Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Tiết 31 - Bài 30: Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái

Ngày soạn:........................ Ngày giảng: 9A:..................................... 9B:..................................... Tiết 31 Bài 30: Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái. A – Mục tiêu 1 . Kiến thức: Vận dụng quy tắc nắm tay phải xác định đường sức từ của ống dây khi biết chiều dòng điện và ngược lại. Vận dụng được quy tắc bàn tay trái xác định chiều lực điện từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt vuông góc với đường sức từ. Hoặc chiều của đường sức từ (hoặc chiều của dòng điện) khi biết 2 trong 3 yếu tố trên. 2 . Kĩ năng: Giải bài tập đinh tính phần từ Kĩ năng suy luận và vận dụng kiên thức vào thực tế. Kĩ năng làm TN kiểm tra . 3 . Thái độ: Nghiêm túc, hợp tác nhóm. B – Chuẩn bị: 1 . Mỗi nhóm HS: 1 ống dây có khoảng 500 - 700 (vòng) 1 thanh nam châm. 1 sợi dây mảnh dài 20cm. 1 giá TN ; 1 nguồn điện 6V ; 1 công tắc. 2 . Giáo viên: Mô hình khung dây trong từ trường của nam châm. Ghi sẵn bài tập ra bảng phụ. C – Tổ chức hoạt động dạy – Học * ổn định tổ chức lớp: + lớp 9A .có mặt :................................... + lớp 9B có mặt :.................................... Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: ổn dịnh tổ chức - Kiểm tra (5 Phút) Y/c: Lớp trưởng báo cáo sĩ số GV nêu Y/c kiểm tra: HS1: Phát biểu quy tắc nắm tay phải. HS2: Phát biểu quy tắc bàn tay trái. Hoạt động 2: Giải bài 1 (15 phút) GV đặt câu hỏi: +Quy tắc nắm tay phải để làm gì ? GV treo bảng phu ghi bài 1. Y/c HS hoạt động nhóm tìm cách giải. +Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh nam châm ? Vì sao ? +Nếu đổi chiều dòng điên. Em hãy xác định lại cực của ống dây. +Có hiện tượng gì xảy ra đối với thanh nam châm ? Vì sao ? GV cho các nhóm làm TN kiểm tra 2 trường hợp trên. Hoạt động 2: Giải bài 2. (10 phút) GV treo bảng phụ ghi đầu bài của bài 2. GV: Kí hiệu (+) và (.) quy ước điều gì ? +Để làm bài tập này ta phải áp dụng quy tắc nào ? +Em hãy nêu lại quy tắc bàn tay trái GV cho HS lên bảng làm bài tập. HS1: Làm phần a.) HS2: Làm phần b.) HS3: Làm phần c.) GV cho HS khác lên kiểm tra lại kết quả. GV nhận xét. Hoạt động 3: Giải bài 3. (10 phút) GV treo bảng phụ ghi bài 3. + Y/c 1 HS lên bảng xác định và biểu diễn cặp lực F1 và F2 tác dụng lên các đoạn dây AB và CD. + Cặp lực F1 và F2 có làm cho khung dây quay không ? Quay theo chiều nào ? + Để khung dây quay theo chiều ngược lại thì phải làm thế nào ? Hoạt động 4: Củng cố - Hướng dẫn về nhà. (5 phút) +GV hướng dẫn HS nhận xét và đưa ra các bước chung khi giải bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái. *Hướng dẫn về nhà. +Làm cỏc bài tập 30 - SBT. +Đọc và nghiên cứu trước bài 31 “ Hiện tượng cảm ứng điện từ”. + Lớp trưởng báo cáo sĩ số HS: Phát biểu quy tắc như SGK HS trả lời câu hỏi của GV: +Quy tắc nắm tay phải dùng để xác định chiều của đường sức từ trong ống dây khi biết chiều dòng điện chạy trong ống dây và ngược lại. +Phát biểu quy tắc nắm tay phải như SGK. Bài 1: HS trả lời miệng. a.)Cực nam của nam châm bị hút vào đầu B của ống dây. Vì đầu B của ống dây là cực bắc. b.)Nếu đổi chiều dòng điện thì đầu B của ống dây trở thành cực nam à Đầu cực bắc của nam châm bị hút vào ống dây. HS các nhóm tiến hành TN kiểm tra lại câu trả lời ở phần a.) và b.) của bài 1. +Quan sát hiện tượng xảy ra và rút ra kết luận. Bài 2: HS trả lời miệng câu hỏi của GV: +Kí hiệu (+) quy ước chiều dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang giấy và đi từ phía trước ra phía sau trang giấy. +Kí hiệu (.) quy ước chiều dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang giấy và đi từ phía sau ra phía trước trang giấy. + Để làm bài tập này ta phải dùng quy tắc bàn tay trái. HS phát biểu lại quy tắc. 3 HS lên bảng làm bài tập 2. HS1: Làm phần a.) Lực F đi sang bên trái. HS2: Làm phần b.) Điền kí hiệu (.) HS3: Làm phần c.) + Bên phải là cực bắc (N) . + Bên trái là cực nam (S). HS khác lên bảng kiểm tra lại kết quả của bạn Bài 3: HS đọc đầu bài. 1 HS lên bảng làm phần a.) a)+ Lực F1 tác dụng lên đoạn dây AB có chiều hướng xuống dưới. + Lực F2 tác dụng lên đoạn dây CD có chiều hướng lên trên. HS đứng tại chỗ trả lời phần b.) b) Cặp lực F1 và F2 làm cho khung quay theo chiều ngược chiều kim đồng hồ. HS đứng tại chỗ trả lời phần c.) c) +Để khung quay theo chiều ngược lại thì phải đổi chiều dòng điện hoặc đổi chiều đường sức từ. HS cả lớp thảo luận để đưa ra các bước chung khi giải bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái. * Rút kinh nghiệm