Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Tiết 52: Thực hành và kiểm tra thực hành đo tiêu cự của thấu kính hội tụ

Ngµy soạn:........................ Ngµy giảng: 9A:..................................... 9B:..................................... Tiết 52 THỰC HÀNH VÀ KIỂM TRA THỰC HÀNH ĐO TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ. A.MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: -Trình bày được phương pháp đo tiêu cự của TKHT. -Đo được tiêu cự của TKHT theo phương pháp nêu trên. B. ĐỒ DÙNG: Đối với mỗi nhóm HS: -1 thấu kính hội tụ tiêu cự cần đo ( f vào khoảng 12cm). -1 vật sáng có dạng hình chữ L hoặc chữ F, khoét trên một màn chắn sáng. -1 màn ảnh nhỏ. -1 giá quang học thẳng, trên có các giá đỡ vật, thấu kính và màn ảnh, dài khoảng 0,6m. -1 thước thẳng chia độ đến mm ( trên giá đã kẻ sẵn thước). C.PHƯƠNG PHÁP: Trực quan, thực nghiệm-Thực hành. D.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. *Ổn định Lớp: + Lớp 9A có mặt .. + Lớp 9B có mặt .. *H. Đ.1: KIỂM TRA SỰ CHUẨN BỊ CỦA HỌC SINH (15 phút). -Kiểm tra báo cáo thực hành của học sinh: Mỗi nhóm kiểm tra một bản → GV sửa, những chỗ HS còn thiếu sót. -Gọi đại diện 2 nhóm trình bày các bước tiến hành TN → GV chuẩn bị và ghi tóm tắt các bước tiến hành TN để HS yếu có thể hiểu được. -HS trả lời câu c. d = 2f → ảnh thât, ngược chiều với vật. h/ = h; d/ = d = 2f d) d + d/ = 4f f = -HS: *H. Đ.2: TIẾN HÀNH THỰC HÀNH (20 phút) -Yêu cầu HS làm theo các bước TN. -GV theo dõi quá trình thực hiện TN của HS → giúp các nhóm HS yếu. Bước1: Đo chiều cao của vât h = Bước 2: Dịch chuyển màn và vật ra xa thấu kính khoảng cách bằng nhau → dừng khi thu được ảnh rõ nét. Bước 3: Kiểm tra: d = d/; h = h/. Bước 4: f = -HS tiến hành TH theo nhóm→ghi kết quả vào bảng. f =. *H. Đ.3: CỦNG CỐ (10 phút) -GV nhận xét đánh giá giờ thực hành: +Về kỉ luật khi tiến hành TN. +Kĩ năng TH của các nhóm. + Đánh giá chung và thu báo cáo. -Ngoài phương pháp này các em có thể chỉ ra phương pháp khác để xác định tiêu cự. -GV có thể gợi ý: Dựa vào cách dựng ảnh của vật qua TKHT c/minh như bài tập. Đo được đại lượng nào→ c/thức tính f. -GV thu báo cáo TH của HS-So sánh với mẫu báo báo của GV. MẪU BÁO CÁO THỰC HÀNH: 1. Trả lời câu hỏi: a. Dựng ảnh của một vật đặt cách thấu kính hội tụ một khoảng bằng 2f. B’ A’ F’ O F A B I Dùng hai trong ba tia sáng đặc biệt tới thấu kính để dựng ảnh: +Tia tới từ B song song với trục chính thì tia ló đi qua tiêu điểm F/. +Tia tới từ B đi qua quang tâm O thì tia ló tiếp tục truyền thẳng không đổi hướng. Giao của hai tia sáng này chính là ảnh B/ của B. Hạ đường vuông góc với trục chính chân đường vuông góc là A’. b, c)Ta có BI = AO =2f = 2.OF/, nên OF/ là đường trung bình của ∆B/BI Từ đó suy ra OB = OB/ và ∆ABO = ∆A/B/O. Kết quả, ta có A/B/=AB và OA/=OA=2f hay d = d/ = 2f. d.Công thức tính tiêu cự của thấu kính: f = e. Tóm tắt cách tiến hành đo tiêu cự của thấu kính hội tụ : - Đặt thấu kính ở giữa giá quang học, rồi đặt vật và màn ảnh sát gần và cách đều thấu kính. -Dịch vật và màn ra xa dần thấu kính những khoảng bằng nhau cho tới khi thu được ảnh của vật rõ nét trên màn và ảnh có kích thước bằng vật. - Đo khoảng cách từ vật tới màn và tính tiêu cự f = 2. Kết quả đo: Bảng 1: Kết quả đo L ần đo Khoảng cách từ vật đến màn ảnh (mm) Chiều cao của vật (mm) Chiều cao của ảnh (mm) Tiêu cự của thấu kính (mm) 1 2 3 4 Giá trị trung bình của tiêu cự thấu kính đo được là: f = Hướng dẫn về nhà: Đọc trước bài “Sự tạo ảnh trên phim trong máy ảnh” E. RÚT KINH NGHIỆM: