Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Tiết 59: Sự phân tích ánh sáng trắng

Tiết 59: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG I-MỤC TIÊU 1-Kiến thức: -Khẳng định được : Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau. 2-Kỹ năng: -Trình bày và phân tích được TN phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính và bằng đĩa CD để rút ra kết luận :Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau. 3-Thái độ: -Rèn luyện tính cẩn thận, ý thức làm việc hợp tác theo nhóm. II-CHUẨN BỊ: 1-Giáo viên: *Cho mỗi nhóm : 1 lăng kính tam giác đều + 1 màn chắn trên có khoét một khe hẹp + bộ tấm lọc màu + 1 đĩa CD + 1 đèn phát ánh sáng trắng (đèn ống) 2-Học sinh: III-TIẾN TRÌNH TRÊN LỚP: 1-Ổn định tổ chức lớp (2’) 2-Bài cũ: Kiểm tra vở soạn và bài tập của một số học sinh (4’) Kiểm tra: Cho HS trả lời bài tập 52.1 , 52.2 T/G Trợ giúp của GV Hoạt động của HS Nội dung ghi bảng 18’ 10’ 10’ .Hoạt động 1: Tìm hiểu việc phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính . Thí nghiệm1: *GV hướng dẫn đọc mục 1 phần 1 và làm thí nghiệm 1 SGK qua sự định hướng sau : -Quan sát sự bố trí của khe, của lăng kính , của mắt. -Mô tả ánh sáng chiếu đến lăng kính là ánh sáng gì , ánh sáng nhìn thấy sau lăng kính là những ánh sáng gì? Thí nghiệm2: *Hướng dẫn làm TN2a: -Cho HS nêu cách làm thí nghiệm -Nêu dự đoán rồi làm thí nghiệm quan sát -Nêu kết quả dự đoán và trả lời C2 vào vở *Hướng dẫn làm TN2b: thực hiện các bước như TN2a *Tổ chức thảo luận C3. , C4. *Hợp thức hóa kết luận : -Ta quan sát được gì sau lăng kính khi cho một chùm sáng trắng hẹp đi qua nó ? -Các chùm sáng màu được tách ra từ chùm sáng trắng có phương như thế nào? Hoạt động 2 ) Tìm hiểu việc phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD. *Cho HS làm thí nghiệm 3 quan sát mặt ghi của đĩa CD dưới ánh sáng trắng . - Từ quan sát cho HS trả lời C5 , C6. *GV uốn nắn câu trả lời của HS. Cho HS trả lời câu hỏi để kết luận :Chùm sáng tới là ánh sáng gì? chùm sáng thu được là chùm ánh sáng gì? Mặt ghi của đĩ a CD có tác dụng gì đối với chùm sáng trắng? Hoạt động 3 :Vận dụng và củng cố *Cho HS đọc kết luận chung. *Hướng dẫn HS trả lời C7. *Cho về nhà trả lời C8. , C9. Cho học sinh đọc phần ghi nhớ. * HS: -Đọc mục 1 phần 1 nắm cách làm thí nghiệm . -Làm thí nghiệm 1 :quan sát khe sáng trắng qua lăng kính . -Trả lời C1. vào vở -Tham gia thảo luận về C1. * HS:Làm TN2a theo tiến trình : -Nêu cách làm thí nghiệm -Dự đoán kết quả thu được khi chắn chùm sáng bằng tấm lọc màu đỏ rồi xanh. -Quan sát TN và kiểm tra dự đoán -Trả lời C2.(phần a) ) vào vở. -Tham gia thảo luận . * HS:Làm TN2b theo tiến trình như TN2a * HS: từng cá nhân : -Trả lời C3., C4. -Cả lớp tham gia thảo luận * HS: trả lời các câu hỏi của GV và thảo luận để đi đến kết luận như SGK. * HS: -Làm thí nghiệm 3:quan sát hiện tượng nhìn thấy ở đĩa CD theo những phương khác nhau . -Trả lời C5. , C6. vào vở. -Tham gia thảo luận câu trả lời . * HS: trả lời câu hỏi của GV để kết luận . * HS:trả lời và thảo luận C7. Tiết 59: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG I-PHÂN TÍCH MỘT CHÙM ÁNH SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH 1.Thí nghiệm1 *Lăng kính : (H53.1a) *Thí nghiệm -Kết quả : C1. Dải màu đỏ , da cam , vàng ......tím. 2.Thí nghiệm 2 *Thí nghiệm a)Dùng tấm lọc màu đỏ rồi màu xanh. b)Dùng tấm lọc màu nửa đỏ nửa xanh C2.a)Thấy vạch đỏ b)Thấy vạch xanh Hai vạch không nằm một chỗ. C3. Ý kiến sau là đúng. C4.Vì ánh sáng trắng bị tách ra thành các chùm sáng màu khác nhau. 3.Kết luận (sgk) II-PHÂN TÍCH MỘT CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG SỰ PHẢN XẠ TRÊN ĐĨA CD 1.Thí nghiệm 3 *Thí nghiệm : H53.2 *Kết quả : C5.Thấy màu khác nhau tùy theo phương nhìn C6.+Aùnh sáng trắng +Đỏ,......., tím. +Vì chùm sáng trắng đến đĩa CD ta thu được nhiều chùm sáng màu khác nhau theo các phương khác nhau. 2.Kết luận (SGK) III-KẾT LUẬN CHUNG (sgk) IV-VẬN DỤNG C7.Có , vì qua tấm lọc màu có thể tách chùm sáng màu từ chùm sáng trắng. C8. *Thí nghiệm ; H53.3 -Hiện tượng : -Giải thích : C9.Sự tạo dải cầu vồng trên bầu trời , IV-HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC: (1’) -Làm các bài tập trang 60 của sách bài tập - Soạn bài mới “Sự trộn ánh sáng màu” V-RÚT KINH NGHIỆM BỔ SUNG: ....................