Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Tiết 9: Sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây dẫn

Ngày soạn: 15/9/2013 Ngày dạy: 18/9/2013 TIẾT 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO TIẾT DIỆN DÂY DẪN I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Suy luận được rằng các dây dẫn có cùng chiều dài và làm từ cùng một loại vật liệu thì điện trở của chúng tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây . - Bố trí và tiến hành TN kiểm tra sự thuộc của điện trở dây dẫn vào tiết diện của dây dẫn. - Nêu được điện trở của dây dẫn có cùng chiều dài và được làm từ cùng một loại vật liệu thì tỉ lệ nghịch với tiết diện dây dẫn. 2. Kĩ năng - Mắc mạch điện và sử dụng các dụng cụ đo: ampe kế và vôn kế. 3. Thái độ - Trung thực, yêu thích môn học. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên cho các nhóm HS: - 2 dây dẫn có cùng chiều dài, được làm từ cùng một loại vật liệu, có tiết diện S1, S2 (có đk tiết diện dây là d1 và d2) - 1 máy biến áp nguồn, 1 công tắc, 8 đoạn dây nối. - 1 ampe kế có GHĐ 1.5A và ĐCNN 0.1A, 1 vôn kế có GHĐ 6V và ĐCNN 0.1V. 2. Chuẩn bị của HS: - Kẻ sẵn bảng 8.1_ SGK - Đọc và chuẩn bị trước bài 8_SGK III. Tiến trình giảng dạy 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ. - Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào ? Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài ntn ? - Chữa bài tập 7.1_SGK 3. Bài mới HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG * Hoạt động 1: Dự đoán sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây ? GV: Để XĐ sự phụ của R dây dẫn vào S cần phải sử dụng các dây dẫn loại nào ? HS: Đọc SGK, trả lời. GV: Yêu cầu h/s tìm hiểu mạch điện hình 8.1_SGK, trả lời câu C1 HS: Quan sát hình vẽ, trả lời câu C1. GV: Giới thiệu hình 8.2_SGK - Yêu cầu h/s dự đoán mối quan hệ giữa R và S của dây dẫn, dự đoán câu C2 ? HS: Dự đoán câu C2 GV: Để XĐ sự phụ thuộc vào một trong các yếu tố ta phải làm ntn? HS: Trả lời * Hoạt động 3: Làm TN kiểm tra GV: Yêu cầu h/s tìm hiểu sơ đồ hình 8.3_SGK và mắc mạch điện theo sơ đồ HS: Hoạt động nhóm mắc mạch điện GV: Yêu cầu h/s tiến hành làm TN và ghi lại kết quả vào bảng 1_SGK HS: Làm TN và ghi lại kết quả GV: Yêu cầu h/s tiến hành làm TN với dây có tiết diện S2 ghi lại kết quả vào bảng 1_SGK HS: Làm TN và ghi lại kết quả. - Xác định điện trở R1, R2 GV: Yêu cầu h/s dựa vào kết quả TN so sánh với dự đoán rút ra nhận xét. HS: Rút ra nhận xét. GV: Yêu cầu h/s dựa vào kết quả TN rút ra kết luận về sự phụ thuộc của R HS: Rút ra kết luận * Hoạt động 4: Vận dụng GV: yêu cầu h/s trả lời câu C3. HS: Trả lời câu C3. GV: yêu cầu h/s trả lời câu C4. HS: Trả lời câu C4. GV: Hướng dẫn h/s trả lời câu C5, C6 ở nhà. HS: Theo dõi GV hướng dẫn. I. Dự đoán sự phụ thuộc của điện trở vào tiết diện dây. C1: R2 = R/2; R3 = R/3 C2: - Tiết diện tăng gấp 2 lần thì điện trở giảm đi 2 lần: R2 = R/2 - Tiết diện tăng gấp 3 lần thì điện trở giảm đi 3 lần: R3 = R/3 - 2 dây có cùng chiều dài và làm từ cùng một loại vật liệu, nếu tiết diện của dây lớn gấp bao nhiêu lần thì R nhỏ đi bấy nhiêu lần (R tỉ lệ nghịch với S) II. Thí nghiệm kiểm tra. 1. Mắc mạch điện theo sơ đồ hình 8.3. K + - S1, R1 A V 2. Tiến hành đo: Bảng 1: Kết quả TN Kq đo Lần TN Hiệu điện thế (V) Cường độ dđ (A) Điện trở (Ω) Dây có td S1 U1 = I1 = R1 = Dây có td S1 U2 = I2 = R2 = 3. Nhận xét Ta có: R1/R2 = S2/S1= d22/d21 4. Kết luận - Điện trở của dây dẫn tỉ lệ nghịch với tiết diện dây dẫn. III. Vận dụng C3: - Vì dây có cùng l, làm bằng đồng: R1/R2 = S2/S1 = 6mm2/2mm2 = 3 R1= 3R2 - Điện trở của dây 1 lớn gấp 3 lần của dây 2 C4: Ta có: R1/R2 = S2/S1 R2 = R1.S1/S2 Thay số: R2 = 5,5W.0,5mm2/2,5mm2 = 1,1W 4. Củng cố: - Gọi 2 h/s đọc phần ghi nhớ SGK, đọc phần có thể em chưa biết. 5. Hướng dẫn về nhà - Học thuộc phần ghi nhớ SGK, - Làm bài tập 8.1, 8.2, 8.3, 8.4 _SBT - Đọc và chuẩn bị trước bài 9_SGK