Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Tiết 47: Ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ

TIẾT 47: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ I-MỤC TIÊU 1-Kiến thức: - Nêu được trong trường hợp nào thấu kính hội tụ cho ảnh thật và cho ảnh ảo của một vật và chỉ ra được đặc điểm của các ảnh này 2-Kĩ năng: - Dùng các tia sáng đặc biệt dựng ảnh thật và ảnh ảo của một vật qua thấu kính hội tụ . 3-Thái độ: -Yêu thích bộ môn II-CHUẨN BỊ 1-Giáo viên: - Cho mỗi nhóm : 1 thấu kính hội tụ f=20cm + 1 giá quang học + 1 nến cao 5cm +1 màn hứng ảnh+ 1 bật lửa. 2-Học sinh: - Hoàn thành phần dặn dò tiết trước 3-Phương pháp: Phát vấn + Nêu vấn đề + Học nhóm III-TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC: T/G Trợ giúp của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng 5' 14' 13' 10' Hoạt động1: Bài cũ-Tình huống. *Cho HS trả lời các câu hỏi : -Nêu cách nhận biết thấu kính hội tụ ? -Hãy vẽ đường truyền của ba tia sáng qua thấu kính hội tụ mà em đã học. *GV cho HS đọc phần mở bài và đặt vấn đề : Có khi nào ảnh tạo bởi thấu kính hội tụ ngược chiều với vật không ? Ta bố trí TN như thế nào để tìm hiểu vấn đề này? Hoạt động2: Tìm hiểu đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ . *Cho hoạt động nhóm :Bố trí và làm thí nghiệm như H43.2 -Thực hiện mục a) Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự và trả lời C1., C2. -Thảo luận và ghi nhận xét vào bảng 1 ở dòng 1,2,3. b) Các nhóm thực hiện mục b) Vật đặt trong khoảng tiêu cự : -Dịch chuyển màn xa dần TK xem có ảnh không -Quan sát ảnh của vật qua TK -Ghi nhận xét vào bảng ở dòng 4. -Cho HS đọc thông tin SGK Hoạt động 3: Dựng ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ *Cho HS đọc thông tin sgk và trả lời câu hỏi : -Chùm tia tới phát xuất từ S qua TK cho chùm tia ló đồng qui ở S' . S' là gì của S? -Nêu cách dựng ảnh của một điểm sáng S qua thấu kính hội tụ ? -Cho từng cá nhân xử lý C4. :vẽ ảnh của S qua thấu kính hội tụ ở H43.3 -.Hướng dẫn HS thực hiện C5. (H43.4) -Dựng ảnh B' của điểm B -Hạ B'A' vuông góc với trục chính tại A' (ảnh của A) .A'B' là ảnh của AB. -Cho HS nêu tính chất ảnh qua hai trường hợp Hoạt động 4 : Củng cố-Vận dụng *Cho HS đọc phần ghi nhớ và trả lời : -Nêu đặc điểm của ảnh vật tạo bởi thấu kính hội tụ . -Nêu cách dựng ảnh của một vật qua thấu kính hội tụ . *Hướng dẫn thực hiện C6. : -Xét hai cặp tam giác đồng dạng. -Hướng dẫn HS trả lời C7. : +Ảnh nhìn thấy qua TK có tính chất gì ? Khi dòng chữ nằm trong phạm vi nào của TK. +Dòng chữ ở vị trí nào thì ta không còn quan sát được ảnh trên ? Khi đó ảnh của dong chữ sẽ như thế nào với vật và nằm ở phía nào của TK ? * HS:từng cá nhân trả lời câu hỏi của GV. -1 HS đọc phần mở bài. * HS:hoạt động nhóm -Làm thí nghiệm H43.2 -Thực hiện mục a) và xử lý C1. , C2. -Ghi nhận xét vào bảng 1 * HS:các nhóm : -Thực hiện mục b) -Quan sát,x lý C3. -Ghi nhận xét vào bảng 1 ở dòng 4. * HS:đọc thông tin SGK -Đọc thông tin SGK -Trả lời các câu hỏi của GV. - Cá nhân HS:xử lý C4. * HS:từng cá nhân xử lý C5 -Dựng ảnh của AB theo hướng dẫn của GV trong hai trường hợp ở H43.4 -Trả lời tính chất ảnh * HS: đọc phần ghi nhớ và trả lời câu hỏi của GV * HS:từng cá nhân -Căn cứ vào từng hình để giải. AB theo hướng dẫn của GV. -Tính kết quả h' và d' * HS:-nhận biết các tam giác đồng dạng liên quan -Về nhà tính * HS:từng cá nhân trả lời C7. TIẾT 47: ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ I-ĐẶC ĐIỂM ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ II-CÁCH DỰNG ẢNH 1.Dựng ảnh của một điểm sáng S tạo bởi thấu kính hội tụ C4. Dựng ảnh của S : S F' O F S' (H43.3) 2.Dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi thấu kính hội tụ C5. Dựng ảnh của AB từ H43.4 +Khi d =36cm:Aûnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật B I F' A' O A F H B' (H43.4a) +Khi d = 8cm:ảnh ảo , cùng chiều và lớn hơn vật B' I B F' O A' F A (H43.4b) III-VẬN DỤNG C6.*(H43.4a) : +ABF ~ OHF và h'=OH nên :h'/h = OF/AF h’ = OF/(AO-OF ) thế số: h'= 0,5cm. +OA'B' ~ OAB nên : d'/d = OA' / OA d' = d.OA' / OA thế số : d' = 18cm IV-HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC: (3 ') -Học thuộc phần ghi nhớ cuối bài - Làm các bài tập trang 51 của sách bài tập . V-RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG: ............................................................................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................................................................