Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Tiết 4: Đoạn mạch nối tiếp

Ngày soạn: 25/8/2013 Ngày dạy: 28/8/2013 TIẾT 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Suy luận để xây dựng công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp: Rtđ = R1+ R2 và hệ thức U1/U2 = R1/R2 từ các kiến thức đã học. - Mô tả được cách bố trí TN kiểm tra lại các hệ thức suy ra từ lý thuyết. - Vận dụng được những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và giải một số dạng bài tập về đoạn mạch nối tiếp. 2. Kĩ năng - Sử dụng các dụng cụ đo: ampe kế và vôn kế. - Bố trí và tiến hành TN, suy luận và lập luận. 3. Thái độ - Yêu thích môn học. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên cho các nhóm HS: - 3 điện trở mẫu có giá trị lần lượt là: 6Ω, 10Ω, 16Ω. - 1 máy biến áp nguồn, 1 công tắc, 7 đoạn dây nối. - 1 ampe kế có GHĐ 1.5A và ĐCNN 0.1A, 1 vôn kế có GHĐ 6V và ĐCNN 0.1V. 2. Chuẩn bị của HS: - Đọc và chuẩn bị trước bài 4_SGK III. Tiến trình giảng dạy 1.Ổn định lớp. 2. Kiểm tra bài cũ. 3. Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG * Hoạt động 1: Ôn lại những kiến thức liên quan đến bài mới. GV: I chạy qua mỗi bóng đèn có mối quan hệ ntn với I qua mạch chính ? HS: Trả lời. GV: U giữa hai đầu đoạn mạch mắc nối tiếp có mối quan hệ ntn với U giữa hâi đầu đoạn mạch ? HS: Trả lời. GV: -Treo hình 4.1_SGK, yêu cầu h/s trả lời câu C1 HS: Quan sát hình vẽ, trả lời câu C1. GV: Kết luận CT (1) và (2) vẫn đúng đối với đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nối tiếp. - Hướng dẫn h/s dựa vào CT (1) và (2) để trả lời câu C2 HS: Trả lời câu C2. * Hoạt động 2: Xây dựng công thức tính điện trở tương đương GV: Thế nào là điện trở tương đương của đoạn mạch. HS: Đọc SGK, trả lời. GV: Hướng dẫn h/s xây dựng CT (4) - Hđt giữa hai đầu đoạn mạch là U, giữa hai đầu điện trở là U1, U2. Hãy viết CT liên hệ giữa U và U1, U2 ? - Cường độ dòng điện là I, chạy qua các điện trở là I1, I2. Hãy viết CT liên hệ giữa I và I1, I2 ? HS: Xây dựng CT (4). * Hoạt động 3: Làm TN kiểm tra GV: - Hướng dẫn h/s mắc mạch điện theo sơ đồ 4.1_SGK - Yêu cầu h/s tiến hành làm TN và ghi lại kết quả ? HS: Hoạt động nhóm mắc mạch điện - Làm TN và ghi lại kết quả GV: Yêu cầu h/s dựa vào kết quả TN rút ra kết luận HS: Rút ra kết luận * Hoạt động 4: Vận dụng GV: yêu cầu h/s trả lời câu C4. HS: Trả lời câu C4. GV: Hướng dẫn h/s trả lời câu C5. HS: Trả lời câu C5. I. Điện trở của dây dẫn. 1. Nhớ lại các kiến thức đã học ở lớp 7. * Trong đoạn mạch gồm hai bóng đèn mắc nối tiếp - I = I1 = I2 (1) - U = U1 + U2 (2) 2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp. C1: R1, R2 và ampe kế được mắc nối tiếp với nhau C2: Từ CT của ĐL Ôm: I = U/R Ta có: I1 = U1/R1; I2 = U2/R2 mà I1 = I2 ® U1/R1= U2/R2 « U1/U2 = R1/R2 (3) II. Điện trở tương đương của đoạn mạch nối tiếp. 1. Điện trở tương đương. (Rtđ) - KN: (SGK) 2. Công thức tính điện trở tương dương của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc nối tiếp. C3: Ta có: U = U1 + U2 « I.Rtđ = I1.R1 + I2.R2 Mà I = I1 = I2 ® Rtđ = R1 + R2 (4) 3. TN kiểm tra - Dụng cụ: - Mắc mạch điện: - Tiến hành TN: 4. Kết luận - Điện trở tương dương của đoạn mạch bằng tổng các điện trở thành phần. Rtđ = R1 + R2 III. Vận dụng C4: - Khi K mở 2 đèn Đ1, Đ2 không hoạt động. - Khi cầu chì bị đứt, đèn không hoạt động. Vì mạch hở không có dòng điện chạy qua. - Khi K đóng đèn Đ1 bị đứt dây tóc, đèn Đ2 không hoạt động vì mạch hở. C5: Tóm tắt R1= R2= 12 Ω R1nt R2 Tính a. Rtđ = ? b. R3 = 20 Ω Rtđ = ? Giải ADCT: Rtđ = R1 + R2 - Điện trở tương đương của đoạn mạch AB là: RAB =R1+R2=20+20= 40Ω - Điện trở tương đương của đoạn mạch AC là: RAC =RAB+R2 = 40+20 = 60Ω 4. Củng cố: - Gọi 2 h/s đọc phần ghi nhớ SGK 5. Hướng dẫn về nhà - Học thuộc phần ghi nhớ SGK, đọc phần có thể em chưa biết. - Làm bài tập 4.1, 4.2, 4.3, 4.4 _SBT - Đọc và chuẩn bị trước bài 5_SGK