Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Tiết 28 - Bài 27: Lực điện từ

Ngày soạn:........................ Ngày giảng: 9A:..................................... 9B:..................................... Tiết 28 Bài 27: Lực điện từ A – mục tiêu 1 . Kiến thức: Mô tả được TN chứng tỏ tác dụng của lực điện từ lên đoạn dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường. Vận dụng được quy tắc bàn tay trái biểu diễn lực từ tác dụng lên dòng điện thẳng đặt vuông góc với đường sức từ, khi biết chiều đường sức từ và chiều dòng điện. 2 . Kĩ năng: Mắc mạch điện theo sơ đồ, sử dụng các biến trở và các dụng cụ điện. Vẽ và xác định chiều đường sức từ của nam châm. 3 . Thái độ: Cẩn thận, trung thực, yêu thích môn học. B – Chuẩn bị 1 . Mỗi nhóm HS: 1 nam châm chữ U; 1 nguồn điện 6V; 1 biến trở 20 - 2A. 1 bộ TN về lực điện từ. 1 công tắc 1 Ampe kế có GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A. 2 .Cả lớp: Tranh vẽ phóng to H27.2; H27.3; H 27.4; H27.5. C – Tổ chức hoạt động dạy – Học * ổn định tổ chức lớp: + lớp 9A có mặt :................................. + lớp 9B có mặt :................................. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Kiểm tra - Tổ chức tình huống. (7 phút) GV yêu cầu 1 HS trình bày lại TN Ơ-xtét chứng tỏ dòng điện có tác dụng từ. GV nhận xét và cho điểm. ĐVĐ: Dòng điện tác dụng lực từ lên kim nam châm. Vậy ngược lại nam châm có tác dụng lực từ lên dòng điện không ? Để biết được điều đó chúng ta cùng nghiên cứu bài học hôm nay. Hoạt động 2: Thí nghiệm về tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện chạy qua. (10 phút) +Y/c HS nghiên cứu TN ở H27.1 SGK/73. GV giao dụng cụ cho các nhóm. +Y/c các nhóm tiến hành TN và trả lời câu C1. Qua kết quả TN em hãy so sánh với dự đoán ban đầu để rút ra kết luận. +Y/c HS đứng tại chỗ nêu kết luận và ghi kết luận vào vở. Hoạt động 3: Tìm hiểu chiều của lực điện từ. (15 phút) GV hỏi: +Từ kết quả TN trên ta thấy dây AB bị hút vào hoặc bị đẩy ra tức là chiều của lực điện từ ở các nhóm là khác nhau. Theo em chiều của lực điện từ phụ thuộc vào những yếu tố nào ? +Ta phải làm TN như thế nào để kiểm tra ? GV cho các nhóm tiến hành TN kiểm tra +Từ kết quả TN kiểm tra em rút ra được kết luận gì ? GV : Làm thế nào để xác định được chiều lực điện từ khi biết chiều dòng điện chạy qua dây dẫn và chiều đường sức từ ? +Y/c HS đọc thông báo ở mục 2 “Quy tắc bàn tay trái” GV treo tranh vẽ H27.2 lên bảng và cho cả lớp tìm hiểu rõ quy tắc bàn tay trái. GV cho 2 HS đọc quy tắc ở SGK/74. Hoạt động 4: Vận dụng - Củng cố. (13 phút) GV treo bảng phụ vẽ các hình; H27.3; H 27.4; H27.5 lên bảng. +Y/c HS làm câu C2, C3, C4 dưới lớp khoảng 5 phút rồi cho 3 HS lên bảng chữa. GV hỏi: +Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào những yếu tố nào ? +Nêu quy tắc bàn tay trái ? *Hướng dẫn về nhà: +Học thuộc phần ghi nhớ. +Đọc phần có thể em chưa biết +Làm các bài tập (SBT) +Đọc và nghiên cứu trước bài 28 “Động cơ điện 1 chiều” HS lên bảng kiểm tra. HS dự đoán. I - tác dụng của từ trường lên dây dẫn có dòng điện chạy qua. 1 .Thí nghiệm. HS nghiên cứu SGK để nêu những dụng cụ cần thiết làm TN. +Các nhóm nhận dụng cụ và tiến hành TN à Quan sát hiện tượng xảy ra để trả lời câu C1. C1: Khi đóng công tắc đoạn dây dẫn AB bị hút vào (đẩy ra ngoài) nam châm. Như vậy từ trường đã tác dụng lực điện từ lên dây dẫn AB có dòng điện chạy qua. 2 . Kết luận: (SGK/73). II – Chiều của lực điện từ – Quy tắc bàn tay trái. 1 . Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào những yếu tố nào ? HS dự đoán: Phụ thuộc vào chiều dòng điện chạy qua dây dẫn vầcchs đặt nam châm. HS tiến hành TN kiểm tra a.)Thí nghiệm (H27.1) b.)Kết luận: Chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn AB phụ thuộc vào chiều dòng điện và chiều của đường sức từ. 2 . Quy tắc bàn tay trái +Cá nhân HS tìm hiểu quy tắc bàn tay trái trong SGK. HS theo dõi sự hướng dẫn của GV. HS nêu quy tắc ở SGK/74 *Quy tắc (SGK/74) +HS vận dụng quy tắc để kiểm tra xem chiều lực điện từ ở TN đã tiến hành đối chiếu với kết quả quan sát. III – Vận dụng 3 HS lên bảng hoàn thành câu C2, C3, C4. HS1: C 2: Dòng điện đi từ B à A HS2: C3: Dưới là cực bắc, trên là cực nam.(Đường sức từ hướng từ phía dưới lên ) HS3: C4: (H.a): Khung quay theo chiều kim đồng hồ. (H.b): Cặp lực không có tác dụng làm khung quay. (H.c) : Cặp lực có tác dụng làm khung quay ngược chiều kim đồng hồ. HS đọc phần ghi nhớ ở SGK. *Ghi nhớ : (SGK/75) Rút kinh nghiệm