Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Tiết 32 - Bài 31: Hiện tượng cảm ứng điện từ

Ngày soạn:........................ Ngày giảng: 9A:..................................... 9B:..................................... Tiết 32 Bài 31: Hiện tượng cảm ứng điện từ. A – Mục tiêu 1 . Kiến thức: Làm TN dùng nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện để tạo ra dòng điện cảm ứng. Mô tả được cách làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín bằng nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện. Sử dụng được đúng 2 thuật ngữ mới đó là dòng điện cảm ứng và hiện tượng cảm ứng điện từ. 2 . Kĩ năng: Quan sát và mô tả chính xác hiện tượng xảy ra. 3 . Thái độ: Nghiêm túc, trung thực trong học tập. B – Chuẩn bị: 1 . Mỗi nhóm HS: Cuộn dây có gắn 2 bóng đèn LED. 2 thanh nam châm có trục quay vuông góc với thanh. 1 nam châm điện và 2 pin 1,5V. 2 . Giáo viên: 1 đinamô xe đạp có lắp bóng đèn. 1 đinamô xe đạp đã bóc 1 phần vỏ bọc bên ngoài đủ để nhìn thấy nam châm và cuộn dây ở trong. C – Tổ chức hoạt động dạy – Học * ổn định tổ chức lớp: + Lớp 9A có mặt :........................ + Lớp 9B có mặt :......................... *Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của đinamô xe đạp. (7 phút) GV đưa đinamô xe đạp đã tháo vỏ, kết hợp với hình 31.1 ở SGK cho cả lớp quan sát cấu tạo bên trong. + Đinamô xe đạp có bộ phận chính là gì ? + Đinamô xe đạp bộ phận nào hoạt động gây ra dòng điện ? GV cho 2 HS lên quay đinamô xe đạp có nối với bóng đèn. Hoạt động 2: Tìm hiểu cách dùng nam châm vĩnh cửu để tạo ra dòng điện. Xác định trong trường hợp nào thì nam châm vĩnh cửu tạo ra dòng điện. (13phút) GV cho các nhóm nghiên cứu TN. + Khi nào có dòng điện xuất hiện trong cuộn dây ? +Nếu để nam châm đứng yên, ta dịch chuyển cuộn dây lại gần hoặc ra xa thì có dòng điện xuất hiện trong cuộn dây không ? +Em hãy làm TN kiểm tra. GV cho các nhóm tiến hành TN kiể tra. +Qua 2 TN trên em rút ra nhận xét gì ? + Nam châm điện có thể tạo ra dòng điện được không ? Hoạt động 3: Tìm hiểu cách dùng nam châm điện để tạo ra dòng điện. Xác định trong trường hợp nào thì nam châm điện tạo ra dòng điện. (12 phút) GV cho các nhóm nghiên cứu TN 2 và tiến hành TN. GV lưu ý: (Cần đưa lõi sắt vào xâu trong cuộn dây). +Y/c các nhóm thảo luận câu C3. GV hỏi: +Khi đóng (ngắt) mạch điện thì dòng điện có cường độ thay đổi như thế nào ? +Từ trường của nam châm có thay đổi như thế nào ? GV chốt lại nhận xét như SGK. +Y/c HS ghi nhận xét vào vở. Hoạt động 4: Tìm hiểu thuật ngữ mới -Dòng điện cảm ứng và hiện tượng cảm ứng điện từ. (3 phút) GV cho HS đọc thông báo SGK/86. +Qua TN 1 và 2 em hãy cho biết khi nào thì xuất hiện dòng điện cảm ứng ? Hoạt động 6: Vận dụng - Củng cố. (10 phút). GV cho cá nhân HS trả lời câu C4 +Cho các nhóm làm TN kiểm tra . +Y/c cá nhân HS trả lời câu C5. Qua bài học hôm nay ta cần nắm được những kiến thức gì ? GV cho 1 HS đứng tại chỗ đọc phần ghi nhớ. *Hướng dẫn về nhà. + Học thuộc phần ghi nhớ + Làm bài tập 31 ở SBT + Đọc và nghiên cứu kĩ bài 32 “Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng” I - Cấu tạo và hoạt động của đinamô xe đạp. HS quan sát đinamô xe đạp thật đã tháo vỏ, kết hợp với hình vẽ. +Đinamô xe đạp có các bộ phận chính là 1 nam châm vĩnh cửu có thể quay quanh 1 trục và 1 cuộn dây quấn quanh 1 lõi sắt non. HS: Quay núm à Nam châm quay à Trong cuộn dây có dòng điện đèn sáng. HS: quan sát bóng đèn khi quay đinamô xe đạp. II – Dùng nam châm để tạo ra dòng điện. 1 . Dùng nam châm vĩnh cửu. Thí nghiệm 1: HS Các nhóm nghiên cứu và tiến hành TN à Quan sát, thảo luận và trả lời câu hỏi : C1: Trong cuộn dây dẫn xuất hiện dòng điện cảm ứng khi: + Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây. + di chuyển nam châm ra xa cuộn dây. HS dự đoán câu C2. C 2: +Nếu để nam châm đứng yên, ta dịch chuyển cuộn dây lại gần hoặc ra xa thì có dòng điện xuất hiện trong cuộn dây. HS các nhóm làm TN kiểm tra dự đoán của câu C2. Nhận xét : Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi ta đưa 1 đầu của nam châm lại gần hay ra xa cuộn dây hoặc ngược lại. 2 . Dùng nam châm điện Thí nghiệm 2: HS nghiên cứu TN 2. HS các nhóm nhận dụng cụ và tiến hành TN dưới sự hướng dẫn của GV. HS quan sát và thảo luận câu C3 theo nhóm. C3:Cuộn dây dẫn kín xuất hiện dòng điện khi đóng hoặc ngắt mạch của nam châm điện. +Khi đóng (ngắt) mạch điện thì cường độ dòng điện trong mạch tăng (giảm) . +Từ trường của nam châm điện cũng tăng (giảm) *Nhận xét: (SGK/86) II – Hiện tượng cảm ứng điện từ. HS đọc thông báo SGK/86 III. vận dụng HS hoạt động cá nhân để trả lời câu C4. C4: Trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng. HS các nhóm tiến hành TN kiểm tra câu C4. Cá nhân HS trả lời câu C5. C5: Đúng là nhờ nam châm ta có thể tạo ra dòng điện. HS đọc phần ghi nhớ. *Ghi nhớ SGK/86. * Rút kinh nghiệm .