Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Tiết 28: Bài tập vận dụng

Ngày soạn: 17/11/213 Ngày dạy: 25/11/2013 TIẾT 28: BÀI TẬP VẬN DỤNG I. Mục tiêu. 1. Kiến thức: - Vận dụng kiến thức đã học giải 1 số bài tập về từ trường. - Vận dụng được quy tắc nắm tay phải xác định đường sức từ của ống dây khi biết chiều dòng điện và ngược lại. 2. Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng thực hiện các bước giải bài tập định tính phần điện từ, cách suy luận lôgic. - Kỹ năng biểu diễn kết qủa bằng hình vẽ. 3. Thái độ: - Có ý thức vận dụng kiến thức vào thực tế, có thái độ trung thực, hợp tác. - Rèn luyện tính kiên trì, cẩn thận. II. Chuẩn bị Học sinh: Lµm c¸c bµi tËp vÒ nhµ Giáo viên: H×nh vÏ cña mét sè bµi tËp, b¶ng phu ghi bµi tËp III. Tiến trình giảng dạy Ổn định lớp Kiểm tra bài cũ Phát biểu quy tắc nắm tay phải. Quy tắc nắm tay phải dùng để làm gì? Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG Hoạt động 1. Giải bài 1. GV: ChØ ®Þnh mét h/s lªn b¶ng X§ cùc cña èng d©y? C¶ líp quan s¸t vµ nhËn xÐt. Muèn biÕt ®­îc ®Çu B cña thanh nam ch©m lµ cùc b¾c hay cùc nam ta cÇn biÕt ®iÒu g×? H/s : BiÕt cùc cña èng d©y Muèn biÕt cùc cña èng d©y ta dùa vµo ®©u? H/s ho¹t ®éng theo nhãm nhá tr¶ lêi c©u b,c? H/s ho¹t ®éng nhãm, ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy lêi gi¶i. Gi¶I thÝch v× sao? Nhãm kh¸c nhËn xÐt. Bµi 4: GV: VÏ h×nh lªn b¶ng phô yêu cầu học sinh đọc kỹ đề để thu thập thông tin. HS: Đọc đề bài GV: Yêu cầu học sinh đưa ra phương án giải quyết HS: Nêu các bước làm bài tập GV: Nếu học sinh lúng túng thì GV hướng dẫn cho học sinh cách làm: Bài tập này đề cập đến vấn đề: Xác định chiều đường sức từ và tên các từ cực của ống dây có dòng điện chạy qua. Tương tác giữa nam châm và ống dây nên phương pháp giải quyết như sau: B1. Dùa vµo kim NC ®Ó X§ chiÒu ®­êng søc tõ ®I trong lßng èng d©y. B2.Dùng quy tắc nắm tay phải xác định chiều dßng ®iÖn ch¹y qua c¸c vßng d©y. GV yêu cầu học sinh xác định chiều ®­êng søc tõ sau đó học sinh lên bảng dùng quy tắc nắm tay phải xác định chiều của dßng ®iÖn, Học sinh khác nêu nhận xét. B1. Xét tương tác giữa ống dây và nam châm. B2. Xác định tên cực từ của ống dây. B3.Dùng quy tắc nắm tay phải xác định chiều dßng ®iÖn ch¹y qua c¸c vßng d©y Bài 24.5 sbt Cuộn dây của một nam châm điện được nối với nguồn điện mà tên các từ cực của nam châm điện đuợc ghi như hình vẽ. Hãy xác định tên các cực của nguồn điện. GV: Yêu cầu học sinh đọc kỹ đề GV: Yêu cầu học sinh đưa ra phương án giải quyết HS: Làm theo hướng dẫn của giáo viên. GV: Yêu cầu học sinh sử dụng quy tắc nắm tay phải để xác định Gọi 1 học trả lời, sau đó yêu cầu học sinh nhắc lại chiều dòng điện * H/s lµm BT 24.3(SBT/54- nÕu cßn t/g) D¹ng 1: X¸c ®Þnh cùc cña èng d©y khi biÕt chiÒu dßng ®iÖn bài 1. ¸p dông quy t¾c n¾m tay ph¶i, h·y x¸c ®Þnh cùc cña èng d©y khi ®ãng m¹ch ®iÖn. A B Bµi 2: Bµi 24.1 (SBT/54) P Q A B a) §Çu B lµ cùc nam b)Thanh NC xoay ®i vµ ®Çu B bÞ hót vÒ ®Çu Q cña èng d©y c) Thanh NC sÏ xoay trë l¹i n»m däc theo h­íng B¾c-Nam (®Þa lÝ) nh­ lóc ch­a cã dßng ®iÖn Bµi 3: Bµi 24.2 (SBT/54) P B A Q a) §Èy nhau b) Chóng hót nhau D¹ng 2: X¸c ®Þnh chiÒu dßng ®iÖn khi biÕt chiÒu ®­êng søc tõ Bµi 4: Cho h×nh vÏ, h·y x¸c ®Þnh chiÒu cña dßng ®iÖn ch¹y trong èng d©y? A B Bµi 5: Cho h×nh vÏ Khi ®ãng m¹ch ®iÖn, thanh NC bÞ ®Èy ra xa.H·y X§ cùc cña èng d©y vµ chiÒu cña dßng ®iÖn ch¹y qua c¸c vßng d©y? A B S N a) §Çu A cùc b¾c; §Çu B cùc nam b)ChiÒu dßng ®iÖn ®I tõ ®Çu B sang A Bài 24.5 sbt -Xác định đường sức từ trong lòng ống dây - Vận dụng quy tắc nắm tay phải : Đặt nắm tay phải sao cho ngón tay cái chỉ theo chiều của các đường sức từ trong lòng ống dây, bốn ngón tay chỉ chiều dòng điện chạy qua các vòng dây. S A B N §Çu A lµ cùc ©m; ®Çu B cùc d­¬ng Bµi 24.3: a) Quay sang bªn ph¶i b) Kh«ng Cũng cố: Giáo viên chốt lại các vấn đề cơ bản và những vấn đề học sinh mắc phải trong quá trình làm bài tập. Nếu còn thời gian giáo viên hướng dẫn học sinh các bài tập để khai thác 5. Dặn dò. - Về nhà nắm lại các bước giải bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải - Tự học trước bài: Sự hiễm từ của sắt và thép