Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Tiết 41: Máy biến thế (Tiếp theo)

Tiết 41. MÁY BIẾN THẾ I. Mục tiêu. Kiến thức: Nêu được cấu tạo và hoạt động của máy biến thế. Kĩ năng: Giải thích được tại sao máy biến thế hoạt động được với dòng điện xoay chiều. Vẽ sơ đồ lắp đặt máy biến thế ở 2 đầu đường day. Thái độ: Yêu khoa học II. Chuẩn bị: 4 máy biến thế nhỏ, 1 nguồn xoay chiều 12V, 1 vôn kế xoay chiều 15V. III. Tiến trình NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GV MÁY BIẾN THẾ I.Cấu tạo hoạt động của máy biến thế. 1. Cấu tạo. SGK 2. Nguyên tắc hoạt động C1. có sáng. Vì đặt vào 2 đầu cuộn sơ cấp hiệu điện thế xoay chiều thì sẽ tạo ra trong cuôn day đó 1 dòng điện xoay chiều biến thiên=> lõi sắt bị nhiễm từ thành nam châm có từ trường biến thiên, số đường sức của từ trường xuyên qua tiết diện s của cuộn thou cấp biến thiên=> cuộn thou cấp xuất hiện dòng điện cảm ứng làm neon sáng. C2. 3.Kết luận. SGK II.Tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế. 1. Quan sát C3.Hiệu điện thế ở 2 đầu mỗi cuộn dây của máy biến thế tỷ lệ với số vòng day của các cuộn day tương ứng. 2. KL. U1/U2=n1/n2 III. Lắp đặt máy biến thế ở 2 đầu đường dây tải điện (SGK) C4. U1=220V; U2=6V; U3=3V; n1=4000vòng; n2=?; n3=? U1/U2=n1/n2 => n2=U2n1/U1=109 vòng n3=U3n1/U1=54 vòng Hoạt động 1(3’). Phát hiện vai trò của máy biến thế trên đường dây tải điện. -Trả lời câu hỏi của GV -Phat hiện ra vần đề: Phải có 1 loại máy để tăng giảm điện áp. Hoạt động 2(3’).Tìm hiểu cấu tạo của máy biến thế. -Làm việc cá nhân, đọc SGK, xem h37.1, đối chiếu với máy biến thế nhỏ, nhận ra các bộ phận chính của máy biến thế. Hoạt động 3(10’). Tìm hiểu nguyên tắc hoạt động của máy biến thế theo 2 giai đoạn -Trả lời câu hỏi của GV, dự đoán sự xuất hiện dòng điện cảm ứng ở cuộn thou cấp kín khi cho dòng điện chạy qua cuộn sơ cấp -Quan sát GV làm TN kiểm tra. Hoạt động 4(10’).Tìm hiểu tác dụng làm biến đổi hđt của máy biến thế. -Quan sát GV làm TN Ghi các số liệu thu được vào bảng 1 -Lập công thức liên hệ giữa U1, U2 và n1, n2 -Phát biểu bằng lời mối liên hệ trên -Trả lời câu hỏi của GV -Nêu dự đoán -Quan sát GV làm TN kiểm tra -Rút ra KL -Thảo luận chung cả lớp Hoạt động 5(5’). Tìm hiểu cách lắp đặt máy biến thế. Hoạt động 6(5’). Vận dụng -Cá nha HS trả lời C4 -Trình bày kết quả ở lớp. -Muốn giảm hao phí điệnnăng trên đường dây truyền tải ta làm gì có lợi I’? -Nếu tăng hđt lên hàng chục ngìn vôn thì có thể dùng nó để thắp đèn, chạy máy được không? -Có loại máy nào giúp ta có thể tăng hoặc giảm U? -Yêu cầu HS quan sát hình 31.1, máy biến thế nhỏ, nhận ra các bộ phận của máy biến thế -Số vòng dây của 2 cuộn có bằng nhau không? -Dòng điện có thể chạy từ cuộn dây này sang cuộn dây kia không? Tại sao? -Nếu cho dòng điện xoay chiều chạy qua cuộn sơ cấp thì có dòng điện ở cuộn thứ cấp không?Tại sao? -Nếu đặt vào 2 đầu cuộn sơ cấp 1 hđt xoay chiều thì ở cuộn thứ cấp có xuất hiện 1 hđt xoay chiều không? Tại sao? -GV làm TN kiểm tra -Hiệu điện thế ở 2 đầu mỗi cuộn day của máy biến thế có mối quan hệ gì với số vòng dây của mỗi cuộn? -Y/c HS quan sát TN, ghi các kết quả thu được vào bảng 1=> rút ra KL -Biểu diễn TN khi n2>n1 (tăng thế) lấy n1=750vòng; n2=1500vòng; Khi U1=3V xác định U2? Khi U1=2,5V xác định U2? -Nếu ta dùng cuộn 1500vòng làm cuộn sơ cấp thì hđt thu được ở cuộn thou cấp 750vòng sẽ tăng lean hay giảm đi?CT vừa thu được còn đúng không? -Khi nào máy có tác dụng tăng thế? Khi nào máy hạ thế/ Ta phải làm thế nào để vừa đảm bảo giảm hao phí vừa đảm bảo có hiệu điện thế phù hợp với dụng cụ dùng điện? -Yêu cầu HS áp dụng công thức trả lời C4. HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ: Bài vừa học: Học thuộc và vận dụng tốt ghi nhớ. Làm bài tập 37.1 đến 37.4 SBT Bài sắp học: Đọc trước bài thực hành vận hành máy biến thế. Làm trước mẫu báo cáo.