỒM MẮC NỐI TIẾP HAI ĐIỆN TRỞ Yêu cầu: Hs dọc và trả lời C1/11 SGK Hỏi: Cho biết hai điện trở có mấy điểm chung. Yêu cầu: H/s dọc và trả lời C2/11 SGK A K V1 V2 R1 R 2 C1 - R1, R2 và ampe kế được mắc nối tiếp nhau. Hai điện trở có một điểm chung. C2 – Ta có , lập tỉ số từ đó suy ra 2/ Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp : Đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp: + CĐ DĐ có giá trị như nhau tại mọi điểm: I = I1 = I2 + Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng tổng hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở thành phần: U = U1 + U 2 + Hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở tỉ lệ thuận với điện trở đó. 8’ HOẠT ĐỘNG 3 : XÂY DỰNG CÔNG THỨC TÍNH ĐIỆN TRỞ TƯƠNG ĐƯƠNG CỦA ĐOẠN MẠCH GỒM HAI ĐIỆN TRỞ MẮC NỐI TIẾP Yêu cầu: H/s đọc thông tin điện trở tương đương. Hỏi: Diện trở tương đương của một đoạn mạh là gì? Hướng dẫn Hs trả lời câu C3 để xây dựng công thức (4) - Cường độ dòng điện chạy qua đoạn mạch là I. viết biểu thức tính U, U1 và U2 theo I và R tương ứng.? - Ký hiệu hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch là U , giữa hai đầu mỗi điện trở là U1, U2. Hãy viết hệ thức liên hệ giữa U, U1 và U2 - H/s đọc thông tin. - Trtình bày điện trở tương đương(SGK). - C3. : Ta có hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở: U = I.R ; U1 = I1.R1 ; U2 = I2.R2 Vì hai điện trở mắc nối tiếp nên: I = I1 = I2 Và U = U1 + U2 Ta suy ra: I.R = I1.R1 + I2.R2 Hay R = R1 + R2 II/ Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp : 1/ Điện trở tương đương : (SGK) 2/ Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp : 8’ HOẠT ĐỘNG 4 : TIẾN HÀNH TN KIỂM TRA Hướng dẫn : Hs làm Tn như h4.1/12 SGK. Theo dõi và kiểm tra : Hs mắc mạch điện theo sơ đồ. Yêu cầu : Nêu kết luận qua TN kiểm tra ?. - Các nhóm mắc mạch điện và tiến hành Tn theo hướng dẫn của SGK. - Thảo luận nhóm để rút ra kết luận chung. Hs : R = R1 + R2 3/ Thí nghiệm kiểm tra :(SGK) 4/ Kết luận : Điện trở tương đương của đoạn mạch bằng tổng hai điện trở thành phần: Rtđ = R1 + R2 8’ HOẠT ĐỘNG 5 : VẬN DỤNG Yêu cầu: H/s dọc và trả lời C4 /11 SGK Yêu cầu: H/s dọc và trả lời C5 /11 SGK Kiểm tra kết quả vài Hs. Mở rộng: Nếu đoạn mạch có n điện trở mắc nối tiếp thì : Rtđ = R1 + R2 + . . . . . .+ Rn C4 – Khi công tắc K mở, hai đèn không hoạt động vì mạch hở, không có dòng điện chạy qua đèn. - Khi công tắc K đóng, cầu chì bị đứt, hai đèn cũng không hoạt động vì mạch hở. - Khi công tắc K đóng, đây tóc bóng đèn Đ1 bị đứt thì đèn Đ2 cũng không hoạt động vì mạch hở. C5 – R12 = 20 +20 = 2.20 = 40 RAC = R12 + R3 = RAB + R3 = 40 + 20 = 60 - HS lắng nghe III Vận dụng: (2’) HOẠT ĐỘNG 6 : CỦNG CỐ _ HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ Yêu cầu: HS nhắc lai nội dung bài học cần ghi nhớ Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc phần ghi nhớ. - Làm bài tập 4.1 – 4.7/7+8 SBT HS nhắc lai nội dung bài học cần ghi nhơ HS lắng nghe 4. DỈn dß chuÈn bÞ tiÕt häc sau ( 1’): Xem tr­íc bµi 5, dù kiÕn tr¶ lêi c¸c c©u hái trong bµi IV. Rĩt kinh nghiƯm ,bỉ sung: .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................