Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Tiết 5: Đoạn mạch song song

Ngày Soạn: 1/9/2013 Ngày Giảng:4/9/2013 TIẾT 5: ĐOẠN MẠCH SONG SONG I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Suy luận để xây dựng công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song: 1/Rtđ = 1/R1+ 1/R2 và hệ thức I1/I2 = R2/R1 từ các kiến thức đã học. - Mô tả được cách bố trí TN kiểm tra lại các hệ thức suy ra từ lý thuyết. - Vận dụng được những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và giải một số dạng bài tập về đoạn mạch song song. 2. Kĩ năng - Sử dụng các dụng cụ đo: ampe kế và vôn kế. - Bố trí và tiến hành TN, suy luận và lập luận. 3. Thái độ - Yêu thích môn học. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên cho các nhóm HS: - 3 điện trở mẫu, 1 máy biến áp nguồn, 1 công tắc, 9 đoạn dây nối. - 1 ampe kế có GHĐ 1.5A và ĐCNN 0.1A, 1 vôn kế có GHĐ 6V và ĐCNN 0.1V. 2. Chuẩn bị của HS: - Đọc và chuẩn bị trước bài 4_SGK III. Tiến trình giảng dạy 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ. - Viết các công thức của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp ? - Chữa bài tập 4.1, 4.6_SBT 3. Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG * Hoạt động 1: Nhắc lại các kiến thức đã học GV: Trong đoạn mạch gồm hai bóng đèn mắc // thì U,I của đoạn mạch có mối quan hệ ntn với U, I qua các mạch rẽ ? HS: Trả lời. GV: U giữa hai đầu đoạn mạch mắc nối tiếp có mối quan hệ ntn với U giữa hâi đầu đoạn mạch ? HS: Trả lời. GV: -Treo hình 5.1_SGK, yêu cầu h/s trả lời câu C1 HS: Quan sát hình vẽ, trả lời câu C1. GV: Kết luận CT (1) và (2) vẫn đúng đối với đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song. - Hướng dẫn h/s dựa vào CT (1) và (2) để trả lời câu C2 HS: Trả lời câu C2. * Hoạt động 2: Xây dựng công thức tính điện trở tương đương GV: Hướng dẫn h/s xây dựng CT (4) - Hãy viết CT liên hệ giữa I, I1, I2 theo U, Rtđ, R1 và R2 ? - Vận dụng CT định luật Ôm thay I theo U, R ? HS: Xây dựng CT (4). * Hoạt động 3: Làm TN kiểm tra GV: - Hướng dẫn h/s mắc mạch điện theo sơ đồ 5.1_SGK - Yêu cầu h/s tiến hành làm TN và ghi lại kết quả ? HS: Hoạt động nhóm mắc mạch điện - Làm TN và ghi lại kết quả, nêu kết quả TN GV: Yêu cầu h/s dựa vào kết quả TN rút ra kết luận HS: Rút ra kết luận * Hoạt động 4: Vận dụng GV: yêu cầu h/s trả lời câu C4. HS: Trả lời câu C4. GV: Hướng dẫn h/s trả lời câu C5. HS: Trả lời câu C5. I. Điện trở của dây dẫn. 1. Nhớ lại các kiến thức đã học ở lớp 7. * Trong đoạn mạch gồm hai bóng đèn mắc nối tiếp - I = I1 + I2 (1) - U = U1 = U2 (2) 2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song. C1: R1 mắc song song với R2 - Vôn kế đo hđt giữa hai đầu mỗi điện trở và cả mạch. - Ampe kế đo I chạy qua mạch chính. C2: Từ CT của ĐL Ôm: I = U/R Ta có: I1 =; I2 = mà U1 = U2 ® I1/I2 = U1/R1:U2/R2 = U.R2./U.R1 = R2./ R1 I1/I2 = R2./ R1 (3) II. Điện trở tương đương của đoạn mạch song song. 1. Công thức tính điện trở tương dương của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song. C4: Ta có: I = I1 + I2 « U/Rtđ = U1/R1 + U2/R2 vì U1 = U2= U « U/Rtđ = U/R1 + U/R2 = + (4) hay Rtđ = R1.R2/R1 + R2 (4’) 2. TN kiểm tra - Dụng cụ: - Mắc mạch điện: - Tiến hành TN: 3. Kết luận (SGK/Tr.15) III. Vận dụng C4: - Đèn và quạt được mắc // vao nguồn điện 220V để chúng hoạt động BT . - Sơ đồ mạch điện: - Nếu đèn không hoạt động thì quạt vẫn hoạt động. Vì mắc vào hđt đã cho. C5: Tóm tắt R1= R2= 30Ω R1// R2 Tính a. R12 = ? b. R3 // R12 Rtđ = ? Giải - Điện trở tương đương của đoạn mạch AB là: 1/R12 = 1/R1 + 1/R2 R12 = R1.R2/R1 + R2 R12 = 30.30/30 + 30=15Ω - Điện trở tương đương của đoạn mạch AC là: RAC =RAB.R3 / RAB+R3 = 15.30/15+30 = 10Ω 4. Củng cố: - Gọi 2 h/s đọc phần ghi nhớ, phần có thể em chưa biết_ SGK 5. Hướng dẫn về nhà - Học thuộc phần ghi nhớ SGK. - Làm bài tập 5.1, 5.2, 5.3, 5.4, 5.5_SBT - Đọc và chuẩn bị trước bài 6_SGK