Bài giảng môn học Vật lý lớp 9 - Tuần 33 - Tiết 65: Năng lượng và sự chuyển hoá năng lợng

TUầN 33: Từ ngày đến ngày Chương IV: sự bảo toàn và chuyển hoá năng lượng Tiết 65: năng lợng và sự chuyển hoá năng lợng. I-mục tiêu: 1. Kiến thức: -Tìm đợc ví dụ về sự truyền cơ năng, nhiệt năng từ vật này sang vật khác; sự chuyển hoá giữa các dạng cơ năng, giữa cơ năng và nhiệt năng. -Phát biểu đợc định luật bảo toàn và chuyển hoà năng lợng . -Dùng định luật bảo toàn và chuyển hoá năng lợng để giải thích một số hiện tợng đơn giản liên quan đến định luật này. 2. Kĩ năng: phân tích hiện tợng vật lí. II-Chuẩn bị: Phóng to hình 27.1,27.2 ở SGK; III- Hoạt động dạy-học: ổn định: Bài cũ: ? Khi nào vật có cơ năng? Cho ví dụ ? Nhiệt năng là gì? Nêu các cách làm thay đổi nhiệt năng của vật? 3) Bài mới: Hoạt động của Thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Tạo tình huống học tập: Gv đặt vấn đề nh ở SGK Hoạt động 2: Tìm hiểu về sự truyền cơ năng và nhiệt năng: -GV treo bảng 27.1 lên bảng y/c HS quan sát, mô tả các hiện tợng truyền cơ năng và nhiệt năng ở các hình trong bảng -Y/c HS tìm từ thích hợp điền vào các chổ trống ở trong câu C1 -GV ghi bảng ? Vậy qua các hiện tợng ở câu C1 em có nhận xét gì? Hoạt động 3: Tìm hiểu sự chuyển hoá cơ năng và nhiệt năng: -Tơng tự nh hoạt động 2, GV treo bảng và hớng dẫn HS thảo, nhận xét và tìm từ thích hợp điền vào chổ trống ở C2 ? Qua các thí dụ ở hình 27.2 em có nhận xét gì? Hoạt động 4: Vận dụng: -GV HD HS trả lời các câu hỏi vận dụng C5, C6 -HS theo dõi -Cá nhân qsát, tự mô tả -HS tìm từ điền vào chổ trống -HS ghi vở -HS nêu nhận xét -HS qsát, nhận xét, thảo luận, tìm từ thích hợp điền vào chổ trống _ HS nêu nhận xét -Trả lời các câu hỏi vận dụng C5, C6 Tiết 65: năng lợng và sự chuyển hoá năng lợng ợng cơ và nhiệt. I-Năng lợng: -Hòn bi truyền cơ năng cho miếng gỗ. -Miếng nhôm truyền nhiệt năng cho cốc nớc -Viên đạn truyền nhiệt năng và cơ năng cho nớc biển. *Cơ năng và nhiệt năng có thể truyền từ vật này sang vật khác II- Các dạng năng lợng và sự chuyển hoá giữa chúng -Khi con lắc chuyển động từ A đến B: thế năng đã chuyển hoá thành động năng; từ B đến C: động năng chuyển hoá thành thế năng -Cơ năng của tay đã chuyển hoá thành nhiệt năng của miếng kim loại -Nhiệt năng của hơi nước đã chuyển hoá thành cơ năng của nút *Động năng có thể chuyển hoá thành thế năng và ngược lại; Cơ năng có thể chuyển hoá thành nhiệt năng và ngược lại. III-Vận dụng: C5 C6 4) Củng cố: -GV cho HS đọc phần “ Ghi nhớ” - Đọc phần “có thể em cha biết” 5) Dặn dò: - Học bài theo phần Ghi nhớ - Làm các bài tập ở SBT, chuẩn bị bài sau Tiết 66: định luật bảo toàn năng lợng I.Mục tiêu: KT: Phát biểu đợc định luật bảo toàn và chuyển hoá cơ năng ở mức biểu đạt nh trong SGK Biết nhận ra và lấy ví dụ về sự chuyển hoá lẫn nhau giữa thế năng và động năng KN: Phân tích, so sánh, tổng hợp kiến thức II.Chuẩn bị: Cả lớp: Tranh vẽ hình 17.1 Các nhóm: 1 quả bóng cao su, con lắc đơn và giá treo III.Hoạt động dạy và học: 1) ổn định: 2) Kiểm tra bài cũ: HS1: Khi nào vật có cơ năng? Khi nào thì cơ năng gọi là thế năng, khi nào làđộng năng. Lấy ví dụ có hại loại cơ năng trên HS2: Động năng, thế năng phụ thuộc vào yếu tố nào? Làm bài tập 16.1 3) Nội dung bài mới: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung ghi bảng Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập: -GV vào bài nh ở SGK Hoạt dộng 2: Tiến hành thí nghiệm ngiên cứu sự chuyển hoá cơ năng trong quá trình cơ học: -Yêu cầu HS đọc SGK, quan sát hình 17.1 và HS tiến hành thí nghiệm -GV lần lợt nêu các câu hỏi từ C1 đến C4. Yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời -GV hớng dẫn HS thảo luận chung toàn lớp ? Khi quả bóng rơi cơ năng đã chuyển hoá nh thế nào ? Khi quả bóng rơi nảy lên cơ năng chuyển hoá nhơ thế nào -GV hớng dẫn HS thực hiện theo nhóm thí nghiệm 2, quan sát hiện tợng xảy ra và trả lời lần lợt các câu hỏi C 5 đến C 8 -Sau đó GV thống nhất ý kiến và đi đến kết luận Hoạt động 3: Phát biểu định luật -Yêu cầu SH đọc SGK phát biểu định luật. Lấy ví dụ thực tế -Yêu cầu HS đọc và nắm chú ý Hoạt động 4: Vận dụng -Hớng dẫn HS trả lời câu 9 -Đọc phần có thể em cha biết -Lớp theo dõi -HS đọc SGK, quan sát và tiến hành thí nghiệm -HS lần lợt trả lời -Nhận xét thảo luận chung -Trả lời ghi vở -Hoạt động theo nhóm làm thí nghiệm, trả lời các câu hỏi -Ghi vở -Phát biểu định luật. Lấy ví dụ Tiết 66: bảo toàn năng lợng I)Sự chuyển hoá của các dạng cơ năng: Thí nghiệm 1: Quả bóng rơi Trong thời gian quả bóng rơi độ cao quả bóng giảm dần vận tốc tăng dần Thế năng của quả bóng giảm dần còn động năng tăng dần -Trong thời gian quả bóng nảy lên độ cao của quả bóng tăng dần, còn vận tốc giảm dần. Nh thế, thế năng tăng dần còn động năng giảm dần Thí nghiệm 2: con lắc đơn Trong chuyển động của con lắc đã có sự chuyển hoá liên tục các dạng cơ năng: Thế năng đến động năng và ngợc lại II)Bảo toàn năng lợng 4) Củng cố: HS phát biểu lại định luật. Lấy ví dụ 5) Dặn dò: Học bài theo ghi nhớ Làm bài tập ở SBT Xem và chuẩn bị bài 61